Praca w metrologii, to praca w dziedzinie jednostek miar. Metrolog opracowuje metody pomiaru oraz urządzenia pomiarowe, które służą do ich wykonywania. Co to oznacza? Czym jest metrologia? Jak wygląda praca w metrologii?
Metrologia to dla wielu osób temat nieznany. Na co dzień nie zastanawiamy się nad istnieniem zależności między poszczególnymi miarami. Dokonujemy pomiarów w domu, w pracy, na ulicy jednak nie wiemy, co tak naprawdę wpływa na wynik pomiaru oraz jak dokładnie działają systemy pomiarowe. Kwestie te nas nie interesują, bo nimi zajmuje się ktoś inny. Tym kimś jest właśnie metrolog. To on jest odpowiedzialny za przygotowanie systemu pomiarowego oraz ustalenie zasad interpretacji uzyskanych wyników. Jeśli więc korzystasz z przyrządów pomiarowych, to robisz to dzięki pracy metrologa. Czy wiedza o pomiarach jest przydatna? Jakie są rodzaje metrologii? Jak zostać metrologiem i ile można na tym zarobić?
Spis treści
Metrologia: co to?
Zacznijmy od tego, czym właściwie jest metrologia. Jest to dziedzina nauki zajmująca się pomiarami oraz sposobów dokonywania pomiarów. Tak to wygląda w dużym skrócie. Istnieje kilka najczęściej przytaczanych definicji, które wyjaśniają pojęcie metrologii.
Definicja w Małej Encyklopedii PWN:
Metrologia [gr.], dziedzina nauki i techniki zajmująca się teoretycznymi i praktycznymi zagadnieniami związanymi z pomiarami, między innymi: jednostkami miary, przyrządami pomiarowymi, wzorcami miary, błędami pomiarów, wyznaczaniem stałych fizycznych.
Warto też wspomnieć o definicji, jaką znajdziemy u źródła, czyli w Encyklopedii Metrologii:
Metrologia — dziedzina nauki i techniki zajmująca się pomiarami i wszystkimi czynnościami niezbędnymi do wykonania pomiarów. Tradycyjnie rozróżnia się metrologię teoretyczną, metrologię stosowaną, metrologię prawną.
Pomiary metrologiczne
Pomiary metrologiczne są niezwykle dokładne. Wynika to z faktu, że zajmują się tym specjaliści używający specjalnych przyrządów pomiarowych. Dodatkowo metrologia przed podaniem ostatecznych wyników bierze pod uwagę także zewnętrzne wpływy środowiska, które mogły w jakiś sposób zakłócić poprawność pomiaru. Dziedzina metrologii, które zajmuje się praktycznym uzyskiwaniem wyników to miernictwo. Pomiar dokonywany jest przy zastosowaniu konkretnej metody przez odpowiednie przyrządy.
Fazy pomiaru:
- Ustalenie modelu obiektu mierzonego oraz rodzaju wielkości mierzonej (np. powierzchni).
- Przygotowanie systemu miarowego.
- Wykonanie pomiaru.
- Opracowanie wyniku pomiaru wraz z ustaleniem parametrów charakteryzujących niedokładność pomiaru.
Podstawą metrologi są jednostki miar, w której dokonuje się pomiarów. Jednostki te pogrupowane są w układy. Współcześnie powszechnym stosowanym układem, z którego korzystamy także my, jest układ SI.
Rodzaje metrologii
Wyróżniamy kilka rodzajów metrologii. Każdy z nich zajmuje się innym obszarem pomiarów, korzysta z innych technik oraz bazuje na niepewności pomiaru związanej z danym obiektem.
W metrologii wyróżniamy rodzaje takie jak:
- Metrologia ogólna — obejmuje ogólne zagadnienia dotyczące wszystkich dziedzin metrologii, takie jak wartość wielkości mierzonej, urządzenia pomiarowe lub błędy pomiarowe.
- Metrologia stosowana — dotyczy konkretnego rodzaju wielkości mierzonej. Zalicza się do niej między innymi metrologia długości, czasu i masy. Obejmuje także pomiary w określonych dziedzinach (np. metrologia przemysłowa, techniczna, włókiennicza lub medyczna).
- Metrologia teoretyczna — zajmuje się wszystkimi zagadnieniami teoretycznymi dotyczącymi jednostek miar, realizacji pomiaru oraz opracowaniem wyniku pomiaru ze skoncentrowaniem na niepewność pomiaru.
- Metrologia prawna — zadaniem metrologii prawnej jest formułowanie wymagań prawnych i urzędowych, dzięki którym mamy zapewnioną jednolitość jednostek miar.
Instytucje, które zajmują się wymogami prawnymi dotyczącymi jednostek miar, są między innymi, organizacje międzynarodowe takie jak Międzynarodowy Komitet Miar, Konwencja Metryczna i Międzynarodowa Organizacja Metrologii Prawnej. W Polsce w zagadnieniach z zakresu pomiarów specjalizują się wyspecjalizowane katedry wyższych uczelni oraz Główny Urząd Miar.
