Cesja – co to jest? Poznaj zasady cesji i pobierz wzór umowy

Cesja to pojęcie, z którym zwykle spotykamy się przy temacie długów. Jednak termin dotyczy różnych rodzajów umów. O cesji mówimy w przypadku przeniesienia określonych praw wierzytelności na osobę trzecią. W jakich dokładnie sytuacjach cesja ma zastosowanie? Sprawdź. Pobierz wzór umowy cesji.

Każdego dnia osoby fizyczne i przedsiębiorcy podpisują różne umowy. Zawierane umowy można zmieniać, stosując np. aneks do umowy. Innym sposobem na zmianę współpracy jest cesja. Podczas zawierania umowy ustalane są jej strony. To jednak nie oznacza, że strony pozostaną takie same przez cały okres współpracy. Sytuacja komplikuje się szczególnie w przypadku zaistniałych wierzytelności. Cesja pomaga uporać się z problemem niewypłacalności obu stronom umowy. Z cesji mogą skorzystać zarówno przedsiębiorcy, jak i osoby fizyczne. Aby skorzystać z prawa cesji, konieczne jest sporządzenie umowy. Warto poznać zagadnienie cesji, gdyż jest to czynność prawna, z której korzysta się na coraz większą skalę.

Czym jest cesja?

Cesja jest rodzajem umowy cywilnoprawnej. Jej celem jest przeniesienie praw do wierzytelności z jednej osoby na drugą (przedmiotem cesji jest własność). Na mocy umowy cesji osoba trzecia zyskuje prawa, które dotyczą wierzytelności dłużnika. Cesja jest pojęciem kojarzonym głównie z kredytami, jednak ma miejsce również w przypadku ubezpieczeń, czy leasingu. Strona przejmująca prawa do wierzytelności musi się również liczyć z ryzykiem, jakie na siebie bierze, przyjmując konkretne prawa. Czym w świetle prawa jest cesja? K.c. ujmuje istotę cesji w art. 509.

§ 1 Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.
§ 2. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Strony cesji – kto bierze udział?

Przy pojęciu cesji możemy wyróżnić trzy podmioty biorące udział w czynności. Mamy do czynienia z dłużnikiem, osobą, która przekazuje dług (wierzyciela), a także osobę, która przejmuje po nim prawa związane z wierzytelnością. Jednak mimo trzech stron zainteresowanych, strony w umowie w formie pisemnej cesji są tylko dwie. W czynności pominięty zostaje dłużnik. Strony umowy nazywamy cedentem i cesjonariuszem. Jaki jest ich udział?

• Cedent – to pierwotny wierzyciel, który przekazuje swoje prawa do wierzytelności na rzecz osoby trzeciej.
• Cesjonariusz – to osoba, której cedent przekazuje prawa. Cesjonariusz uzyskuje prawa, jak i ryzyka dotyczące wierzytelności.

A więc podsumowując, cesja to umowa cywilnoprawna, na mocy której prawo do wierzytelności zostaje przeniesione z cedenta na osobę trzecią, jaką jest cesjonariusz.

Czy cesja wymaga zgody dłużnika?

Skoro mamy dwie strony umowy cesji, a trzech zainteresowanych rodzi się pytanie, jaką rolę odgrywa tutaj dłużnik. Tak naprawdę nie ma on istotnego znaczenia w kontekście cesji. Strony umowy cesji nie muszą pytać się go o zgodę w kontekście przeniesienia prawa wierzytelności. Nie ma nawet obowiązku informowania dłużnika o dokonaniu czynności prawnej (chyba że dłużnik zastrzegł sobie prawo do udzielenia zgody na przelew wierzytelności). Ze względu na nieścisłości powstałe w wyniku takich działań, lepiej jednak zdecydować się na poinformowanie dłużnika.

Dłużnik, który nie wie, że zmienił się jego wierzyciel, może zwolnić się z konieczności świadczenia na rzecz cesjonariusza. Nie świadczy to jednak o umorzeniu długu. W praktyce oznacza to tyle, że w dalszym ciągu dokonuje wpłat na rzecz dawnego wierzyciela. W takiej sytuacji mamy do czynienia z tzw. ochroną dobrej wiary dłużnika. Istnieją jednak sytuacje, w których zgoda dłużnika jest wymagana. Dzieje się, tak przy zastrzeżeniu umownemu o braku możliwości przelewu wierzytelności bez zgody.

