Własny biznes to marzenie wielu kreatywnych, przedsiębiorczych osób, które zamiast etatu w korporacji, chciałyby wziąć swój los w swoje ręce. Rzecz ta może jednak nie być tak banalną, jaką się wydaje. Jeżeli chcesz otworzyć firmę, musisz nie tylko znać niuanse formalne tego zagadnienia, ale również posiadać odpowiednio duże środki na pokrycie tej inwestycji. No i oczywiście musisz wiedzieć, w jakiej branży chcesz postawić swój pierwszy krok do niezależności, a co za tym idzie – wiedzieć o niej samej jak najwięcej. Na koniec, warto byłoby mieć choćby szczątkowe pojęcie o ogólnej przedsiębiorczości, tak, by po uruchomieniu firmy, nie zbankrutowała ona w ciągu kilku kolejnych miesięcy.
Ilość zagadnień, z jakimi trzeba się zapoznać, oraz kroków, jakie należy wykonać, może wydać się przytłaczająca. Jednak właśnie po to powstał ten artykuł – by dać Ci jak najwięcej porad i wskazówek w zakresie prowadzenia firmy i jak najbardziej odciążyć Cię od myślenia o wszelkich formalnościach.
Jak otworzyć własny biznes – podstawy
Aby założyć własną firmę, w pierwszej kolejności będziesz musiał określić branżę, w której podejmiesz się działań. Do podstawowych kryteriów, podług których ją wybierzesz, powinny należeć Twoje osobiste chęci i umiejętności – dopiero później powinieneś przeanalizować lokalny rynek pod kątem tego, czy Twój pomysł na biznes ma szansę trafić w gusta mieszkańców i podjąć rękawicę rzucaną przez konkurencję.
Może zdarzyć się tak, że sektor, w którym czujesz się jak ryba w wodzie, chwilowo nie sprzyja inwestycjom. Nie warto w takiej sytuacji w niego brnąć, ryzykując, że zostaniemy pożarci przez konkurencję, lub, że biznes po prostu się nie przyjmie. Zastanów się wówczas, czego lokalny rynek może potrzebować? Być może dziedzina, w której nie jesteś ekspertem, pasowałaby idealnie do struktury miejscowej gospodarki – w takiej sytuacji, nie warto kurczowo trzymać się wcześniejszych planów, a raczej poszukać potencjalnych klientów w nowej branży.
Przed założeniem działalności gospodarczej, będziesz musiał zaznajomić się ze wszystkimi niuansami prawnymi, dotyczącymi formalności, których nie da się pominąć. W większości przypadków, biurokratyczna ścieżka wygląda tak samo, niezależnie od branży, w której rozpoczynasz działalność. Czasami jednak, niezbędne będzie uzyskanie dodatkowych pozwoleń, czy przebrnięcie przez określone kontrole.
Analiza rynku i konkurencji
W przypadku analiz lokalnych, a więc dokładniejszych od tych ogólnych, będziesz musiał samodzielnie wykazać wiedzą, instynktem i zdolnością przewidywania. Istnieje bowiem zbyt wiele zmiennych, byśmy mogli w jednym tylko artykule pochylić się nad kilkoma tysiącami polskich gmin. Masz jednak do dyspozycji szereg zasad, których zastosowanie z całą pewnością usprawni Twoje rozważania.
Ilość firm określonego typu przypadająca na ilość mieszkańców
To zdecydowanie podstawowy wskaźnik, determinujący ryzyko inwestycyjne dla swojej firmy. Nie istnieje żaden uniwersalny wzór na obliczenie tego wskaźnika, a wszystko zależy od określonej branży. W pierwszej kolejności zastanów się, ilu klientów może zostać obsłużonych dziennie przez jeden z konkurencyjnych zakładów, by później podliczyć całkowitą liczbę rzeczonych przedsiębiorstw i porównać tę średnią z liczbą mieszkańców danego miasta, czy gminy.
