Autoprezentacja – definicja i zasady sztuki przedstawiania siebie

Autoprezentacja w pracy to bardzo ważna umiejętność, która może ułatwić Ci przyszłe życie zawodowe. Znajomość zasad prezentacji o sobie jest wsparciem w prowadzeniu spotkań, kontaktach międzyludzkich i budowaniu swojej osobistej marki. Co to jest autoprezentacja i jakie są jej zasady? 

Czym jest prezentacja o sobie? To świadome i zaplanowane wykreowanie swojej postaci w oczach odbiorców. Dzięki dogłębnemu przemyśleniu wystąpienia jesteś w stanie znacząco wpłynąć na pierwsze wrażenie słuchaczy i zdecydować o tym, jak będą Cię postrzegali. Najbardziej popularną formą autoprezentacji jest spotkanie twarzą w twarz, czyli idealny sposób na przedstawienie pełnego wachlarza umiejętności. Jak ważne jest pierwsze wrażenie? Jak przedstawić swoje dotychczasowe osiągnięcia zawodowe? Jak szlifować umiejętność autoprezentacji?

Autoprezentacja, czyli prezentacja o sobie

Na hasło proszę opowiedzieć coś o sobie, uginają Ci się kolana? Warto zdawać sobie sprawę z tego, że werbalne przekazywanie treści to według badań psychologów nieco ponad 30% całego przekazu. Dlatego nie wolno zapominać o trenowaniu komunikacji niewerbalnej. Opanowane gesty, prawidłowa postawa, utrzymywanie kontaktu wzrokowego i łagodny ton głosu – tak powinna przebiegać udana prezentacja samego siebie. Przykłady sytuacji, w których warto skorzystać z tej umiejętności to m.in. rozmowy kwalifikacyjne, spotkania z klientami, publiczne wystąpienia, a także codzienne kontakty ze współpracownikami.

Prezentacja samego siebie – przykłady

Co powinna zawierać autoprezentacja? Zasady pełnej autoprezentacji nie powinny dotyczyć tylko przemowy i spotkań biznesowych. W pewnym stopniu dokonujemy jej już w odpowiedzi na oferty pracy, gdy wysyłamy CV, list motywacyjny czy odpowiedź mailową. Jakie pytania powinien zadać sobie każdy, kto chce dobrze wypaść przed innymi?

• Co to jest autoprezentacja?
• Jakie umiejętności werbalne i niewerbalne muszę opanować?
• Jak napisać autoprezentacje?
• Jakie są zasady autoprezentacji?

Najlepiej przed przystąpieniem do tworzenia autoprezentacji dobrze się przygotować. Poszukaj więc odpowiedzi na powyższe pytania. Skorzystaj z naszego poradnika, ale poczytaj także informacje z innych źródeł. Kluczem do sukcesu jest bowiem odpowiednie podejście i pewnego rodzaju luz oraz brak stresu. Aby zapewnić sobie taką swobodę, należy postawić właśnie na trwałe fundamenty podstawowej wiedzy. W końcu im więcej wiesz, tym mniej rzeczy może Cię zaskoczyć. Do tego dochodzą próby oraz oczywiście porażki. Przygotuj się na to, że prawdopodobnie kilka pierwszych autoprezentacji nie pójdzie najlepiej. Oczywiście nie musi tak być, jednak w wielu przypadkach działa zasada „pierwszego naleśnika”. Dla niewtajemniczonych w kulinarny slogan – pierwszy naleśnik z reguły nie wychodzi i większość osób nastawia się własnie na taki scenariusz. W pewnym sensie więc, poświęcasz tego naleśnika na stracenie, w imię kolejnych – tym razem udanych naleśników.

Przykładowa autoprezentacja

Pierwsze wrażenie można zrobić tylko raz, a to właśnie od niego często zależy nasza autoprezentacja. Wzór na prawidłową prezentację samego siebie, to przede wszystkim pozytywne nastawienie i szczerość. Udawanie kogoś, kim się nie jest, przesadna pewność siebie lub udawana lojalność bardzo szybko wyjdą na jaw i negatywnie odbiją się na naszym wizerunku. Kreowanie dobrego pierwszego wrażenia zaczyna się wcześniej, niż mogłoby się wydawać. Teoretycznie rozmówcy poddają nas wstępnej ocenie w ciągu 5-15 pierwszych sekund rozmowy. W praktyce pierwszemu wrażeniu można pomóc jeszcze wcześniej. Rozmowa o pracę i pierwsze dni w biurze z nowym zespołem to efekty dobrze przedstawionej autoprezentacji, mającej miejsce jeszcze przed spotkaniem twarzą w twarz.

