Wśród miłośników piwa nastał nowy trend, czyli moda na piwa rzemieślnicze. Dobre piwo cenią przede wszystkim konsumenci świadomi, zwracający uwagę głównie na jakość. Dlatego warzenie piwa lokalnego, według doskonałych receptur może być świetnym pomysłem na własny biznes.
Jeżeli pragniesz otworzyć własny browar – koniecznie przeczytaj nasz artykuł. Podpowiadamy, jak osiągnąć sukces i o czym należy pamiętać przed rozpoczęciem własnej działalności gospodarczej w branży piwowarskiej. Zapraszamy do lektury!
Browar, browar restauracyjny, mini browar – charakterystyka
Połączenie restauracji z browarem, czyli zakładem produkcyjnym wytwarzającym piwo, sięga średniowiecza. To właśnie wtedy powstał pierwowzór dzisiejszych browarów restauracyjnych – w Europie piwo warzono wtedy w pubach i karczmach.
Jednak rewolucja przemysłowa w XIX wieku przyniosła ogromne zmiany praktycznie w każdej gałęzi gospodarki. Wytwarzanie piwa zaczęło wyglądać zupełnie inaczej, od tej pory prym zaczęły wieść bardziej wydajne, duże browary przemysłowe. Dzięki temu produkcja piwa mogła nabrać tempa i odbywać się na wielką skalę.
Oczywiście lokalne browary restauracyjne nie zniknęły całkowicie z piwnej mapy Europy. W krajach takich jak Wielka Brytania, Niemcy czy Belgia dalej cieszyły się popularnością. Wynikało to z wyjątkowo mocno zakorzenionej tradycji takich lokali w tych państwach. XX wiek przyniósł odrodzenie restauracyjnych browarów, przyczynili się do tego nie tylko Brytyjczycy oraz Niemcy, ale również Amerykanie. W naszym kraju to Browar Spiż we Wrocławiu był pierwszym tego typu lokalem po upadku komunizmu. Otwarto go w 1992 roku.
W restauracjach, których częścią jest browar, zacieranie i gotowanie beczki często obywają się na oczach gości, co stanowi dużą atrakcję. Piwo zazwyczaj produkowane jest tylko na potrzeby restauracji oraz powiązanych z nią lokali. Na smak wpływa fakt, że piwa te najczęściej nie są poddawane pasteryzacji i filtracji. Nierzadko do każdego gatunku piwa podawane są idealnie pasujące potrawy i przekąski, zazwyczaj słone.
Warto pamiętać również o rosnącej popularności mini browarów. Termin ten po raz pierwszy pojawił się w Wielkiej Brytanii i odnosił się do niewielkich browarów, które zajmowały się produkcją piwa beczkowanego – one również nie były poddawane filtracji czy pasteryzacji.
Dziś termin ten zmienił trochę swoje znaczenie, używa się go również w kontekście bardziej nowoczesnych i eksperymentalnych metod produkcji. W każdym kraju budzi on trochę inne skojarzenia. W związku z panującą modą na piwa lokalne oraz zjawiskiem o nazwie Piwna Nowa Fala, otwarcie mini browaru może być pomysłem na bardzo udany i dochodowy biznes.
Wymagania niezbędne do rozpoczęcia produkcji piwa
Osoby pragnące zajmować się produkcją piwa muszą spełnić szereg wymogów. Prowadząc lokalny browar, przedsiębiorca musi pamiętać, aby jego piwo spełniało określone reżimem sanitarnym wymogi jakościowe przewidziane dla przedsiębiorstw zajmujących się produkcją żywności.
Na samym początku należy również uzyskać zezwolenie na powołanie składu podatkowego – wymóg ten wynika z faktu, iż piwo jest wyrobem akcyzowym. Skład podatkowy to miejsce, w którym magazynowane, produkowane, przeładowywane, do którego wprowadzane są lub są z niego wyprowadzane określone wyroby akcyzowe (w procedurze zawieszenia poboru akcyzy). Miejsce to jest określone w zezwoleniu wydawanym przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego.