Jednocześnie nalezy pamiętać, że zgodnie z zapisami nowelizacji ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczej i wymianie danych gospodarczych, będącej częścią tzw. pakietu wierzycielskiego premiera Mateusza Morawieckiego, uregulowanie wierzytelności przez dłuznika wiąże się z usunięciem wpisu z rejestru dłużników.

Co może być przedmiotem cesji?

Przedmiot cesji może stanowić każda należność. Warunkiem jest jej powstanie zgodnie z prawem oraz zgodność z zasadami współżycia społecznego (w przeciwnym razie występuje nieważność umowy cesji wierzytelności). Cesję wierzytelności stosuje się wobec długów istniejących, jak i takich, które dopiero powstaną na podstawie działań już rozpoczętych (np. zawarcie umowy). Z cesją w odniesieniu do przyszłych wierzytelności można spotkać się w przypadku zabezpieczenia kredytu, czy pożyczki.

Tak naprawdę przedmiotem umowy cesji wierzytelności może być dowolna część wierzytelności, jak i cała wierzytelność. Choć zadłużenie kojarzy się głównie z pieniędzmi, to przedmiotem cesji wierzytelności mogą być również rzeczy niepieniężne. Przykład stanowią towary, kredyty, usługi, pożyczki. Możliwa jest cesja umowy najmu, cesja numeru do innego operatora, czy cesja polisy ubezpieczeniowej.

Cedować nie można przedmiotów zabronionych przepisami prawa lub treścią umowy. Przepisy prawa ograniczają możliwość cesji, takich przedmiotów jak:

• prawo odkupu,
• udział wspólnika w spółce cywilnej,
• lokatorskie prawo do lokalu spółdzielczego,
• prawo pierwokupu,
• cesja dzierżawcy przeciwko wydzierżawiającemu.

Jakie są rodzaje cesji?

Cesja wierzytelności jest szeroko stosowana w wielu obszarach. Do najpopularniejszych sytuacji z zastosowaniem przelewu praw należy cesja kredytu, czy cesje leasingowe. Ze względu na finansowanie cesji możemy wyróżnić:

• Cesje jawną – cesja, w której dłużnik zostaje poinformowany o przelewie praw wierzytelności.
• Cesję jawną express – w której wierzytelności tuż po zawarciu umowy cesji trafiają na konto dotychczasowego wierzyciela natychmiast po zawarciu umowy.
• Cesję cichą – cesja, w której kontrahent nie jest informowany o przeniesieniu praw do wierzytelności.

Wartą uwagi jest również cesja wierzytelności przyszłych, której przedmiotem są przyszłę zobowiązania, nawet te które nie istnieją. Wiąże się to jednak z powstaniem stosunku prawnego, który zakłada, że takie wierzytelności powstaną. Istnieje wiele sposobów na to, by dokonać cesji wierzytelności. Kiedy możliwa jest cesja? Umowy mogą dotyczyć różnych obszarów. Poniżej przykłady wierzytelności możliwych do cedowania.

Cesja leasingu

To popularna cesja. Leasing można cedować na zasadach przeniesienia praw do wierzytelności na osobę fizyczną, jak i na firmę. To leasingobiorca jest stroną, która przenosi prawa i obowiązki na osobę trzecią. W przypadku, gdy warunki umowy nie uległy zmianie, nie zmienia się również długość umowy leasingu. Najprościej ujmując, cesja leasingu oznacza zmianę leasingobiorcy w ramach umowy. Ktoś inny zaczyna korzystać z leasingowanych przedmiotów, także ich nowy użytkownik zajmuje się regulacją zobowiązań wobec firmy. To dobre rozwiązanie dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, a także dla tych, którzy po prostu chcą zmienić ofertę. Podczas przeprowadzania cesji leasingu należy ponieść opłaty związane z czynnością (np. aneks do umowy).

