Powód zwolnienia lekarskiego: czy pracodawca musi go znać?

Czy pracodawca ma prawo prosić cię o powód zwolnienia lekarskiego? Czy taka informacja znajdzie się również w twoim świadectwie pracy? Na wszystkie najważniejsze pytania dotyczące tego zagadnienia znajdziesz odpowiedź poniżej!

Zastanawiasz się, czy pracodawca może pytać cię o powód zwolnienia lekarskiego? Otóż zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeksu pracy, twój szef nie może żądać podania informacji o twoim stanie zdrowia. Chyba że jest to niezbędne w celu skorzystania przez pracownika ze szczególnych uprawnień prawa pracy. Ponadto zgodnie z RODO i nowymi obostrzeniami ZUS, takie informacje nie mogą być udostępniane żadnemu płatnikowi składek. Najczęstsze przyczyny zwolnień lekarskich to m.in. choroby układu oddechowego, przeziębienia, grypy, urazy, czy ciąża. Czy pracodawca zna przyczyny zwolnień lekarskich zatrudnionych?

Chcesz zarabiać więcej? Szukasz pracy na etat? Sprawdź nasze oferty GoWork!

Powód zwolnienia lekarskiego: RODO

Informacja o chorobie stanowi dane wrażliwe, które mogą być dla wielu pracowników wstydliwe. Pracownik może sobie nie życzyć, aby pracodawca wiedział, że ten nie może pracować np. z powodu zaburzeń psychicznych. Jednak zgodnie z ogólnym Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 roku o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i swobodnego przepływu takich danych, pracodawca nie ma prawa dowiedzieć się o powodzie zwolnienia lekarskiego.

Ponadto według przepisów, które weszły w życie dnia 21 lipca 2019 roku odnośnie obostrzeń ZUS na podstawie RODO, informacja o L4, która trafia do naszego pracodawcy, nie może zawierać danych ubezpieczonego i szczegółów dotyczących zwolnień. Zakład Ubezpieczeń Społecznych może podać jedynie nazwę płatnika.

W związku z tym, czy pracodawca musi znać powód zwolnienia lekarskiego? Nie! Jest to absolutnie zabronione i niezgodne z prawem.

Powód zwolnienia lekarskiego: czy znajduje się na świadectwie pracy?

Podstawowe dane, które muszą znaleźć się na każdym świadectwie pracy, określone są w art. 97 § 2 Kodeksu pracy, czyli:

• Okres pracy
• Stanowisko
• Podstawa rozwiązania umowy o pracę
• Liczba dni niezdolności do pracy (np. zwolnienie lekarskie)

W związku z tym świadectwo pracy ma stricte informacyjny charakter. Pracodawca nie może umieszczać w nim elementów dotyczących oceny osobistej pracownika ani tym bardziej powodu zwolnień lekarskich, które dostarczył.

Zgodnie z rozporządzeniem z dnia 30 grudnia 2016 roku, w świadectwie pracy może znaleźć się również okres wykorzystanego urlopu wypoczynkowego, ojcowskiego, bezpłatnego, wychowawczego, rodzicielskiego oraz na przykład prawo do renty lub emerytury. Więcej na ten temat przeczytaj w naszym Poradniku!

Czy pracodawca widzi powód l4?

Na każdym zwolnieniu lekarskim podawany jest kod choroby pracownika. Jest to niezbędne to określenia okoliczności, które umożliwiają pracownikowi uzyskanie wynagrodzenia chorobowego od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dzięki niemu lekarz, u którego byliśmy na badaniach, nie musi określać dokładnej choroby pracownika. Wystarczy, że na L4 wpisze odpowiedni kod literowy posiadający swoje indywidualne znaczenie. Wyróżniamy 5 kodów:

• kod A – niezdolność do pracy powstała po przerwie nieprzekraczającej 60 dni, spowodowana tą samą chorobą, która była przyczyną niezdolności przed przerwą;
• kod B – niezdolność do pracy w okresie ciąży;
• kod C – niezdolność do pracy spowodowana nadużyciem alkoholu;
• kod D – niezdolność do pracy spowodowana gruźlicą;
• kod E – niezdolność do pracy spowodowana chorobą zakaźną, której okres wylęgania przekracza 14 dni, lub inną chorobą, której objawy chorobowe ujawniają się po 14 dniach od początku choroby.

Informacja o kodzie nie zawsze jest wpisywana do L4. Jednak kody takie jak C, czy D bezpośrednio wskazują na konkretną przyczynę nieobecności w pracy. Kod służy głównie do określenia wpływu niezdolności do pracy na kwestie ubezpieczeniowe. I tak: 

• kod A wpływa na wyliczenie okresów zasiłkowych; 
• kod B świadczy o przysługiwaniu zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy; 
• kod C świadczy o braku prawa do zasiłku chorobowego przez pierwsze 5 dni zwolnienia; 
• kod D wpływa na wyliczenie okresów zasiłkowych; 
• kod E ma wpływ na ustalenie prawa do zasiłku po ustaniu okresu ubezpieczenia.

Czy pracodawca widzi powód l4?

W związku z powyższym, czy pracodawca, który od ZUS otrzymuje informacje o L4 swojego pracownika, widzi powód zwolnienia lekarskiego? Nie! Zakład nie może przekazywać żadnych danych dotyczących ubezpieczonego oraz powodów wystawienia L4. Płatnik składek, czyli nasz pracodawca, ma dostęp do zwolnień lekarskich swoich pracowników na swoim profilu w Platformie Usług Elektronicznych PUE ZUS.

Od 1 grudnia 2018 roku zwolnienia lekarskie wystawiane są wyłącznie w formie elektronicznej e-ZLA. Zanim takie rozwiązanie weszło w życie, w wyniku pomyłki lekarskiej mogło dojść do sytuacji, w której pracodawca na papierowym zwolnieniu mógł rozpoznać kod choroby. Obecnie w zwolnieniach elektronicznych nie widnieje numer statystyczny choroby, więc pracodawca nie jest w stanie jej poznać.

Natomiast jeśli nasz płatnik składek (pracodawca) chce samodzielnie zweryfikować fakt przebywania na L4, ma prawo dokonać kontroli zwolnienia lekarskiego. Więcej na ten temat możesz przeczytać na naszym Poradniku!

Powód zwolnień lekarskich: rozmowa rekrutacyjna

Żaden rekruter na rozmowie o pracę nie może pytać cię o powód zwolnień lekarskich. Po pierwsze dlatego, że idąc na takie spotkanie, nie pokazujesz mu świadectwa pracy, na którym wypisana jest liczba wykorzystanych dni na L4. Pracownik z HR nie zna twojej sytuacji zdrowotnej u poprzedniego pracodawcy, dlatego nie ma nawet podstaw do zadania ci takiego pytania. Natomiast jeśli już tak się stanie, możesz powołać się na RODO i odmówić udzielenia mu odpowiedzi.