Jeżeli liczba potencjalnych klientów jest niższa od możliwości przerobowych branży (wliczając Twój własny biznes) to oznacza to, że ryzyko inwestycyjne jest spore i żeby zawalczyć o serca klientów, będziesz musiał wykazać się kreatywnością, a być może i nie obędzie się bez kolejnych wydatków.
Uśredniona cena i jakość aktualnie świadczonych usług
Choć brzmi to banalnie i w pewnym sensie jest to kwestia subiektywnej oceny, to nie należy trywializować rzeczonego zagadnienia. Czy ceny usług lub produktów, świadczonych przez Twoją konkurencję, są wyższe, czy niższe od branżowych standardów w Polsce? A jak wygląda sprawa z jakością ich usług? Czy może jest coś kreatywnego, co wszyscy pominęli, a w czym Ty mógłbyś zasłynąć?
Tworzony przez Ciebie model biznesowy, powinien dość skrupulatnie pochylić się nad tym zagadnieniem. Im wyższe są ceny konkurencji i im niższa jest jakość ich usług, tym większe masz pole do manewru. Warto też postarać się o szereg kreatywnych rozwiązań, dzięki którym wybijesz się na tle rywali.
Potencjał inwestycyjny regionu i perspektywy dla jego rozwoju
Rozpoczęcie działalności w danej branży, wcale nie oznacza, że pozostałą część regionalnej gospodarki możesz pominąć. Jeżeli jest dobrze zarządzane, rozwija się, przyciąga wszelkich inwestorów i zachęca nowych mieszkańców do osiedlenia się w nim, to masz prawo sądzić, że Twój biznes będzie stabilnie się rozwijał przez wiele najbliższych lat. Jeśli jednak w regionie panuje stagnacja, szczególnie wówczas, gdy mówimy o mniejszych miejscowościach, to ryzyko niepowodzenia inwestycji znacznie wzrasta.
Pamiętaj również, że niektóre branże są ze sobą wzajemnie powiązane. Dla przykładu, planując otwarcie obiektu gastronomicznego, powinieneś mieć nadzieję na to, że inny z przedsiębiorców otworzy w pobliżu dowolny obiekt rozrywkowy, który zagęści ruch wokół Twojego zakładu.
Tak jak wspomnieliśmy, tego rodzaju analizy regionalne, mają mocno indywidualny charakter i szanse powodzenia określonych biznesów, można rozpatrywać przez pryzmat najrozmaitszych branż. Niemniej, istnieją pewne ogólnopolskie tendencje, sugerujące, że własny biznes w niektórych sektorach, będzie cechował się znacznie niższym ryzykiem inwestycyjnym, a jednocześnie dużo wyższą szansą powodzenia, z uwagi na rosnące zainteresowanie daną branżą i zapotrzebowanie na świadczone przez nią usługi, czy sprzedawane produkty.
Czego brakuje dziś na rynku?
W przypadku jednoosobowych działalności gospodarczych, w ostatnich latach na popularności zdobywają zajęcia, polegające na dzieleniu się z innymi swoją pasją, czy umiejętnościami. W przeważającej większości przypadków, poza własną wiedzą, nie potrzebujesz żadnych dodatkowych uprawnień, by zostać instruktorem określonej umiejętności, czy by przekazywać daną wiedzę.
Jeśli myślisz o własnym biznesie, dysponując przy tym pokaźnym funduszem inwestycyjnym, to godną rozważenia opcją może się okazać branża IT i nowoczesnych technologii. To jeden z najprężniej rozwijających się sektorów polskiej gospodarki. Podobnie ma się też sytuacja w przypadku branży transportowej, która, choć ma prawo do narzekania na trudne warunki prowadzenia działalności, cechuje się dość wysoką „przeżywalnością” na rynku.
W ostatnich latach, coraz popularniejsze stały się cateringi – głównie okolicznościowe i dietetyczne. Jeżeli chciałbyś rozwijać się jako przedsiębiorca w obszarze gastronomii, to warto zainwestować właśnie w „dietę pudełkową”. Zgodnie z doświadczeniami innych firm, jak i dostępnymi statystkami, jest to aktualnie jedna z najprzyjaźniejszych branż dla nowych przedsiębiorców – zachęca niski próg wejścia i bardzo niskie ryzyko finansowe, w połączeniu z nieproporcjonalnie dużymi zarobkami.
