Jak zostać lektorem radiowym? Czy potrzebne są studia?

Praca jako lektor radiowy to niezwykle ciekawe i ekscytujące zajęcie. To doskonały zawód dla osób, które lubią pracę z głosem, kontakt z ludźmi i mają dobrą dykcję. Praca na tym stanowisku wymaga jednak determinacji, ponieważ tylko najlepsi kandydaci mają szansę na zatrudnienie. Dowiedz się jak zostać lektorem radiowym.

Radio od lat towarzyszy nam w życiu codziennym, dostarczając informacji, rozrywki i relaksując nas muzyką podczas spotkań, wykonywania obowiązków domowych, w pracy, czy samochodzie. Niegdyś stanowiło główne źródło informacji i najlepszy sposób na dotarcie do odbiorcy, co przyczyniło się również do rozwoju reklamy i przemysłu. Dziś stanowi już bardziej medium uzupełniające, a po informacje sięgamy do Internetu, czy sieci. Wciąż jednak lubimy włączać radio nie tylko dla muzyki, ale i dla naszych ulubionych audycji. Wraz z rozwojem działalności stacji radiowych wzrosło zapotrzebowanie na pracowników różnej maści, m.in. lektorów radiowych. Co to za zawód?

Kim jest lektor radiowy?

Lektor to osoba, która zajmuje się bieżącym przekładaniem języka. Tłumaczy teksty literackie, naukowe, czy wypowiedzi innych osób na język, który rozumieją docelowi odbiorcy treści. Lektorzy pracują z tekstami, książkami, artykułami naukowymi. Czytają również scenariusze filmowe, czy reklamy. Jeśli lektor ma taką możliwość, to zapoznaje się najpierw dogłębnie z materiałem, ponieważ musi go najpierw sam dobrze zrozumieć i poczuć, by przedstawić w taki sposób, w jaki chciał to zrobić autor. Lektor nie pełni jedynie takiej funkcji jak translator, ponieważ samo przetłumaczenie słów to jedynie sucha treść. Lektor stara się oddać sens treści wraz z jej pierwotnym charakterem.

Dba o zachowanie intonacji głosu, czy pauzy pozwalające wczuć się w zawarte między wierszami niuanse treści. Jednak nieco inny, choć zbliżony jest charakter pracy lektora radiowego. Radio przede wszystkim polega na głosie, więc odbiorca nie łączy tego z obrazem. Zadaniem lektora radiowego jest czytanie wiadomości, przeprowadzanie wywiadów i prezentacji w radiu w taki sposób, by treść brzmiała atrakcyjnie dla odbiorców. Lektor radiowy niekoniecznie jest tłumaczem, a jego zadaniem jest zachowanie dobrej intonacji i poprawności językowej. Musi również mówić w sposób ciekawy, tak by zatrzymać słuchaczy.

Czym się zajmuje lektor radiowy?

Lektor radiowy to po prostu osoba, która głównie czyta treści w radiu. Wiąże się to z wieloma czynnościami w tym także przygotowaniem materiałów, które będzie czytać, informacji, reklam. Lektor radiowy prowadzi również audycję, talk show i programy muzyczne, czy informacyjne. Lektor w swojej pracy stara się oddać sens wypowiedzi, przyjmuje określony styl, stara się zachować poprawność językową. W swojej wypowiedzi uwzględnia kontekst kulturowy odbiorców treści. W zakres obowiązków lektora radiowego wchodzi również:

• prowadzenie wywiadów z gośćmi;
• współpraca z członkami zespołu stacji, w tym z realizatorami dźwięków, producentami programów;
• praca z dokumentacją – scenariuszem audycji, notatkami z przesłuchań, informacjami reklamowymi;
• prowadzenie transmisji na żywo;
• prowadzenie konkursów i gier radiowych;
• współpraca z twórcami, artystami;
• przeprowadzanie prób głosowych;
• przeprowadzanie spotkań z różnymi ludźmi;
• udział w wydarzeniach kulturalnych;
• weryfikacja poprawności językowej treści;
• kontakt z reklamodawcami i sponsorami;
• odczytywanie tekstu i dbałość o intonację;
• przestrzeganie odpowiedniej kultury słowa;
• archiwizacja programów radiowych;
• szkolenia nowych pracowników.

Lektorzy pracują głównie w studiu radiowym. To właśnie tam nagrywają swoje przemówienia, przygotowują się do pracy. Często pracują na żywo, prezentują program w czasie rzeczywistym. Każdy lektor może się wyspecjalizować w konkretnej dziedzinie, na przykład w wiadomościach, w sporcie, w muzyce, czy programach dla dzieci lub talk show.

Jak wygląda praca lektora?