Cesja leasingu bez odstępnego

Cesja leasingu na osobę prywatną często wiąże się z koniecznością opłaty tzw. odstępnego osobie przejmującej prawa do leasingu. Stanowi to w pewnym sensie rekompensatę za już opłacone raty. Cesja leasingu bez odstępnego ma miejsce zwykle wtedy, gdy stary nabywca nie poniósł wysokich kosztów leasingu i nowy nabywca będzie musiał jeszcze uiścić sporo wpłat.

Cesja wierzytelności

Cesja wierzytelności to praktyka stosowana przez wierzycieli, którzy są zbyt zmęczeni dochodzeniem swoich roszczeń i wolą przekazać należny dług. Na czym polega cesja wierzytelności? Wierzyciel przekazuje swoje prawa innej osobie, która na podstawie umowy cesji wierzytelności po ich uzyskaniu może dochodzić należności od dłużnika. Co więcej, nowy nabywca wierzytelności ma również prawo ubiegać się o zaległe odsetki. Umowa cesji wierzytelności często dotyczy działalności banków i firm pożyczkowych. Organizacje „sprzedają” zadłużenie firmom windykacyjnym. Innym rodzajem cesji jest tzw. cesja powiernicza (cesja zwrotna). Cesjonariusz przejmuje wierzytelność tylko na czas spłaty długu. Cesja umowy dobiega końca po spłacie.

Podmioty zdając sobie sprawę z trudności wynikających z dochodzenia swoich roszczeń, coraz częściej oferują swoje usługi przejęcia długów. Z cesji wierzytelności chętnie korzystają w szczególności przedsiębiorcy, którzy zajęci prowadzeniem własnej działalności, wolą przekazać dochodzenie należności profesjonalistom.

Cesja kredytu hipotecznego

Cesja kredytu hipotecznego jest szczególnie stosowana przez małżonków w przypadku rozwodu. Cesja kredytu hipotecznego polega na tym, że ktoś inny przejmuje konieczność spłaty kredytu. Cesja kredytu hipotecznego jest popularnym rozwiązaniem i jednocześnie bardzo złożoną kwestią. Bank musi wyrazić zgodę, ponadto sprawdza wiarygodność osoby, która ma przejąć kredyt hipoteczny. Jako że cesja kredytu hipotecznego ma miejsce często w razie rozwodów, to zwykle kredyt przypada już tylko jednemu małżonkowi.

Jesteś zainteresowany kredytem hipotecznym, ale nie wiesz czy Twoja zdolność kredytowa pozwoli Ci na jego zaciągnięcie? Z pomocą przyjdzie Ci kalkulator kredytu hipotecznego – sprawdź sam!

Cesja umowy deweloperskiej

Nazywana również jako cesja mieszkania polega na przekazaniu prawa własność mieszkania na inną osobę. Zwykle umowa dotyczy budynków, które jeszcze są w tracie budowy i dopiero powstaną. To oznacza, że cesjonariusz w przyszłości stanie się właścicielem mieszkania. Zwykle cesja praw z umowy deweloperskiej powinna przyjąć formę aktu notarialnego ze względu na formę umowy pierwotnej. Warto pamietać, że cesja umowy deweloperskiej nie została zawarta w art. 1 ust. 1 Ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, dlatego też nie podlega pod podatek PCC.

Cesja ubezpieczenia

Cesja ubezpieczenia ma swoje źródło w umowie z podmiotem ubezpieczeniowym. Polega na tym, że w razie wypłaty odszkodowania kwota zostaje przekazana innemu podmiotowi bądź osobie np. cesja na rzecz banku. Cesja ubezpieczenia ma miejsce np. w razie zawarcia umowy kredytowej. Jest to zabezpieczenie dla banku w razie, gdyby zobowiązania nie zostały spłacone terminowo. Cesja na bank jest wymagana, aby w sytuacji np. kradzieży przedmiotu, na jaki kredyt został udzielony, ubezpieczyciel przelał kwotę odszkodowania.

