Handel obwoźny to jeden ze sposobów na bezpośrednią sprzedaż produktów. Handlowiec mając do dyspozycji samochód, dociera do samych klientów, prezentując im swoje najlepsze towary z asortymentu. Czym jest handel obwoźny i jak zacząć ten biznes?
Praca handlowca przyjmuje wiele form. Od tradycyjnej sprzedaży w sklepach stacjonarnych, aż po handel telefoniczny (call center). Jednym ze szczególnych rodzajów działalności sprzedażowej jest handel obwoźny. To sposób na bezpośrednią prezentację i sprzedaż towarów. Choć wiele osób zapomniało już o takim zawodzie, to jak się okazuje, nadal możemy spotkać handlarzy, którzy utrzymują się właśnie z pieniędzy zarobionych w handlu obwoźnym. Najczęściej znajdziemy takich sprzedawców w większych miastach, choć mniejsze miejscowości również mają targi lub wyznaczone strefy handlowe, w których mogą sprzedawać handlarze obwoźni. Jak dokładnie wygląda taka praca? Czy handel obwoźny podlega regulacjom prawnym?
Spis treści
Co to jest handel obwoźny?
Handel obwoźny to popularna forma prowadzenia działalności. To tzw. sprzedaż bezpośrednia, która ma miejsce na giełdzie, targu, czy bazarze. Handlowiec w tym wypadku porusza się samochodem, w którym przechowuje i prezentuje towar. Sprzedawca skupuje towar w cenach hurtowych od producentów, który następnie sprzedaje drożej niskim kosztem.
Tak naprawdę historia handlu obwoźnego jest niezwykle długa, ponieważ już w starożytności ludzie spotykali się na targowiskach, aby sprzedawać żywność lub inne produkty. Jest to w pewien sposób tradycyjny rodzaj prowadzenia biznesu opierający się na bezpośredniej sprzedaży swoich lub cudzy produktów, najczęściej przez samego właściciela stoiska. Często handlarze przez cały tydzień jeżdżą po okolicznych targach, aby zwiększyć swoje zarobki.
Handel obwoźny – czym handlować?
W ramach handlu obwoźnego można sprzedawać różne produkty. Zwykle jest to sprzedaż żywności. Na targach jednak często możemy spotkać handel obuwiem, odzieżą i rękodziełem. To charakter miejsca, w którym dochodzi do sprzedaży produktów, zwykle narzuca pewne ograniczenia na handlowca. Przykładowo zakaz może dotyczyć handlu zwierzętami. Od rodzaju sprzedawanych towarów uzależnione jest również wyposażenie do sprzedaży towaru.
Nie określono tego, jak mają być wyposażone i skonstruowane pojazdy, pomieszczenia ruchome i tymczasowe, w których dokonuje się sprzedaży. W przypadku żywności należy jednak tak skonstruować miejsce sprzedaży, aby zminimalizować ryzyko zanieczyszczenia żywności. Handlowiec sprzedający towar musi dbać o jego czystość. Sprzedaż żywności wymaga dostępu do wody zimnej i wody ciepłej. Można wykorzystać zwykły baniak z wodą i grzałkę. Należy pamiętać, że szczegółowe wytyczne dotyczące handlu obwoźnego żywnością reguluje rozdział III do załącznika II Rozporządzenia 852/2004 w sprawie higieny środków spożywczych, w których znajdziemy informacje o handlu obwoźnym dotyczące między innymi ruchomych punktów sprzedaży i automatów ulicznych. Pamiętaj także, że środki spożywcze muszą być tak umieszczone, aby uniknąć ryzyka zanieczyszczenia.
Handel obwoźny – gdzie można sprzedawać?
Handel obwoźny to forma sprzedaży bezpośredniej prosto z samochodu lub na stoisku. Typowym przykładem handlu obwoźnego jest sprzedaż warzyw i owoców z samochodu lub innych ruchomych punktów sprzedaży. Działanie zgodne z prawem wymaga prowadzenia handlu obwoźnego w miejscach do tego wyznaczonych, takich jak namioty, czy stragany. Sprzedawca może również bezpośrednio dostarczać produkty do miejsca zamieszkania, czy pracy klienta. To także sposób na sprzedaż w czasie dożynek czy innych wydarzeń. Niezależnie od miejsca sprzedaży, jako przedsiębiorca trudniący się handlem obwoźnym i sprzedający środki spożywcze w swojej działalności gospodarczej, zawsze zadbaj o odpowiednie i bezpieczne warunki przechowywania.
Jak założyć handel obwoźny?
Handel obwoźny to stosunkowo prosta forma prowadzenia działalności gospodarczej. Aby założyć biznes, trzeba mieć samochód, bądź znaleźć wyznaczone miejsce na targowisku.
Pierwszą czynnością jakiej trzeba dokonać zakładając działalność handlu jest rejestracja działalności w urzędzie miasta i gminy. W zależności od produktów handlowiec musi zgłosić sprzedaż do właściwych organów, takich jak Powiatowy Inspektor Sanitarny w przypadku żywności.
