Komunikacja niewerbalna to mowa ciała, która może zdradzić więcej niż tysiąc wypowiedzianych słów. Jest to niezwykle silny przekaz, który wprost obrazuje nasze przeżywane wewnątrz emocje. Podczas rozmowy kwalifikacyjnej powinniśmy zwrócić na to szczególną uwagę.
Podczas rozmowy kwalifikacyjnej ważne jest nie tylko to, co mówimy, ale też to jak wyglądamy i jak się zachowujemy, czyli mowa ciała. Ważne są zatem wszystkie znaki komunikacji niewerbalnej, które odpowiadają za pierwsze wrażenie. Na profesjonalnej rozmowie kwalifikacyjnej pada wiele trudnych pytań, a doświadczeni rekruterzy zwracają uwagę na najmniejsze szczegóły, takie jak kontakt wzrokowy, mowa ciała, czy pozytywne nastawienie nawet na ciężkie pytania. To właśnie składniki komunikacji niewerbalnej w czasie rozmowy kwalifikacyjnej odpowiadają za nasz sukces. Warto więc zachować naturalny rytm rozmowy i starać się odsunąć świadomość tego, że właśnie jesteśmy skrupulatnie obserwowani przez parę wprawnych oczu rekrutera. Jak sprawić, aby rozmowa kwalifikacyjna zakończyła się sukcesem? Jakie zasady komunikacji niewerbalnej wprowadzić, aby pokazać pewność siebie?
Spis treści
Komunikacja niewerbalna – co to jest?
Komunikacja międzyludzka złożona jest z dwóch ściśle określonych komunikatów. Są nimi komunikacja werbalna i niewerbalna. Ta pierwsza polega na wyrażaniu swoich myśli i uczuć poprzez słowa zaś druga, poprzez mowę ciała.
Komunikacja niewerbalna dotyczy wszystkich ludzkich zachowań, składających się z:
- Mimiki twarzy – zaciśnięte usta, przygryzione wargi, uniesione lub ściągnięte brwi, opuszczone powieki, wypieki na twarzy.
- Pozycja ciała – garbienie się, sztywne siedzenie, ręce w kieszeniach lub z tyłu, skrzyżowanie rąk z przodu.
- Kontaktu wzrokowego – osoby, które unikają kontaktu wzrokowego, uznawane są za takie, które z góry nie budzą poczucie zaufania. Optymalnie jest patrzeć rozmówcy w oczy przez około 70% rozmowy.
- Gestykulacji – ruch rąk, nóg, głowy, na przykład stukanie stopą, pocieranie karku, sztywne ręce, palce uderzające w stół, wzruszanie ramionami lub kiwanie głową.
- Dystansu – istnieją cztery strefy dystansu fizycznego: intymna 15-45 cm odległości, osobista 46-1,20 m odległości, społeczna 1,20 m -3,6 m odległości, publiczna powyżej 3,6 m odległości.
- Dźwięków paralingwistycznych – westchnienia, pomruki, śmiech, ziewanie.
- Dotyku i kontaktu fizycznego – wyciąganie ręki na przywitanie, poklepywanie po ramieniu.
Komunikacja niewerbalna podczas rozmowy kwalifikacyjnej
Według badań przeprowadzonych przez Harris Poll na zlecenie CareerBuilder 49% pracodawców już po pięciu minutach rozmowy rekrutacyjnej wie, czy siedzący przed nimi kandydat nadaje się do pełnienia obowiązków na danym stanowisku pracy. Natomiast 90% z nich już po 15 minutach ma do tego całkowitą pewność.
Portal CareerBuilder stworzył również internetową ankietę, na której ponad 2,1 tysiąca menadżerów działów HR w Stanach Zjednoczonych mogli zagłosować, które gesty i pozy wykonywane przez potencjalnych kandydatów są dla nich najbardziej zniechęcające. I tak oto mamy wyniki:
- Brak kontaktu wzrokowego 65%,
- Brak uśmiechu 36%,
- Bawienie się czymś, co leżało na stole 33%,
- Zła postawa ciała 30%,
- Wiercenie się na krześle 29%,
- Krzyżowanie ramion na piersi 25%,
- Zabawa włosami i dotykanie twarzy 25%,
- Słaby/lekki uścisk dłoni 22%,
- Zbyt dużo gestów podczas rozmowy 11%,
- Za silny uścisk dłoni 7%.
Jeśli otrzymałaś/eś zaproszenie na rozmowę kwalifikacyjną wiedz, że twoje dokumenty aplikacyjne zrobiły pozytywne wrażenie na pracodawcy. Twoim zadaniem jest teraz dobrze się zaprezentować i przekonać go, że idealnie nadajesz się na to stanowisko pracy.
