Urlop wypoczynkowy przysługuje każdemu pracownikowi. Wystarczy złożyć stosowny wniosek, aby go otrzymać. Jednak co w sytuacji, kiedy kończymy pracę w jednym miejscu, a urlop wypoczynkowy nie jest w pełni wykorzystany przez pracownika? Czy można z niego skorzystać z nowej pracy? Sprawdź, jakie prawa regulują wykorzystywanie urlopu wypoczynkowego.

Czy urlop przechodzi do nowego pracodawcy

Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_75871287_rzeczy-turystyczne-z-kamer%C4%85-i-map%C4%85-na-bia%C5%82ym-tle-widok-z-g%C3%B3ry.html

Okazuje się, że pracownik niewykorzystujący w pełni swojego wymiaru urlopu przy zmianie pracy to dość częsta sytuacja. Jednak, czy wolne dni przepadają? A może zaległy urlop wypoczynkowy przechodzi do nowego pracodawcy? Wszystko to ma znaczenie nie tylko dla pracownika, ale także dla samego pracodawcy. Kwestie te są bowiem regulowane przez Kodeks pracy. Co się dzieje z niewykorzystanym urlopem? Czy przechodzi do nowej pracy? Co na temat zaległego urlopu wypoczynkowego mówią przepisy?

Prawo do urlopu wypoczynkowego

W przypadku urlopu wypoczynkowego najważniejsze regulacje dotyczące jego długości i przyznawania znajdują się w przepisach Kodeksu Pracy. Jak mówi art. 152 § 1:

„Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, zwanego dalej urlopem”.

Co ważne, pracownik, któremu przysługuje urlop wypoczynkowy, nie może się go zrzec. Może to nieco skomplikować sytuację związaną ze zmianą pracy. Te kwestie jednak mają swoje odzwierciedlenie w prawie pracy.

Ile trwa urlop wypoczynkowy?

To, ile pracownik otrzyma urlopu wypoczynkowego, zależy przede wszystkim od stażu pracy. W zakres ten wliczają się także lata nauki:

1) zasadnicza szkoła zawodowa (3 lata),

2) średnia szkoła zawodowa (5 lat),

3) średnia szkoła ogólnokształcąca (4 lata),

4) szkoła policealna (6 lat),

5) szkoła wyższa (8 lat).

W zależności od ukończenia takich szkół pracownik wybiera dla siebie najkorzystniejszy wariant. Ogólne zasady dotyczące udzielenia urlopu wypoczynkowego określa art. 154 § 1 Kodeksu pracy.

Wskazano w nim, że zakres urlopu wypoczynkowego wynosi:

  • 20 dni przy stażu pracy mniejszym niż 10 lat,

  • 26 dni przy stażu pracy większym niż 10 lat.

W przypadku pracy na niepełny wymiar, zakres urlopu oblicza się proporcjonalnie (urlop proporcjonalny) względem podstawowego wymiaru przysługującego na pełen etat.

Zakres urlopu a nowa umowa

To, czy niewykorzystany urlop jest możliwy do zrealizowania po wygaśnięciu poprzedniej umowy, w dużym stopniu zależy od umowy o pracę zawiązywanej z konkretnym pracodawcą. Ważne jest więc ustalenie wymiaru urlopu wypoczynkowego.

Jeśli dotyczy to sytuacji, w której pracownikowi wygasa umowa z tym samym pracodawcą i planuje ją tylko przedłużyć, zakres urlopu może zostać przeniesiony. To wygodne rozwiązanie, ponieważ obie strony postanawiają o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy zawartej z danym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy (art. 171 § 3).

Pracownik ma do dyspozycji niewykorzystany urlop, a pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego.

Sprawdź także:

Wymiar urlopu wypoczynkowego a nowa praca

Kwestię urlopu pracownika w przypadku zmiany pracy reguluje artykuł 167 Kodeksu pracy, który mówi:

„W okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca udzieli mu urlopu. W takim przypadku wymiar udzielonego urlopu, z wyłączeniem urlopu zaległego, nie może przekraczać wymiaru wynikającego z przepisów art. 1551”.

To oznacza, że w pierwszej kolejności pracownik powinien wykorzystać urlop wypoczynkowy jeszcze w okresie wypowiedzenia.

Czy urlop przechodzi do nowego pracodawcy?