Handel obwoźny a kasa fiskalna
Handel obwoźny nie wymaga ewidencji transakcji wobec osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Można prowadzić ewidencję sprzedaży w sposób bezrachunkowy na podstawie dowodów. Ewidencję sprzedaży bezrachunkowej należy prowadzić w formie broszury oraz powinna być ona spęta na stałe. Jeśli handlowiec jest czynnym podatnikiem VAT, w prowadzonej ewidencji sprzedaży bezrachunkowej powinien ująć stawki i wartość podatku VAT.
Ewidencja sprzedaży bezrachunkowej powinna zawierać:
- numer porządkowy wpisu,
- datę uzyskania przychodu,
- kwotę przychodu wyrażoną w brutto,
- sumę przychodów konkretnego dnia.
Osoba, która zajmuje się handlem obwoźnym, nie musi wystawiać faktur potwierdzających sprzedaż. Pod warunkiem, że osoba kupująca nie zażąda dokumentu.
Ewidencja sprzedaży bezrachunkowej może przybierać różne formy ewidencjonowania transakcji. Zasady przechowywania księgi w przypadku przedsiębiorców trudniących się handlem obwoźnym i obnośnym regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Możemy tam również przeczytać, że najlepiej mieć taki rejestr zawsze przy sobie:
Księga oraz dowody, na których podstawie są dokonywane w niej zapisy, mają znajdować się na stałe w miejscu wykonywania działalności lub miejscu wskazanym przez podatnika jako jego siedziba, z zastrzeżeniem ust. 6, a jeżeli prowadzenie księgi zostało zlecone biuru rachunkowemu – w miejscu prowadzenia lub przechowywania księgi przez to biuro.
Kod PKD – handel obwoźny
Aby wiedzieć jaki kod PKD należy zastosować w przypadku handlu obwoźnego, należy odróżnić dwa pojęcia: handel obwoźny i handel obnośny. Pojęcia te są czym innym niż handel na straganach i targowiskach. Natomiast handel obnośny dotyczy handlowców, którzy nie mają pojazdu ani stałego miejsca sprzedaży, lecz zanoszą towar bezpośrednio do rąk nabywców, np. sprzedaż kukurydzy na plaży. Teoretycznie handel obwoźny polega na jeżdżeniu z towarami i usługami do miejsca, w których klienci mieszkają lub pracują. W Polskiej Klasyfikacji Działalności obowiązującej od 1 stycznia 2008 roku handel obwoźny i obnośny oznaczony jest symbolem 47.99.Z.
Ile kosztuje pozwolenie na handel obwoźny?
Aby rozpocząć swoją przygodę z handlem obwoźnym, należy uzyskać pozwolenie. Zgodę na handel obwoźny w danym miejscu wydaje zarządca terenu. Przykładowo strona Urzędu Miasta w Warszawie oferuję listę targowisk, na których możliwa jest sprzedaż. Znajdują się tam miejsca do handlu ulicznego (obwoźnego). Wysokość opłaty jest uzależniona od obszaru zajmowanego przez sprzedawcę i czasu, w jakim chce dokonywać transakcji.
Zazwyczaj handlowiec musi złożyć wniosek o udostępnienie stanowiska do handlu obwoźnego zarządcy terenu. Zwykle musi wskazać swoje imię i nazwisko, adres, lokalizację stanowiska, asortyment, jaki oferuje klientom, a także okres umowy, czyli liczbę dni i godzin w tygodniu. Istotne jest również określenie wyposażenia stanowiska. Zarządca może wymagać oświadczenia o niezaleganiu z opłacaniem podatków i składek na ubezpieczenia.
Udostępnienie stanowiska przebiega w oparciu o umowę cywilnoprawną. Niekiedy przepisy wymagają również identyfikacji handlowca na podstawie etykiety i identyfikatorów. Regulamin miejsca handlu może przewidywać również konkretny stelaż miejsca handlu, nawet rozpiętość parasola w metrach, rodzaj używanych lad, a nawet kolor. Przykład ceny zezwolenia na handel może stanowić Gmina Wrocław, gdzie miesięczna opłata netto za miejsce o powierzchni do 3 m wynosi 200 zł.
Czy warto zająć się handlem obwoźnym?
Handel obwoźny to korzystny sposób na zarobienie pieniędzy, ponieważ zwalnia z konieczności ponoszenia kosztów wynajmu lokalu i innych opłat, jak na przykład koszty energii elektrycznej. Jednak nie każdy rodzaj towarów da się sprzedawać w ten sposób. Niektóre, w szczególności duże przedmioty wymagają posiadania lokalu stałego. Koszty, jakie ponosi handlowiec obwoźny to głównie wartość paliwa, które staje się coraz droższe.
Warto też pamiętać, że dzienny utarg na targach zależy od zainteresowania klientów, propozycji konkurencji, czy nawet od pogody. Zazwyczaj są to niewielkie kwoty, dlatego najczęściej spotkamy starsze osoby, które trudnią się handlem obwoźnym. Jest to spokojny sposób na dorobienie do emerytury.
Nie oznacza to, że nie spotkamy także młodszych przedsiębiorców, choć profil ich działalności nieco się zmienił. Teraz pod nowoczesny handel obwoźny możemy zaliczyć przede wszystkim popularne foodtrucki, które zajmują się sprzedażą jedzenia. Są to w pewien sposób obwoźne restauracje, które podbijają nie tylko festiwale muzyczne i wakacyjne miejscowości. Coraz częściej foodtrucki spotkamy także na ulicach miast.