Aby zrobić dobre wrażenie na rozmowie kwalifikacyjnej, musisz opanować umiejętność autoprezentacji. Wejdź więc do biura pewnym krokiem, zachowaj wyprostowaną postawę i staraj się patrzeć przed siebie, odważnym wzrokiem. Dobre pierwsze wrażenie robi się już od wejścia. Pamiętaj, że rozmowa kwalifikacyjna i emocje występujące podczas rozmowy kwalifikacyjnej to nie koniec świata. Nawet jeśli spotkanie nie pójdzie po Twojej myśli to oczywiście możliwe, że nie dostaniesz tej pracy, jednak będziesz już jedno doświadczenie do przodu. Dzięki temu dowiesz się jakich błędów należy unikać przy następnej rozmowie kwalifikacyjnej.

Dobrym przykładem autoprezentacji jest pochwalenie działalności firmy oraz wskazanie jej działań lub posunięć, które w ostatnim czasie spotkały się z Twoim uznaniem.

Autoprezentacja na rozmowie kwalifikacyjnej

Prawidłowa autoprezentacja na rozmowie kwalifikacyjnej może znacznie wpłynąć na dostanie nowej pracy. Przez ręce rekruterów przepływają setki CV, które tak samo, jak Ty – mają kilka sekund na wzbudzenie zainteresowania. Dlatego dokument rekrutacyjny powinien być dopracowany pod kątem zawartości, poprawności językowej i szaty graficznej. Już wtedy możesz poprawić swoje notowania i zwiększyć szanse na pozytywne nastawienie osoby rekrutującej.

Pisemna autoprezentacja w bardziej klasycznej formie to list motywacyjny i podanie o pracę, które wciąż stanowią ciekawy dodatek do curriculum vitae i świadczą o zaangażowaniu kandydata na pracownika, w dzisiejszych czasach ważne jest także autoprezentacja w sieci i nasz wizerunek przedstawiony w mediach społecznościowych. Jednak nie należy zapominać o jakości pisemnych kontaktów w nowoczesnej odsłonie i zawsze dbać o sprawne komunikowanie się drogą mailową.

Podczas rozmowy kwalifikacyjnej liczy się świadomość swoich mocnych stron. Warto więc podkreślić doświadczenie zawodowe i odwołać się do osiągnięć zawodowych. Dobra autoprezentacja powinna pokazać Cię z najlepszej strony, jednak nie możesz kreować się na mistrza w każdej dziedzinie – no chyba, że naprawdę nim jesteś. W innym wypadku postaraj się trzymać faktów. Pamiętaj także, że najczęściej zrobić dobre pierwsze wrażenie można tylko raz i trudno zmienić opinię rekrutera, choć oczywiście nie jest to niemożliwe.

Sprawdź też: List motywacyjny – jak go poprawnie napisać?

Autoprezentacja – co powinna zawierać?

Na wyniki rekrutacji może znacząco wpłynąć twoja autoprezentacja. Co powinna zawierać, aby przekonać pracodawcę? Udane przedstawienie swojej osoby będzie łatwiejsze, jeśli zastosujesz się do kilku podstawowych zasad autoprezentacji:

1. Przygotuj wystąpienie wcześniej, dopasowując formę przekazu do jego odbiorców. Strój, sposób mówienia i poruszane tematy powinny być dopasowane w zależności od tego, czy rozmawiasz z przełożonym, współpracownikami, grupą młodych ludzi, czy osobą rekrutującą.
2. Zastanów się nad tematem wypowiedzi i zaplanuj ją krok po kroku. Przekaz w autoprezentacji powinien być jasny, a poruszane zagadnienia odpowiednie do sytuacji. Odbiorcy nie przepadają za rozmowami, które nie dotyczą przedmiotu spotkania, na którym się pojawili.
3. Pamiętaj o tym, że aspekty wizualne są tak samo ważne, jak gesty i pewność siebie. Aby wzbudzać zaufanie wśród rozmówców, przygotuj schludne i wyprasowane ubranie odpowiednie do konkretnej sytuacji.
4. Według psychologów komunikacja niewerbalna to nawet 60-70% przekazu w rozmowie z drugim człowiekiem. Dlatego zadbaj o odpowiedni uścisk dłoni, gestykulację, postawę, kontakt wzrokowy i inne aspekty dotyczące mowy ciała, pamiętaj, że wykonywane gesty, to także twoja autoprezentacja. Ćwiczenia przed lustrem będą bardzo pomocne.