Przykłady komunikacji niewerbalnej na rozmowie o pracę (mowa ciała)
- Patrzenie w dół, unikanie kontaktu wzrokowego – jeśli utrzymujesz kontakt wzrokowy ze swoim rozmówcą, dajesz mu znać, że jesteś zainteresowany jego wypowiedzią i traktujesz go z szacunkiem. W wyniku czego druga strona może nabrać do ciebie większego zaufania i sympatii.
- Splecione ręce przy klatce piersiowej lub za głową – taki gest oznacza przyjmowanie postawy obronnej lub o negatywnym nastawieniu. Niekiedy nawet świadczy o poczuciu wyższości nad rozmówcą, szczególnie kiedy z krzyżowanych na piersiach rąk wystawione są kciuki.
- Uścisk dłoni – bardzo mocny uścisk oznacza, że masz trudność z panowaniem nad swoimi emocjami, lekki zaś świadczy o braku odwagi i pewności siebie. Najlepiej jest zachować równowagę. Jeśli tego potrzebujesz, śmiało poproś bliską osobę, aby pomogła ci uzyskać idealny uścisk zarówno dla ciebie, jak i twojego odbiorcy.
- Gesty rękami – delikatne, nienerwowe gesty oraz ręce na oparciach krzesła lub na udach są jak najbardziej w porządku. Pamiętaj, żeby nie stukać palcami o blat biurka i nie bawić się położonym tam długopisem.
- Zachowanie odpowiedniej odległości – tak jak wyżej wspomnieliśmy, dystans ma niezwykle kluczowe znaczenie. Postaraj się zachować odpowiednią odległość od swojego rozmówcy na tyle, aby wasze spotkanie mogło odbyć się w komfortowej i miłej atmosferze.
- Zmiany podstawy ciała – częste zmiany ułożenia nóg, rąk czy tułowia świadczą o twojej nerwowości i trudnościach w zachowaniu koncentracji. Przed spotkaniem weź kilka głębokich oddechów i spróbuj się rozluźnić. Na rozmowie postaraj się w miarę możliwości dość długo utrzymać jedną pozycję ciała.
Jak dostać pracę dzięki komunikacji niewerbalnej?
Na rozmowie kwalifikacyjnej, szczególnie w dużych firmach pracują specjaliści od HR-u, którzy wiedzą, że prawdziwe uczucia i nastawienie chowa się właśnie w komunikacji niewerbalnej. Rozmowa kwalifikacyjna jest dla nich momentem, w którym nie tylko sprawdzają wiedzę kandydata, ale także sprawdzają jego sposób mówienia i inne przesłanki ukryte w mowie ciała. Jak na rozmowie kwalifikacyjnej zapewnić sobie pracę?
Bardzo istotny jest język ciała. Mając negatywne nastawienie, zamykamy się w sobie, a nasze ciało krzyczy, że nie chcemy tu być. Również stres powoduje, że zapominamy o kontrolowaniu tego jak siedzimy i jak układamy ręce. Lepiej będziemy odbierani, gdy nasze naturalne ułożenie ciała pokaże rekruterowi, że jesteśmy pewni swoich umiejętności i wiedzy. Proste plecy i postawa otwarta, czyli dłonie ułożone „na zewnątrz” ciała to jasny przekaz, że znamy swoją wartość. Staraj się trzymać ręce w naturalny sposób, ponieważ przerysowane gesty mogą zostać odczytane jako brak pewności siebie i wymuszoną sztuczność. Skrzyżowane ręce, pocieranie nosa i brak pozycji otwartej, to dla rekrutera sygnał, że nie jesteś zainteresowany ani rozmową, ani pracą.
Bardzo istotny jest także sposób mówienia oraz szybkość mówienia. Jeśli nie da się zrozumieć treści wypowiedzi, bo przez stres dostajesz słowotoku lub odwrotnie — podczas całej rozmowy nie wypowiedziałeś nawet zdania z pewnością w głosie, to raczej zapomnij o dobrym pierwszym wrażeniu. Warto mieć świadomość, że dobre wrażenie budowane jest przez szczegóły. To właśnie przez ton głosu okazujesz zainteresowanie i zaangażowanie w rozmowę. Twój ton nie powinien być ani zbyt mocny, ani zbyt cichy — przez wyważony sposób mówienia możemy pokazać, że naprawdę jesteśmy zainteresowani propozycją współpracy.
Wpływ komunikacji niewerbalnej to także gesty, mimika twarzy, czy naturalny kontakt wzrokowy. Patrz w stronę rozmówcy i nie zapomnij od czasu do czasu spojrzeć w oczy pracodawcy. W tym wypadku warto wiedzieć, że spojrzenia powinny trwać kilka sekund i być wykonane w odpowiednich momentach. Gdy nie będziesz odrywać wzroku od pracodawcy lub rekrutera może zapanować niezręczna atmosfera, a o pracy prawdopodobnie możesz zapomnieć. Pamiętaj więc, aby wszystkie gesty stosować z umiarem i wplatać je naturalnie podczas rozmowy.
