Postojowe to świadczenie, które w Polsce przysługuje pracownikom w sytuacjach, gdy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy nie mogą wykonywać swojej pracy. Jest to temat, który budzi wiele pytań, zwłaszcza w kontekście zmieniających się przepisów prawnych i sytuacji na rynku pracy. Zastanawiasz się, ile jest płatne postojowe? A może chcesz wiedzieć, kiedy przysługuje wynagrodzenie postojowe? W tym artykule szczegółowo wyjaśnimy wszystkie kwestie związane z tym świadczeniem.
Kiedy nagle zostajesz wstrzymany w pracy, a powód nie leży po twojej stronie, pojawia się pytanie: co dalej? Postojowe to świadczenie, które przysługuje pracownikowi, gdy nie wykonuje swojej pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy. W takim przypadku nie musisz martwić się o utratę wynagrodzenia, ponieważ prawo chroni twoje interesy. Dowiedz się, kiedy dokładnie postojowe się należy i jak je uzyskać – to może zmienić sposób, w jaki postrzegasz przerwę w pracy!
Spis treści
Co to jest postojowe?
Wynagrodzenie postojowe jest uregulowane w art. 81 Kodeksu pracy. Postojowe jest wynagrodzeniem przysługującym pracownikowi, który nie wykonuje swojej pracy z powodu przestoju spowodowanego przez pracodawcę. Może to dotyczyć różnych sytuacji, takich jak awarie, wstrzymanie produkcji lub inne zdarzenia, które uniemożliwiają pracownikowi wykonywanie jego obowiązków. Wynagrodzenie postojowe jest formą zabezpieczenia finansowego w czasie, gdy praca nie jest wykonywana, a pracownik nie ponosi za to odpowiedzialności.
Art. 81. [Prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy; okresowe powierzenie pracownikowi innej pracy]
§ 1. Pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.
Takie świadczenie ma na celu ochronę interesów pracownika i zapobieganie jego stratom finansowym w trudnych momentach. Zgodnie z Kodeksem pracy, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie postojowe w takich przypadkach, gdy przestój nie wynika z jego winy.
Kiedy przysługuje wynagrodzenie postojowe?
Wynagrodzenie postojowe przysługuje pracownikowi w momencie, kiedy nie może on wykonywać swojej pracy z powodu przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Może to obejmować takie sytuacje, jak przerwy w produkcji, opóźnienia w dostawach materiałów lub inne nieprzewidziane okoliczności, które uniemożliwiają wykonywanie pracy. Postojowe dotyczy zarówno pracowników zatrudnionych na umowę o pracę, jak i tych, którzy wykonują pracę na podstawie umowy zlecenie w szczególnych przypadkach. Zatem, podsumowując, pracownik ma prawo do wynagrodzenia postojowego, jeśli:
- jest gotowy do pracy, ale nie może jej wykonywać z przyczyn niezależnych od siebie (np. awaria maszyn, brak zamówień, problemy finansowe firmy),
- przestój nie wynika z winy pracownika,
- pracodawca nie zapewnia innej pracy na czas przestoju.
Postojowe a umowa zlecenie
Świadczenie postojowe dla osób wykonujących umowy cywilnoprawne, takie jak umowy zlecenia, było dostępne w Polsce głównie w okresie związanym z pandemią COVID-19. W 2020 roku, osoby wykonujące takie umowy mogły otrzymać świadczenie postojowe w wysokości 2080 zł, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów, takich jak spadek przychodów czy brak możliwości wykonania umowy zlecenia z powodu pandemii.
W 2024 roku, w związku z brakiem aktualnych przepisów dotyczących świadczenia postojowego dla zleceniobiorców, nie przewidziano takiego wsparcia finansowego.
Wysokość postojowego w pracy
Postojowe w Polsce nie jest stałą kwotą i zależy od kilku czynników. Wysokość wynagrodzenia postojowego nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę. W 2025 roku najniższa krajowa wynosi 4666 zł brutto miesięcznie. Jeśli w wyniku przestoju pracownik nie może wykonywać swojej pracy przez cały miesiąc, jego wynagrodzenie powinno wynosić co najmniej tę kwotę.
Jeśli jednak przestój trwa krócej, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania i wymiaru czasu pracy. Warto pamiętać, że postojowe jest traktowane na równi z innymi formami wynagrodzenia i podlega opodatkowaniu oraz składkom ZUS.
Postojowe – ile jest płatne?
Wysokość wynagrodzenia postojowego zależy od sposobu wynagradzania pracownika:
- jeśli pracownik ma określoną stawkę godzinową lub miesięczną, otrzymuje pełne wynagrodzenie,
- jeśli brak takiego ustalenia, przysługuje mu 60% wynagrodzenia,
- w każdej sytuacji wynagrodzenie nie może być niższe niż płaca minimalna obowiązująca w danym roku.
