Zmiana nawyków wymaga ogromnej pracy i cierpliwości. Pamiętaj jednak, że wszystko jest możliwe. Jeśli coś jest dla ciebie mocno dokuczliwe i chcesz wprowadzić dobrą zmianę w swoim życiu, zacznij działać. Poniżej przygotowaliśmy dla Ciebie kilka skutecznych wskazówek.
Złe nawyki i dobre nawyki to istotne elementy naszego charakteru. To często one determinują większą część naszych decyzji. Siła nawyku jest ogromna, dlatego warto dbać o dobre nawyki, które znacząco podnoszą jakość naszego życia i pomagają nam w codziennym funkcjonowaniu. Jednak istnieje również zły nawyk, który często nam przeszkadza, jednak nie potrafimy nic z tym zrobić. Wydaje nam się, że złych nawyków nie da się pozbyć. Jak to nie zjeść chipsów do wieczornego seansu filmowego? Lub nie wypić mocnej kawy na rozpoczęcie dnia. Nawyki to także istotna część pracy. Mogą wpływać na Twoją wydajność i motywację, a także na relacje w zespole. Nawyki w pracy często determinują to jak jesteś postrzegany przez pracodawcę i współpracowników. Warto jednak wiedzieć, że zmiana starego nawyku, na nowy, dobry nawyk jest możliwa, a co więcej, nie taka trudna jak może się wydawać. Jak wydostać się z pułapki złego nawyku i przekłuć go na coś pozytywnego?
Spis treści
Nawyki. Czym są?
Nawyki to zbiór pewnych zachowań i przyzwyczajeń, które często istnieją w nas już od dzieciństwa lub kilku/kilkunastu lat. Zazwyczaj towarzyszą nam codziennie i bez nich nie jesteśmy w stanie normalnie funkcjonować. Ich zmiana to proces, który wymaga dużej motywacji, wewnętrznego przekonania oraz samodyscypliny i cierpliwości. Trzeba jednak pamiętać, aby każdą zmianę przeprowadzać w pełni świadomie i w zgodzie ze sobą. Jeśli tak nie będzie, po pewnym czasie wrócisz do swoich nawyków nawet ze zdwojoną siłą, ponieważ twoja emocjonalna potrzeba nie da ci spokoju.
Często bodźcem, który wyzwala nawyk, są emocje, z którymi ciężko nam sobie poradzić. Jest Ci przykro? Nocny maraton gier komputerowych na pewno przyniesie Ci pocieszenie? W końcu coś Ci się od życia należy, prawda? Oczywiście, że tak. Każdy ma prawo do relaksu, gorzej gdy nocne granie staje się Twoim nawykiem i spiralą złych przyzwyczajeń, między innymi takich jak niezdrowe przekąski. W rezultacie ta chwilowa przyjemność sprawia, że na drugi dzień czujesz się jeszcze gorzej, nie tylko fizycznie, ale również psychicznie. Zaczynasz odczuwać negatywne skutki braku snu i niezdrowego jedzenia. W takim wypadku warto zmienić nawyki, a ten stary i zły, przerobić na nowy nawyk. Jak to zrobić?
Pętla nawyku
Pętla nawyku to termin oznaczający mechanizm powstawania i utrwalania nawyków. Mózg tworzy sobie nawyki często na zasadzie nagrody, dlatego często niezdrowe i złe nawyki tak szybko nam się utrwalają. Po pewnym czasie nawet nie zdajemy sobie sprawy, że pewne rzeczy stały się stałą częścią naszego życia.
Proces powstawania nawyków to trzystopniowa pętla. Pierwszym stopniem jest wyzwalacz, który często z pomocą nagrody mówi mózgowi, które zachowania warto zapamiętać, bo np. mają miejsce bardzo często. Następnie do akcji wkracza zwyczaj, który może mieć charakter fizyczny, umysłowy lub emocjonalny. Ostatni stopień to nagroda, która przekonuje mózg do tego, czy dana pętla jest godna zapamiętania. Przyswajanie nowego nawyku sprawia, że po pewnym czasie jest on tak zautomatyzowany, że go nie zauważamy. Staje się normą. Nowy nawyk dołącza do drużyny i zostaje w niej na dłużej.
Jeśli nie chcesz, aby pewne zachowanie stało się Twoim nawykiem, to znając etapy powstawania nowego nawyku, możesz w porę zareagować i zmienić nawyki, które uznajesz za szkodliwe.
Jak zacząć budować zdrowe nawyki?
Tak jak już wcześniej wspomnieliśmy, zawsze podejmuj decyzję w zgodzie ze sobą. Jeśli czujesz, że chcesz coś zrobić, jednak nie masz wystarczającej siły, aby coś zmienić, poproś o pomoc specjalistę lub bliską ci osobę.
