Jeszcze kilka lat temu w Polsce żyło ponad 400 tys. osób z padaczką. Na świecie choruje na nią około 50 mln osób. Obecnie skala tego problemu może być podobna, jak i nie większa. Jednocześnie sytuacja takich osób na rynku pracy wcale nie ulega znacznej poprawie. Pracodawcy boją się zatrudniać osoby z epilepsją, co w większości przypadków wynika z ich niewiedzy na temat tego schorzenia. W poniższym artykule sprawdzamy możliwości podjęcia pracy przy epilepsji i jakie zawody w takiej sytuacji warto wybierać.

Padaczka a praca

Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_38264163_los-wywiadu-m%C4%99skiej-kandydatem-do-pracy-w-biurze.html

Nikogo nie dziwi to, że pracodawcy chcą zatrudniać najlepszych – odpowiednio wykwalifikowanych, wykształconych, z doświadczeniem zawodowym i… zdrowych. Czy to oznacza jednak, że na rynku pracy nie znajdzie się praca dla epileptyka? Choć padaczka należy do najczęstszych chorób neurologicznych, cały czas traktowana jest jako przeszkoda w zdobyciu stabilnej pracy. Taki problem rodzi z kolei poważne konsekwencje.

Praca dla chorych to bowiem nie tylko źródło dochodów, ale również sposób na podniesienie samooceny oraz świadomość pełnienia istotnej funkcji dla społeczeństwa. Jak wyglądają perspektywy zawodowe osób z padaczką? Czy osoby chore mają szansę na rynku pracy? W jakich zawodach mogą pracować, a które powinny unikać osoby z padaczką?

Epilepsja a praca zawodowa: czy to da się połączyć?

Z danych podawanych kilka lat temu w Polsce żyło ponad 400 tysięcy osób z padaczką, a jedynie 40% z nich było aktywnych zawodowo. Wynika to po części z braku społecznej świadomości na temat natury tego zaburzenia o podłożu neurologicznym w postaci ataku padaczki, wywoływanego najczęściej przez czynniki genetyczne, urazy, czy współistniejące choroby.

To, jak chorzy muszą z nimi walczyć, nie musi jednak bezpośrednio przekładać się na pracę. Większość epileptyków może wykonywać różne zawody takie jak kasjer czy pracownik biurowy, a są i tacy, którym udaje się zdobyć zawód informatyka, księgowego, nauczyciela czy nawet prawnika.

Jak informuje Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia, w przypadku 70-80% osób chorych, dzięki zażywaniu leków udaje się wyeliminować drgawki.


SPRAWDŹ TEŻ: Praca fizyczna – jakie doświadczenie i kwalifikacje muszą mieć pracownicy fizyczni?


Kiedy osoba z padaczką może pracować?

Osoby z padaczką mogą podejmować zatrudnienie, o ile posiadają aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy, które wydaje lekarz medycyny pracy. Czy stan zdrowia bywa w pierwszej kolejności interpretowany telefonicznie? Tutaj nie ma takiej możliwości. Potrzebne jest orzeczenie wystawione po realizacji badania.

Zgodnie z Kodeksem pracy (art. 211 pkt 5), każdy pracownik ma obowiązek poddać się badaniom lekarskim, w tym kontrolnym, jeśli stan jego zdrowia może wpłynąć na bezpieczeństwo w miejscu pracy. Pracodawca, w razie pogorszenia stanu zdrowia pracownika lub rozpoznania choroby, jaką jest padaczka, ma prawo skierować go na dodatkowe badania kontrolne.

Pracownik z padaczką musi dostarczyć zaświadczenie lekarskie potwierdzające, że nie ma przeciwwskazań do wykonywania danej pracy. Ważność tego zaświadczenia traci moc, jeśli dojdzie do zdarzeń zdrowotnych wskazujących na pogorszenie stanu zdrowia, takich jak atak padaczki. Ponadto pracownik powinien przestrzegać wszystkich zaleceń zawartych w orzeczeniu lekarskim.

W przypadku wypadku w pracy związanego z zatajeniem stanu zdrowia przez pracownika, to on może ponosić odpowiedzialność. Pracodawca natomiast nie ponosi winy, jeśli dopuścił do pracy osobę z aktualnym i ważnym orzeczeniem lekarskim. Wyjątkiem jest sytuacja, w której zignorował zalecenia lekarskie lub przyjął do pracy osobę bez ważnych badań.

Osoby z padaczką a problemy z zatrudnieniem

W zatrudnieniu osób z padaczką nie jest problemem ich chęć do pracy. Chorzy leczą się i uczą, jak zmniejszyć wpływ epilepsji na ich jakość życia. Istotną rolę odgrywa tu jednak fakt, że dla pracodawców padaczka kojarzy się bardzo negatywnie.

