Godziny nocne: jak liczyć? Ile godzin można pracować?

Godziny nocne w pracy zostały dokładnie zdefiniowane przez Kodeks pracy. Czy należy Ci się dodatek za godziny nocne w pracy? Przygotowaliśmy zbiór najważniejszych informacji, o których powinieneś wiedzieć! Sprawdź, ile wynosi dodatek za pracę w nocy i zapoznaj się z przykładem kwoty dodatku za nocne godziny pracy.

Pracujesz w nocy? Z tego artykułu dowiesz się:

• kiedy należy się dodatek za godziny nocne,
• ile godzin można pracować, aby otrzymać dodatek za pracę w nocy,
• ile wynosi dodatek za pracę w nocy 2022,
• jak obliczyć dodatek za pracę w nocy.

Praca w godzinach nocnych zwykle występuje w zakładach produkcyjnych, na magazynach, na służbie, czy w przypadku niespodziewanych projektów w innych firmach. Szczególnie ma znaczenie w przypadku 4-brygadowego systemu pracy. Godziny nocne wyjątkowo wyczerpują organizm, dlatego należy się za nie dodatek.

Dodatek za godziny nocne – dla kogo?

Dodatek za godziny nocne należy się każdemu pracownikowi, który wykonuje swoją pracę w porze nocnej od 21:00 do 7:00 rano następnego dnia. Pracodawca, korzystając z tego przedziału, wyznacza swoim pracownikom osiem godzin pracy na tak zwaną “nockę” pomiędzy 21:00 a 5:00, albo 23:00 a 7:00 rano. Praca w tych godzinach może być również dłuższa w przypadku pracowników, którzy zajmują się ochroną zdrowia ludzkiego, ochroną mienia, środowiska lub usunięcia nagłej awarii.

Godziny nocne: Kodeks pracy

Zgodnie z art. 151 [8] § 1 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 Kodeksu pracy pracownikowi, który wykonuje swoje obowiązki w porze nocnej, należy się dodatek za godziny nocne w wysokości 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów.

Kodeks zawiera także definicję osoby pracującej w nocy (Art. 151(7) § 2.).

Pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną, jest pracującym w nocy.

Stała praca w godzinach nocnych – Kodeks pracy

Natomiast w przypadku stałego wykonywania pracy w godzinach nocnych poza zakładem pracy, to według §2 powyżej ustawy K.p., dodatek za pracę w nocy może być zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada przewidywanemu wymiarowi czasu pracy na nocce.

W stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy dodatek, o którym mowa w § 1, może być zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej.

Godziny nocne 2022 – od której godziny?

Według przepisów, praca w nocy to przedział pomiędzy 21:00 a 7:00 rano. W tym czasie pracodawca może sam ustalić przedział ośmiu godzin wykonywania obowiązków zawodowych w zakładzie pracy lub uwzględnić taki zapis w regulaminie pracy, albo układzie zbiorowym.

Dłużej niż osiem godzin, bez względu na dodatek za godziny nocne, nie może pracować osoba wykonująca zadania szczególnie niebezpieczne lub związane z dużym wysiłkiem fizycznym czy umysłowym. Inaczej jest w przypadku pracowników ochrony zdrowia lub życia ludzkiego, ochrony mienia, środowiska czy usunięcia awarii. Ze względu na ich charakter pracy, są oni zobowiązani pracować niekiedy dłużej niż osiem godzin w ciągu dnia.

Jak to jest w przypadku zmiany czasu a pracy w nocy? Czy pracownik, który świadczy pracę w nocy dostanie za to dodatkowe pieniądze? Sprawdź to w naszym Poradniku!

Dodatek za godziny nocne a minimalne wynagrodzenie

Dodatek za pracę w nocy wynosi 20 procent stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia. Pracownik, który wykonuje swoje obowiązki w tym przedziale czasowym otrzymuje pensję za każdą godzinę w porze nocnej.

Ile wynosi dodatek za pracę w nocy 2022?