Według art. 48 ustawy o podatku akcyzowym, osoba ubiegająca się o zezwolenie na utworzenie składu podatkowego:
„prowadzi co najmniej jeden rodzaj działalności polegającej na produkcji, przeładowywaniu lub magazynowaniu wyrobów akcyzowych, w tym będących również własnością innych podmiotów;
jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług;
jest podmiotem, którego działalnością kierują osoby nieskazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu, przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub przestępstwo skarbowe;
nie posiada zaległości z tytułu cła i podatków stanowiących dochód budżetu państwa, składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz nie jest wobec niego prowadzone postępowanie egzekucyjne, likwidacyjne lub upadłościowe;
złoży zabezpieczenie akcyzowe, z zastrzeżeniem art. 64 zwolnienie składu podatkowego ze złożenia zabezpieczenia akcyzowego ust. 1;
nie zostało cofnięte, ze względu na naruszenie przepisów prawa, żadne z udzielonych mu zezwoleń, o których mowa w art. 84 zmiana, wydanie, cofnięcie lub odmowa wydania zezwolenia ust. 1, jak również koncesja lub zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej ani nie została wydana decyzja o zakazie wykonywania działalności regulowanej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 i 2105 oraz z 2022 r. poz. 24), w zakresie wyrobów akcyzowych;
posiada tytuł prawny do korzystania z miejsca, w którym ma być prowadzony skład podatkowy.”
Założenie browaru – od czego zacząć?
Oprócz dopełnienia wszelkich niezbędnych formalności warto przygotować dobry biznesplan. Będzie on niezwykle ważny w pierwszych etapach planowania działalności gospodarczej – również podczas zakładania własnego browaru.
Weź pod uwagę lokalizację – szczególnie jeżeli planujesz browar restauracyjny. Musi to być miejsce, które przyciągnie klientów. Szansę na sukces mają nie tylko właściciele lokali w dużych miastach, zapotrzebowanie na niszowe piwo jest równie duże w mniejszych miejscowościach. Dodatkowo warto sprawdzić konkurencję oraz potrzeby klientów.
O sukcesie w dużym stopniu zadecyduje oferta – obecnie dużym zainteresowaniem cieszą się piwa eksperymentalne, nietuzinkowe, ale z zachowaniem składników najlepszej jakości. Browary kraftowe na pierwszym miejscu muszą stawiać wysoką klasę wytwarzanych piw – niezależnie od tego czy użyte surowce będą innowacyjne, czy też klasyczne i tradycyjne.
Warto brać udział w różnych szkoleniach, eksperymentować i ulepszać techniki swojej produkcji. Konsumenci piw rzemieślniczych szczególnie cenią takie szczegóły. Nie ma tutaj miejsca na działanie bez namysłu czy „po kosztach”. Najważniejsze, aby mieć pasję do warzenia piwa, obserwować rynek i konkurencję oraz stale podnosić swoje kwalifikacje.
Prowadzenie własnej działalności gospodarczej jest trudne, szczególnie na początku. Świeżo upieczony przedsiębiorca potrzebuje czasu na wdrożenie. Każdy aspekt funkcjonowania firmy należy dokładnie przemyśleć i wybrać najbardziej opłacalne opcje.
Akcja marketingowa pozwoli Ci wzbudzić zainteresowanie produktem i dotrzeć do szerokiego grona klientów. W dzisiejszych czasach szczególną uwagę należy zwrócić na reklamę w Internecie (oraz zainteresować się marketingiem internetowym). Profil w mediach społecznościowych i korzystanie z tego typu platform do ogłaszania promocji czy nowych produktów to konieczność, jeżeli chcemy odnieść sukces.
Możliwe formy prowadzenia browaru
Swój własny browar możesz otworzyć w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki cywilnej czy np. spółki jawnej. Tutaj tak naprawdę masz pełną dowolność, a jedyną niemożliwą opcją będzie spółka partnerka, zarezerwowana wyłącznie dla wykonawców wolnych zawodów.
Jednoosobowa działalność gospodarcza będzie doskonałym wyborem dla osób niezależnych, które chcą samodzielnie podejmować zarówno decyzje, jak i ryzyko. W takim wypadku bowiem przedsiębiorca odpowiada swoim majątkiem osobistym. Inaczej jest w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – wspólnicy odpowiadają wniesionym wkładem, a minimum takiego wkładu wynosi tutaj 5 000 zł.
Spółka cywilna z kolei charakteryzuje się niskim kosztem założenia, prostą umową i możliwością skorzystania z księgowości uproszczonej. Do jej wad zaliczamy nieograniczoną, osobistą odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki.