Założenie własnego biznesu dla początkujących – w jakiej branży?
Jak już wspomnieliśmy wyżej, wszelkiego typu catering, może stanowić idealny punkt wyjścia dla wszystkich początkujących przedsiębiorców, którzy nie chcą na wstępie ryzykować zbyt dużych kwot. Przede wszystkim jednak, warto w pierwszej kolejności kierować się swoją wiedzą i umiejętnościami, by to na ich podstawie budować swój sukces. Pamiętaj, że każdy pomysł na biznes jest dobry, jeżeli tylko z rozwagą podejdziesz do stworzenia szczegółowego biznesplanu i pozostaniesz konsekwentny w realizacji jego postanowień.
Istnieje też pewna droga na skróty, którą w pewnym sensie możesz potraktować jako możliwość zdobycia pierwszych doświadczeń w biznesie – jest to franczyza. Stanowi ona najpopularniejsze rozwiązanie przede wszystkim w sektorze handlowym czy fast-foodowym, choć sukcesywnie rozlewa się także na inne branże.
W omawianym modelu biznesowym, nie jesteś de facto właścicielem danej marki, a jedynie ją „wynajmujesz”. Ma to zarówno swoje plusy, jak i minusy. Przede wszystkim, doświadczony przedsiębiorca, posiadający określoną firmę, bez trudu pomoże Ci rozkręcić biznes, przy minimalnym wkładzie finansowym z Twojej strony. Minusem jednak może być fakt, że Twój wpływ na rozwój firmy jest w tym przypadku znikomy – musisz działać zgodnie z wytycznymi właściciela.
Warto również rozważyć prowadzenie sklepu internetowego. Dobrze zoptymalizowane strony internetowe, potrafią generować ruch dalece przewyższający możliwości sklepów stacjonarnych, łącząc Cię z potencjalnymi klientami, znajdującymi się poza obszarem prowadzonej przez Ciebie działalności. Co więcej, wraz z rozwojem firmy, Twoje strony www, będą mogły wspierać działania stacjonarne, jeżeli tylko będziesz chciał włączyć je do swojej strategii.
Rodzaje działalności gospodarczej
Zakładając jednak, że franczyza nie jest dla Ciebie najbardziej optymalną formą prowadzenia działalności, skłaniasz się zapewne ku zbudowaniu własnej firmy od podstaw. Jak jednak założyć firmę, abstrahując na chwilę od aspektów związanych z biznesplanem i ogólną strategią? Trzeba przebrnąć przez szereg ustawowych zobowiązań, dotyczących jej rejestracji. Aby rzecz przebiegła szybko, jednocześnie z najbardziej dla Ciebie optymalnym efektem, powinieneś najsampierw zapoznać się z rozmaitymi sposobami, na jakie możesz prowadzić działalność gospodarczą.
Jednoosobowa działalność gospodarcza
Prowadzenie firmy w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, to zdecydowanie najpopularniejsza w naszym kraju metoda. Dotyczy ona przede wszystkim małych firm, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by w przyszłości miała się rozrosnąć, czy przeistoczyć, na przykład, w spółkę giełdową. JDG wymaga rejestracji firmy wyłącznie w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Spółka cywilna
Ten rodzaj działalności zachodzi wówczas, gdy przedsiębiorstwo rejestrowane jest przez minimum dwóch wspólników. Każdy ze wspólników zobowiązany jest do rejestracji działalności w systemie CEiDG, a sama spółka powstaje w wyniku podpisania przezeń umowy. Rejestracja w KRS nie jest konieczna.
Spółka handlowa
Spółki handlowe, to zdecydowanie najbardziej najbardziej rozbudowany rodzaj działalności z punktu widzenia konstrukcji prawnej. Wśród spółek handlowych, wyróżniamy spółki kapitałowe (z o.o. lub akcyjna) oraz spółki osobowe (jawna, partnerska, komandytowa, czy komandytowo-akcyjna). W takim przypadku, każdorazowo niezbędne będzie zarejestrowanie spółki w KRS, a także wniesienie odpowiedniego kapitału zakładowego.