Metrologia a ekonomia
W ostatnim czasie wzrosło zapotrzebowanie na usystematyzowanie pomiaru dorobku ekonomicznego dokonanego w jednym miejscu i czasie, dlatego pojawiła się nowa dziedzina nazywana metrologią ekonomiczną lub ekonometrologią. Doktor Jerzy W. Wiśniewski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w swojej pracy określił zadania ekonometrologii:
Obejmuje ona wszystkie teoretyczne i praktyczne problemy związane z pomiarami zmiennych ekonomicznych, niezależnie od rodzaju mierzonej wielkości i dokładności pomiaru. W obszarze zainteresowań metrologii ekonomicznej znajdują się zagadnienia jednostek miar w ekonomii, ich wzorców, narzędzi pomiarowych, sposobów dokonywania pomiarów oraz zasad interpretacji uzyskanych wyników.
Zagadnienia z obszaru metrologii ekonomicznej przypisywane są do metrologii stosowanej.
Metrologia: praca
Praca w metrologii polega na wykonywaniu pomiarów, interpretowaniu wyników i dokumentowania ich. Specjalista w dziedzinie metrologi znajdzie zatrudnienie w zakładach przemysłowych, technicznych oraz w firmach zajmujących się zewnętrznym dokonywaniem pomiarów na zlecenie klienta. Dokładność pomiaru w przypadku produkcji przemysłowej jest niezwykle ważna, dlatego branża metrologii nadal potrzebuje wybitnych pracowników, którzy będą stali na straży jednolitości i dokładności pomiaru.
Warto wspomnieć, że wiele wakatów można znaleźć w laboratorium metrologii. Zazwyczaj oferuje ono usługi wzorcowania przyrządów pomiarowych wielkości, długości, kąta oraz geometrii powierzchni. Dodatkowo niektóre z firm zajmują się również wzorcowaniem przyrządów pomiarowych wielkości elektrycznych, pomiarem taboru kolejowego lub pomiarem infrastruktury kolejowej. Część metrologów decyduje się na karierę naukową i podejmują zatrudnienie na uczelni w charakterze badawczym.
Jeśli interesuje Cię wiedza o pomiarach, warto już podczas studiów poszukać stażu lub praktyki. Dzięki temu poznasz ten zawód od wewnątrz i zyskasz cenne doświadczenie, które jest w dzisiejszych czasach niezwykle ważne.
Metrolog — zakres obowiązków
Zakres obowiązków metrologa ściśle łączy się z rodzajem dokonywanych pomiarów oraz dziedziną metrologi, w której się specjalizuje. Możemy jednak wyróżnić podstawowe obowiązki, które są podobne na każdym stanowisku związanym z metrologią. Zaliczamy do nich:
- kontrola i nadzór na pomiarami
- dokonywanie pomiarów
- obsługa urządzeń pomiarowych
- analiza i interpretacja wyników
- opracowywanie dokumentów i raportów
- współpraca z innymi metrologiami
- zapewnienie dokładności pomiaru
Metrolog: wymagania
Jeśli chcesz zostać metrologiem, niezbędne jest ukończenie technicznej uczelni wyższej. Posiadanie tytułu inżyniera zdobytego na kierunku metrologia, automatyka lub podobnym to minimum, które jest wymagane przez każdego pracodawcę. Dodatkowo przyda się posiadanie doświadczenia przy przeprowadzaniu pomiarów. Takie doświadczenie zdobędziesz podczas zajęć praktycznych na studiach oraz w czasie praktyk lub stażu. Już na początku swojej drogi staraj się zaczepić w laboratorium jako asystent metrologa. Takie doświadczenie zawodowe to świetna pozycja do CV i listu motywacyjnego.
Oprócz tego musisz wykazać się szeregiem kompetencji miękkich takich jak umiejętność analitycznego myślenia, dokładność oraz pragmatyzm. Ponadto musisz wykazać się także niebywałym skupieniem i świetną pamięcią.
Metrolog: zarobki
Zarobki metrologa są ściśle uzależnione od wykonywanych obowiązków, miejsca zatrudnienia, wielkości firmy oraz od wykształcenia i doświadczenia. Jeśli prowadzisz własne niezależne laboratorium z bazą klientów, Twoje wynagrodzenie może być znacznie wyższe niż metrologa zatrudnionego na etat w zakładzie przemysłowym.
Jak podaje portal Wynagrodzenia.pl, mediana zarobków na stanowisku metrologa wynosi 5450 zł brutto. Jest to miesięczne wynagrodzenie całkowite, które otrzymują osoby zatrudnione jako metrolodzy. Jednak warto zaznaczyć, że aż 25% wszystkich pracowników metrologii otrzymuje pensję powyżej 6850 zł brutto.
