Wybory 2023 zbliżają się wielkimi krokami. Co więcej, są to pierwsze wybory po zmianach w prawie wyborczym dotyczących członków komisji wyborczych. Pojawiły się bowiem nowe uprawnienia dla osób, które pracują na pełen etat, a jednocześnie chcą zasiadać w komisjach wyborczych. Co się zmieniło? Jakie regulacje pracownicze dotyczą członków obwodowych i terytorialnych komisji wyborczych?
15 października 2023 roku czekają nas wybory. Jest to okres, w którym mobilizują się nie tylko sztaby wyborcze i obywatele, ale również osoby należące do komisji wyborczych, których zadaniem jest między innymi dbanie o zachowanie zasad prawa wyborczego w lokalach wyborczych i liczenie głosów. Jak się okazuje, w tym roku mamy do czynienia z pierwszymi wyborami po zmianach, które dotyczą między innymi dni wolnych dla członków komisji wyborczych. Od teraz, zgodnie z art. 154 § 4 Kodeksu wyborczego członkom komisji wyborczych przysługuje:
1) zwolnienie od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, a także na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów, z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy,
2) do 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia.
Jak to się przekłada na tegoroczne wybory? 15 października to data przypadająca na niedzielę, co oznacza, że teoretycznie w poniedziałek członkowie komisji wyborczych powinni udać się do pracy. W tym wypadku jednak wchodzi w życie prawo wyborcze regulujące zasady dni wolnych, co oznacza, że jeśli liczenie głosów zostanie zakończone po północy, czyli już 16 października to członkowie komisji wyborczych mają prawo do wolnego z zachowaniem wszelkich praw pracowniczych, w tym także prawa do wynagrodzenia. Co więcej, członkom przysługuje także 5 dni wolnego, które mogą spożytkować na szkolenia z zakresu prawa wyborczego bądź inny – tak naprawdę dowolny cel. Jednak w tym przypadku nie zachowują oni prawa do wynagrodzenia, choć nadal przysługują im świadczenia pracownicze.
Co trzeba zrobić, aby otrzymać wolne?
Obowiązkiem członka komisji wyborczej jest poinformowanie pracodawcy o przynależności do komisji. Należy bowiem minimum 3 dni przed, przedłożyć pracodawcy odpowiedni dokument. Określa to art. 154 Kodeksu wyborczego:
§ 4a. Członkowie obwodowej lub terytorialnej komisji wyborczej w razie zamiaru skorzystania ze zwolnienia od pracy, o którym mowa w § 4, są obowiązani, co najmniej na 3 dni przed przewidywanym terminem nieobecności w pracy, uprzedzić, w formie pisemnej, pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy, a następnie, nie później niż następnego dnia po upływie okresu nieobecności w pracy, dostarczyć pracodawcy zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy wykonywaniem zadań komisji.
Zaświadczenie, o którym mowa w § 4a, zawiera:
1)imię i nazwisko osoby wchodzącej w skład danej komisji;2)wskazanie podstawy prawnej zwolnienia od pracy;3)przyczynę i czas nieobecności w pracy.