Dowiedz się więcej: Mowa ciałem na rozmowie o pracę – postawa i gesty mają znaczenie

Autoprezentacja – wzór

Wyobraź sobie, że osoba rekrutująca z firmy Twoich marzeń odpowiedziała na wysłane CV i pomyśl, jak powinna wyglądać przykładowa autoprezentacja. Rozmowa o pracę będzie ostatecznym sprawdzianem cech charakteru kandydata i stopnia zaangażowania.

• Po pierwsze zadbaj o postrzeganie Cię jako kogoś profesjonalnego. Dlatego zacznij od poszukiwania informacji o firmie zapraszającej na spotkanie i dostosuj swój ubiór do sytuacji. Pamiętaj o potwierdzeniu swojej obecności w dniu rozmowy i zrób wszystko, żeby się na nią nie spóźnić.
• Zaprezentuj swoją otwartość pewnym uściskiem dłoni i serdecznym uśmiechem.
• Odpowiadając na pytania, staraj się utrzymywać kontakt wzrokowy z rozmówcą i lekko gestykuluj, nadając swojej wypowiedzi odrobinę dynamiki.
• Zadbaj o swój głos i postawę tak, aby nie zdradzały zdenerwowania związanego ze stresującą sytuacją.
• Udzielaj konkretnych odpowiedzi na zadane pytania i pamiętaj o zachowaniu szczerości w stosunku do osoby rekrutującej.

Niektórzy rekruterzy, jeszcze przed spotkaniem twarzą w twarz, chcą zobaczyć, jak wygląda Twoja autoprezentacja. PowerPoint okazuje się wtedy bardzo pomocny. Poprzez slajdy możemy w skrócie przedstawić naszą osobowość i zachęcić przyszłego pracodawcę, aby zechciał poznać nas osobiście.

Jak zrobić dobre pierwsze wrażenie?

Dobre wrażenie podczas rozmowy kwalifikacyjnej jest bardzo ważne. Jeśli więc czeka Cię spotkanie z potencjalnym pracodawcą, to skuteczna autoprezentacja na rozmowie kwalifikacyjnej to moment, w którym pokazujesz swoje mocne strony i walczysz w ten sposób o posadę. Jak zatem zrobić dobre pierwsze wrażenie, tak aby rozmowa kwalifikacyjna przebiegała według Twojego planu?

• Pewna postawa ciała – wyprostowane plecy, mocny krok, spojrzenie przed siebie.
• Mocny uścisk dłoni – nie całuj rekruterki w dłoń, ani nie praw jej komplementów, w stosunku do rekrutera nie próbuj stosować „dominującego” uścisku ręki. Pewna siebie, wyprostowana dłoń w zupełności wystarczy.
• Na rozmowie kwalifikacyjnej nie próbuj udawać kogoś, kim nie jesteś. Jeśli nie jesteś przebojowy, to nie korzystaj na siłę z młodzieżowych tekstów, czy gestów.
• Nie baw się długopisem lub papierem.
• Pamiętaj, że tylko prawda ma swoją wartość.
• Jeśli nie masz daru wystąpień publicznych, możesz o tym wspomnieć w humorystycznym akcencie na początek rozmowy kwalifikacyjnej.
• Wymień swoje dobre cechy charakteru, jednak nie rób z siebie Alfy i Omegi. Możesz między wierszami wspomnieć o kilku niegroźnych wadach.
• Opowiedz kilka historii z poprzedniej pracy – mogą być utrzymane w tonie humorystycznym, jednak w każdej historyjce powinien wybijać się Twój profesjonalizm i wiedza.
• Odpowiednia autoprezentacja to także zachowanie wszystkich elementów kultury osobistej – rozmowa kwalifikacyjna powinna być więc poprzedzona krótki small talk lub zwięzłym komplementem w stronę firmy bądź sposobu rekrutacji. Na pożegnanie nie zapomnij poprosić o kontakt niezależnie od decyzji oraz podkreśl, że obecność na tej rozmowie kwalifikacyjnej była dla Ciebie przyjemnością.