Wbrew pesymistycznym nastrojom, ze statystycznego punktu widzenia sytuacja na rynku pracy w naszym kraju nie wygląda najgorzej. Stopa bezrobocia w roku 2022 wyniosła zaledwie 5,1%, a liczba ofert pracy pozwalała na znalezienie stabilnego zatrudnienia każdemu, niezależnie od preferowanej branży. Czy w tym roku będzie podobnie?
Jak wygląda polski rynek pracy? Czego pracodawcy wymagać będą od pracowników i jakie warunki im zaproponują? Czy to dobry czas na zmianę zawodu? Jak duże jest bezrobocie rejestrowane i co na to wpływa? Czy w najbliższym czasie zaobserwujemy widoczny spadek bezrobocia, czy może wręcz przeciwnie? Gdzie najlepiej szukać zatrudnienia? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym artykule.
Rynek pracy w Polsce – analiza ogólna
Aktualne trendy na rynku pracy w Polsce, możemy śledzić za pośrednictwem raportów i analiz, przygotowywanych przez najrozmaitsze, dedykowane ku temu podmioty – na przykład Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Najbardziej szczegółowe statystyki dotyczące bezrobocia znajdą swoje źródło w danych Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, które z kolei swego początku mogą upatrywać w powiatowych urzędach pracy.
Jak już mieliśmy okazję wspomnieć, wskaźnik bezrobocia w roku 2022 oscylował wokół 5,1%. Zgodnie z bieżącymi prognozami, sytuacja w roku 2023 może ulec pogorszeniu – stopa bezrobocia może wynieść nawet 6,5%. Wpływ na to ma w głównej mierze wysoka inflacja przyczyniająca się do wzrostu cen, wymuszająca na pracodawcach szukanie oszczędności w zmniejszaniu ilości etatów. W niektórych sektorach grozić nam będą również zmiany o charakterze strukturalnym.
Choć z jednej strony wyniki badań nie napawają optymizmem, to z drugiej strony powinniśmy zwrócić uwagę również na pozytywy ofiarowane nam przez szarą codzienność. Na tę chwilę, liczba wolnych miejsc pracy stale wzrasta, a wskaźniki procentowe dotyczące naszego rodzimego rynku pracy, często wyglądają dużo lepiej niż w przypadku krajów ze strefy euro. I choć polski rynek pracy rzeczywiście mógł być w znacznie lepszej kondycji rok wcześniej, to jednak nadal musimy przyznać, że zatrudnienie w Polsce relatywnie łatwo zdobędzie każdy, kto tylko wie gdzie go szukać i nie brakuje mu samozaparcia.
Tak czy inaczej, z danych GUS wynika, że w niektórych branżach dużo łatwiej będzie zdobyć stabilną posadę niż w innych. Bez względu na to, czy dopiero wkraczasz na rynek pracy czy poszukujesz nowej pracy, warto żebyś wiedział, w jakich zawodach pracodawcy najczęściej poszukują pracowników.
Zawody deficytowe na polskim rynku pracy
Dzisiejsza sytuacja na rynku pracy w Polsce pokazuje, że niedobory pracowników w niektórych zawodach są przez lata stałe w wielu branżach. Pierwszeństwo w tej materii wiedzie sektor transportowy wraz z logistyką i spedycją, gdzie najłatwiej będzie zatrudnić się jako kierowca samochodu ciężarowego – a szczególnie kierowca międzynarodowy. Godne odnotowania są również takie profesje jak mechanik samochodowy, kurier czy dostawca, choć skala deficytów w tych zawodach nie ma wymiaru ogólnopolskiego.
Na brak zatrudnienia nie będą mogły narzekać osoby legitymujące się dyplomem wyższej uczelni, szczególnie w sektorze medycznym czy edukacji. Rynek pracy w Polsce cierpi na niedobór przede wszystkim pielęgniarek, położnych czy nauczycieli – głównie nauczycieli przedmiotów zawodowych.
Coraz większa liczba ofert pracy podkreśla potrzebę zatrudnienia specjalistów z branży IT, gdzie trzeba zaznaczyć, że sytuacja ta z roku na rok jest coraz korzystniejsza dla pracowników, bez względu na to jak kształtuje się stopa bezrobocia. Programista, front-end developer, analityk IT, grafik komputerowy, specjalista ds. SEO czy copywriter.
