Strażak – zawód pełen wyzwań. Jak nim zostać?

Jak zostać strażakiem zawodowym? Przede wszystkim trzeba spełnić kilka wymagań formalnych. Ponadto należy mieć dobre zdrowie i kondycję fizyczną. Uważasz, że jesteś odpowiednim kandydatem na to stanowisko? Dowiedz się, jakie zarobki oferuje straż pożarna i jak zostać zawodowym strażakiem.

Praca w straży pożarnej oferuje szerokie możliwości rozwoju. W tym zawodzie można wspinać się po szczeblach kariery, uzyskując coraz wyższe stopnie. Aby zostać strażakiem PSP, nie trzeba mieć ukończonych studiów. Wymagane jest natomiast spełnienie kilku warunków formalnych. Istnieją także szkoły przygotowujące do pracy w PSP. Czy praca strażaka polega tylko na prowadzeniu akcji ratowniczo-gaśniczych? Ile zarabia strażak PSP i jak zostać strażakiem?

Na czym polega praca strażaka?

Praca strażaka polega w dużej mierze na braniu czynnego udziału w akcjach ratowniczo-gaśniczych – innymi słowy jest to gaszenie pożarów. Mimo że zawód ten kojarzy nam się tylko z gaszeniem pożarów, to jednak strażacy mają jeszcze dodatkowe obowiązki, które wykraczają poza bezpośrednią walkę z tym żywiołem.

Państwowa Straż Pożarna jest także odpowiedzialna za:

• minimalizowanie zagrożeń pożarowych, chemicznych i ekologicznych,
• ewakuację ludzi i zwierząt z terenów zagrożonych pożarowo,
• pomoc przy przeprowadzaniu akcji ratowniczych podczas wypadków komunikacyjnych,
• likwidację niebezpiecznych gniazd owadów takich jak np. gniazda szerszeni,
• pomoc przy organizacji imprez masowych,
• działania wspierające społeczność podczas klęsk żywiołowych takich jak powódź lub wichury,
• usuwanie niszczycielskich skutków działania wiatru lub wody np. usuwanie powalonych drzew z jezdni.

Warto pamiętać, że w byciu strażakiem liczy się przede wszystkim ratowanie życia ludzkiego. Strażak to zawód z powołania. Niesie ze sobą poczucie misji. Niestety musimy powiedzieć również o tym, że zawód strażaka jest niebezpieczny, a od czasu do czasu w mediach pojawiają się informacje o bohaterach, którzy przegrali walkę o życie drugiego człowieka.

Jak zostać strażakiem zawodowym?

Jeśli chcesz spełnić marzenie z dzieciństwa i zostać zawodowym strażakiem masz dwie możliwości:

• przyjęcie do służby kandydackiej w jednej ze szkół Państwowej Straży Pożarnej
• przyjęcie do służby przygotowawczej, czyli wzięcie udziału w postępowaniu kwalifikacyjnym, które jest ogłoszone przez miejską lub powiatową komendę.

Poszczególne jednostki straży pożarnej prowadzą nabory na pracowników. Kandydaci oceniani są m.in. poprzez testy sprawnościowe. Aplikanci otrzymują punkty za wykształcenie czy uprawnienia przydatne w zawodzie strażaka. Przynależność do Ochotniczej Straży Pożarnej zwiększa szanse na pracę w PSP. O przyjęciu na stanowisko decyduje komendant wojewódzki, komendant powiatowy (miejski) lub kierownik jednostki organizacyjnej PSP właściwy ze względu na terytorium jednostki.

Przyszły strażak musi przejść przez tzw. postępowanie kwalifikacyjne, na które składa się:

• ocena dokumentacji dostarczonej przez kandydata,
• test sprawności fizycznej,
• rozmowa kwalifikacyjnej,
• ustalenie przygotowania kandydata do pełnienia służby.

Pomyślnie zdane postępowanie kwalifikacyjne kończy się często przyjęciem do pracy w Państwowej Straży Pożarnej na czas 3 lat w służbie przygotowawczej, a po 3 latach – na stałe.

Strażak – wymagania

Działalność straży pożarnej opiera się na zapisach Ustawy o Straży Pożarnej. Reguluje ona każdy aspekt prawy w tym zawodzie już od poziomu rekrutacji kandydatów. W art. 28. Ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej znajdziemy wymagania formalne, jakie musi spełnić kandydat, który chce spełnić swoje marzenie o pracy w straży pożarnej. Aby stać się kandydatem do służby przygotowawczej lub do służby kandydackiej należy spełnić m.in. następujące wymagania:

Służbę w Państwowej Straży Pożarnej może pełnić obywatel polski, niekarany za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, korzystający z pełni praw publicznych, posiadający co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe oraz zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia tej służby.

