Czy słyszałeś kiedyś o złotym spadochronie? Wbrew pozorom wcale nie służy do swobodnego opadania w przestworzach. Złoty spadochron to mechanizm chroniący przed wymianą zarządu i przejęciem spółki.
Czym jest złoty spadochron?
Złoty spadochron zupełnie tak jak zwykły – zabezpiecza przed upadkiem z wysokości. Nie chodzi jednak o wyskakiwanie z samolotu, a zabezpieczenie finansowe w przypadku zwolnienia członka zarządu. Idea przybyła do nas ze Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.
Jest to działanie polegające na wypłacie wysokich kwot członkom zarządu i kadrze najwyższego szczebla w razie rozwiązania umowy. Kwoty, jakie wypłaca się kadrze zarządzającej w USA, są ogromne. Złoty spadochron jest często wart dziesiątki, a nawet setki milionów dolarów. Dlaczego aż tyle?
Mechanizm powstał jako forma zabezpieczenia przed niepożądanym przejęciem spółki przez konkurencję. Jak takie przejęcie jest możliwe? Udziałowiec może wymieniać członków zarządu tak, aby podejmowali przychylne mu decyzje. Jeśli zastąpienie kilku osób wiąże się z zapłatą takich ogromnych pieniędzy, spółka może stracić tak dużo, że gra przestaje być warta świeczki. Dla przykładu największe klauzule w Stanach opiewają na 200, a nawet 300 milionów dolarów.
W Polsce skala jest znacznie mniejsza, ale wielokrotność rocznej wypłaty członka zarządu może zaboleć każdą firmę.
Wypowiedzenie umowy o pracę – jak powinno wyglądać?
Wypowiedzenie umowy zlecenia – forma i okres wypowiedzenia
Zalety złotego spadochronu
Jako mechanizm obronny złoty spadochron niesie ze sobą też inne zalety. Część z nich może pozytywnie wpłynąć na rozwój całego przedsiębiorstwa.
Dodaje pewności w działaniu. Członek wysokiej kadry zarządzającej nie musi się obawiać zwolnienia. Nawet jeśli takowe nastąpi, suma wypłaconych pieniędzy na pewno zrekompensuje mu czas poświęcony firmie. W tym przypadku obawa przed podjęciem ryzyka spada, co może pchnąć członka zarządu do bardziej odważnego działania.
Zmniejsza ryzyko wrogiego przejęcia. Jeśli zwolnienie kadry zarządzającej wiąże się z utratą ogromnych pieniędzy, samo przejęcie staje się mniej atrakcyjne. Konieczność pokrycia tak dużych odpraw może ostudzić zapędy osób planujących wymianę członków zarządu.
Przyciąga najlepszych z najlepszych. Najbardziej wartościowi pracownicy mogą mieć naprawdę wiele do stracenia. W przypadku osiągnięcia wysokiej pozycji zmiana pracy rodzi niebezpieczeństwo bolesnego upadku z wysokości. Złoty spadochron łagodzi upadek, sprawiając, że przejście do nowej firmy niesie ze sobą mniejsze ryzyko.
Rozstanie z firmą rodzi mniejsze konflikty. Zwolnienie osoby na wysokim stanowisku, noszące znamiona bezpodstawnego może się skończyć czarną prasą albo pozwem sądowym. Ogromna kwota rekompensaty może załagodzić sytuację i uniknąć późniejszych nieprzyjemności.
Złoty spadochron – wady
Ta forma zabezpieczenia niesie ze sobą wiele kontrowersji. Przeciwnicy takich działań wymieniają wady, których nie można zignorować:
- Pogorszenie atmosfery wśród pracowników. Ludzie zatrudnieni w firmie zdają sobie sprawę z tego, że kadra zarządzająca zarabia dużo więcej od nich. Nic w tym dziwnego ze względu na wysoką pozycję, jaką udało im się osiągnąć. Jednak mogą postrzegać złoty spadochron jako pewnego rodzaju nagrodę za zwolnienie. Wydawanie ogromnych pieniędzy na takie rzeczy, zamiast na rozwój firmy i pracowników może spotkać się z dużym niezadowoleniem.
- Problemy z motywacją. Osoba będąca częścią kadry zarządzającej może spocząć na laurach. Nawet w przypadku złych wyników pracy, nie musi się obawiać zwolnienia. Przecież i tak dostanie dużo pieniędzy.
- Ryzyko straty pieniędzy. Spółka, która zainstalowała mechanizm spadochronu, musi brać pod uwagę ryzyko uszczuplenia portfela firmy. Zamiast zabezpieczenia przed przejęciem, może oznaczać kłopoty finansowe.
Srebrny spadochron
Srebrny spadochron działa na podobnej zasadzie jak złoty. Jednak dotyczy pracowników nieco niższych stanowisk. Kadra kierownicza średniego szczebla może dostać zapis w umowie o rekompensacie w przypadku zwolnienia. Nie tyle chroni przed przejęciem spółki, ile pozwala zatrzymać najlepszych pracowników w firmie.