W związku z tym w wielu przypadkach osoba chora doświadcza dyskryminacji, a więc albo nie jest zatrudniania, albo jeśli już zdobędzie pracę, nie przyznaje się do swojej choroby z obawy przed współpracownikami lub zwolnieniem. Realia w kwestii zdobywania pracy dla cierpiących na padaczkę są niestety nieprzychylne.

Problemem jest też samo to, że pula dostępnych stanowisk jest znacznie mniejsza niż w przypadku osób zdrowych. Tutaj jednak ograniczenia są związane z konkretnym rodzajem wykonywanej pracy, dlatego każdy przypadek powinien być analizowany indywidualnie.

Padaczka a praca – jaki zawód wybrać?

Osoby cierpiące na padaczkę jak najbardziej mogą być aktywne zawodowo, wybierając zawód dla siebie, należy jednak pamiętać o pewnych obostrzeniach. Warto również dodać, że większość chorych jest leczonych na tyle skutecznie, że nie doświadczają żadnych napadów epilepsji w pracy i poza nią.

To nie wszystko. U niewielu procent epileptyków napady spowodowane są bodźcami świetlnymi. O ile więc w takich przypadkach nawet praca biurowa może stanowić problem, o tyle dla pozostałych osób cierpiących na padaczkę praca przy komputerze jest całkowicie bezpieczna i nie zwiększa ryzyka wywołania napadu.


ZOBACZ TEŻ: Rekompensata za pracę przy komputerze – jak ją uzyskać?


Osoby z padaczką mogą także, wbrew obiegowym opiniom, prowadzić pojazdy mechaniczne. Warunkiem uzyskania prawa jazdy jest tu jednak co najmniej 2-letni okres braku napadów padaczkowych i jednoczesne, ciągłe przyjmowanie leków im zapobiegającym.

Padaczka i praca fizyczna

Epilepsja nie jest jednoznacznym przeciwskazaniem dla wykonywania pracy fizycznej, natomiast z danych wynika, że większość aktywnych zawodowo pacjentów wykonuje inne zawody: osoby z epilepsją są pracownikami biurowymi, naukowcami, a nawet sprawują funkcje menedżerskie.  Epileptyk świetnie sprawdzi się także jako sprzedawca, mechanik, kucharz, a nawet pielęgniarz: nie ma tu jednej reguły. Wszystko zależy głównie od stopnia nasilenia choroby, częstotliwości napadów padaczkowych i rodzaju leczenia.

Padaczka – przeciwskazania do pracy. Jakich zawodów lepiej nie wybierać?

Istnieją także takie zawody, których epileptyk wykonywać nie powinien. Napady padaczkowe na poniższych stanowiskach wpływają na bezpieczeństwo nie tylko pracownika, ale pozostałych osób w miejscu pracy. Jakie są przeciwskazania do pracy przy padaczce? Oto najważniejsze z nich:

1) obejmowanie stanowisk, gdzie napad padaczkowy może stworzyć zagrożenie życia lub zdrowia innych osób, czyli np. zawodowy kierowca pilot lub przy obsłudze zbiorników wodnych;

2) obejmowanie stanowisk, gdzie napad padaczkowy może stanowić zagrożenie dla mienia firmy;

3) obsługa maszyn, które mogą stwarzać zagrożenie, takich jak wiertarka, szlifierka, czy dźwig;

4) obejmowanie stanowisk, na których należy wykonywać czynności w szybkim tempie;

5) obsługa niebezpiecznych, ciężkich lub ostrych przedmiotów;

6) praca na wysokościach;

7) praca w służbach mundurowych;

8) obejmowanie stanowisk w przestrzeniach, gdzie dochodzi do nagłych zmian temperatury;

9) praca w pobliżu ognia, żaru lub substancji parzących;

10) praca w kontakcie z alkoholem.


Szukasz pracy w Katowicach? Sprawdź najnowsze oferty w serwisie GoWork.pl już teraz!


Epilepsja a praca w nocy

Praca w godzinach nocnych to także nie najlepsze rozwiązanie dla osób cierpiących na napady epilepsji. Zachowanie prawidłowego rytmu dobowego i przeznaczanie odpowiedniej ilości czasu na sen i odpoczynek są kluczowe w leczeniu padaczki. Z tego względu zdecydowanie lepiej jest wybierać zawody umożliwiające regularną pracę w stałych godzinach w ciągu dnia: w tym wypadku motywacja w postaci dodatku za godziny nocne nie powinna być decydująca: pamiętajmy, że zdrowie jest najważniejsze.

