Zasady dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego określa Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 roku “o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych”. Aby móc do tego dołączyć, należy zgłosić się do Narodowego Funduszu Zdrowia, wypełnić wniosek i sukcesywnie opłacać składkę miesięczną. Sprawdź komu i w jakiej wysokości przysługuje.
Ubezpieczenie pozwala nam czuć się bezpiecznie, wiemy, że w razie problemów zdrowotnych otrzymamy pomoc medyczną bez ponoszenia ogromnych kosztów. Jednak nie każdy jest objęty ubezpieczeniem. W sytuacjach, gdy prawo tego nie wymusza, warto zastanowić się nad dobrowolnym ubezpieczeniem.
Spis treści
Obowiązkowe i dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne
Ubezpieczenia zdrowotne ZUS może być obowiązkowe i dobrowolne. Obowiązkowe jest wtedy, gdy ubezpieczenie wymuszają przepisy prawa, np. zatrudnienie w ramach umowy o pracę. Dobrowolne ubezpieczenie może wykupić osoba, która nie ma tytułu do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, wówczas sama opłaca składkę. Dotyczy to np. osób wykonujących umowę o dzieło.
Co to jest ubezpieczenie dobrowolne?
W ramach dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego osoba może korzystać ze świadczeń opieki zdrowotnej realizowanych ze środków publicznych. Ma w tym zakresie takie same prawa jak osoby ubezpieczone na podstawie umowy o pracę. Dzięki temu może się leczyć w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne. Kto pod mu podlega?
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne przysługuje osobom, które:
- Nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego (ze względu np. na umowę zawartą z pracodawcą)
- Nie są objęte powszechnym systemem ubezpieczenia zdrowotnego w kraju Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
- Nie są członkiem rodziny osoby ubezpieczonej
A także nie prowadzą własnej działalności gospodarczej (gdzie do NFZ zgłoszą się samodzielnie) oraz nie są bezrobotni i nie posiadają ubezpieczenia od urzędu pracy. Jeśli chcesz dowiedzieć się o tym więcej i sprawdzić szczegółową listę osób podlegających pod dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne, zajrzyj tutaj.
Warto zaznaczyć, że osoba objęta ubezpieczeniem dobrowolnym musi również zgłosić do ubezpieczenia członków rodziny niepodlegających obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innych tytułów. Nie jest to jednak równoważne z koniecznością odprowadzania dodatkowej składki. Obowiązkiem tym nie obejmuje się cudzoziemców, m.in. studentów, członków zakonów, czy osób odbywających kursy języka polskiego do podjęcia nauki w języku polskim.
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne a umowa o dzieło
Umowa o dzieło nie jest dokumentem, który upoważnia do odprowadzania składek na ZUS (ubezpieczenie społeczne). W przypadku choroby nie można również liczyć na opiekę lekarską lub płatne zwolnienie chorobowe z pracy (w wysokości 80 proc. miesięcznego wynagrodzenia). Dlatego osoby, które świadczą pracę na podstawie umowy o dzieło, mogą ubiegać się o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne.
Wysokość składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne
Składka wynosi 9% podstawy jej wymiaru. Podstawa wymiaru składki to kwota deklarowanego miesięcznego dochodu. Jednak kwota ta nie może być niższa od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw wraz z wypłatami z zysku. Jego wysokość co kwartał ustala Prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Składkę opłaca się co miesiąc w jej pełnej wysokości do 20 dnia następnego miesiąca.
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne. Ile kosztuje?
Sama składka to nie jedyne koszty, jakie należy pokryć w związku z objęciem dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym. Jeśli przerwa w ubezpieczeniu wynosi do roku, wówczas należy uiścić opłatę dodatkową w wysokości 20% podstawy wymiaru. Przy dłuższych przerwach może wynieść znacznie więcej. Najwyższa wartość opłaty dodatkowej wynosi 200% podstawy wymiary przy przerwie w opłacaniu składek powyżej 10 lat. W niektórych przypadkach możliwe jest rozłożenie tej opłaty na raty.
Wniosek o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne. Jak i kiedy należy go złożyć?
Wniosek o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne możemy złożyć w naszym oddziale wojewódzkim NFZ (Narodowy Fundusz Zdrowia) właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub jednej z delegatur tego oddziału. Wzór wniosku o dobrowolne ubezpieczenie znajdziesz na stronie nfz.gov.pl.
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne. Jakie dokumenty, oprócz wniosku, należy dostarczyć?
Oprócz wniosku przygotuj również dokument potwierdzający twoją tożsamość, czyli dowód osobisty. Jeśli nie posiadasz potwierdzenia ubezpieczenia w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych, musisz przedstawić dokument, który przyświadcza twój ostatni okres ubezpieczenia. Na przykład, kiedy pracowałaś/eś wcześniej na umowie o pracę, przygotuj swoje świadectwo pracy, jeśli zaś na umowę zlecenie, potrzebna będzie twoja umowa wraz z dokumentami potwierdzającymi zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego, czyli druk ZUS, ZUA, ZUS ZWUA lub ZUS RMUA.
Jeśli twoim ostatnim tytułem ubezpieczenia zdrowotnego była działalność gospodarcza, jesteś po utracie statusu osoby bezrobotnej w urzędzie pracy lub inne, zajrzyj na stronę nfz.gov.pl po więcej przydatnych informacji.
Kolejnym warunkiem otrzymania dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego jest wniesienie opłaty dodatkowej, której wysokość zależy od długości przerwy w ubezpieczeniu i opłacaniu składek.
Zebrane dokumenty należy przekazać do oddziału wojewódzkiego NFZ właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy. Dokumenty można dostarczyć osobiście, pocztą, czy e-mailem, a także online przez ePUAP. Kolejnym krokiem jest podpisanie umowy.
Rezygnacja z dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego
Dzień objęcia ubezpieczeniem określa umowa z NFZ, lecz prawo do świadczeń można uzyskać najwcześniej od dnia złożenia wniosku. Trwa tak długo, jak obowiązuje umowa lub przez okres czasu uiszczania składek. Jeśli osoba zostanie objęta ubezpieczeniem obowiązkowym, wówczas objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym wygasa. Ubezpieczony może złożyć wniosek o wypowiedzenie umowy ubezpieczeniowej. Umowa wygasa także, gdy osoba objęta ubezpieczeniem przeprowadza się za granicę, czy przestanie opłacać składki.
Jak odliczyć dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne od podatku?
Opłacone w danym roku składki na ubezpieczenie zdrowotne można odliczyć od podatku dochodowego. Kwota pomniejszenia nie może być wyższa niż 7,75% podstawy wymiaru składki. Prawo do odliczenia składek należy jednak udokumentować. Podatnik może udowodnić opłaty, dostarczając np. PIT-11, czy wyciąg bankowy.
