Prezes to nieoceniona postać dla każdej większej firmy. To on bierze na siebie odpowiedzialność za prowadzenie przedsiębiorstwa. Jednak na czym konkretnie polega praca prezesa? Jak wygląda jego zakres obowiązków i czy zarobki na tym stanowisku są adekwatne do odpowiedzialności prezesa?
Stanowisko prezesa kojarzy się wielu osobom z filmowymi postaciami, które prowadzą wielkie międzynarodowe korporacje w Nowym Jorku. Obraz ten ma… wiele wspólnego z rzeczywistością! W większości przypadków tak właśnie wygląda praca prezesa również w Polsce. Z tą różnicą, że prezesa możemy znaleźć również w średnich przedsiębiorstwach poza granicami Nowego Jorku. Czym tak naprawdę zajmuje się prezes? Czy jest on „szefem wszystkich szefów„? Jaką rolę w firmie pełni zarząd a jaką prezes?
Spis treści
Prezes: kto to?
Prezes to osoba zarządzająca danym przedsiębiorstwem lub organizacją. Jednak nie jest stanowiskiem pozbawionym zwierzchnika. Prezes odpowiada bezpośrednio przed właścicielem firmy lub przed zarządem. Zazwyczaj to właśnie zarząd powołuje prezesa, który podejmuje decyzje razem z nim w ścisłej współpracy. Jaką definicję proponuje Słownik Języka Polskiego?
Słownik Języka Polskiego przedstawił taką definicję stanowiska prezesa:
Prezes to osoba stojąca na czele jakiejś instytucji, organizacji lub stowarzyszenia
Zazwyczaj prezes zostaje powołany na konkretny okres, czyli kadencję lub pełni swoją funkcję aż do odwołania. Stanowisko to cechuje się dużą niezależnością, jednak nie jest zupełnie pozbawione kontroli. Może pokusić się o stwierdzenie, że jest ono oparte na zasadach usług managerskich prezesa na rzecz zarządu lub właściciela. Usługi te polegają na przykład na kompleksowym zarządzaniu firmą. Słownik Języka Polskiego w swojej definicji zaznaczył, że prezes „stoi na czele” przedsiębiorstwa. Oznacza to, że jest on jednocześnie szefem, managerem i team liderem.
Zakres obowiązków prezesa
W dużej mierze zakres obowiązków prezesa zależy od rodzaju instytucji, którą kieruje. Zadania Prezesa Rady Ministrów są zgoła inne niż prezesa banku lub Sądu Najwyższego. Niektóre stanowiska prezesowskie są regulowane przez specjalny dokument, jakim jest ustawa. Inne natomiast są regulowane przez statut przedsiębiorstwa.
Możemy jednak spróbować wyodrębnić kilka podstawowych obowiązków, które spoczywają na barkach prezesa niezależnie od organizacji. Zaliczamy do nich:
- zarządzanie firmą lub instytucją w ścisłej współpracy z zarządem,
- podejmowanie decyzji,
- wdrażanie nowych rozwiązań,
- uczestniczenie w spotkaniach i konferencjach
- sprawdzanie raportów
- sporządzanie analizy z poczynionych decyzji
- korzystanie z usług doradców
- kontrola nad przebiegiem wszystkich procesów w firmie
Prezes zarządu
Zacznijmy od tego, czym w ogóle jest zarząd. Słownik Języka Polskiego po raz kolejny nie zawodzi i proponuje aż 3 definicje. Wszystkie są krótkie, zwięzłe i na temat. Według niego zarząd to:
1. «zespół ludzi kierujących pracą jakiejś instytucji lub organizacji»
2. «instytucja nadrzędna kierująca działalnością innych instytucji lub organizacji»
3. «zarządzanie instytucją, organizacją lub majątkiem»
Prezes zarządu stoi najczęściej na czele spółek kapitałowych. W tym wypadku cały zarząd odpowiada przed właścicielem firmy, jednak to właśnie na prezesie ciąży największa odpowiedzialność. Do jego zadań należy przetwarzanie danych, raportów i analiz, kontrola nad prawidłowym funkcjonowaniem firmy oraz samego zarządu. Ponadto reprezentuje on spółkę na arenie krajowej i międzynarodowej. To on opracowuje i wprowadza plany rozwoju przedsiębiorstwa. Wszystkie decyzje musi jednak konsultować z zarządem lub właścicielem. Do objęcia tego stanowiska niezbędne jest posiadanie wyższego wykształcenia, wieloletniego doświadczenia na kierowniczym stanowisku, znajomość branży oraz marketingu. Dodatkowo obowiązkowe jest władanie przynajmniej jednym językiem obcym w stopniu zaawansowanym.