Dodatkowo wymogi stawiane kandydatom do służby zawarte są w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie postępowania kwalifikacyjnego w stosunku do kandydatów ubiegających się o przyjęcie do służby w Państwowej Straży Pożarnej.

Jak zostać strażakiem – jaka szkoła przygotowuje do zawodu?

Szkoła Państwowej Straży Pożarnej umożliwia pełnienie służby kandydackiej. Przygotowuje kandydatów do pracy w zawodzie strażaka. Po ukończeniu szkoły można uzyskać stopień służbowy młodszego kapitana Państwowej Straży Pożarnej i tytuł technika pożarnictwa. Szkoły aspiranckie to:

• Centralna Szkoła PSP w Częstochowie,
• Szkoła Aspirantów PSP w Krakowie,
• Szkoła Aspirantów PSP w Poznaniu.

Natomiast kształcenie kadr oficerskich ma miejsce w Szkole Głównej Służby Pożarniczej w Warszawie. Ta droga edukacji daje możliwość uzyskania tytułu inżyniera pożarnictwa lub magistra inżyniera pożarnictwa. Szkoła Główna Służby Pożarniczej udostępniła szczegółowe informacje o przebiegu kształcenia na swojej stronie internetowej www.sgsp.edu.pl.

Jak zostać strażakiem – służba kandydacka

Służba kandydacka polega na wybraniu jednej z trzech szkół pożarniczych i zgłoszeniu się do naboru. Do Szkoły Głównej Służby Pożarniczej mogą się dostać osoby, które nie przekroczyły 25. roku życia i mają zdaną maturę. W szkołach aspiranckich wymagane jest świadectwo dojrzałości z matematyki, wybranego języka obcego i jednego z przedmiotów dodatkowych. Może to być fizyka, chemia, informatyka lub biologia. W obu przypadkach niezbędne są dobre warunki zdrowotne i psychiczne kandydata. O ich posiadaniu orzeka komisja lekarska MSWiA. W szkołach pożarniczych odbywają się także egzaminy wstępne teoretyczne i praktyczne (sprawnościowe).

Test sprawności fizycznej składa się z:

• podciągania na drążku
• biegu po kopercie
• próby wydolnościowej

Po przejściu tej części kandydaci muszą jeszcze wejść po drabinie mechanicznej i czeka ich sprawdzian z umiejętności pływania. Ważnym elementem jest sprawdzian braku lęku wysokości. Test ten można zaliczyć, wchodząc samodzielnie (pod asekuracją) na wysokość 20 m na drabinie ustawionej pod kątem 75 stopni i schodząc z niej.

Nauka trwa 4 lub 2 lata w zależności od szkoły, którą wybraliśmy. W przypadku służby kandydackiej, absolwenci po skończeniu szkoły, są oddelegowywani przez Komendanta Głównego Straży Pożarnej do jednostek organizacyjnych PSP w całym kraju.

Jak zostać strażakiem — służba przygotowawcza

Służba przygotowawcza to tzw. nabór z ulicy. Komenda powiatowa lub komenda miejsca ogłasza nabór w lokalnych jednostkach organizacyjnych PSP, a przed przyszłymi strażakami jeszcze postępowanie kwalifikacyjne.

Postępowanie kwalifikacyjne składa się z:

• oceny złożonych dokumentów
• testu sprawności fizycznej
• rozmowy kwalifikacyjnej
• ustalenia zdolności fizycznej i psychicznej kandydata do wykonywania zawodu

W przypadku służby przygotowawczej (tak samo jak kandydackiej) należy dostarczyć szereg badań lekarskich oraz zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pełnienia służby.

Rozmowa kwalifikacyjna polega na ocenie przez komisję motywacji kandydatów, zdolności analitycznego myślenia i szybkiego podejmowania decyzji. Dodatkowo kandydat musi wykazać się wiedzą o PSP oraz z ochrony przeciwpożarowej. Celem służby przygotowawczej jest wyłonienie najlepszych kandydatów, którzy zwiążą swoją przyszłość z PSP.

W dostaniu się do służby przygotowawczej niezmiernie pomaga wcześniejsza przynależność do Ochotniczej Straży Pożarnej.

Ile zarabia strażak?