Praca lektora radiowego polega przede wszystkim na czytaniu tekstów na antenie radia, co odbywa się w studiu radiowym. Lektor radiowy pracuje z mikrofonem, zazwyczaj siedząc przed konsolą, na której kontroluje dźwięk i jakość swojego głosu. Osoba na tym stanowisku często ma kontakt z innymi członkami zespołu, takimi jak realizatorzy dźwięku, producenci programów czy współprowadzący. Osoby te pomagają mu w przygotowywaniu programów i w utrzymaniu kontaktu z reklamodawcami i sponsorami. Godziny pracy lektora radiowego zależą od stacji, dla której pracuje. Często pracuje w systemie zmianowym, także w wieczory, weekendy i święta – jak wiemy, audycje radiowe odbywają się o różnych porach. Radio nie robi przerw w działaniu.

Przerwy w pracy lektora radiowego zależą od programu, w którym pracuje, jednak zazwyczaj pracownicy mogą liczyć na przerwy między audycjami. Praca ta jest głównie siedząca, ale lektor radiowy musi być gotów na wyjście na zewnątrz, np. do studia na żywo, w celu przeprowadzenia wywiadów. Praca lektora radiowego może być stresująca, ponieważ na tym stanowisku trzeba być gotowym na pracę pod presją czasu. Przyjmowanie i przetwarzanie dużej ilości informacji oraz praca przed mikrofonem także mogą rodzić uczucie niepokoju. Lektor radiowy musi być przygotowany na improwizację i szybką reakcję. Stresować może również sam fakt, że przemawia się do tysięcy słuchaczy.

Lektor radiowy – wymagania na stanowisku

Lektor przede wszystkim musi znać się na językach. Musi umieć porozumiewać się w języku odbiorców, w sposób jak najbardziej czysty, bez cech gwary, poprawnie językowo i zrozumiale. Jeśli przekłada z innego języka, powinien się również znać na języku pierwotnym treści. W szczególności kandydat na stanowisko lektora powinien mieć odpowiednie umiejętności wokalne. Przyjemny i czysty głos oraz dobra dykcja i umiejętność dostosowania tonu głosu do różnych rodzajów programów są niezbędne w tym zawodzie. Lektor radiowy powinien także orientować się w aktualnych wydarzeniach w kraju i na świecie.

Dzięki temu może dostosować swoją wypowiedź i mieć punkty zaczepienia, do których może nawiązywać w trakcie wypowiedzi. Bardzo cenna w pracy lektora radiowego jest umiejętność improwizacji. Praca ta wiąże się z częstymi, nagłymi zmianami i nieprzewidywalnymi sytuacjami. Wówczas niezbędna jest improwizacja. Oczywiście konieczne są także umiejętności komunikacyjne. Lektor powinien być dobrym mówcą i potrafić przekazywać informacje w sposób zrozumiały dla słuchaczy. To jest bardzo ważne także w kontekście gości, którzy odwiedzają studio radiowe. Cenne są także umiejętności organizacyjne, zarządzania czasem i planowania programu.

Jak zostać lektorem radiowym?

Osoby, które chcą zostać lektorem radiowym, muszą być nastawione na ogrom pracy. W przypadku lektorów wykształcenie nie jest tak istotne, jak predyspozycje zawodowe. Dobry głos i dykcja to podstawa w tym zawodzie. Osoby, które nie mogą się pochwalić takimi cechami, mogą wziąć jednak udział w kursach, które pozwalają wyćwiczyć głos i wymowę. Lektorzy często korzystają z usług logopedów, aby przepracować niedociągnięcia językowe. Osoby, które myślą o karierze lektora mogą wybrać się na studia do szkoły teatralnej i filmowej, na studia z dziennikarstwa, komunikacji społecznej, czy filologii. Warto także tworzyć swoje portfolio. Osoby, które nie mają doświadczenia, mogą tworzyć własne próbki nagrań lektorskich i umieszczać je w bankach głosów. Wówczas ktoś, kto poszukuje dobrego lektora, może zaznajomić się z głosem i skontaktować z kandydatem. W tym zawodzie bardzo ważne są ćwiczenia. Nawet osoby, które uznawane są za dobrych mówców, powinny stale ćwiczyć swoje umiejętności. Trzeba ćwiczyć dykcję i tempo wypowiedzi.

Ważny jest akcent i styl wypowiadania sylab. Warto nagrywać swoje wypowiedzi, analizować je i starać się poprawiać. Dobrze także zwracać uwagę na to, jak pracują inni. W przeciwieństwie do innych zawodów nie trzeba wchodzić w środowisko pracy lektora, aby czerpać z niego inspiracje. Kandydaci na to stanowisko, mogą po prostu słuchać radia i wyłapywać te niuanse pracy lektora, która warto wyćwiczyć przed ubieganiem się o stanowisko. Kandydat może poszukiwać sam pracy u stacji radiowych, przeglądać oferty pracy, śledzić ich media społecznościowe lub po prostu napisać maila z zapytaniem o możliwość współpracy. Inny sposób to nawiązanie współpracy z agentem, który będzie reprezentował kandydata podczas poszukiwania pracy. Warto także zapoznać się z urządzeniami stosowanymi w pracy lektora, takimi jak mikrofon, konsola. Dobrym sposobem jest obejrzenie choćby filmów instruktażowych w sieci.