Zatrudnienie pracownika z epilepsją a dofinansowanie

Zatrudnianie osób z padaczką, czyli schorzeniem uznanym za niepełnosprawność, może wiązać się z możliwością uzyskania dofinansowania dla pracodawcy. Takie wsparcie jest dostępne w ramach programów realizowanych przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). Pracodawca może ubiegać się o środki finansowe na adaptację stanowiska pracy, zakup niezbędnego wyposażenia czy organizację szkoleń.

Warunkiem uzyskania dofinansowania jest zatrudnienie pracownika z orzeczeniem o niepełnosprawności. Dofinansowanie obejmuje m.in. refundację kosztów zatrudnienia osoby z epilepsją, co motywuje firmy do podejmowania takich działań. Pracodawcy mają także obowiązek informowania urzędów pracy o zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami, co pozwala na sprawną realizację programów wsparcia i pomaga w integracji osób z padaczką na rynku pracy.

O co zadbać, przyjmując osobę z padaczką do pracy?

Jeśli jesteście pracodawcami, którzy są otwarci i nie boją się zmian, zatrudnienie osoby z padaczką nie musi być dla Waszej firmy ryzykiem lub wyzwaniem. Nie oznacza to jednak, że nie trzeba będzie zadbać o kilka szczegółów dotyczących stanowiska pracy takiej osoby. O czym trzeba pamiętać?

Przy łączeniu padaczki i pracy ważne będzie zapewnienie bezpieczeństwa pracy całego zespołu. Wiele osób z epilepsją nie zdradza informacji na temat swojej przypadłości współpracownikom z obawy przed byciem „traktowanym jak niepełnosprawny”.

Blisko 10% respondentów badania portalu PoradnikZdrowie.pl przyznało, że to główna przyczyna, dla której ukrywają chorobę. Z kolei 11% choć raz w życiu zostało zwolnionych  z powodu wystąpienia napadu w trakcie pracy. Blisko 19% zwierzyło się, że ilekroć informują potencjalnego pracodawcę o swojej chorobie, na otrzymanie pracy nie może już liczyć.

Jak z tym walczyć? Okażcie zaufanie i zrozumienie zatrudnianemu, jednak delikatnie wytłumaczcie mu, że choć częściowe poinformowanie zespołu o możliwym ryzyku wystąpienia napadu może okazać się konieczne. Jeśli zajdzie taka sytuacja, ktokolwiek powinien nie tylko wiedzieć, co robić, ale też jak udzielić pomocy choremu, aby chronić jego życie i zdrowie.

Jak przygotować stanowisko pracy dla epileptyka?

Należy zadbać o odpowiednie warunki pracy dla osób z padaczką. Przede wszystkim powinno się usunąć ze stanowiska wszelkie niebezpieczne przedmioty, które mogłyby spowodować skaleczenie podczas napadu padaczkowego. Są to przede wszystkim ostre przedmioty, czy wrzątek. Należy też zadbać o uniknięcie czynników wyzwalających ataki padaczki, do których należą m.in. migające światła czy głośna muzyka.

Ponadto w przypadkach nieco trudniejszych, konieczne jest zainstalowanie klimatyzacji, pozwalającej na utrzymanie temperatury w przedziale 18-23 °C. Wymaga się także, by stanowisko było wytłumione oraz wyposażone w system oddymiania, który usunie niekorzystne pyły. Powinno mieć też stały dopływ światła, ale bez sztucznego naświetlenia wykraczającego poza zakres normowy i nagłych zmian promieniowania. Warto za każdym razem podjąć też rozmowę z nowym pracownikiem o szczegółach jego przypadłości. Każdy przypadek może być inny.

Jeśli już pracodawca wie o przypadłości, warto również poinformować o niej współpracowników. Dzięki temu inne osoby w miejscu pracy będą wiedzieć, jak się zachować w momencie ewentualnego ataku. To znacznie zwiększa poziom bezpieczeństwa zarówno chorego, jak i pozostałych zatrudnionych.

Zasady udzielania pierwszej pomocy pracownikowi z padaczką

Chorzy na epilepsję zwykle doświadczają napadu padaczkowego związanego z utratą przytomności. W wielu przypadkach jest to możliwe to wyeliminowania poprzez odpowiednie leki. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że istnieje ryzyko ataku, a przy tym pomaga wiedza na temat odpowiedniego postępowania w takiej sytuacji.

Jak udzielić pierwszej pomocy podczas ataku padaczkowego?

Sam atak padaczkowy i chwilowa utrata przytomności wywołuje wśród wielu ludzi przerażenie, dlatego bardzo ważne jest, aby zachować spokój i zastosować odpowiednie zalecenia.