Jeśli pracownik nie wykorzysta urlopu (w całości lub tylko w jego części) ze względu na rozwiązanie lub wygaśnięcie umowy o pracę, przysługuje mu ekwiwalent pieniężny (art. 171 § 1). To oznacza, że w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu, okres ten nie przechodzi do nowej pracy. Pracownik musi go wykorzystać u poprzedniego pracodawcy lub otrzymać w zamian odpowiedni ekwiwalent pieniężny.

Urlop wypoczynkowy w okresie wypowiedzenia

Zmiana pracy wiąże się z ustaniem stosunku pracy, który poprzedza okres wypowiedzenia. Jest on liczony od momentu złożenia wypowiedzenia lub zwolnienia przez pracodawcę. W zależności od stażu pracy może mieć różną długość, maksymalnie do 3 miesięcy.

W okresie wypowiedzenia przepisy również dopuszczają możliwość realizacji urlopu. Pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu z własnej woli (bez zgody pracownika). W takiej sytuacji pracownik jest zobowiązany do odebrania całego niewykorzystanego urlopu.

Jednak nie zawsze tak jest, ponieważ zdarza się i tak, że pracodawca nie obliguje pracownika do skorzystania z dni urlopu wypoczynkowego. Wystąpienie takiej sytuacji sprawia, że pracodawca musi wtedy wypłacić ekwiwalent urlopowy.

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop

Według regulacji prawnych pracownik nie może zrzec się urlopu. W związku z tym nie może sobie pozwolić na to, by przy zmianie pracy samodzielnie wybrać ekwiwalent pieniężny w zamian za niewykorzystany urlop.

Jest to możliwe tylko wtedy, gdy pracownik fizycznie nie może zrealizować przysługujących mu dni wolnych z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy.

Ekwiwalent pieniężny przysługuje odchodzącemu pracownikowi bez względu na przyczynę rozwiązania stosunku pracy, strony rozwiązującej umowę czy powód wygaśnięcia stosunku pracy. Pracodawca musi także odprowadzić wszystkie składki od wysokości kwoty wpłacanej za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Wysokość ekwiwalentu za urlop

Jak obliczyć ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop? Pracodawca stosuje wtedy współczynnik, który określa średniomiesięczną liczbę dni pracy w roku kalendarzowym. Jest on ustalany na nowo względem każdego roku kalendarzowego. Współczynnik w 2024 roku wynosi 20,92 za jeden dzień urlopu. W przypadku zatrudnionych na mniejszy wymiar, w 2024 roku współczynnik wynosi:

  • ¼ etatu – 5,21;

  • ½ etatu – 10,46;

  • ¾ etatu – 15,69.

Aby obliczyć wysokość samego ekwiwalentu, należy wynagrodzenie miesięczne podzielić przed współczynnik ekwiwalentu. Następnie uzyskaną liczbę (wysokość ekwiwalentu za jeden dzień urlopu) trzeba podzielić przez dobowy wymiar czasu pracy a otrzymaną liczbę pomnożyć przez godziny zsumowane z niewykorzystanych dni urlopu wypoczynkowego. Uzyskany wynik to wysokość kwoty należnego ekwiwalentu.

Może Cię również zainteresować:

Wysokość ekwiwalentu urlopowego w 2024 roku – przykład

Oto przykład, w jaki sposób ustalić wysokość ekwiwalentu za urlop w 2024 roku:

Pan Adam zarabia 5000 zł brutto. Pozostało mu 7 dni urlopowych, które nie zostały wykorzystane do końca trwającej umowy. Aby obliczyć kwotę ekwiwalentu, należy:

5000 : 20,92 (współczynnik na 2024 rok) = 239,00

239,00 : 8 (dobowy czas pracy) = 29,87

29,87 x 56 (liczba godzin w ciągu 7 dni niewykorzystanego urlopu) = 1 672,72 zł brutto.

Urlop wypoczynkowy po zmianie pracy

Po ustaniu stosunku pracy w roku kalendarzowym pracownik ma prawo do urlopu u nowego pracodawcy z tytułu umowy o pracę. Jego wymiar określa art. 155 §1:

„a) proporcjonalnym do okresu pozostałego do końca danego roku kalendarzowego – w razie zatrudnienia na czas nie krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego,

b) proporcjonalnym do okresu zatrudnienia w danym roku kalendarzowym – w razie zatrudnienia na czas krótszy niż do końca danego roku kalendarzowego”.