Lokalny browar a niezbędne formalności
Jeżeli pragniesz rozpocząć własną działalność w zakresie wyrobów akcyzowych (polegającą na produkcji i magazynowaniu wyrobów akcyzowych) powinieneś pamiętać o kilku ważnych aspektach. Jak wspomnieliśmy wyżej, należy złożyć wniosek o pozwolenie na utworzenie składu podatkowego do naczelnika urzędu celnego właściwego ze względu na miejsce położenia danego browaru.
Powinien być on sporządzony w dwóch egzemplarzach, a do samego wniosku należy również dołączyć odpowiednie dokumenty (konkretne wymagania określa § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie urzędowego sprawdzenia). Wniosek wraz z dokumentami i sporządzonym przez urząd protokołem będą stanowić akta weryfikacyjne.
Prowadzenie składu podatkowego zobowiązuje Cię również do rejestracji poprzez formularz AKC-R. Rejestracji należy dokonać przed wykonaniem pierwszej czynności opodatkowanej, a formularz zgłaszamy właściwemu naczelnikowi urzędu celnego. Do urzędu skarbowego należy również złożyć formularz VAT-R, nie później niż w dniu poprzedzającym rozpoczęcie sprzedaży.
Jaka forma opodatkowania dla lokalnego browaru?
Osoby pragnące otworzyć swoją produkcję piwa mają kilka możliwości, co do wyboru opodatkowania. Kwestia ta będzie wpływała na nasze zarobki, zatem należy ją bardzo dobrze przemyśleć. Na początku warto podkreślić, że opodatkowanie ryczałtem ewidencjonowanym czy kartą podatkową będą dla nas niedostępne.
Pozostaje zatem opodatkowanie na zasadach ogólnych lub podatek liniowy dla produkcji lokalnego browaru. Podatek według skali przewiduje stawkę o wysokości 12% dla dochodów poniżej 120 000 zł i 32% dla nadwyżki od tej kwoty (do niedawna kwoty te były inne). Podatek liniowy jest stały i niezależnie od uzyskanego dochodu wynosi 19%. Zatem jeżeli przewidujemy dochody wyższe niż 120 000 zł – podatek liniowy może być lepszą opcją.
Warto jednak pamiętać, że wyklucza on stosowanie większości ulg, nie pozwala również na wspólne rozliczanie się z małżonkiem. Nie możemy również odliczyć kwoty zmniejszającej podatek. Zatem wybierając formę opodatkowania, warto wziąć pod uwagę zarówno dochody, jak i naszą sytuację rodzinną. Jeżeli jednak nasza działalność wyrobu lokalnego browaru będzie prowadzona w formie spółki prawnej lub spółki komandytowo-akcyjnej, automatycznie staniemy się podatnikami podatku CIT.
Własny, lokalny browar a kod PKD
Jak w przypadku każdego przedsiębiorstwa, również podczas otwierania własnego browaru, musimy wybrać adekwatne do naszej działalności kody PKD (Polska Klasyfikacja Działalności).
Podstawowym kodem dla lokalnych browarów będzie 11.05.Z – produkcja piwa. Kod obejmuje produkcję mocnego piwa, np. Porter czy Stout. Przewiduje również produkcję piwa niskoalkoholowego, a nawet piwa bezalkoholowego.
Kolejnym przydatnym kodem jest 47.25.Z – sprzedaż detaliczna napojów alkoholowych i bezalkoholowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach Warto również wspomnieć o kodzie 56.10.A – restauracje i inne placówki gastronomiczne, jeśli planujemy rozpocząć produkcję restauracyjnego browaru.
Warunki lokalowe i logistyka we własnym browarze
Prowadzenie lokalnego browaru wymaga spełnienia surowych standardów sanitarnych i jakościowych, które są określone dla przedsiębiorstw produkujących żywność. Przepisy te obejmują zarówno warunki higieniczne w zakładzie, jak i bezpieczeństwo urządzeń wykorzystywanych w procesie produkcji.
W przypadku niektórych maszyn, takich jak urządzenia ciśnieniowe, konieczne może być uzyskanie odpowiednich zezwoleń od Urzędu Dozoru Technicznego lub zatwierdzenia technicznego wydawanego przez Główny Urząd Miar. Tego rodzaju formalności są nieodzownym elementem otwierania i prowadzenia browaru.
Logistyka i dystrybucja to kluczowe aspekty działalności lokalnego browaru. Warto skoncentrować się na sprzedaży regionalnej, ograniczając zasięg dystrybucji do obszaru maksymalnie 50 kilometrów od miejsca produkcji.
