W świetle Kodeksu pracy pracownikowi przysługuje coroczny płatny urlop. Zdarzają się jednak sytuacje, w których pracodawca nie tylko nie płaci za urlop wypoczynkowy, ale również latami zalega z wypłatą w sytuacji rozwiązania umowy o pracę, a telefoniczne upomnienia byłego pracownika nie przynoszą skutku. Co w takim przypadku można zrobić?

Ekwiwalent pieniężny za urlop po zakończeniu pracy – kiedy przysługuje?

Pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo (art. 161 Kodeksu pracy). Zdarza się jednak, że pracownik z różnych względów nie wykorzysta przysługujących mu dni wolnych. Wówczas musi on dopilnować odebrania zaległego urlopu do 30 września następnego roku kalendarzowego (art. 168 Kodeksu pracy).

Bywa jednak i tak, że pracownik nie zdąży tego zrobić, gdyż stosunek pracy ulegnie rozwiązaniu lub wygaśnięciu – wówczas przysługuje mu ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy po ustaniu stosunku pracy na podstawie art. 171 Kodeksu pracy. 

Kiedy powinna nastąpić wypłata ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy?

Wypłata ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy powinna nastąpić w momencie rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. To właśnie w tym dniu pracownik nabywa prawo do roszczenia o wypłatę ekwiwalentu, a zobowiązanie pracodawcy staje się wymagalne. Jak wskazuje orzecznictwo Sądu Najwyższego, wcześniejsza wypłata nie jest uzasadniona, natomiast w przypadku opóźnienia pracownik ma prawo domagać się odsetek za zwłokę.

Moment rozwiązania stosunku pracy jest również istotny z punktu widzenia przedawnienia roszczenia. Okres przedawnienia wynosi trzy lata i liczony jest od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Oznacza to, że po upływie tego terminu pracownik nie może skutecznie dochodzić wypłaty ekwiwalentu.

Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop podlega szczególnej ochronie, podobnej do tej, jaka obejmuje wynagrodzenie za pracę. Pracownik nie może zrzec się prawa do tego świadczenia, a pracodawca nie ma możliwości potrącania z ekwiwalentu żadnych należności bez pisemnej zgody pracownika, poza wyjątkami określonymi w Kodeksie pracy.

Te zasady mają na celu zapewnienie sprawiedliwego i zgodnego z prawem rozliczenia urlopu niewykorzystanego w naturze, chroniąc jednocześnie interesy pracownika w sytuacji zakończenia stosunku pracy. Pracodawca powinien dołożyć wszelkich starań, aby wypłata ekwiwalentu nastąpiła terminowo i w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami.

Może Cię zainteresować: Do kiedy wykorzystać zaległy urlop? Udzielanie zaległego urlopu według Kodeksu pracy

Brak wypłaty wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy po ustaniu stosunku pracy – powszechny problem

Doświadczenia pracowników pokazują, że niektórzy pracodawcy nie chcą zapłacić za urlop wypoczynkowy albo też zwlekają i w konsekwencji nawet przez kilka lat zalegają z wypłatą ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, do którego pracownik nabył prawo w ramach rozwiązania czy wygaśnięcia stosunku pracy. Pracownik jednak nie jest w tej sytuacji bezradny i nie musi czekać w nieskończoność, aż pracodawca w końcu dobrowolnie ureguluje zaległe wynagrodzenie za niewykorzystany urlop wypoczynkowy po ustaniu stosunku pracy.

Jak odzyskać zaległe wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy po zakończeniu pracy? – pytanie do Eksperta GoWork

W wątku z pytaniami do Eksperta GoWork na naszym Forum jeden z użytkowników poruszył następujące zagadnienie:

Witam. Mam pytanie, od dwóch lat mój były pracodawca zapłacił mi tylko 750 zł za zaległy urlop, kiedy w rzeczywistości jest mi winien ponad 2 300. Jak można najszybciej ściągnąć resztę pieniędzy? Co miesiąc dzwonię i upominam się, ale jak widać marne skutki.

Sposoby odzyskania zaległego wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy

We wskazanej powyżej sytuacji zaległej wypłaty ekwiwalentu za urlop po ustaniu stosunku pracy pracownik ma dwie, a nawet trzy drogi:

  1. zgłosić się do Państwowej Inspekcji Pracy;
  2. wystosować pisemne przedsądowe wezwanie do zapłaty, a jeżeli nie przyniesie ono skutku:
  3. wystąpić na drogę sądową z pozwem o zapłatę zaległych należności.

Ad. 1 Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIP (ustawa z dnia z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy), do zadań Państwowej Inspekcji Pracy należy m.in. nadzór i kontrola przestrzegania przepisów prawa pracy przepisów dotyczących m.in. wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy czy urlopów.

W razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione, na podstawie art. 11 pkt 7 ustawy o PIP, do nakazania pracodawcy wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi (w tym przypadku – do wypłaty ekwiwalentu za zaległy urlop wypoczynkowy). Co istotne, nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu.

Wezwanie do zapłaty zaległego ekwiwalentu po ustaniu stosunku pracy

Ad. 2 Pracownik może również równolegle wystosować pisemne przedsądowe wezwanie do zapłaty wynagrodzenia za zaległy urlop wypoczynkowy, w którym wskaże pracodawcy odpowiedni termin na wypełnienie tego zobowiązania wraz ze wzmianką, że po upływie tego terminu pracownik wniesie pozew do sądu o zapłatę.

Pismo takie najlepiej jest po pierwsze zachować w jednym egzemplarzu dla siebie, a po drugie nadać za potwierdzeniem odbioru, bowiem w przypadku braku odpowiedzi ze strony pracodawcy, będzie to stanowić dowód w sprawie.

Ad. 3 W przypadku braku odpowiedzi ze strony pracodawcy oraz oczywiście braku wypłaty wynagrodzenia za zaległy urlop wypoczynkowy w terminie określonym w przedsądowym wezwaniu do zapłaty, pracownik może wystąpić do sądu pracy z pozwem o zapłatę.

Odzyskanie zaległego ekwiwalentu za urlop po zakończeniu pracy – najszybszy sposób

Odpowiadając bezpośrednio na pytanie autora, prawdopodobnie najszybszy efekt w postaci odzyskania zaległego wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy może przynieść wystosowanie przedsądowego wezwania do zapłaty, bowiem często podjęcie bardziej „oficjalnych” czynności skutkuje potraktowaniem sprawy poważnie przez pracodawcę.

Proces kontroli PIP u pracodawcy, jak również wszczęcie postępowania sądowego, to proces zdecydowanie bardziej czasochłonny, aczkolwiek skuteczny.

Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_31516085_karty-kalendarza-i-polskie-pieni%C4%85dze.html

Oceń artykuł
4/5 (3)