Jaki jest dodatek za pracę w nocy w 2022 roku za każdą godzinę pracy? Dodatkowe wynagrodzenie za godziny nocne wygląda on następująco:

• Styczeń: 3,96 zł (152 h)
• Luty: 3,76 zł (160 h)
• Marzec: 3,27 zł (184 h)
• Kwiecień: 3,76 zł (160 h)
• Maj: 3,58 zł (168 h)
• Czerwiec: 3,58 zł (168 h)
• Lipiec: 3,58 zł (168 h)
• Sierpień: 3,42 zł (176 h)
• Wrzesień: 3,42 zł (176 h)
• Październik: 3,58 zł (168 h)
• Listopad: 3,76 zł (160 h)
• Grudzień: 3,58 zł (168 h)

Powyższy dodatek za pracę w nocy liczony jest na podstawie minimalnego wynagrodzenia za pracę w kwocie 3010 zł brutto w 2022 roku.

Dodatek za godziny nocne 2022: netto

Po odjęciu świadczeń publicznoprawnych dodatek za pracę w godzinach nocnych wygląda następująco:

• Styczeń: 3,10 zł
• Luty: 2,95 zł
• Marzec: 2,57 zł
• Kwiecień: 2,95 zł
• Maj: 2,81 zł
• Czerwiec: 2,81 zł
• Lipiec: 2,81 zł
• Sierpień: 2,69 zł
• Wrzesień: 2,69 zł
• Październik: 2,81 zł
• Listopad: 2,95 zł
• Grudzień: 2,81 zł

Jak liczyć godziny nocne?

Dodatek za godziny nocne dla pracownika, dla którego dniem wolnym wynikającym z pięciodniowego tygodnia czasu pracy jest sobota w marcu 2022 roku, będzie wynosić:

Jak obliczyć godziny nocne? Dodatek = Wysokość minimalnego wynagrodzenia (3010 zł brutto w 2022 roku) / wymiar czasu pracy w danym miesiącu x 20 procent

Czyli: 3010 zł brutto / 184 godzin za marzec 2022 r. x 20 procent = 3,27 zł (stawka za godziny nocne)

Kto jest niezdolny do pracy w godzinach nocnych?

Istnieją takie grupy pracowników, którzy nie mogą wykonywać pracy w godzinach nocnych. Są to:

• kobiety w ciąży;
• zatrudnieni na stanowisku pracy, w którym występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia;
• pracownicy młodociani (pora nocna dla pracowników młodocianych jest inna i wynosi: 22.00- 6.00. Dla osób poniżej 16 lat – 20.00 – 6.00);
• osoby opiekujące się dziećmi do lat 4;
• osoby niepełnosprawne.

Ponadto lekarz medycyny pracy decyduje o tym, czy ktoś jest niezdolny do pracy w godzinach nocnych.

Odmowa pracy w godzinach nocnych

W niektórych przypadkach istnieje możliwość odmowy pracy w godzinach nocnych. Dzieje się tak w przypadku rodziców opiekujących się dziećmi do lat 4. Te osoby mogą odmówić pracy, lecz jeśli chcą, mogą również się na nią zgodzić. Pracownik może również odmówić gdy:

• praca w porze nocnej byłaby sprzeczna ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa pracodawcy lub zasadami współżycia społecznego;
• warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika.

Są to jednak bardzo ograniczone przypadki. W większości sytuacji odmowa nie będzie możliwa, a niestawienie się do pracy może zostać uznane za niesubordynację.

Godziny nocne – kierowca

Nocne godziny pracy kierowców różnią się od tych przytaczanych powyżej. W transporcie godziny nocne definiuje nam art. 2 pkt. 6a Ustawy o czasie pracy kierowców:

Okres czterech godzin pomiędzy godziną 00:00 i godziną 07:00; definicję pory nocnej zawartą w tym przepisie stosuje się wyłącznie do celów ustalania czasu pracy.

Bardzo istotny jest również przepis art. 21 Ustawy o czasie pracy kierowców:

W przypadku gdy praca jest wykonywana w porze nocnej, czas pracy kierowcy nie może przekraczać 10 godzin w danej dobie.

Jednak powyższe godziny nocne kierowców mają zasady w ustalaniu czasu pracy, a dodatek za pracę w godzinach nocnych podlega wyliczeniom jak w przypadku innych prac. Podana pora nocna dla kierowców ma wyznaczać  limit 10 godzin pracy w przypadku, gdy pracownik wykonywał pracę w tych godzinach.