Taka strategia pozwala uniknąć rywalizacji z dużymi koncernami piwowarskimi, które dominują na rynku ogólnokrajowym, a koszty wprowadzenia piwa na szeroką skalę mogą przewyższać możliwości finansowe małych producentów. Skutecznie zaplanowana lokalna sieć dystrybucji staje się wówczas kluczowym elementem sukcesu browaru.
Jak rozpocząć produkcję własnego browaru?
Przed przystąpieniem do produkcji piwa musimy dokładnie zaznajomić się z procedurą – proces warzenia piwa jest dosyć skomplikowany, a na jakość trunku wpływają nawet najmniejsze szczegóły. Przykładowo dużą rolę odgrywa woda użyta w produkcji – jej parametry wpływają w dużym stopniu na smak piwa (stanowi ona aż 95% składu tego napoju).
Musi mieć ona odpowiednie pH, twardość oraz skład mineralny. Parametry wody idealnej będą zależeć od gatunku piwa – typy Ale czy Stout wymagają użycia wody twardej, zaś jasne czeskie piwa produkuje się stosując wodę miękką. Dlatego w niektórych przypadkach konieczne będzie zastosowanie odpowiednich technologii w celu zmiękczenia wody czy usunięcia metali.
Prowadzenie lokalnego browaru wymaga wielu przygotowań i zezwoleń. Do produkcji piwa potrzebować będziemy różnego sprzętu i wielu urządzeń (np. urządzeń ciśnieniowych), a lokal musi spełniać odpowiednie normy. Część z wykorzystywanych do produkcji piwa urządzeń ciśnieniowych będzie wymagała uzyskania w Urzędzie Dozoru Technicznego zezwolenia na eksploatację. Formalności i przygotowań jest naprawdę sporo, a zdobycie merytorycznej wiedzy i dobry research to podstawa w lokalnych browarach.
Warto również pamiętać o ulgach, z jakich mogą skorzystać małe browary czy o dofinansowaniu na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Dodatkowo w ostatnim czasie weszły nowe przepisy, które upoważniają więcej małych browarów do skorzystania z ulgi na podatek akcyzowy. Z limitu produkcji wyłączono bowiem usługowy rozlew piwa. Polskie przepisu dotyczące podatku akcyzowego zakładają 50% obniżki dla podatników wytwarzających rocznie nie więcej niż 200 000 hl piwa.
Piwa rzemieślnicze – rodzaje
Rzemieślnicze piwa charakteryzują się zróżnicowaniem i dużym wyborem gatunków. Wynika to z faktu, że często są to piwa eksperymentalne, wytworzone z użyciem innowacyjnych składników. Autorskie receptury pozwalają wyprodukować piwa dotąd niespotykane na rynku, jedyne w swoim rodzaju.
Bardzo pomocny jest tutaj wskaźnik IBU, czyli International Bitterness Units (międzynarodowe jednostki goryczy). Celem tego wskaźnika jest określenie stopnia nachmielenia piwa, określa się go na podstawie zawartości izo-a-kwasów, które pochodzą z chmielu.
Wynik najczęściej waha się od 5-130 IBU, jednak istnieją też piwa mocniej nachmielone. Nasze kubki smakowe odczuwają małą gorycz od 8-10 IBU, a maksymalny odczuwalny próg wynosi od 120-130 IBU. Dlatego nie odczujemy różnicy między trunkiem oznaczonym 130 IBU, a np. 170 IBU.
Rodzaje piw w zależności od wskaźnika IBU:
Piwo pszeniczne: 8-20,
Jasny lager: 16-25,
Ciemny lager: 18-28,
Marcowe: 18-28,
Mocny lager: 18-30,
Koźlak: 20-40,
Pilzner: 25-50,
Porter bałtycki: 20-40+,
Stout: 30-45+,
Pale Ale: 40-60+,
India Pale Ale: 40-120+.
Zaleca się, aby początkujący miłośnicy piw rzemieślniczych zaczynali swoją smakową przygodę z piwami słodszymi, o mniejszym wskaźniku IBU. Z czasem okaże się, że piwa, które wcześniej były dla nas bardzo gorzkie, nie stanowią już żadnego wyzwania.