Jak wygląda pierwsza pomoc osobie z padaczką w miejscu pracy? Przede wszystkim nie należy szarpać ani próbować unieruchomić osoby chorej. Ważne jest zapewnienie bezpiecznej pozycji na podłodze, aby zmniejszyć ryzyko urazów.

Najlepiej zabezpieczyć głowę przed obrażeniami przykładowo podkładając pod nią coś miękkiego typu kurtka. Powinno się rozluźnić ciasną odzież chorego np. krawat. Nie wolno wkładać takiej osobie niczego do ust. Podczas ustępowania ataku można położyć chorego w pozycji bocznej ustalonej. Istotne jest również mierzenie czasu napadu. Zwykle trwają one 3-5 min. Jeśli trwa to dłużej, należy powiadomić pogotowie.

Po pomoc należy również zadzwonić w przypadku, gdy to pierwszy taki atak pracownika, a także wtedy, kiedy napad dotyczy ciężarnej lub chorego na cukrzycę. Wsparcia medycznego może potrzebować osoba, która w trakcie epizodu epilepsji dozna jakiegoś urazu.

Jakie zawody są odpowiednie dla osób z padaczką?

Osoby cierpiące na epilepsję mogą wykonywać wiele zawodów, jednak ich stan zdrowia wymaga unikania pracy, która może stanowić zagrożenie w razie nagłego ataku. Pracownicy z padaczką nie powinni podejmować zajęć związanych z obsługą maszyn niebezpiecznych, prowadzeniem pojazdów, pracą na wysokościach czy w środowiskach, gdzie ryzyko wypadku jest wysokie. Samoistne wyładowania elektryczne, które mogą wystąpić w trakcie napadu, mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, zwłaszcza jeśli osoba chora wykonuje zadania wymagające precyzji lub kontaktu z urządzeniami elektrycznymi.

Zaleca się, aby osoby z epilepsją wybierały zawody, które pozwalają na normalną pracę w stabilnych warunkach. Idealnymi branżami są IT, marketing, administracja, edukacja czy finanse. Praca biurowa lub zdalna może zapewnić większe bezpieczeństwo pracownika, a także elastyczność w dostosowaniu harmonogramu pracy do potrzeb zdrowotnych. Dobrą opcją są także zawody kreatywne, np. projektowanie graficzne, copywriting czy analiza danych. Praca w środowisku, które nie wymaga intensywnego wysiłku fizycznego i minimalizuje ryzyko wypadku, pozwala osobom z epilepsją na komfortowe funkcjonowanie zawodowe i rozwijanie kariery w zgodzie ze swoimi możliwościami.


Jakie prawa przysługują osobom z epilepsją na rynku pracy?

Osoby z padaczką są objęte ochroną prawną i nie mogą być dyskryminowane przez pracodawcę z powodu swojego stanu zdrowia. Łamanie przepisów prawa pracy, polegające na odrzuceniu kandydata wyłącznie z powodu epilepsji, jest niedopuszczalne, chyba że istnieją konkretne przeciwwskazania medyczne do wykonywania danej pracy. Kluczowym elementem procesu zatrudnienia są badania lekarskie, które określają warunki dopuszczenia pracownika do wykonywania obowiązków zawodowych.

Pracodawca ma obowiązek zapewnienia bezpiecznego środowiska pracy, które minimalizuje ryzyko ataku oraz jego konsekwencji. Higiena pracy oraz odpowiednie dostosowanie stanowiska mogą znacząco poprawić komfort osoby chorej i zmniejszyć potencjalne zagrożenia. W przypadku posiadania orzeczenia o niepełnosprawności, pracownik może korzystać z dodatkowych przywilejów, takich jak skrócony czas pracy, dłuższe przerwy czy możliwość pracy w elastycznych godzinach.

Ostatecznie, to pracodawca ponosi odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracownika i dostosowanie warunków jego pracy. Praca pracownika z epilepsją powinna odbywać się w miejscu, które nie naraża go na ryzyko wypadku, a jednocześnie umożliwia pełne wykorzystanie jego umiejętności. Dostosowanie obowiązków, uwzględnienie potrzeb zdrowotnych i odpowiednie przeszkolenie zespołu mogą znacząco poprawić sytuację osób cierpiących na padaczkę na rynku pracy.

Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_107133435_zaniepokojeni-rekruterzy-p%C5%82ci-m%C4%99skiej-czytaj%C4%85cy-cv-kandydata-nie-s%C4%85-pewni-jej-kandydatury-na-wolne.html

Oceń artykuł
3.7/5 (9)