Prezes Sądu Najwyższego
Jest to chyba najpoważniejsza funkcja prezesowska bowiem Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego stoi na czele Sądu Najwyższego i jest powoływany na sześcioletnią kadencję przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Funkcja ta cieszy się ogromnym prestiżem i zaufaniem społecznym. Prezydent dokonuje wyboru spośród pięciu kandydatów w stanie czynnym po zgłoszeniu ich przez Zgromadzenie Ogólne. Prawo stanowi, że Prezesem Sądu Najwyższego można zostać tylko z powołania. Aby mieć możliwość podjęcia tej pracy należy spełnić twardo określone niezbędne wymagania, które określa prawo. Do zadań na tym stanowisku należy przede wszystkim kontrola i kierowanie pracą Sądu Najwyższego.
Prezes Rady Ministrów
Zaliczany jest do jednoosobowego organu centralnej administracji rządowej. Jest to przewodniczący Rady Ministrów. Jest również przedstawicielem władzy wykonawczej. Wszystkie obowiązki, dane i uwagi dotyczące tego stanowiska są regulowane przez ustawy oraz przez Konstytucję.
Według Art. 148. Konstytucji RP, Prezes Rady Ministrów:
- reprezentuje Radę Ministrów,
- kieruje pracami Rady Ministrów,
- wydaje rozporządzenia,
- zapewnia wykonywanie polityki Rady Ministrów i określa sposoby jej wykonywania,
- koordynuje i kontroluje pracę członków Rady Ministrów,
- sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym w granicach i formach określonych w Konstytucji i ustawach,
- jest zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej.
Prezes NBP
Prezes Narodowego Banku Polskiego to jeden z trzech organów NBP. Pozostałe dwa to Rada Polityki Pieniężnej i zarząd Narodowego Banku Polskiego. Stanowisko to można objąć tylko z powołania. Na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Sejm powołuje Prezesa Narodowego Banku Polskiego. Po tym zgłoszeniu prezes obejmuje swoją funkcję na okres 6 lat — tyle trwa jedna kadencja. Prezes NBP nie może być w żaden sposób związany z działalnością polityczną i publiczną. Reprezentuje on interesy polskiej waluty na rynku międzynarodowym. Jest także przełożonym wszystkich pracowników Narodowego Banku Polskiego. Analizuje on dane z ogólnopolskiej działalności kantorowej i bada źródło ewentualnych komplikacji w tej sferze. Warto nadmienić, że jego rola jest wyjątkowa i znacznie wykracza poza ramy zwyczajnego systemu bankowego.
Ile zarabia prezes?
Pensja prezesa zależna jest od wielu czynników. Zebrane dane jasno pokazują, że największy wpływ na wysokość wynagrodzenia ma wykształcenie, doświadczenie oraz wielkość przedsiębiorstwa. Dodatkowo możemy zauważyć, że źródło najwyższych zarobków znajduje się w Warszawie. To właśnie tam swoją siedzibę mają największe firmy. Ponadto, jak wiemy, w tej chwili to właśnie Warszawa oferuje największe możliwości rozwoju.
Według danych zebranych przez portal Wynagrodzenia.pl mediana zarobków prezesa zarządu 14550 zł brutto. Co więcej, aż 1/4 wszystkich zatrudnionych na tym stanowisku zarabia ponad 22 tys. zł brutto. Jeśli weźmiemy pod uwagę pensje prezesów spółek państwowych, możemy zauważyć wypłaty sięgające nawet kilkudziesięciu (jak nie kilkuset) złotych miesięcznie.
Jak zostać prezesem?
Nie ma sprawdzonego sposobu na to, aby zostać prezesem. Stanowisko to jest niejako wypadkową wykształcenia, doświadczenia i biznesowej intuicji. Jeśli interesuje cię objęcie zarządzania nad wielką korporacją o wielomilionowych zyskach, warto skupić się na poszerzaniu swoich kompetencji, samokształceniu oraz rozwijaniu kariery zawodowej. Wiemy, że ścieżka do objęcia stanowiska prezesa jest długa i kręta, ale zapewniamy, że warto. Czas poświęcony każdego dnia na przykład na kursy i szkolenia to czas postrzegany w kategoriach inwestycji.