Pamiętajmy również, że odczuwanie goryczy w piwie będzie subiektywne i zależy od wielu czynników. Jak się okazuje, młodsi piwosze preferują słodsze smaki. Ponadto odczuwanie goryczy zmniejsza się wskutek przyzwyczajenia kubków smakowych do mocniej nachmielonych piw. Podobna sytuacja występuje w przypadku miłośników np. chili.
Czy opłaca się otworzyć własną produkcję piwa?
Lokalne browary cieszą się obecnie dużą popularnością, ponieważ smak piwa wytworzonego w rzemieślniczy sposób jest niepowtarzalny. Otwarcie browaru – choć początkowo wymaga sporego kapitału, pracy i zdobycia wielu pozwoleń – może być bardzo opłacalne w dłuższej perspektywie.
Popularność browarów restauracyjnych sięga już czasów średniowiecza, a od jakiegoś czasu przeżywają one swoją drugą młodość. Stałe placówki gastronomiczne serwujące piwo niszowe i regionalne to dla klienta doskonała alternatywa dla znanych i oklepanych piw sprzedawanych w marketach. Jeżeli lokalizacja takiej restauracji będzie dobrze przemyślana, możemy liczyć na obecność licznych turystów, którzy chętnie spróbują lokalnych trunków.
Ważne jest oczywiście poznanie rynku i dostosowanie się do obecnych preferencji konsumentów, a stworzenie dobrego biznesplanu tylko przybliży nas do osiągnięcia sukcesu. Otwierając własny browar, myślimy raczej o produkcji na niewielką skalę. Piwa te sprzedawane są najbliższym w regionie do maksymalnie 50 km. Produkcja dla całego kraju to ogromne koszty i przedsięwzięcie przekraczające możliwości małego przedsiębiorcy.
Jak budować markę lokalnego browaru? Skuteczna strategia marketingowa
Założenie lokalnego browaru to jedno – drugie, znacznie trudniejsze zadanie, to budowanie rozpoznawalnej marki, która przyciągnie klientów i wyróżni się na tle konkurencji. W pierwszej kolejności warto zadbać o spójną identyfikację wizualną – logo, etykiety, kolory i nazwy piw powinny nawiązywać do lokalnej historii, kultury lub przyrody. Taki zabieg nie tylko wzmacnia tożsamość marki, ale również buduje emocjonalną więź z konsumentami. Niezwykle ważna jest obecność w mediach społecznościowych – dobrze prowadzony profil na Facebooku czy Instagramie, pokazujący proces warzenia piwa, ludzi zaangażowanych w produkcję czy wydarzenia związane z marką, potrafi zbudować zaangażowaną społeczność. Dodatkowo, warto brać udział w targach piwnych, organizować degustacje i współpracować z lokalnymi gastronomiami – dzięki temu marka zyskuje renomę i rośnie jej rozpoznawalność. Kluczem jest także storytelling – historia założycieli, inspiracje smakowe czy proces produkcji opowiedziane w ciekawy sposób zwiększają szanse na sukces wśród coraz bardziej świadomych konsumentów.
Skalowanie produkcji i eksport – co dalej po sukcesie na rynku lokalnym?
Po osiągnięciu sukcesu na rynku lokalnym wielu właścicieli browarów staje przed decyzją o rozszerzeniu działalności. Możliwości są różne – od zwiększenia produkcji w obecnej lokalizacji, przez otwarcie nowego zakładu, po eksport do innych regionów Polski lub za granicę. Kluczowym wyzwaniem na tym etapie jest utrzymanie jakości – zwiększenie wolumenu produkcji nie może iść w parze z obniżeniem standardów, ponieważ lojalność konsumentów może wtedy szybko osłabnąć. Niezwykle ważne staje się także zarządzanie łańcuchem dostaw – dostępność surowców, logistyka dystrybucji i magazynowanie to elementy wymagające profesjonalnego podejścia. W przypadku eksportu warto rozpocząć od współpracy z dystrybutorami, którzy znają lokalne rynki i ułatwią wejście z produktem. Warto także rozważyć wprowadzenie wersji piwa z dopasowanym brandingiem do rynku docelowego. Rozwój browaru to nie tylko większe zyski, ale też nowe obowiązki związane z kontrolą jakości, obsługą klienta i zgodnością z przepisami różnych krajów.
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_133977742_butelki-z-piwem-z-br%C4%85zowego-szk%C5%82a-do-napoj%C3%B3w-alkoholowych-przeno%C5%9Bnik-browarniczy-linia.html