Jaką formę opodatkowania wybrać?
Wysokość obciążeń fiskalnych w Polsce, owiana jest złą sławą – zarówno przez wzgląd na swoją wysokość, jak i brak wygody w ich opłacaniu. Na szczęście istnieje szereg różnych opcji z których możesz skorzystać, by już na wstępie zoptymalizować swoje zobowiązania podatkowe – i nie chodzi wcale o kreatywną księgowość, a wyłącznie o wybór formy opodatkowania.
Opodatkowanie na zasadach ogólnych
Założenie firmy, zazwyczaj jest tożsame z wyborem opodatkowania na zasadach ogólnych – to najpopularniejsza forma i niewykluczone, że to właśnie z niej będziesz korzystać w swojej firmie. Skala podatkowa w roku 2022 wygląda następująco:
12% dochodów rocznych do kwoty 120 000 zł, pomniejszonych o kwotę wolną od podatku,
32% dochodów rocznych od kwoty przekraczającej 120 000 zł wraz z kwotą wolną od podatku.
Wiele biznesów, przede wszystkim działalności jednoosobowych, zazwyczaj nie ma szans na wpadnięcie w drugi próg podatkowy, więc wybranie zasad ogólnych wydaje się być najrozsądniejszym wyborem. Jeśli jednak masz większe ambicje i uważasz, że Twój pomysł na biznes będzie generował spore zyski już od pierwszego dnia, wówczas warto od razu zdecydować się na podatek liniowy.
Podatek liniowy
W tym przypadku, niezależnie od wysokości osiąganych dochodów, każdorazowo będziesz zobowiązany do odprowadzenia do Urzędu Skarbowego ich 19%. W przypadku wybrania takiej metody, będziesz jednocześnie zobowiązany do prowadzenia księgi przychodów i rozchodów.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Nie każdy biznes może skorzystać z tej formy opodatkowania. Jeżeli jednak Twój się do tego kwalifikuje, to możesz z niego skorzystać, by zabezpieczyć swoją firmę przed nazbyt dużymi obciążeniami i rozrośniętą księgowością. Istnieje aż dziesięć stawek ryczałtu – najwyższa wynosi 17%, a najniższa – zaledwie 2%. W takim przypadku, nie możesz jednak korzystać pomniejszania należnej kwoty o koszty jej uzyskania.
Karta podatkowa
Karta podatkowa należy do najrzadszych form rozliczeń z Urzędem Skarbowym. Polega na comiesięcznym opłacaniu stałej, zryczałtowanej kwoty podatku, niezależnej ani od uzyskiwanych przez przedsiębiorcę dochodów, ani ponoszonych kosztów. Wysokość podatku ustala naczelnik właściwego Urzędu.
Rejestracja firmy – jak założyć jednoosobową działalność gospodarczą?
Jeżeli wstępne rozważania na temat swojego modelu biznesowego masz już za sobą, przyszedł czas na rejestrację firmy. W przeważającej większości przypadków, cały proces przebiega tak samo dla każdej branży – różne mogą być wyłącznie kroki dodatkowe, związane z charakterystyką danej branży.
Wypełnij formularz CEiDG-1
Pierwszą rzeczą, jaką musisz zrobić, jest wypełnienie formularza CEiDG-1 i złożenie go w dowolnym Urzędzie Miasta lub Gminy. Wypełniając ów formularz, określasz dokładnie profil swojej działalności, a także wszelkie inne, niezbędne dane, umożliwiające jej identyfikację. W tym miejscu, otrzymujesz również numer NIP i REGON, jak również wybierana jest przez Ciebie preferowana forma opodatkowania.
Od tego momentu, Twój własny biznes jest już oficjalnie zarejestrowany, a kolejne formalności (podatek VAT i składki ZUS) będą maksymalnie ułatwione.
