Szklany sufit – definicja i opis zjawiska. Na czym polega „glass ceiling” w pracy?

Szklany sufit to pojęcie określające problem dyskryminacji kobiet i różnego rodzaju mniejszości na ogólnoświatowym rynku pracy. Zjawisko szklanego sufitu istnieje od zawsze, a o samym problemie zaczęto mówić już w latach 80. ubiegłego wieku. Jaka jest definicja szklanego sufitu?

Rozwijanie kariery zawodowej to proces żmudny, wymagający pomysłowości i dużej dawki szczęścia. W idealnym świecie nasze zarobki i pozycja zawodowa powinny zależeć wyłącznie od zaangażowania, kompetencji, umiejętności miękkich, profesjonalizmu i doświadczenia. Szklany sufit jest pojęciem, które przypomina nam, że świat zawodowy jest daleki od ideału i pełen dyskryminacji w pracy ze względu na płeć, odmienności i pochodzenie. Jak definiować szklany sufit? Czy na przestrzeni lat możemy mówić o jakiejkolwiek poprawie w tej kwestii?

Szklany sufit – definicja i opis problemu

Zatem, czym jest szklany sufit? To pojęcie, które wywodzi się z krajów anglosaskich i oznacza trudności w pokonaniu barier w karierze zawodowej. Źródłem opisywanych przeszkód jest zazwyczaj płeć lub pochodzenie, a o samym problemie mówi się już od lat 80. XX wieku. Dlaczego akurat szklany sufit?

Zjawisko szklanego sufitu jest przedstawione dość obrazowo. Od dłuższego czasu rynek pracy to miejsce pełne wyświechtanych frazesów o nieograniczonych możliwościach i pełnej równości wszystkich płci, ras i religii. W myśl anglojęzycznego powiedzenia “sky is the limit”.

W przypadku „glass ceiling” przysłowiowe “niebo” jest owszem widoczne, jednak na drodze do jego osiągnięcia stoi niewidoczna bariera w postaci dyskryminacji i traktowania innych po macoszemu.

Skąd się wzięło zjawisko szklanego sufitu?

Szklany sufit jest terminem, najczęściej używanym w odniesieniu do sytuacji kobiet na rynku pracy. I nie bez przyczyny. Od wieków funkcjonuje bowiem pewien podział, którego nie udało się wyplenić z hermetycznego środowiska menadżerów wysokiego szczebla, prezesów i polityków.

Kobiety wciąż muszą walczyć z pewnymi cechami, które historycznie zostały im przypisane. Mowa tu o uległości, braku kompetencji przywódczych, a także naturalnemu podziałowi na pracującego mężczyznę i kobietę utrzymującą dom.

Mimo postępu i większej otwartości, w wielu branżach wciąż można spotkać niewidzialne bariery spowodowane ocenianiem kompetencji na podstawie płci lub odmienności. Kobiety mimo podobnego (nawet lepszego) wykształcenia wciąż mają trudności w przebiciu się do kadr najwyższego szczebla i polityki. Niewiele kobiet ma szansę zasiadać w zarządzie i na najwyższych szczeblach politycznych stanowisk (zwłaszcza w Polsce).

Szklany sufit w Polsce i na świecie – czy coś się zmienia?

Oczywiście w XXI wieku zaszła pewna poprawa pod tym względem. Coraz więcej kobiet rozwija się zawodowo, obejmuje stanowiska kierownicze i trafia do “typowo męskich” branż – dotychczas pełnych szkodliwych stereotypów.

Od czasu do czasu możemy zauważyć nową kampanię społeczną lub projekt zmian europejskiego prawa mającego pomóc kobietom. Coraz częściej mówi się też o równości zarobków i konieczności jawnego ich przedstawiania.

Walka ze zjawiskiem tzw. glass ceiling wciąż jednak trwa. Kraje wysoko rozwinięte radzą sobie z problemem coraz lepiej, jednak problem wymaga dalszych działań i edukacji w społeczeństwie. Jak na tle innych wypada szklany sufit w Polsce? Czy dostrzegamy kompetencje kobiet w biznesie i polityce?

Szukasz pracy? praca w Radomiu czeka, aż ją odkryjesz!

Szklany sufit w Polsce – udział kobiet w polityce

Znaczenie szklanego sufitu zrozumiano już w krajach wysoko rozwiniętych i bardziej dojrzałych społecznie. W Polsce warto stawiać na edukację i dialog, ponieważ problem istnieje i ma się dobrze. O potrzebie zmian w polityce świadczą statystyki przedstawione przez sejmowe Biuro Analiz, Dokumentacji i Korespondencji.

“Udział kobiet w życiu publicznym – Polska na tle innych krajów” to sejmowy raport, który przedstawia ważne statystyki dotyczące kobiet w polityce. Okazuje się, że w udział kobiet wśród posłów w Polsce w 2019 roku to nieco ponad 29%. Wystarczy wspomnieć, że w Hiszpanii, Szwecji i Finlandii odsetek ten wyniósł ponad 47%.

Warto zaznaczyć, że sytuacja polskich posłanek ulega powolnej poprawie. Ich udział w sejmie rośnie z roku na rok. Jeszcze 20 lat temu wynosił zaledwie 9,56%.

Jak Polki wypadają w ogólnoświatowym “Indeksie szklanego sufitu”?

O ile reprezentacja kobiet w zarządach dużych firm jest wciąż bardzo niska, o tyle (według licznych rankingów) nastąpiła znaczna poprawa w przypadku kierowniczych stanowisk. “Indeks szklanego sufitu” to raport “The Economist”, który ocenia możliwości rozwoju zawodowego kobiet w danym kraju.

W zestawieniu za 2019 rok Polska zajęła 8. miejsce na świecie, co stawia nas przed Niemcami (20 miejsce), USA (22 miejsce) i Wielką Brytanią (23 miejsce). Według raportu “Szklany sufit” polskie kobiety w 2019 roku zajmowały aż 42,5% miejsc na stanowiskach kierowniczych.

Trudno powiedzieć, jak różnego rodzaju raporty mają się do realnej sytuacji kobiet na rynku pracy. Wszyscy powinniśmy dołożyć swoją cegiełkę do zwalczania zjawisk (takich jak szklany sufit, dyskryminacja, mobbing), na które nie powinno być miejsca w firmach na całym świecie.