W wielu polskich miejscowościach odnotowuje się spory popyt na pracowników z branży budowlanej, choć w tym przypadku nie można mówić o deficytach w skali całego kraju. Mimo wszystko, brukarz, betoniarz, zbrojarz, dekarz, szeregowy pracownik fizyczny czy nawet inżynier budownictwa to specjaliści, którzy poszukiwani są przez pracodawców w wielu powiatach i zasadniczo nie powinni narzekać na dostępność pracy.
Zawody nadwyżkowe w Polsce
Specyfika naszego rynku pracy wskazuje optymistycznie na fakt, że zawodów nadwyżkowych w skali kraju zasadniczo nie notuje się wcale. Co więcej, nawet gdy pracownicy określonych specjalizacji mieliby mieć lokalnie kłopoty ze znalezieniem zatrudnienia, to rzecz ta dotyczyłaby wyłącznie zawodów niszowych, na które popyt i tak jest niewielki, a które wymagają od kandydatów na tyle wysokiego wykształcenia, że ci bez problemu znajdą pracę w zawodach skorelowanych z kierunkiem edukacji. Przykładem tego typu zawodów może być socjolog, filozof czy religioznawca.
Oczekiwania pracodawców na dzisiejszym rynku pracy
Nie jest zupełnie niczym dziwnym fakt, że wymagania pracodawcy względem kandydatów różnić się będą w zależności od stanowiska, na jakie prowadzona jest rekrutacja. Istnieje jednak kilka cech, na jakie pracodawcy każdorazowo zwracają uwagę. Chodzi w tym przypadku zarówno o umiejętności praktyczne, jak i kompetencje miękkie pracowników.
W ofertach pracy najczęściej dominuje wymóg posiadania określonego doświadczenia na danym stanowisku, choć coraz większa liczba przedsiębiorców decyduje się na zastąpienie tej konieczności szkoleniami wewnętrznymi, przeprowadzanymi natychmiast po nawiązaniu stosunku pracy. Bez względu na to z jakimi zadaniami będziesz miał do czynienia w swojej przyszłej pracy, mile widziana będzie znajomość języka angielskiego (przynajmniej w stopniu komunikatywnym), obsługa komputera czy prawo jazdy kat. B. Wymagane wykształcenie zależne jest od obejmowanego stanowiska, jednak w przypadku większości zadań w zupełności wystarczy wykształcenie średnie.
W przypadku kompetencji miękkich, oferty pracy mówią najczęściej o takich zaletach jak komunikatywność, odporność na stres, umiejętność pracy w grupie i pod presją czasu, a także zdolność do logicznego myślenia. Trzeba także podkreślić, że wielu przedsiębiorców wymagać może także jak najprędszej dyspozycyjności, by bieżąca wydajność pracy zakładu nie uległa uszczupleniu.
Zarówno na polskim rynku pracy, jak i w całej światowej gospodarce, automatyzacja odgrywa kluczową rolę – łatwo można stracić pracę w sytuacji, w której pracodawca nie będzie wiązał z Tobą większych nadziei aniżeli z zakupioną ostatnio maszyną czy programem. Z tego względu musisz stale dbać o podnoszenie swoich kwalifikacji zawodowych – wpłynie to na zwiększenie Twoich możliwości negocjacyjnych w rozmowach z pracodawcami.
Najczęstsze warunki zatrudnienia
Według przygotowanego przez GUS raportu, umowa zlecenie jest coraz mniej spotykaną formą zatrudnienia – umowa o pracę coraz częściej staje się standardem w wielu firmach. Co więcej, niezależnie od poziomu inflacji, wzrasta również średni poziom wynagrodzenia Polaków. Mogą oni również liczyć na szereg benefitów pozapłacowych, takich jak prywatna opieka medyczna, karta MultiSport, czy szereg dodatków i premii.
W przypadku prowadzenia własnej działalności gospodarczej, pracę będzie można podjąć również na zasadach B2B, co najczęściej ma miejsce w przypadku rozmaitego rodzaju usług – zarówno w obsłudze klienta, jak i branży IT czy marketingu. Kontrakty tego typu są mniej częstym zjawiskiem w przypadku dużych sieci handlowych, gdzie obowiązuje często wewnętrzna standaryzacja umów.
Niejedno ogłoszenie zapewnia również o możliwości awansu w strukturach firmy i przejrzystej ścieżce kariery. Jak wynika z niejednego raportu i ogólnodostępnych danych statystycznych, nie powinniśmy obawiać się o prawdziwość tych słów. Świadomość pracodawców względem konieczności zapewnienia satysfakcji z wykonywanej pracy pracownikom stale się zwiększa.