Złóż formularz VAT-R
W kolejnym etapie biurokratycznego mozołu, musisz udać się do Urzędu Skarbowego, by złożyć w nim formularz VAT-R, rejestrując się jako czynny podatnik VAT. Pamiętaj, by zrobić to przynajmniej na jeden dzień przed faktycznym rozpoczęciem działalności – inaczej narazisz się na nieprzyjemności ze strony urzędników.
Zarejestruj się w ZUS
Jednym z ostatnich kroków, jest wypełnienie odpowiedniego formularza ZUS i złożenie go w odpowiednim urzędzie. Masz do dyspozycji dwa druczki – ZUS ZZA, jeżeli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu, oraz ZUS ZUA, jeżeli podlegasz także ubezpieczeniu społecznemu.
Na tym etapie możesz już uznać się panem własnego biznesu i rozpocząć działalność, wprowadzając swoje pomysły na biznes w życie – chyba, że specyfika Twojej branży wymaga spełnienia dodatkowych formalności.
Jak otworzyć własny biznes – dodatkowe kroki
Nierzadko, aby w pełni zarejestrować firmę, trzeba będzie spełnić kilka dodatkowych warunków. Wszystko w tym przypadku zależy od branży, w jakiej zamierzasz działać. Może chodzić na przykład o wpis do rejestru działalności regulowanej, zdobycie odpowiednich koncesji, licencji, czy pozwoleń, albo pomyślne przejście sanepidowskich procedur (w przypadku branż związanych z produkcją i/lub sprzedażą jedzenia), gdzie spełnić trzeba przede wszystkim określone warunki lokalowe, czy posiadać określony sprzęt.
Jak stworzyć prosperującą firmę?
Wielu początkujących przedsiębiorców zadaje sobie pytanie: „co mam zrobić, by mojej firmie nigdy nie brakowało nowych klientów?” Tak naprawdę, nie istnieje żadna recepta na sukces, która bezwzględnie zapewni Ci powodzenie w biznesie. Co więcej, nie jest prawdą, że niektóre pomysły na biznes są z góry skazane na niepowodzenie, a inne pozwolą Ci zdobyć pieniądze bez kiwnięcia palcem.
Faktem jest, że przedsiębiorca powinien posiadać odpowiednie predyspozycje do zarządzania biznesem – ostatecznie, ponosi on pełną odpowiedzialność nie tylko za majątek swój i swojej rodziny, ale i pracowników, których zatrudnia. Niemniej, samozaparcie, chłodna głowa i wachlarz skrupulatnych planów i analiz, to podstawy, które stanowią fundament sukcesu zarówno dla małych firm, jak i dużych inwestycji.
Stwórz solidny biznesplan
Rzetelny i szczegółowy biznesplan, to doskonały sposób na stabilny biznes, a w dłuższej perspektywie, jego szybki rozwój, pozbawiony stresujących niespodzianek. Powinieneś zawszeć w nim nie tylko koszty początkowe (pochylając się nawet nad najdrobniejszymi detalami) ale również przewidywane zyski, jak i strategie czy scenariusze awaryjne.
Ponadto, jeżeli Twój kapitał początkowy jest zbyt na mały na pokrycie wszystkich zobowiązań, to właśnie starannie przygotowany biznesplan pozwoli Ci na skuteczne starania o wsparcie finansowe.
Zadbaj o wizerunek marki
„Jak Cię widzą, tak Cię piszą”, a Ty chcesz wypaść jak najlepiej – przynajmniej na tle konkurencji. Schludny lokal, wpadająca w ucho nazwa, cieszące oko logo i serdeczny uśmiech na twarzy, to oczywiście kwestie podstawowe, ale niewystarczające. W biznesie trzeba starać się o klienta cały czas i nieustannie wchodzić z nim w interakcje – a najlepiej robi się to na stronach internetowych.
Stwórz zatem stronę internetową właściwą dla swojego przedsiębiorstwa i media społecznościowe, dzięki którym usprawnisz komunikację z klientem. Firma usługowa, może na swojej stronie pozwalać odwiedzającym na rejestrowanie się na konkretne terminy, gdzie usługi mogą być opłacane z góry – to dodatkowo zwiększy Twoją płynność finansową i usprawni proces planowania działań.
