Jak zostać posłem w Polsce? Wymagania na posła i senatora

Jak zostać posłem? To bardzo odpowiedzialne stanowisko, więc przed kandydatem stawiane są duże wymagania. Częściowo to w rękach posła leżą losy kraju. Patrioci i osoby, które chcą mieć faktyczny wpływ na przyszłość państwa, mogą wstąpić do sejmu lub senatu. Muszą jednak spełnić ścisłe warunki. Dowiedz się, kto może zostać posłem i senatorem.

Posłem i senatorem w Polsce może zostać każdy obywatel, który posiada prawo wyborcze i spełnia kryterium wiekowe. To, czy kandydat zdobędzie upragnione stanowisko, jest uzależnione od wyborów. Społeczeństwo decyduje o tym, kto zasiądzie w sejmie, a kto w senacie. Wybory do sejmu i senatu odbywają się tego samego dnia. Poseł pracuje tak długo, ile trwa kadencja sejmu. Jak zostać posłem krok po kroku:

• należy spełnić kryterium wiekowe,
• wstąpić do partii lub zostać zgłoszonym przez komitet wyborców,
• zostać wybranym spośród listy kandydatów w wyborach.

Czytaj także: ile zarabia poseł w Polsce?

Czym zajmuje się poseł?

Poseł to osoba zasiadająca w Sejmie. Jego obowiązki i prawa określane są przez apisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Do głównych zadań posła należy przede wszystkim praca nad projektami oraz ustawami, których domyślnym celem jest poprawa jakości życia obywateli. Posłowie podejmują więc szereg inicjatyw społecznych i politycznych i działają nie tylko na korzyść swojej lokalnej wspólnoty, ale przede wszystkim w interesie całego społeczeństwa. Przynajmniej takie są założenia pełnienia funkcji posła.

Zgodnie z ustawą z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora:

1. Posłowie i senatorowie wykonują swój mandat kierując się dobrem Narodu.

2. Posłowie i senatorowie powinni informować wyborców o swojej pracy i działalności organu, do którego zostali wybrani.

(…)

1. Podstawowym prawem i obowiązkiem posła i senatora jest czynne uczestnictwo w pracach Sejmu lub Senatu oraz Zgromadzenia Narodowego, a także ich organów.

(…)

Natomiast zgodnie z art. 13 powyższej ustawy:

Posła i senatora obowiązuje obecność oraz czynny udział w posiedzeniach Sejmu lub Senatu oraz Zgromadzenia Narodowego, a także ich organów, do których zostali wybrani.

Uprawnienia posła

Osoba obejmująca stanowisko posła oprócz obowiązków otrzymuje także szereg uprawnień, które pozwalają jej na wykonywanie zadań poselskich. Możemy do nich zaliczyć między innymi:

• prawo do wyrażania swojego stanowiska podczas obrad i zgłaszania wniosków,
• prawo do wybierania i bycia wybieranym,
• prawo do uczestnictwa w rozpatrywaniu i tworzeniu inicjatyw ustawodawczych,
• prawo do uczestnictwa w sejmowych dyskusjach,
• prawo do wnoszenia interpelacji i zapytań poselskich.

Jednocześnie posłowie (i senatorowie) mogą tworzyć koła poselskie:

1.  Na zasadach określonych w regulaminie Sejmu posłowie mogą tworzyć w Sejmie kluby, koła lub zespoły poselskie.

2.  Na zasadach określonych w regulaminie Senatu senatorowie mogą tworzyć w Senacie kluby, koła lub zespoły senackie.

3.  Posłowie wraz z senatorami mogą tworzyć wspólne kluby, koła lub zespoły parlamentarne.

Jak zostać posłem? Trzeba zostać zgłoszonym

Żyjemy w kraju demokratycznym, dlatego kandydat na posła musi zostać zgłoszony i wybrany. Tym zajmują się komitety wyborcze. W każdym okręgu wyborczym komitet składa jedną listę kandydatów na posłów. Listę natomiast musi poprzeć 5000 wyborców będących mieszkańcami danego okręgu wyborczego. Pretendent musi złożyć pisemną zgodę na kandydowanie z danej listy. Konieczne jest także pisemne oświadczenie kandydata o posiadanym prawie do wybieralności. Jednocześnie jeśli liczba podpisów okaże się niewystarczająca, czyli liczba wyborów popierających zgłoszenie listy kandydatów jest mniejsza niż obowiązująca to okręgowa komisja wyborcza wzywa kandydata do uzupełnienia podpisów i ponownego złożenia prawidłowego wniosku.

Poseł może dołączyć do jednego z komitetów wyborczych. Możemy wyróżnić trzy rodzaje komitetów.

Jak zostać posłem bezpartyjnym a jak z ramienia partii: komitety wyborcze

1) Komitety wyborcze partii politycznych.

Funkcję komitetu pełni organ uprawniony do reprezentacji partii. Aby zostać posłem zgłoszonym z ramienia partii, kandydat najpierw musi do niej dołączyć. Wnioskować o dołączenie do partii mogą osoby pełnoletnie, posiadające obywatelstwo Polskie.

2) Koalicyjne komitety wyborcze.

Występują, gdy różne partie polityczne wchodzą w sojusz. Partie mogą stworzyć komitet w celu wspólnego zgłoszenia kandydatów.

3) Komitety wyborcze wyborców.

Komitet wyborczy wyborców to sposób na to, jak zostać posłem niezrzeszonym. Do jego utworzenia potrzeba przynajmniej 15 obywateli. Następnie muszą zebrać przynajmniej 1000 podpisów obywateli posiadających prawo wyborcze.

Poseł i kandydat na senatora: wiek

Czynne prawo wyborcze uzyskujemy już w wieku 18 lat. Jednak to nie wystarcza, by zostać posłem lub senatorem. Na kandydatów narzucone są limity wieku. Posłem może zostać osoba, która ukończyła 21. rok życia. Kandydat na senatora musi mieć co najmniej 30 lat.

Jak zostać posłem? Wymagania formalne

Aby uzyskać bierne prawo wyborcze, czyli otrzymać możliwość rozpoczęcia kariery posła kandydat musi spełnić wymagania formalne określane w Konstytucji. Zatem kto może zostać posłem?

• Zebranie odpowiedniej liczby podpisów wyborców,
• Osiągnięcie wieku 21 lat w przypadku posła i 30 lat w przypadku senatora,
• Cieszy się nieposzlakowaną opinią,
• Posiada zaświadczenie o niekaralności oraz oświadczenie, że nie jest prowadzone przeciwko niemu postępowanie o przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, lub przestępstwa skarbowe,
• Nie został skazany prawomocnym wyrokiem,
• Nie pełni żadnej innej funkcji w administracji rządowej,
• Składa oświadczenie o tym, że nie był pozbawiony władzy rodzicielskiej,
• Ma także oświadczenie o stanie zdrowia pozwalającym na wykonywanie obowiązków posła.

Jak zostać posłem Parlamentu Europejskiego?

Każde państwo członkowskie Unii Europejskiej ma prawo wystawić określoną liczbę posłów. Od kilku kandydatów z mniejszych państw po nawet kilkudziesięciu z większych. Posłowie do Parlamentu Europejskiego są wybierani co 5 lat. Posłowie do UE muszą zostać zgłoszeni tak jak kandydaci na posłów w Polsce. Z tą różnicą, że lista kandydatów musi być poparta przez 10 000 wyborców.

Jak zostać senatorem?

Aby być senatorem, trzeba zostać zgłoszonym z ramienia komitetu wyborczego. Komitet z danego okręgu może wskazać tylko jednego kandydata. Kandydat z największą liczbą głosów uzyskuje mandat. Każdą kandydaturę musi poprzeć przynajmniej 2 tys. wyborców. Nie można kandydować równocześnie do sejmu i do senatu.  Kandydat urodzony przed 1 sierpnia 1972 r. musi złożyć oświadczenie dotyczące pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa.