Gdzie najlepiej szukać wartościowych ofert pracy?
Na rynku pracy istnieją aktualnie przynajmniej cztery sposoby, dzięki którym bez większych problemów zdobędziesz stabilne zatrudnienie – nie da się jednak ukryć, że wyłącznie jedna z metod pozytywnie zaskoczy Cię swoją efektywnością. Nawet najbardziej ostrożne szacunki mówią o tym, że ponad połowa pracodawców poszukując nowych rąk do pracy, w pierwszej kolejności skorzysta z internetu.
Wszelkiego rodzaju portale internetowe, takie, jak na przykład GoWork, mogą z sukcesem zakończyć cały proces rekrutacji nawet miesiąc wcześniej, jeśliby porównać go do naboru prowadzonego przez przedsiębiorców w inny sposób. Co więcej, jest to również wyjątkowo dobra metoda dla osób poszukujących zatrudnienia, które w ciągu jednego tylko dnia mogą złożyć swoje CV nawet na dziesiątki rozmaitych ofert, w pełni odpowiadających ich wymaganiom.
Pozyskaniem pracowników z całkiem dobrymi rezultatami zajmuje się również Powiatowy Urząd Pracy. Możesz wybrać się do lokalnego urzędu pracy po to, by przejrzeć najnowsze ze znajdujących się w nim ofert, lub zarejestrować jako osoba bezrobotna – dzięki temu będziesz miał możliwość skorzystania z szeregu benefitów, które w innym przypadku przysługiwałyby wyłącznie osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę (jak na przykład dostęp do państwowej opieki medycznej).
Wsparcie w aktywizacji zawodowej można uzyskać również dzięki agencjom pracy tymczasowej, które przynajmniej chwilowo minimalizują bezrobocie na rynku pracy. Zazwyczaj poszukuje się tam pracowników fizycznych, obowiązanych do wykonywania prostych zadań w przedsiębiorstwach produkcyjnych, magazynach czy w sklepach, choć nie jest to zasada. W tym przypadku trudno jednak będzie o umowę o pracę – umowa zlecenie nadal dominuje ten sektor.
Praca zdalna – jak wygląda w Polsce?
Okoliczności na rynku pracy są korzystne również dla tych osób, które cenią sobie komfort i wygodę płynącą z wykonywania swoich zawodowych obowiązków w domu. Co więcej, praca zdalna nie jest już przywilejem zarezerwowanym wyłącznie dla branży IT czy marketingu – wiele ofert pracy w tym modelu dotyczy zatrudnienia w księgowości czy administracji.
W zasadzie można nawet zaryzykować stwierdzenie, że praca zdalna jest przez pracodawców preferowana ponad pracę stacjonarną i pojawia się wszędzie tam, gdzie tylko zakres obowiązków osoby zatrudnionej na to pozwoli. Możliwością pośrednią jest z kolei praca hybrydowa.
Dzięki temu przedsiębiorca może za pracę zapłacić mniej, nie tylko nie uszczuplając przy tym wynagrodzeń pracowników, ale również cieszyć się zwiększoną efektywnością pracy osób zatrudnionych.
Praca dodatkowa – dla kogo?
Nie każda praca ma związek z dynamicznym rozwojem kariery i pełną stabilizacją na lata – wiele ofert pracy w naszym kraju dotyczy wyłącznie zatrudnienia tymczasowego. Jak już mieliśmy okazję wyżej unaocznić, praca tymczasowa to potężny cios w bezrobocie. Pozwala ona osobom w trudnej sytuacji na odbicie się od dna i poczynienie widocznych postępów w walce o lepsze jutro.
Niemniej, praca dodatkowa nie stanowi profitu wyłącznie dla osób bezrobotnych. Skutecznie korzystają z niej także studenci i emeryci, którzy zasadniczo stanowią największą grupę docelową tego rodzaju ofert.
W przypadku mężczyzn (szczególnie studentów) do najczęściej podejmowanych prac dodatkowych, zalicza się takie zawody jak kasjer-sprzedawca, pracownik fast-food, kurier miejski, pracownik produkcji, pracownik fizyczny czy magazynier. Seniorzy mają nieco mniej do wyboru, decydują się przede wszystkim na zatrudnienie w charakterze stróża nocnego czy ochroniarza.
