Czy lekarz może wystawić L4 wstecz? Na ile dni?

Zwolnienie lekarskie wstecz bywa potrzebne, gdy pacjent ma problemy z dostaniem się do przychodni w dniu wystąpienia objawów. Czy lekarz może wystawić L4 wstecz? Na ile dni? Przygotowaliśmy dla ciebie zbiór najważniejszych informacji dotyczących wstecznego zwolnienia. Zapraszamy do lektury!

Wielu pacjentów trafia do lekarza dopiero kilka dni po tym, gdy poczują pierwsze objawy choroby. Często wynika to z zaniedbania lub po prostu trudności w dostaniu się do specjalisty. Długość L4 nie jest regulowana żadnymi przepisami. Zawsze decyduje o tym lekarz prowadzący, który musi dokładnie zbadać pacjenta. W niektórych przypadkach decyduje się sformułować zwolnienie lekarskie wystawione z datą wsteczną. Sprawdź, ile dni wstecz L4 jest przyznawane od internisty, a ile od psychiatry. Czy lekarz może wystawić zwolnienie wstecz pacjentce w ciąży?

Zwolnienie lekarskie wstecz: ustawa

Zwolnienie lekarskie może trwać kilka, kilkanaście lub kilkadziesiąt dni. Długość leczenia i odpoczynku pacjenta zależy od rodzaju schorzenia. Jak wyżej wspomnieliśmy, w wyjątkowych sytuacjach można wystawić zwolnienie lekarskie wstecz, aby usprawiedliwić nieobecność w pracy z powodu choroby.

Ile płatne jest zwolnienie lekarskie? Co musisz wiedzieć? Wszystkiego dowiesz się w naszym artykule na Poradniku GoWork.pl.

Kwestie związane z L4 wstecz zostały uregulowane w Ustawie z 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, a także w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w dniu 10 listopada 2015 roku w sprawie sposobu i trybu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim.

L4 – ile dni wstecz może zostać uwzględnione w zwolnieniu?

L4 ma formę dokumentu elektronicznego, który podpisywany jest profilem zaufanym ePUAP lub potwierdzany kwalifikowanym certyfikatem. Krótko- lub długotrwałe zwolnienie lekarskie wystawiane jest jedynie przez lekarza, który na konsultacji stwierdza niedyspozycję do pracy pacjenta z powodu choroby lub urazu. Od 1 grudnia 2018 r. zwolnienie lekarskie wystawiane jest wyłącznie w formie elektronicznej (e-ZLA). Wcześniej pracownicy mogli otrzymać je w formie papierowej. Wówczas konieczne było udanie się do zakładu pracy w celu dostarczenia dokumentu.

Zgodnie z przepisami prawa zwolnienie lekarskie wstecz wystawiane jest co do zasady na okres nie więcej niż trzech dni poprzedzających dzień, w którym lekarz po dokładnym badaniu stwierdził niezdolność do pracy pacjenta w tym okresie. Przyjrzyjmy się szczegółom.

§  7. ust. 4

Okres orzeczonej czasowej niezdolności do pracy może obejmować okres nie dłuższy niż 3 dni poprzedzające dzień, w którym przeprowadzono badanie, jeżeli jego wyniki wykazują, że ubezpieczony w tym okresie niewątpliwie był niezdolny do pracy.

Szukasz pracy? Aplikuj na nasze oferty pracy w Lublinie 

Ile dni wstecz można wystawić zwolnienie lekarskie od psychiatry?

Jeśli lekarz psychiatra podejrzewa u chorego występowanie zaburzeń psychicznych, które znacznie ograniczają lub uniemożliwiają mu funkcjonowanie, może wystawić wsteczne L4 na okres dłuższy, niż trzy dni poprzedzające dzień badania u innego specjalisty. Takie działanie potwierdza rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 10 listopada 2015 roku w sprawie trybu i sposobu orzekania o czasowej niezdolności do pracy, wystawiania zaświadczenia lekarskiego oraz trybu i sposobu sprostowania błędu w zaświadczeniu lekarskim.

§  7. ust. 4

Okres orzeczonej czasowej niezdolności do pracy przez lekarza psychiatrę może obejmować okres wcześniejszy niż określony w ust. 3, w przypadku stwierdzenia lub podejrzenia zaburzeń psychicznych ograniczających zdolność ubezpieczonego do oceny własnego postępowania.

Zwolnienie lekarskie w niektórych przypadkach można także wystawić do przodu. Zwolnienie lekarskie do przodu można wystawić na okres rozpoczynający się po dniu badania, nie później jednak niż 4. dnia po dniu badania, jeżeli:

1) bezpośrednio po dniu badania przypadają dni wolne od pracy;

2) badanie jest przeprowadzane w okresie wcześniej orzeczonej czasowej niezdolności do pracy.

Zwolnienie lekarskie wstecz: ciąża

Pierwsze tygodnie ciąży bywają bardzo trudne. Często uniemożliwiają kobiecie normalne funkcjonowanie i chodzenie do pracy. Pojawiają się nudności, wymioty, ból i zawroty głowy, zmęczenie, senność oraz wiele innych nieprzyjemnych objawów. Powstaje więc pytanie, czy specjalista może wystawić zwolnienie lekarskie wstecz w ciąży.

