Kwartyl i mediana wynagrodzenia to pojęcia statystyczne, które są świetną alternatywą dla często używanej średniej zarobków. Czym są i dlaczego warto je stosować w raportach płacowych?
Statystyka to nauka, która służy nam w życiu codziennym. Pomaga także w socjologii, dzięki niej lepiej rozumiemy pewne zjawiska. W kontekście zatrudnienia dostarcza nam danych na temat wynagrodzeń. Dzięki badaniom statystycznym wiemy, ile np. inne osoby zarabiają na takim samym stanowisku. Jednym z pojęć, które ma związek ze statystyką i warto je znać, jest kwartyl.
Spis treści
Kwartyl – co to?
Kwartyl jest terminem statystycznym, często używanym w raportach płacowych. Jego najczęściej używaną formą przy określaniu przeciętnego wynagrodzenia na danym stanowisku jest drugi kwartyl – inaczej nazywany medianą. Mediana to bardziej wiarygodny sposób na przedstawianie przeciętnych zarobków w kraju, na danym stanowisku lub w zależności od branży. Kwartyl dzieli się na dwa podstawowe:
- Górny – jest wartością, powyżej której mieści się 25% danych. Jeżeli górny kwartyl wynagrodzenia to 3000 złotych na danym stanowisku, to znaczy, że 75% osób zarabia mniej, a 25% więcej niż 3000 zł.
- Dolny – to wartość, poniżej której mieści się 25% danych. Jeżeli ktoś zarabia 2000 złotych w danej branży i jest to dolny kwartyl – to znaczy, że 75% osób w tej branży zarabia więcej.
Drugi kwartyl, czyli mediana
Drugi kwartyl to specjalistyczne określenie popularnej mediany. Mediana wynagrodzeń oznacza, że 50% osób zarabia mniej, a 50% więcej. Bardzo często używa się jej do określania przeciętnych wynagrodzeń w danej firmie, czy na konkretnym stanowisku. Wiele osób twierdzi, że mediana to dużo lepsze odwzorowanie przeciętnych zarobków w kraju niż średnia krajowa.
Sprawdź też: Dyspersja płac – czy zróżnicowane wynagrodzenie świadczy o efektywności pracownika?
Mediana wynagrodzeń jest lepsza od średniej?
Średnia krajowa to najbardziej popularny sposób ukazywania zarobków Polaków bez podziału na stanowiska lub branże. Jednak jej słabym punktem jest branie pod uwagę najniższych i najwyższych zarobków w kraju, przez co średnio odwzorowuje faktyczne zarobki rodaków. Wystarczy pomyśleć, jak wiele osób osiągających najniższą krajową potrzeba, aby wypełnić zarobki kogoś, kto zarabia 100 tysięcy złotych miesięcznie.
Mediana wynagrodzeń pokazuje wartość środkową zarobków. To znaczy, że 50% ludzi zarabia więcej od mediany, a 50% mniej. Dzięki temu można uzyskać rzeczywistą pensję osiąganą przez przeciętnie zarabiającego Polaka.