Jak ubiegać się o postojowe?
Pracownik nie składa wniosku o wynagrodzenie postojowe – to obowiązek pracodawcy wypłacić świadczenie w przypadku wystąpienia przestoju. Jeśli pracodawca nie wypłaci wynagrodzenia, pracownik może zgłosić sprawę do Państwowej Inspekcji Pracy lub dochodzić roszczeń na drodze sądowej.
Postojowe a umowa o pracę
Jeśli jesteś zatrudniony na umowę o pracę, postojowe przysługuje ci w pełni, o ile spełnione są warunki określone w przepisach. Z kolei w przypadku umowy cywilnoprawnej, takich jak umowa zlecenie, zasady mogą się różnić.
Postojowe a umowa o pracę oznacza, że pracownik ma prawo do świadczenia, nawet jeśli jego umowa nie przewiduje takiego rozwiązania. Warto jednak pamiętać, że jeśli przestój nie wynika z winy pracodawcy, wówczas postojowe nie przysługuje pracownikowi.
Czas niewykonywania pracy a postojowe
Czas niewykonywania pracy związany z postojem jest okresem, w którym pracownik nie świadczy pracy z powodu przyczyn zależnych od pracodawcy. Taki czas musi być odpowiednio udokumentowany, a pracodawca powinien informować pracownika o zaistniałej sytuacji. W czasie przestoju pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikowi wynagrodzenia zgodnie z przepisami prawa pracy.
Pracownik powinien więc pamiętać, że w przypadku przestoju jego wynagrodzenie nie zostaje całkowicie anulowane, ale może zostać obniżone lub zmniejszone proporcjonalnie do długości tego okresu.
Wynagrodzenie postojowe a inne świadczenia
Pracodawca nie ma prawa nakazać pracownikowi wykorzystania urlopu wypoczynkowego w czasie przestoju. Urlop wypoczynkowy powinien być udzielany zgodnie z planem urlopów lub po porozumieniu z pracownikiem. Wysyłanie pracownika na przymusowy urlop w czasie przestoju jest niezgodne z przepisami prawa pracy.
Wynagrodzenie postojowe, podobnie jak standardowe wynagrodzenie za pracę, podlega obowiązkowym składkom na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne. Oznacza to, że od kwoty wynagrodzenia postojowego odprowadzane są składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe oraz zdrowotne, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Wynagrodzenie za czas przestoju jest traktowane jak normalne wynagrodzenie i stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Takie rozwiązanie jest szczególnie korzystne dla osób zatrudnionych w branżach, które są szczególnie podatne na wstrzymanie pracy z przyczyn zewnętrznych, takich jak przemysł, transport czy handel.
Kiedy postojowe nie przysługuje?
Postojowe nie przysługuje, jeśli przestój wynika z winy pracownika. Przykładem może być sytuacja, w której pracownik nie pojawił się w pracy bez usprawiedliwienia lub nie stawił się na czas. Ponadto, postojowe nie przysługuje pracownikowi, jeśli przestój jest efektem działania siły wyższej, np. klęsk żywiołowych, które uniemożliwiają pracodawcy kontynuowanie działalności.
Zawsze należy pamiętać, że wynagrodzenie postojowe jest świadczeniem wynikającym z obowiązujących przepisów prawa, a jego wypłata zależy od zaistniałych okoliczności i winy poszczególnych stron.
Postojowe w przypadku spółdzielczej umowy o pracę
Wykonanie przysługuje pracownikowi wynagrodzenie postojowe również wtedy, gdy jest zatrudniony na podstawie spółdzielczej umowy o pracę. W takiej sytuacji, jeśli nie może on podjąć pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, przysługuje mu wynagrodzenie za czas przestoju.
Ważne jest, aby pracownik był gotowy do pracy i nie zawinił zaistniałej sytuacji. Wysokość wynagrodzenia postojowego zależy od indywidualnych ustaleń zawartych w umowie, jednak nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę.
Zmiany w prawie pracy dotyczące wynagrodzenia postojowego w 2025 roku
Od 1 stycznia 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło do 4 666 zł brutto miesięcznie, co wpływa na wysokość wynagrodzenia postojowego. Wykonanie przysługuje pracownikowi wynagrodzenie za czas przestoju, które nie może być niższe niż nowa stawka minimalna.
W praktyce oznacza to, że pracownicy nie powinni otrzymywać mniej niż 4 666 zł brutto za pełny miesiąc przestoju. W przypadku krótszych okresów przestoju, wynagrodzenie jest proporcjonalne do czasu niewykonywania pracy.
