Emerytura policyjna przyznawana jest na specjalnych zasadach. Takie świadczenie przysługuje nie tylko zatrudnionym w charakterze funkcjonariusza policji państwowej, ale również osobom pracującym w innych służbach. Sprawdź, jak oblicza się wysokość emerytury policyjnej i kto może się o nią starać.
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_56858583_policjant-cz%C5%82owiek-sprawdzanie-ruchu.html
Emerytura policyjna była określana na różnych zasadach. Przed 2013 rokiem przyznanie świadczenia emerytalnego zależało od stażu pracy. Funkcjonariusz mógł przejść na emeryturę policyjną po 15 latach pracy. Od 2013 roku taka zasada przysługuje wyłącznie osobom, które były na służbie do końca 2012 roku.
Zmiany przepisów w 2019 roku z kolei zniosły wiek emerytalny, a wprowadziły możliwość przejścia na emeryturę po 25 latach pracy (tym, którzy rozpoczęli pracę od 2013 roku). Emerytura policyjna – ile wynosi? Komu przysługuje? Kiedy można starać się o świadczenie emerytalne w służbach?
Komu przysługuje emerytura policyjna?
Emerytura policyjna nie odnosi się wyłącznie do policjantów. Według art. 12 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Ochrony Państwa, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin:
„Emerytura policyjna przysługuje funkcjonariuszowi zwolnionemu ze służby, który w dniu zwolnienia posiada 15 lat w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej lub w Służbie Więziennej, z wyjątkiem funkcjonariusza, który ma ustalone prawo do emerytury określonej w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obliczonej z uwzględnieniem okresów służby i okresów z nią równorzędnych”.
W kwestii osób, które mają prawo do emerytury policyjnej, warto również podkreślić, kto traci taką możliwość. Mówi o tym art. 10 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym. Otóż wskazano w nim, że prawo do zaopatrzenia emerytalnego na podstawie ustawy nie przysługuje m.in. funkcjonariuszowi, który został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego, popełnione w związku z wykonywaniem czynności służbowych i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej.
Emerytura policjanta – co wlicza się do stażu pracy?
Ustawa nie tylko określa, komu przysługuje emerytura policyjna, ale również co może wliczać się do stażu pracy. Okres zatrudnienia w określonych formacjach umożliwia zatrudnionemu uzyskanie świadczenia emerytalnego. Według art. 13:
„1. Jako równorzędne ze służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej i w Służbie Więziennej traktuje się:
1) okresy służby w charakterze funkcjonariusza Urzędu Ochrony Państwa lub Biura Ochrony Rządu;
1a) okresy służby w charakterze funkcjonariusza Policji państwowej, Milicji Obywatelskiej, z wyjątkiem służby określonej w ust. 2;
1b) (uchylony);
1c) okresy służby na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b, na zasadach określonych w art. 15c, z wyjątkiem służby określonej w ust. 2;
1d) okresy zatrudnienia funkcjonariuszy od dnia 15 września 1999 r. do dnia przekształcenia stosunku pracy w stosunek służby w przypadku, gdy osoba, która wykonywała zadania przypisane dla Służby Celnej, otrzymała akt mianowania skutkujący tym przekształceniem;
2) służbę wojskową uwzględnianą przy ustalaniu prawa do emerytury wojskowej;
3) okresy służby w charakterze funkcjonariusza Służby Ochrony Kolei, jeżeli funkcjonariusz przeszedł bezpośrednio do służby w Milicji Obywatelskiej lub w Służbie Więziennej w terminie do dnia 1 kwietnia 1955 r.;
4) okresy zatrudnienia lub służby w zawodowych jednostkach ochrony przeciwpożarowej i nauki w szkołach pożarniczych, w charakterze członka Korpusu Technicznego Pożarnictwa, a także funkcjonariusza pożarnictwa w terminie do dnia 31 stycznia 1992 r.;
5) okresy zatrudnienia w Straży Marszałkowskiej na stanowiskach pracy: strażnik, strażnik specjalista do spraw logistyki, strażnik specjalista do planowania i organizacji, strażnik specjalista do spraw zabezpieczenia technicznego, strażak, strażak specjalista do spraw zabezpieczenia przeciwpożarowego, komendant Straży Marszałkowskiej i zastępca komendanta Straży Marszałkowskiej;
6) okresy zatrudnienia:
a) w komórkach organizacyjnych, o których mowa w art. 11g ust. 1 i 2 oraz art. 36,
b) jako inspektorzy prowadzący czynności dochodzeniowo-śledcze, o których mowa w art. 38 ust. 4 i 5 – ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 720, 1165 i 2261);
7) okresy zatrudnienia w Inspekcji Celnej.”.
Kiedy można przejść na emeryturę policyjną?