Jest to możliwe, trzeba jednak pilnować terminów. Lekarz może wystawić L4 wstecz jedynie na trzy dni poprzedzające dzień badania. Kobieta, która ze względu na swoje złe samopoczucie nie była w pracy przez dwa dni, w kolejnym dniu musi udać się do lekarza i poprosić go o zwolnienie lekarskie z datą wsteczną.

Czy prywatny lekarz może wystawić zwolnienie lekarskie wstecz?

Według polskiego prawa zarówno lekarz publiczny, jak i prywatny może wystawić wsteczne L4. Mowa o każdym specjaliście np. interniście, ginekologu, psychiatrze czy nawet dentyście, który podpisał stosowną umowę z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Warto jednak pamiętać, że jedynie psychiatra może wystawić L4 wstecz z datą dłuższą niż 3 dni.

Jak otrzymać zwolnienie lekarskie wstecz?

Zgodnie z art. 54 Zakład Ubezpieczeń Społecznych upoważnia do wystawiania zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy lekarza, lekarza dentystę, felczera lub starszego felczer. Za podstawę otrzymania zwolnienia uznaje się chorobę, pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym. W związku z powyższym osoba, która uważa, że nie jest zdolna do pracy, powinna udać się do osoby upoważnionej do wystawiania świadczenia. Idąc do lekarza, może liczyć na profesjonalną ocenę swojego stanu zdrowia. To lekarz uzna, czy przyznanie wstecznego zwolnienia jest zasadne. Możliwe jest także zdobycie zwolnienia w ramach teleporady. Pacjent, który źle się czuje lub podejrzewa u siebie chorobę zakaźną, może często skorzystać z takiej opcji.

L4 z datą wsteczną a wynagrodzenie

Wstecznie wystawione zwolnienie lekarskie jest traktowane tak samo, jak zwyczajne zwolnienie pod względem wynagrodzenia lub zasiłku. W przypadku zwolnienia lekarskiego przysługuje świadczenie w wysokości 80% podstawy wynagrodzenia stanowiącego średnie wynagrodzenie otrzymane przez chorego w ciągu ostatniego roku pracy.

Nie zawsze jesteśmy w stanie przewidzieć nadejścia złego samopoczucia. Zwykle niezdolność do pracy wiąże się z nagłym pogorszeniem stanu zdrowia, w związku z czym pracownik musi działać szybko, aby uzyskać zwolnienie i nie mieć nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy. Nie zawsze jest to możliwe ze względu na zły stan zdrowia lub brak dostępności lekarzy w szybkim czasie. Na szczęście polskie prawo przewiduje takie sytuacje, dzięki czemu możliwe jest wystawienie zwolnienia wstecznego.

Zwolnienie lekarskie a długotrwałe leczenie i świadczenia dodatkowe

W niektórych sytuacjach, zwłaszcza w przypadku leczenia psychiatrycznego, zwolnienie lekarskie może być konieczne przez dłuższy czas. Dotyczy to m.in. przypadku wypalenia zawodowego, depresji czy stanów lękowych, które powodują czasową niezdolność do pracy. W takich okolicznościach, po wyczerpaniu zasiłku chorobowego, pacjent może ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne, jeśli dalsze leczenie jest niezbędne do powrotu do pełnej sprawności zawodowej.

Należy jednak pamiętać, że nieuzasadniona nieobecność w pracy lub błędy w procesie wystawienia zwolnienia mogą skutkować utratą świadczenia chorobowego. Dlatego tak ważne jest odpowiednie udokumentowanie choroby oraz złożenia wizyty lekarskiej, która pozwoli lekarzowi ocenić zasadność zwolnienia i podjąć właściwą decyzję w zakresie dalszego leczenia.

Nowe zasady wystawiania zwolnień lekarskich od 2025 roku

Od 1 stycznia 2025 roku zmieniają się zasady wystawiania zwolnień lekarskich, co wpłynie na każdego pracownika korzystającego z L4. Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw wprowadza ściślejsze przepisy dotyczące wydawania zwolnień lekarskich. Lekarze będą musieli dokładniej uzasadniać niezdolność do pracy, a możliwość wystawienia zwolnienia wstecz pozostanie ograniczona do trzech dni, z wyjątkiem przypadków dotyczących psychiatrii. Co więcej, ZUS zyska większe uprawnienia do kontroli prawidłowości orzekania o niezdolności do pracy, co oznacza surowsze zasady weryfikacji zwolnień lekarskich. Te zmiany mają na celu ograniczenie nadużyć i poprawę efektywności systemu ubezpieczeń społecznych.

Zaostrzone przepisy dotyczące otrzymania zasiłku chorobowego

Nowe przepisy wprowadzają również zaostrzone zasady otrzymania zasiłku chorobowego. Od 2025 roku zasiłek może zostać cofnięty, jeśli ZUS stwierdzi nieprawidłowości w wydaniu zwolnienia lub wykorzystaniu L4 niezgodnie z jego celem. Przepisy precyzują, że wydanie zwolnienia musi być poparte dokładną dokumentacją medyczną, a lekarze będą zobowiązani do jej udostępnienia na żądanie ZUS. W przypadku odmowy, lekarz może tymczasowo stracić uprawnienia do wystawiania zwolnień lekarskich. Dodatkowo, jeśli osoba przebywająca na zwolnieniu zostanie przyłapana na wykonywaniu czynności niezgodnych z celem L4, zasiłek zostanie cofnięty za cały okres niezdolności do pracy. To zaostrzenie ma na celu ograniczenie przypadków wykorzystywania zwolnień lekarskich niezgodnie z ich przeznaczeniem.