Mieszkasz w Krakowie? Poszukujesz pracy? Wymarzona praca w Krakowie czeka na Ciebie na GoWork.pl

Ślubowanie posła i senatora

Aby móc pełnić funkcje posła konieczne jest także złożenie ślubowania. Bez tego elementu nie jest możliwe rozpoczęcie działań poselskich i senatorskich. Jak brzmi takie ślubowanie? Jego treść znajdziemy w art. 2 ustawa z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora:

1. Przed przystąpieniem do wykonywania mandatu poseł składa na posiedzeniu Sejmu ślubowanie następującej treści:
   „Ślubuję uroczyście jako poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu, strzec suwerenności Ojczyzny i dobra obywateli, przestrzegać porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.”
   Ślubowanie może być złożone z dodaniem słów „Tak mi dopomóż Bóg”.

2. Przed przystąpieniem do wykonywania mandatu senator składa na posiedzeniu Senatu ślubowanie następującej treści:
   „Ślubuję uroczyście jako senator Rzeczypospolitej Polskiej rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu, strzec suwerenności Ojczyzny i dobra obywateli, przestrzegać porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.”
   Ślubowanie może być złożone z dodaniem słów „Tak mi dopomóż Bóg”.

3. Odmowa złożenia ślubowania powoduje wygaśnięcie mandatu posła lub senatora.

4. Uchylanie się od złożenia ślubowania w terminie trzech miesięcy od pierwszego posiedzenia Sejmu lub Senatu jest równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu posła lub senatora.

Czy warto zostać posłem i senatorem?

Stanowiska posła i senatora są atrakcyjne dla wielu kandydatów. Przyczyniają się do tego wysokie zarobki tych grup. Atrakcyjny jest także immunitet, który gwarantuje nietykalność. Posłowie i senatorowie mogą liczyć także na wiele dodatków, takich jak prawo do diet, czy bezpłatnych przelotów i przejazdów, także urlopu na czas kadencji z zachowaniem ciągłości pracy. Warto jednak pamiętać, że bycie posłem wyklucza z niektórych możliwości zawodowych. Stanowiska nie można łączyć z funkcjami:

• prezesa NBP, NIK,
• Rzecznika Praw Obywatelskich,
• Rzecznika Praw Dziecka,
• członka Rady Polityki Pieniężnej,
• członka KRRiT,
• pracownika Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej,
• ambasadora,
• zatrudnieniem w Kancelarii Sejmu, Senatu,
• prezydenta,
• sędziego,
• prokuratora,
• urzędnika służby cywilnej,
• funkcjonariusza policji i służby ochrony państwa,
• żołnierza w czynnej służbie wojskowej,
• prezydenta miasta,
• burmistrza.

Ponadto będąc osobą publiczną, trzeba się przygotować na krzywdzące uwagi ze strony społeczeństwa. Nawet kandydat z dużym poparciem może mieć wielu przeciwników.

Zgodnie z ustawą kadencja posłów i senatorów trwa 4 lata. Po tym czasie wybierani są ich następcy.

1. Sejm i Senat są wybierane na czteroletnie kadencje. Kadencje Sejmu i Senatu rozpoczynają się z dniem zebrania się Sejmu na pierwsze posiedzenie i trwają do dnia poprzedzającego dzień zebrania się Sejmu następnej kadencji.

(…)

3. Sejm może skrócić swoją kadencję uchwałą podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby posłów. Skrócenie kadencji Sejmu oznacza jednoczesne skrócenie kadencji Senatu. Przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio.
4. Prezydent Rzeczypospolitej, po zasięgnięciu opinii Marszałka Sejmu i Marszałka Senatu, może w przypadkach określonych w Konstytucji zarządzić skrócenie kadencji Sejmu. Wraz ze skróceniem kadencji Sejmu skrócona zostaje również kadencja Senatu.