Nie szczędź środków na reklamę
Internet oczywiście jest najlepszym miejscem na wypromowanie swojej usługi – wysoka pozycja w wynikach wyszukiwania, czy reklamy dopasowane do użytkownika, z całą pewnością zdobędą dla Ciebie dziesiątki nowych klientów. Nie wolno jednak zapominać o kampanii lokalnej, choć jej prowadzenie jest znacznie trudniejsze.
Przede wszystkim zainwestuj w kolportaż ulotek na terenie miasta, w którym założyłeś działalność. Możesz ubogacić swoje ulotki o atrakcyjne rabaty, przysługujące okazicielowi – w ten sposób na pewno zwiększysz ich skuteczność.
Działaj konsekwentnie
Biznes wymaga konsekwencji w działaniu. Aby Twoje usługi, czy sprzedawane produkty cieszyły się uznaniem, będziesz musiał zapracować na ich rozpoznawalność i markę – czasami może to trwać długimi miesiącami. Żadne niepowodzenia nie powinny Cię więc zrażać, ani zachęcać do podejmowania radykalnych zmian we wcześniej powziętej strategii. Niemal każdy biznes rośnie powoli – daj mu czas i ciężko pracuj na swój sukces.
Jak otworzyć własny biznes bez pieniędzy – czy to możliwe?
Jeżeli nie posiadasz wkładu własnego, dzięki któremu mógłbyś założyć firmę, możesz postarać się o bezzwrotne dotacje. Możesz je otrzymać zarówno dzięki rozmaitym programom rządowym czy unijnym, a także dzięki wsparciu lokalnego Urzędu Pracy. Rzeczone programy bardzo często są cykliczne i tracą swoją ważność, wobec czego warto, żebyś zwracał pilną uwagę na ogłoszenia wyżej wzmiankowanych organów.
Co więcej, możesz skorzystać również z pomocy prywatnych inwestorów, którzy z całą pewnością wesprą Twój biznes, jeżeli tylko zauważą jego szanse na sukces. Najprędzej wsparcie finansowe otrzymasz poprzez crowdfunding – usługi tego typu świadczą w internecie rozmaite, wyspecjalizowane w tej materii portale.
Działalność nierejestrowana, czyli własna firma na próbę
Biznes nie zawsze musi zaczynać się od rejestracji. Jeżeli dochód z Twojej działalności nie przekracza 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, to nie jesteś zobowiązany do jej rejestrowania. Nie będziesz więc obowiązany do opłacania składek zdrowotnych, ani podatku VAT – pamiętaj jednak, że z podatku dochodowego nie jesteś zwolniony.
Teoretycznie, możesz uznać takie przedsięwzięcia za „biznes na próbę” – w razie, gdyby miało się okazać, że Twoje koncepcje nie znajdują odzwierciedlenia w realiach rynkowych, możesz w każdej chwili, bez żadnych formalności i problemów, zakończyć swoją działalność gospodarczą.
Prowadzenie własnej firmy – czy to się opłaca?
Własny biznes to z całą pewnością coś, co marzy się większości z nas. W przeważającej większości przypadków, prowadzenie własnego biznesu jest zajęciem mniej, lub bardziej opłacalnym. Ilość pieniędzy, jakie możemy zarobić, w pierwszej kolejności zależy od branży, w jakiej działamy – później, od stażu rynkowego przedsiębiorstwa i ogólnej jakości zarządzania.
Śmiało można jednak założyć, że jeżeli w trakcie prowadzenia swojej firmy nie popełnisz żadnych kardynalnych błędów, jednocześnie trafiając w rynkowe zapotrzebowanie na swoje usługi, to tak – własny biznes zdecydowanie się opłaca. Nie zawsze zarobisz dużo (choć zazwyczaj i tak więcej niż w przypadku pracy na etacie), ale co dla wielu jest najważniejsze, sam sobie będziesz żeglarzem, sterem i okrętem.