Uwierz, że zmiana jest możliwa i że jesteś zdolny do tego, aby coś osiągnąć. Wyobraź sobie siebie po odrzuceniu danego nawyku. Pomyśl, co mogłoby się zmienić na lepsze? Może zaczniesz doceniać ludzi, rzeczy i chwile, które wcześniej nie miały dla ciebie żadnego znaczenia, ponieważ byłeś oślepiona pewnym przyzwyczajeniem? Brzmi to dość abstrakcyjnie, ale tak właśnie jest. Jeśli nawyk wpływa na ciebie w destrukcyjny sposób, musisz wziąć się za siebie i zmienić coś w swoim życiu. Pamiętaj, że wszystko zależy tylko i wyłącznie od ciebie.
Po pierwsze, skończ z planowaniem i rozmyślaniem, co by było, gdyby… jak chcesz zmienić złe nawyki na lepsze, musisz zacząć działać. Jeśli potrzebujesz fachowej pomocy, nie bój się o nią poprosić. Jest to w zupełności naturalna i normalna sprawa. Jeśli zaś uważasz, że jesteś w pełni sił, aby samodzielnie podjąć się zmiany, to pamiętaj, aby być regularnym i się poddawać.
Zdrowe nawyki. Kilka sposobów na wprowadzenie lepszych zmian
Jeśli chcesz zmienić nawyk lub zmienić nawyki musi to wynikać przede wszystkim z wewnętrznej potrzeby, która to w znacznej mierze decyduje o sukcesie i ostatecznej zmianie nawyku. Obecność dobrych nawyków w dużej mierze zależy od tego jak chcemy prowadzić nasze życie. Szkodliwe przyzwyczajenie zmieniamy zazwyczaj pod wpływem impulsów i zdarzeń, które wiązały się dla nas z silnymi emocjami. W pewien sposób stan emocjonalny — smutek, radość, rozżalenie, strach, chęć życia, troska o zdrowie swoje i rodziny — to główny motor napędowy do zmiany nawyków.
Zmiana nawyku jest tak naprawdę prosta, jednak tylko dla osób, które są pewne swojej decyzji, a niechciany nawyk przysparza im coraz więcej problemów. Zmagasz się z nadwagą, która ogranicza Twoje życie towarzyskie i sprawia, że tracisz pewność siebie? Aktywność fizyczna i zdrowe nawyki żywieniowe z pewnością na dłuższą metę zadziałają i wpłyną nie tylko na Twój wygląd, ale również na Twoje samopoczucie. Nowe nawyki wprowadzaj małymi kroczkami, ponieważ to duża zmiana dla Ciebie i Twojego organizmu. Pozwól, aby Twój mózg przeszedł w tryb automatyczny. Daj sobie czas!
Określ, dlaczego chcesz zmienić dany nawyk? Jaki miałoby to wpływ na twoje życie?
Zastanów się, co chcesz zmienić, jak chcesz zmienić i dlaczego właściwie chcesz to zrobić. Może to coś, co źle wpływa na twoje zdrowie lub otoczenie? Przemyśl, co mogłoby się przerodzić po odrzuceniu danego nawyku i zmiany swoich zachowań na lepsze.
Odpowiedz sobie na pytanie, dlaczego to robisz? Kto lub co jest tego powodem?
Jeśli jakiś nawyk jest z nami już od bardzo wielu lat, zazwyczaj na “pierwszy rzut oka” nie zauważamy tego, w jak szkodliwy sposób wpływa na nasze życie. Myślimy, że “po prostu już tacy jesteśmy” lub “tacy się urodziliśmy”. Pamiętaj, że nic nie dzieje się bez powodu. Zastanów się, co mogło mieć na niego wpływ. Dzięki temu lepiej go zidentyfikujesz i łatwiej ci będzie podjąć jakiekolwiek kroki do zmiany.
Wprowadź system nagrody i zastanów się, jak możesz zastąpić dany nawyk.
Nagradzaj się. Zrób coś przyjemnego, co wprowadzi cię w dobry nastrój (oczywiście nie mamy tu na myśli powrotu do swojego złego przyzwyczajenia). Znajdź swój system nagrody. Może wystarczy tylko to, że poczujesz ogromną ulgę i wdzięczność bliskich ci osób?
Skrupulatnie opracuj plan działania.
Pamiętaj, że nie ma nic od razu. Na niektóre zmiany trzeba poświęcić wiele czasu i wysiłku. Kiedy jednak uda nam się osiągnąć nasz wymarzony sukces, będzie to dla nas największa i najlepsza nagroda ze wszystkich.
Ponadto zapisuj swoje cele, szukaj wparcia u kogoś bliskiego, powiedz swojemu otoczeniu, że przechodzisz proces zmiany nawyku, otaczaj się ludźmi, którzy będą cię motywować, monitoruj swoje postępy i po prostu uwierz w siebie!