W przypadku emerytury policyjnej na obecnych zasadach, świadczenie można uzyskać po 15 latach służby, ale tylko w przypadku zatrudnionych przed 2013 rokiem. Przejście na emeryturę policyjną jest możliwe również po 25 latach służby w przypadku funkcjonariuszy, którzy zaczęli pracować po 2013 roku.
Warto wspomnieć, że po nowelizacji ustawy z lipca 2019 roku nie obowiązuje wiek emerytalny w przypadku emerytury policyjnej. Wcześniej uzyskanie świadczeń emerytalnych było możliwe po ukończeniu 55 roku życia.
Ile wynosi emerytura policjanta po 15 latach?
Zapewne każdego, kto przepracował w służbach wiele lat, interesuje emerytura policyjna. Ile wynosi takie świadczenie? Wysokość emerytury obliczana jest na podstawie różnych czynników, począwszy od roku rozpoczęcia służby, po staż pracy i kwotę wynagrodzenia miesięcznego. Według obowiązujących zasad podstawę wymiaru emerytury policyjnej można określić:
w przypadku zatrudnionych przed 2013 rokiem – emerytura po 15 latach pracy wynosi 40% wysokości ostatniego wynagrodzenia (za kolejny, przepracowany rok służby pełnionej w określonym oddziale przysługuje dodatkowe 2,6% ostatniego wynagrodzenia) – emerytura może wynieść maksymalnie 75% ostatniej pensji;
w przypadku zatrudnionych po 2013 roku – emerytura po 25 latach pracy wynosi 60% średniej pensji, która jest wyliczona z ostatnich 10 lat pracy, ponadto funkcjonariusz może wybrać samodzielnie (emerytura wzrasta o 3% za każdy dodatkowo przepracowany rok oraz o 0,5% za każdy miesiąc służby w strefie działań wojennych, a także na froncie w trakcie prowadzonej wojny) – najwyższy pułap emerytury policyjnej może wynieść 75% podstawy wynagrodzenia.
Ile wynosi przeciętna emerytura policyjna?
Kwota przeciętnej miesięcznej emerytury policyjnej wypłacana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych jest ogłaszana w postaci komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, które obowiązuje od dnia ogłoszenia ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. poz. 2270).
Jest ona ogłaszana przynajmniej 7 dni przed nadchodzącym terminem waloryzacji obowiązującą od tej daty kwotę, o której mowa w ust. 9.
Co podwyższa podstawę wymiaru emerytury policyjnej?
Emeryturę policyjną podwyższa się na podstawie spełnienia określonych warunków. Są one zależne przede wszystkim od ryzyka przy wykonywaniu czynności służbowych, przykładowo w warunkach szczególnie zagrażających życiu. Jak można zwiększyć wysokość emerytury policyjnej?
Ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym, funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu i pozostałych oddziałów wskazuje:
„2. Emeryturę podwyższa się o:
1) 2% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio w charakterze nurków i płetwonurków oraz w zwalczaniu fizycznym terroryzmu;
2) 1% podstawy wymiaru za każdy rok służby pełnionej bezpośrednio:
a) w składzie personelu latającego na samolotach i śmigłowcach,
b) w składzie załóg nawodnych jednostek pływających,
c) w charakterze skoczków spadochronowych i saperów,
d) w służbie wywiadowczej za granicą;
3) 0,5% podstawy za każdy rok pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających życiu i zdrowiu.”
Emeryturę policyjną można więc zwiększyć na różne sposoby. Wyższe świadczenie otrzymuje policjant latający w samolocie lub za każdy rozpoczęty miesiąc pełnienia służby na froncie w czasie wojny.
Szansą na uzyskanie większej kwoty jest też ponowne ustalenie wysokości emerytury przez doliczenie nieuwzględnionych okresów zatrudnienia lub ubezpieczenia.
Jakie dodatki można uzyskać na emeryturze policyjnej?
Podstawę wymiaru emerytury policyjnej można zwiększyć nie tylko poprzez pracę w określonych oddziałach. Można to zrobić również poprzez dodatkowe świadczenia. Jest to:
1) dodatek pielęgnacyjny – wydawany na podstawie orzeczenia lekarskiego (w przypadku całkowitej niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnego funkcjonowania), a także bez orzeczenia, gdy funkcjonariusz ukończy 75 lat – dodatek podlega waloryzacji;
2) prawo do lokalu mieszkalnego – jest to prawo, które przysługuje funkcjonariuszom na emeryturze, a także rodzinom pobierającym renty rodzinne przyznawane po śmierci funkcjonariusza lub emeryta;
3) świadczenia socjalne – dotyczą funkcjonariuszy poszkodowanych w różnych wypadkach losowych, mających trudne warunki mieszkaniowe czy samotnie wychowujących dzieci – mogą mieć różną formę np. pieniężną lub dopłaty do leczenia czy wyżywienia.
Praca policjanta jest wymagająca – sprawdź też artykuł: Jak sobie radzić z pracą zmianową? Jaki ma ona wpływ na zdrowie?
