Rachmistrz – Czym się zajmuje rachmistrz?

Rachmistrz to zapomniany, ale nadal obecny na rynku pracy zawód. Kim jest rachmistrz i ile zarabia się w tym zawodzie? Czy aby zostać rachmistrzem spisowym lub terenowym trzeba spełniać określone warunki?

Kandydat na rachmistrza powinien wyróżniać się przede wszystkim umiejętnością analitycznego myślenia oraz empatią do innych ludzi. Aby zostać rachmistrzem, należy spełniać kilka niezbędnych warunków. Jednym z nich jest posiadanie oświadczenia o korzystaniu z pełni praw publicznych i niekaralności za przestępstwo popełnione umyślnie, w tym przestępstwo skarbowe. Sprawdź, jak zostać rachmistrzem. Ile wynosi jego wynagrodzenie? I jakie są główne obowiązki rachmistrza?

Kto to jest rachmistrz?

Rachmistrz to osoba zawodowo zajmująca się liczeniem. Podobną funkcję pełni księgowy, jednak ma on nieco szerszy zakres obowiązków. Obowiązki rachmistrzów ściśle związane są z branżą, w której działają. Co ciekawe powstał także program Rachmistrz GT, który ma pomagać przedsiębiorcom w samodzielnym prowadzeniu księgowości. Program ten ma podobne funkcje, jakie pełni rachmistrz, jednak jest dodatkowo rozbudowany o księgowość. Zadania, które wykonuje program, są bardzo podobne do obowiązków rachmistrza, choć obecnie rachmistrz zajmuje się zdecydowanie mniej rozbudowanymi obowiązkami i skupia się raczej na prowadzeniu spisów powszechnych. Do zadań programu zalicza się:

• obsługa korekt deklaracji skarbowych,
• wystawianie rachunków oraz wypłat na podstawie zdefiniowanych schematów wynagrodzeń (rozbudowana obsługa wynagrodzeń),
• prowadzenie ewidencji wyposażenia oraz ewidencji podatku zryczałtowanego,
• prowadzenie ewidencji VAT
• prowadzenie ewidencji danych pojazdów wykorzystywanych oraz ewidencji przebiegu pojazdów,
• ewidencjonowanie transakcji unijnych,
• dokumentowanie odpowiednim raportem zaliczki na podatek dochodowy,
• przeliczanie ksiąg przychodów i rozchodów,
• prowadzenie ewidencji środków trwałych,
• prowadzenie kartoteki kontrahentów oraz wspólników (indywidualne parametry dotyczące rozliczeń z ZUS),
• księgowanie amortyzacji,
• ewidencja osobowa,
• ewidencja umów cywilnoprawnych.

Większość powyższych obowiązków jest konieczna przy prowadzeniu ksiąg przychodów i rozchodów płatnikom podatku zryczałtowanego, którzy rozliczają się w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (system naliczania podatku zryczałtowanego).

Obecnie większość tych obowiązków wykonują księgowi lub właśnie programy komputerowe, a rachmistrzowie raczej specjalizują się w prowadzeniu ewidencji osobowej, rolnej lub matematycznej. To właśnie rachmistrz zajmuje się zbieraniem danych do Wielkiego Spisu Ludności.

Wśród profesjonalnych rachmistrzów wyróżniamy między innymi rachmistrza matematycznego, rachmistrza terenowego, rachmistrza rolnego i rachmistrza spisowego. Każdy z nich zajmuje się liczeniem innych podmiotów.

Kto może zostać rachmistrzem?

Aby zostać rachmistrzem, należy spełnić następujące warunki:

• mieć ukończone 18 lat,
• posiadać co najmniej średnie wykształcenie,
• posługiwać się językiem polskim w mowie i piśmie,
• cieszyć się dobrą i nieposzlakowaną opinią,
• nie być karanym i skazanym prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe.

Ponadto według informacji Głównego Urzędu Statystycznego, wskazane jest, aby kandydat na rachmistrza spisowego posiadał wiedzę z zakresu rolnictwa w podstawowym zakresie.

Jeśli osoba spełnia wszystkie powyższe warunki, musi zgłosić się do np. urzędu gminy w celu rekrutacji na rachmistrza spisowego, a następnie przejść specjalne szkolenie i ukończyć je z pozytywnym wynikiem.

Idealny rachmistrz: kim jest?

Kandydat na rachmistrza powinien być asertywny, uprzejmy i cierpliwy, umieć zachować spokój podczas prowadzenia rozmów oraz radzić sobie w sytuacjach kryzysowych, kiedy np. ma kontakt z osobą agresywną i sprzeciwiającą się udzielenia jakiejkolwiek informacji.

Do prowadzenia księgi handlowej, obliczeń lub prowadzenia księgi przychodów i rozchodów trzeba cechować się dokładnością i skupieniem na szczegółach. Idealny rachmistrz musi umieć utrzymać długo wysoki poziom skupienia oraz zachować świeży i logiczny umysł przez cały dzień pracy. Rachmistrzami zostają zazwyczaj osoby, które świetnie odnajdują się w matematycznych obliczeniach i potrafią doskonale liczyć w pamięci.

Jak wygląda szkolenie na rachmistrza spisowego?

Nie każdy może być rachmistrzem spisowym. Na samym początku trzeba przejść specjalne szkolenie (teoretyczne i praktyczne) zakończone egzaminem. Na szkoleniu kandydaci na stanowisko rachmistrza uczą się między innymi zagadnień merytorycznych asertywności, czyli jak zareagować w przypadku konfrontacji z agresywną osobą ankietowaną. Pozytywny wynik egzaminu daje przyzwolenie do oficjalnego mianowania na rachmistrza.

Po egzaminie rachmistrz zobowiązany jest złożyć ślubowanie o zachowaniu tajemnicy odnośnie uzyskanych w swojej pracy informacji oraz podpisać przyrzeczenie o treści:

Przyrzekam, że będę wykonywać swoje prace na rzecz statystyki publicznej z całą rzetelnością, zgodnie z etyką zawodową statystyka, a poznane w czasie ich wykonywania dane jednostkowe zachowam w tajemnicy wobec osób trzecich.

Czym zajmuje się rachmistrz?

Do głównych zadań rachmistrza należy przeprowadzanie wywiadów bezpośrednich lub telefonicznych i zbieranie danych zgodnie z kluczem pytań w aplikacji formularzowej. Rachmistrz zobowiązany jest również do przejęcia części zadań innych rachmistrzów, którzy z różnych wypadków losowych nie są w stanie pełnić swoich obowiązków w danym dniu lub gdy dotrzymanie terminu realizacji spisu zostanie zagrożone.

Ile zarabia rachmistrz?

Funkcja rachmistrza to dla większości osób szansa na podreperowanie budżetu domowego. Jednak jego zarobki nie są tak wielkie, jak mogłoby się wydawać. Ile więc zarabia rachmistrz?

Według Ustawy o Narodowym Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań 2021 zarobki rachmistrza spisowego ustala się w zależności od metody przeprowadzania przez niego wywiadów z osobami fizycznymi objętymi spisem powszechnym, jako iloczyn stawki w wysokości:

• 7 zł brutto i liczby przeprowadzonych wywiadów bezpośrednich,
• 4 zł brutto i liczby przeprowadzonych wywiadów telefonicznych.