Na zarobki strażaków składają się wynagrodzenie podstawowe oraz ewentualne dodatki. Obejmują one określony procent uposażenia zasadniczego (ze względu na szkodliwość zawodu) – od 5% do 20% w zależności od stażu pracy (2 lata służby + 2%). Dodatek może wynieść maksymalnie 35%.

Zarobki strażaka uzależnione są także od stażu pracy. Strażak może liczyć na dodatek motywacyjny po 25 latach służby (w wysokości 1500 zł brutto miesięcznie) i 28,5 roku służby (2500 zł brutto miesięcznie). Minimalne zarobki PSP za miesiąc w korpusie szeregowych wynoszą ok. 3700 zł brutto. Pensja strażaka Oficera Państwowej Straży Pożarnej zaczyna się z kolei od ok. 5000 zł brutto. Otrzymuje on również dodatek za stopień służbowy i dodatek służbowy.

Dodatkowo zawód strażaka wiąże się z wieloma uprawnieniami. Jeśli dojdzie do uszczerbku na zdrowiu lub szkody na mieniu podczas pełnienia służby, strażacy otrzymują odszkodowanie na podobnych zasadach jak funkcjonariusze policji. Ponadto podczas ćwiczeń i długotrwałych akcji ratowniczych strażak otrzymuje bezpłatne wyżywienie oraz kwaterę.

Ochotnicza straż pożarna: zarobki

Wielu, zanim przystąpi do Ochotniczej Straży Pożarnej, zastanawia się, czy strażak OSP zarabia. Jeśli ktoś chce zostać strażakiem ze względu na pieniądze, musi wybrać PSP, ponieważ w OSP nie otrzyma wynagrodzenia. Zamiast tego przyznawany jest ekwiwalent za udział w akcjach i uczestnictwo w szkoleniach. Stawka to maksymalnie 1/175 przeciętnego wynagrodzenia. Najczęściej ekwiwalent wynosi zatem ok. 20-30 zł.

Jak zostać ochotniczym strażakiem?

Jeśli chcesz podjąć służbę w Ochotniczej Straży Pożarnej jako czynny strażak OSP musisz mieć ukończone 18 lat. Aby zostać strażakiem OSP należy zgłosić się do lokalnej jednostki OSP (lub wybranej jednostki), składając odpowiednią deklarację. Kandydata czeka najpierw okres kandydacki podczas którego zapoznaje się ze specyfiką jednostki OSP, jej wypożeniem oraz z obsługą sprzędu. Zarząd jednostki musi zaakceptować chętnego, który następnie realizuje badania lekarskie, ślubowanie i szkolenie pożarnicze.

Strażak: wymagania zdrowotne

Zawód strażaka wymaga od kandydata niemal doskonałego zdrowia fizycznego. Dzieje się tak, ponieważ podczas wielu akcji musi wykazywać się dużą sprawnością. Ponadto ważne jest to, ile pracuje strażak. Najczęściej pełni on 24-godzinny dyżur, a następnie odpoczywa przez 48 godzin. Stan zdrowia oceniają badania lekarskie, natomiast stan sprawności – próba wydolnościowa wykonywana podczas postępowania kwalifikacyjnego. Polega ona na mierzeniu pulsu przy wielokrotnym wchodzeniu na stopień w określonym czasie. Osoby spełniające minimalny wynik kierowane są do testów sprawnościowych. Inny zestaw ćwiczeń jest przygotowany dla kobiet, a inny dla mężczyzn.

Ważna jest także kondycja psychiczna strażaka. Mówimy tu zarówno o braku lęku wysokości jak i o twardym, zdecydowanym charakterze, który umożliwi podejmowanie decyzji w ekstremalnych warunkach. Psychika kandydata jest niezwykle ważnym aspektem sprawdzanym podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Często strażacy są świadkami potwornych scen, które oglądają w czasie pożarów lub wypadków samochodowych, dlatego muszą zachować zimną krew oraz trzeźwość myślenia i obiektywnej oceny sytuacji.

Dlaczego warto zostać strażakiem?

Strażak to zawód z dziecięcych marzeń wielu chłopców, a aktualnie także wielu dziewczynek. Dużo jednostek organizacyjnych PSP prężnie działa i popularyzuje zawód strażaka wśród dzieci i młodzieży. To właśnie wtedy w kilku młodych umysłach kiełkuje powołanie do podjęcia służby strażackiej.