Długość urlopu wypoczynkowego w nowej pracy

Tutaj zastrzeżeniem jest długość wykorzystanego urlopu. Jeśli pracownik u dotychczasowego pracodawcy wykorzystał urlop wypoczynkowy w wyższym wymiarze niż wynikający z wymiaru proporcjonalnego względem okresu przepracowania, u nowego pracodawcy przysługuje mu zakres w odpowiednio niższym wymiarze.

Łącznie urlop wypoczynkowy w roku kalendarzowym nie może być krótszy niż wynikający z czasu przepracowanego w danym roku u wszystkich pracodawców.

Urlop uzupełniający

Urlop uzupełniający to dodatkowe dni wolne przysługujące pracownikowi, który w danym roku kalendarzowym uzyskał prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego. Dotyczy to sytuacji, w których pracownik wykorzystał już przysługujące mu 20 dni urlopu u poprzedniego pracodawcy, ale w wyniku osiągnięcia określonego stażu pracy lub ukończenia studiów zyskuje prawo do większej liczby dni wolnych.

Prawo do urlopu uzupełniającego nabywa się przede wszystkim po osiągnięciu 10-letniego stażu pracy. Do tego okresu wlicza się nie tylko czas przepracowany u obecnego pracodawcy, ale również wcześniejsze okresy zatrudnienia.

Istotne jest, że okres nauki w szkołach także wpływa na staż pracy. Na przykład ukończenie studiów wyższych automatycznie dodaje 8 lat do stażu pracy. Oznacza to, że jeśli pracownik przed rozpoczęciem studiów przepracował co najmniej 2 lata, po ich ukończeniu uzyskuje pełne prawo do 26 dni urlopu.

Nowe uprawnienia do dłuższego urlopu mogą być realizowane u obecnego pracodawcy w postaci urlopu uzupełniającego. Pracownik powinien poinformować pracodawcę o nabyciu prawa do dodatkowych dni wolnych, co najczęściej wymaga przedstawienia odpowiednich dokumentów, takich jak świadectwa pracy czy dyplom ukończenia studiów.

Dzięki temu możliwe jest skorzystanie z pełnego wymiaru przysługującego urlopu w danym roku kalendarzowym.

Kiedy zaległy urlop się przedawnia?

Urlop, który nie zostanie wykorzystany do końca roku kalendarzowego, ma wtedy formę zaległego urlopu. Aby zachować prawa pracownika, musi być on udzielony mu najpóźniej do 30 września w kolejnym roku kalendarzowym (art. 168).

Jeśli pracodawca nie będzie umożliwiał wykorzystania urlopu, który dla pracownika jest jego prawem zagwarantowanym przepisami Kodeksu pracy, okres ten nie przepada. Według artykułu 291 §1 udzielenie zaległego urlopu przedawnia się dopiero po upływie trzech lat od dnia, kiedy roszczenie stało się wymagalne. Czas roszczenia o zaległy urlop zostaje zawieszony na okres urlopu wychowawczego (art. 2931 Kodeksu pracy).

Czy można wykorzystać zaległy urlop w nowej pracy?

Urlop wypoczynkowy przysługuje pracownikowi na podstawie jego zatrudnienia w danej firmie. Jeśli osoba zmienia pracę, niewykorzystany urlop nie przechodzi do nowego pracodawcy. Stary pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia ekwiwalentu za niewykorzystany urlop lub udzielenia go przed zakończeniem zatrudnienia.

Jeśli w nowej pracy pracownik chce skorzystać z urlopu od razu po rozpoczęciu zatrudnienia, zależy to od decyzji nowego pracodawcy. Z reguły nie ma przeszkód, ale urlop będzie przysługiwał dopiero po przepracowaniu odpowiedniego okresu, zgodnie z zasadami firmy.

Jak wygląda rozliczanie urlopu przy zmianie pracy?

Przy zmianie pracy ważne jest, aby dopilnować wszystkich formalności związanych z urlopem. Pracownik powinien:

  • Sprawdzić liczbę dni urlopowych pozostałych do wykorzystania,

  • Ustalić z pracodawcą, czy może wykorzystać urlop przed odejściem,

  • Zadbać o wypłatę ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, jeśli nie ma możliwości jego wykorzystania.

Dobrze jest także skonsultować się z działem kadr, aby upewnić się, że wszystkie procedury zostały prawidłowo przeprowadzone i pracownik nie straci należnych mu świadczeń.

Źródło zdjęcia: https://pixabay.com/pl/photos/spacerem-on-i-ona-dwa-szcz%C4%99%C5%9Bliwy-5255536/

Oceń artykuł
0/5 (0)