Jaki jest limit płatności gotówką? Dlaczego nie można go przekroczyć?

Jaki jest limit płatności gotówką w 2023 roku? Co się stanie, jeśli przedsiębiorca go przekroczy? Sprawdź kwotę, której, według niżej wymienionej ustawy, nie można przekroczyć. Dowiedz się również, jakie grożą konsekwencje.

Każda transakcja gotówkowa ma limit. Dotychczasowy limit wynosi 15 tysięcy złotych, jednak w związku z wprowadzonym do Polskiego Ładu ograniczeniem płatności gotówką podniosła się debata o zmniejszeniu go do ośmiu tysięcy złotych. Nowy, obniżony limit miał obowiązywać od 1 stycznia 2024 r. Jednak w lipcu 2023 r. opublikowano nowelizację, która zapobiegła wprowadzeniu zmian co do limitu płatności gotówką.

Sprawdź, czy przedsiębiorca, który chce zakupić towar lub usługę od osoby fizycznej za gotówkę, może przekroczyć 15 tysięcy złotych. Co z przedsiębiorcami zagranicznymi?

Limit płatności gotówką – ustawa

Jakie są przepisy prawa o limicie płatności gotówką? Według art. 19 Ustawy o prawie przedsiębiorców, dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaniem działalności gospodarczej następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy w przypadku, gdy:

• stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca;
• jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 tysięcy złotych lub równowartość tej kwoty. Transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Szukasz pracy? Aplikuj na nasze oferty pracy w Warszawie

Ustawa z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw w art. 22 pkt 1, wprowadzała zmniejszenie limitu obrotu gotówkowego z 15 000 zł do 8 000 zł. Autorzy projektu wskazali, że płatności bezgotówkowe są elementem nowoczesnej gospodarki cyfrowej. Takie rozwiązanie mogłoby się przyczynić do zwalczenia tzw. szarej strefy. Jednak pomysł szybko spotkał się z krytyką zarówno przedsiębiorców, jak i ekspertów. Finalnie jednak z niego zrezygnowano.

Rezygnacja ze zmian limitu płatności gotówką

Jak czytamy w serwisie Prawo.pl, nowy limit płatności gotówką mógłby się przyczynić do komplikacji w dokonywaniu transakcji, w szczególności przez mikroprzedsiębiorców i małych przedsiębiorców. W świetle trudnej sytuacji przedsiębiorców m.in. ze względu na wysoką inflację zniesiono przewidywane zmiany. Trudności mogłyby objąć w szczególności transakcje jednorazowe.

W przypadku konsumenta płatność gotówką także miała ulec zmianie:

Art. 7b. Konsument jest obowiązany do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.”.

Obecny limit płatności gotówką przedsiębiorców

Przedsiębiorca może dokonać płatności gotówką niższą niż piętnaście tysięcy złotych.

Limit płatności gotówką obowiązuje zarówno przedsiębiorców krajowych, jak i zagranicznych. Jeśli na fakturze widnieje kwota w obcej walucie, trzeba przeliczyć ją na walutę polską ogłoszoną przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Płatność gotówką powyżej 15 000 złotych

W przypadku każdej transakcji powyżej 15 tysięcy złotych przedsiębiorca musi dokonać płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego. W myśl ustawy o usługach płatniczych rachunek stanowi:

rachunek prowadzony dla jednego lub większej liczby użytkowników służący do wykonywania transakcji płatniczych, przy czym przez rachunek płatniczy rozumie się także rachunek bankowy oraz rachunek członka spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, jeżeli rachunki te służą do wykonywania transakcji płatniczych;

Rachunek to przede wszystkim konto firmowe w banku. Co grozi za płatność gotówką z pominięciem rachunku bankowego?

Naruszenie limitu płatności gotówką ustalonego w artykule 19 Ustawy o prawie przedsiębiorców i dokonanie transakcji w gotówce zamiast za pośrednictwem rachunku płatniczego spowoduje brak możliwości zaliczenia kosztu dotyczącego danej transakcji.

Zgodnie z artykułem 22p ust. 2 Ustawy o PIT, jeśli przedsiębiorca zaliczy do kosztów uzyskania przychodów wydatek w gotówce o wartości powyżej 15 tysięcy złotych, będzie miał obowiązek:

• zmniejszyć koszty uzyskania przychodów,
• zwiększyć przychody w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku bankowego – w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów.

Dotyczy to również sytuacji, kiedy faktura została opłacona w jednej połowie gotówką, a w drugiej przelewem bankowym.

W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców została dokonana z naruszeniem ust. 1, podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą w tej części:

1) zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo

2) w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów – zwiększają przychody

– w miesiącu, w którym odpowiednio została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego, został zlecony przelew albo płatność została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności.

Limit płatności gotówkowych osoby fizycznej

Jeśli stronami transakcji są osoba fizyczna i przedsiębiorca, limit płatności gotówką nie obowiązuje. To znaczy, że w fakturze może być więcej niż 15 tysięcy złotych gotówki bez limitów transakcji gotówkowych. Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (artykuł 22 ustawy 1 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Jeśli na przykład przedsiębiorca dokona transakcji powyżej 15 tysięcy złotych z osobą fizyczną, to ograniczenie wynikające z artykułu 22p ustawy 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie miało zastosowania.