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_109576813_banknoty-z%C5%82ote-polskie-pieni%C4%85dze-waluta-polska-izolowane-na-bia%C5%82ym-r%C3%B3%C5%BCne-polskie-rachunki-papierowe.html
Procedura przechodzenia na emeryturę policyjną
Prawo do świadczenia emerytalnego i wysokość emerytury ustala w formie decyzji organ odpowiedni do konkretnego miejsca zatrudnienia funkcjonariuszy. Art. 32 informuje, że może być to organ emerytalny określony przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, wojskowy organ emerytalny lub organ emerytalny określony przez Ministra Sprawiedliwości.
Aby rozpocząć procedurę, należy złożyć odpowiedni wniosek. Decyzja o przyznaniu świadczenia emerytalnego powinna być wydana nie później niż 60 dni od dnia złożenia wniosku. Prawo do świadczeń emerytalnych jest ustalane na podstawie zaświadczenia o przebiegu służby.
Zgodnie z dodanym na mocy ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. art. 13a ust. 1 ustawy zaopatrzeniowej, organ emerytalny został zobligowany do wystąpienia z wnioskiem do Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (czyli IPN), o przekazanie informacji dotyczącej przebiegu służby w organach bezpieczeństwa państwa. IPN na wniosek organu emerytalnego w ciągu 4 miesięcy na podstawie danych pochodzących z akt osobowych przekazuje informację o przebiegu służby wskazanych funkcjonariuszy w organach bezpieczeństwa państwa.
Jak wskazuje art. 13a: „Informacja o przebiegu służby, o której mowa w ust. 1, jest równoważna z zaświadczeniem o przebiegu służby sporządzanym na podstawie akt osobowych przez właściwe organy służb”. Od decyzji otrzymanej przez odpowiedni organ emerytalny można odwołać się do właściwego sądu.
Jakie dokumenty należy złożyć przy staraniu się o emeryturę policyjną?
Aby ubiegać się o emeryturę policyjną, należy wypełnić odpowiedni formularz – „Wniosek o przyznanie emerytury/renty inwalidzkiej”. Formularz ten można znaleźć w Punktach Obsługi Klienta ZER MSWiA oraz na stronie internetowej www.gov.pl/zermswia w sekcji „Załatw sprawę” w zakładce poświęconej Służbie Ochrony Państwa.
Do wniosku o przyznanie emerytury policyjnej należy dołączyć następujące dokumenty:
1) Zaświadczenie o przebiegu służby dla celów emerytalnych, które potwierdza czas spędzony w służbie.
2) Zaświadczenie o uposażeniu i nagrodzie rocznej za ostatnie 10 lat służby, które jest niezbędne do wyliczenia wysokości emerytury.
3) Pisemne oświadczenie wnioskodawcy, jeśli:
Pobiera on uposażenie po zwolnieniu ze służby lub inne świadczenie pieniężne o podobnym charakterze.
Osiąga przychód (w tym z pracy za granicą) związany z działalnością objętą obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym, z podaniem wysokości tego przychodu.
Wniosek musi być podpisany przez osobę ubiegającą się o emeryturę lub jej pełnomocnika, opiekuna faktycznego lub osobę upoważnioną do złożenia podpisu. Ważne jest, aby wszystkie dokumenty były składane w oryginale.
Emerytura policyjna – zmiany od 2025 roku
Uprawnienia emerytalne, które przyznawane są funkcjonariuszom policji państwowej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Straży Granicznej oraz innych, wymienionych w ustawie, od roku 2025 ulegną kolejnej modyfikacji.
Po dacie 1.01.2025 roku dotychczasowe zasady obliczania będą nadal obowiązywać, a więc funkcjonariusze zatrudnieni przed 2013 rokiem będą mogli uzyskać uprawnienia emerytalne po 15 latach pracy. Jeżeli jednak ich staż służby wyniesie 25 lat, będą mieć możliwość wyboru między pierwszym i drugim wariantem:
1. Wariant pierwszy dotyczy przejścia na emeryturę na dotychczasowych zasadach tj. po 15 latach służby. Jej wysokość to 40% podstawy wymiaru za 15 lat służby oraz 2,6% podstawy wymiaru za dalsze lata służby.
2. Wariant drugi dotyczy funkcjonariuszy przyjętych po 31 grudnia 2012 roku. Prawo do świadczenia emerytalnego nabywa się po 25 latach służby. Wysokość emerytury policyjnej to 60% podstawy wymiaru za 25 lat służby i 3% wymiaru za dalsze lata służby.
Co ważne, funkcjonariusze, których przyjęto do służby od dnia 1.01.2013 roku, nie mają prawa wyboru wariantu. W ich przypadku dostępny jest jedynie drugi wariant.
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_27838436_zdj%C4%99cie-polski-znak-policji.html