Mimo że nieoczywista, to jednak jest to odpowiedź na pytanie: dlaczego warto zostać strażakiem? Strażak to zawód z powołania, który cieszy się zaufaniem i szacunkiem społecznym. Osoby pracujące w straży są powszechnie uznawani za bohaterów, a w dziecięcych oczach urastają do rangi tytanów. To czy warto zostać strażakiem zawodowym lub ochotniczym, to nie kwestia pieniędzy lub możliwości awansu. Tu chodzi o coś więcej. Tak samo jak w przypadku pracowników ochrony zdrowia, strażacy zobowiązują się ratować ludzkie życie. Niestety zdarza się, że za cenę swojego.

Wejście do palącego się budynku, w którym walą się ściany a dym uniemożliwia poprawne widzenie to akt wielkiego heroizmu, który w środowisku strażackim uznawany jest za zwyczajną powinność.

Co ciekawe, jeden z panujących stereotypów na temat strażaków, ukazuje ich z wysoką drabiną ustawioną przy drzewie na którym siedzi kot starszej pani lub utknął latawiec małej dziewczynki. Mimo że strażacy raczej nie podejmują się takich akcji, to jednak obrazek ten świetnie pokazuje, że zawód ten cieszy się ogromnym szacunkiem w społeczeństwie, a postać strażaka utożsamiana jest z bohaterem o dobrym sercu. Jednak o ile strażacy nie ściągają kotów z drzewa (jak zgłodnieje to zejdzie, prosimy się nie martwić), to często biorą udział w ratowaniu zwierząt, które np. wpadły do studzienki kanalizacyjnej lub utknęły w niezabezpieczonej rurze.

Jeśli masz predyspozycje do tego zawodu i jest to Twoje dziecięce marzenie, to chyba już wiesz czy warto być strażakiem.

Jakie kwalifikacje są potrzebne, aby zostać strażakiem?

Praca strażaka to zawód wymagający nie tylko odwagi, ale także odpowiednich kwalifikacji. Kandydaci muszą przejść szereg testów sprawnościowych oraz psychologicznych, które sprawdzają ich zdolność do pracy w trudnych warunkach. Ważnym elementem są również kwalifikacje formalne, takie jak ukończenie szkoły pożarniczej lub odpowiednie kursy zawodowe.

Oprócz wymagań technicznych, strażacy muszą posiadać umiejętność pracy zespołowej oraz szybkiego podejmowania decyzji. To właśnie te cechy decydują o skuteczności działań ratowniczych w sytuacjach kryzysowych.

Zarobki strażaka – co wpływa na wysokość wynagrodzenia?

Zarobki strażaka są uzależnione od wielu czynników, takich jak staż pracy, stopień zawodowy czy lokalizacja jednostki, w której pracuje. Początkujący strażacy mogą liczyć na pensję w granicach kilku tysięcy złotych brutto miesięcznie, podczas gdy bardziej doświadczeni specjaliści z wyższymi rangami zarabiają znacznie więcej.

Dodatkowo strażacy mogą otrzymywać różnego rodzaju dodatki, takie jak premie za pracę w trudnych warunkach czy nadgodziny. Choć zawód ten nie należy do najlepiej płatnych, satysfakcja z niesienia pomocy innym sprawia, że cieszy się on dużym szacunkiem społecznym i popularnością wśród młodych ludzi.

Rola kobiet w Państwowej Straży Pożarnej

Kobiety odgrywają coraz większą rolę w strukturach Państwowej Straży Pożarnej (PSP). Według danych z lutego 2024 roku, w PSP służyło 1319 funkcjonariuszek, z czego 501 w korpusie oficerskim, 229 w aspiranckim, 359 w podoficerskim oraz 230 wśród szeregowych. Ponadto, kobiety pełnią kluczowe stanowiska dowódcze, takie jak komendant powiatowy czy zastępca komendanta powiatowego. Ich obecność w straży pożarnej nie tylko wzbogaca różnorodność zespołów ratowniczych, ale także inspiruje kolejne pokolenia kobiet do wstąpienia w szeregi PSP.

Specjalistyczne szkolenia dla strażaków PSP

Państwowa Straż Pożarna kładzie duży nacisk na ciągłe doskonalenie umiejętności swoich funkcjonariuszy poprzez różnorodne programy szkoleniowe. Przykładowo, strażacy mogą uczestniczyć w szkoleniach z zakresu współpracy z Lotniczym Pogotowiem Ratunkowym, co jest kluczowe podczas akcji wymagających transportu lotniczego. Inne dostępne kursy obejmują szkolenia z topografii oraz obsługi systemów GPS, co zwiększa efektywność działań w terenie. Regularne uczestnictwo w takich programach pozwala strażakom na podnoszenie kwalifikacji i lepsze przygotowanie do różnorodnych wyzwań zawodowych.