Umowa cesji – wzór z omówieniem

Forma umowy cesji nie została prawnie określona. Dla celów dowodowych powinna jednak przyjąć formę pisemną. Najlepiej, aby umowa cesji została sporządzona w ten sam sposób co umowa przedmiotu cesji. Treść umowy cesji może zostać ustalona przez obie strony w zgodzie z zasadą swobody zawierania umów. Umowa cesji może więc mieć cechy zbliżone do umowy sprzedaży, umowy darowizny, umowy zamiany, czy umowy zlecenia.

W umowie cesji wierzytelności należy skupić się na opisaniu przedmiotu wierzytelności i dłużnika. Ponadto zawierając umowę cesji wierzytelności, należy zawrzeć w niej takie informacje, jak:

• data i miejsce zawarcia umowy,
• określenie stron stosunku prawnego umowy cesji – kto jest cedentem, a kto cesjonariuszem,
• oświadczenie cedenta o prawie do wierzytelności,
• informacja o dokonaniu przelewu wierzytelności,
• moment przeniesienia wierzytelności,
• wartość przedmiotu umowy cesji.

Do umowy cesji wierzytelności należy również dołączyć dokument poświadczający powstanie wierzytelności.

Cesja wierzytelności: wzór

Poniżej umieszczono przykładowy wzór cesji. Można skopiować treść umowy lub pobrać plik w formacie PDF.

Pobierz: wzór umowy cesji

UMOWA CESJI

Zawarta w dniu …………………………………… r. w ………………………………………. pomiędzy:

………………………………………zamieszkałym w …………………………..…legitymującym się dowodem osobistym (seria i numer)………………………PESEL……………………………

zwanym dalej Cedentem, a

………………………………………zamieszkałym w …………………………..…legitymującym się dowodem osobistym (seria i numer)………………………PESEL……………………………

zwanym dalej Cesjonariuszem.

§ 1

1. Cedent oświadcza, że przysługuje mu wierzytelność względem dłużnika w wysokości (słownie: …………………………………………………….) wymagalna w dniu …………….

2. Wierzytelność wynika z ………………………… Załącznik do niniejszej umowy o nr………………stanowi źródło wierzytelności.

3. Cedent oświadcza, że określona w ust. 1 wierzytelność:

nie jest przedawniona, jest wolna od obciążeń oraz wad prawnych, a żaden przepis prawa ani warunki umowy nie wyłączają możliwości jej zbycia;

wierzytelność nie jest przedmiotem postępowania sądowego ani egzekucji komorniczej, nie jest objęta postępowaniem upadłościowym ani likwidacyjnym, ani nie stanowi przedmiotu umowy Cedenta z firmą windykacyjną.

§ 2

1. Cedent sprzedaje Cesjonariuszowi wierzytelność określoną w § 1 ust. 1, a której Cesjonariusz staje się nabywcą za kwotę ………. …………………….., (słownie: ……………………………………………………………….……).

2. Cedent przelewa na rzecz Cesjonariusza wierzytelność i prawa z nią

związane wynikające z załącznika do niniejszej umowy.

3.  Przelanie wierzytelności następuje z chwilą podpisania niniejszej umowy.

§ 3

Cedent zobowiązuje się poinformować dłużnika o przelewie wierzytelności w

terminie ……. dni od dokonania przelewu wierzytelności.

§ 4

1. Cesjonariusz przejmuje pełną odpowiedzialność za wypłacalność dłużnika.

2. Wszelkie zmiany umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.

3. Sądem właściwym do rozstrzygania sporów z niniejszej Umowy będzie sąd właściwy

dla siedziby Cesjonariusza.

4. Umowę sporządzono w ………… jednobrzmiących egzemplarzach, po ……….. dla każdej ze stron.

……………………………..

Cedent

…………………………….

Cesjonariusz

Umowa cesji – podatek

Umowa cesji dotyczy czynności cywilnoprawnej, od której należy odprowadzić podatek dochodowy. Stawka podatku od czynności cywilnoprawnej (PCC) w przypadku wierzytelności wynosi 1%. Podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa przedmiotu cesji, to od wartości konkretnej wierzytelności uzależniona jest wysokość podatku. Natomiast cesja wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.