Przydarzył się Wam wypadek w delegacji i zastanawiacie się, jak w takiej sytuacji wystąpić o odszkodowanie od pracodawcy? Na jakich zasadach jest ono przyznawane w przypadku kolizji samochodowej? Odpowiada ekspert prawny GoWork.pl!
Wypadek w delegacji – czy jest traktowany jako wypadek przy pracy?
Czy wypadek w czasie delegacji jest traktowany tak samo, jak wypadek przy pracy? Teoretycznie wypadek zaistniały w trakcie podróży służbowej powinien być traktowany na równi ze zdarzeniem w pracy w zakresie należnych poszkodowanemu pracownikowi świadczeń z ubezpieczenia społecznego.
Wypadek w delegacji po pracy
W praktyce często jednak sprawy dotyczące wypadku w delegacji budzą wiele wątpliwości. Do najczęstszych należy to, czy wypadek nastąpił np. w trakcie podróży na miejsce delegacji, czy też w czasie wolnym pracownika. Czy w takiej sytuacji pracodawca nadal ma ponosić odpowiedzialność za poniesione przez niego szkody?
Wypadek przy pracy w delegacji – jak ubezpieczyć się na taką sytuację?
Aby uniknąć sytuacji, w której z racji wypadku w delegacji będziecie mieć problem z uzyskaniem odszkodowania, warto zadbać o dodatkowe zabezpieczenie podróży służbowej.
Jest nim przede wszystkim, najlepiej pisemne, polecenie wyjazdu służbowego, o które możecie poprosić pracodawcę. Przy ustalaniu okoliczności np. wypadku samochodowego w delegacji istotne będzie bowiem, czy udaliście się w nią na polecenie przełożonego, czy tylko za jego zgodą (poprzez np. usprawiedliwioną nieobecność w pracy w danym dniu).
Wypadek w delegacji a świadczenia ZUS
Podczas wykonywania obowiązków służbowych, zarówno w stałym miejscu pracy, jak i w delegacji, istnieje ryzyko wypadku. Przepisy traktują wypadki w delegacji na równi z innymi wypadkami przy pracy, o ile zdarzenie nastąpiło podczas wykonywania obowiązków zawodowych. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy wypadek jest wynikiem działań niezwiązanych z pracą, np. w wyniku urazów odniesionych podczas rozrywek po godzinach pracy. W takim przypadku ZUS nie uznaje zdarzenia za wypadek przy pracy.
W sytuacji wypadku przy pracy w delegacji, przysługują świadczenia z ZUS, takie jak: zasiłek chorobowy i świadczenie rehabilitacyjne (oba na poziomie 100% podstawy wymiaru), renta z tytułu niezdolności do pracy oraz jednorazowe odszkodowanie w razie trwałego uszczerbku na zdrowiu. W przypadku śmierci pracownika, świadczenia przysługują uprawnionym członkom jego rodziny. Kluczową rolę w przyznaniu tych świadczeń odgrywa protokół sporządzony przez pracodawcę, który dokumentuje okoliczności wypadku.
Oprócz świadczeń z ZUS, poszkodowany w wypadku przy pracy może ubiegać się także o dodatkowe odszkodowanie na podstawie kodeksu cywilnego, które pokryje koszty leczenia i zadośćuczynienie za doznane krzywdy. Jeśli w wyniku wypadku pracownik częściowo lub całkowicie utraci zdolność do pracy bądź jego potrzeby znacząco wzrosły, może również starać się o rentę. W takim przypadku ważne jest udokumentowanie zdarzenia, w tym protokołu, kart pogotowia czy oświadczeń świadków, co pozwoli na jednoznaczne ustalenie odpowiedzialności za wypadek.
SPRAWDŹ TEŻ: Wypadek w pracy z winy pracodawcy – czy przysługuje odszkodowanie?
Odszkodowanie za wypadek w delegacji – jak się o nie ubiegać?
Jak ubiegać się o odszkodowanie w przypadku wypadku w delegacji służbowej? Na jakich zasadach jest ono przyznawane i co robić w sytuacji, w której pracodawca odmawia poniesienia odpowiedzialności?
Na te i inne pytanie odpowiada ekspertka prawna GoWork.pl, Angelika Kowalczyk, w kolejnym odcinku naszego cyklu „Pracodawca to (nie) Twój wróg”.
1. Czy w przypadku wypadku w delegacji przysługuje mi prawo do odszkodowania?
Istotą stosunku pracy jest świadczenie pracy określonego rodzaju w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę (art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, dalej: Kodeks pracy). Ponadto, czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 § 1 Kodeksu pracy) – czyli również w miejscu, w którym wykonuje wyznaczone przez pracodawcę obowiązki służbowe w ramach delegacji.
Taki stan rzeczy potwierdza art. 77[5] Kodeksu pracy, który wskazuje, że podróżą służbową jest wykonywanie na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy.
Powyższe oznacza, że delegacja również jest świadczeniem pracy i stosuje się do tej sytuacji takie same zasady, jak do pracy „stacjonarnie w biurze”. Do takich regulacji będą należały m.in. te o wypadku przy pracy.
ZOBACZ TEŻ: Kto płaci za mandat – kierowca czy pracodawca?
Wypadek samochodowy w delegacji – czy należy się odszkodowanie?
Do wypadku samochodowego w delegacji będziemy stosować przepisy o wypadku przy pracy. Jeżeli więc taki wypadek samochodowy w trakcie podróży służbowej będzie można zakwalifikować jako wypadek przy pracy, to jak najbardziej zatrudniony będzie mógł liczyć na odszkodowanie zgodnie z art. 237[1] Kodeksu pracy.
2. Jakie warunki muszę spełnić, aby móc ubiegać się o odszkodowanie za wypadek samochodowy w delegacji?
W przypadku wypadku w podróży służbowej największych trudności dostarcza zakwalifikowanie danej sytuacji jako tej, która rzeczywiście wystąpiła w trakcie wykonywania pracy. Nie każdy bowiem wypadek w trakcie delegacji będzie traktowany jako wypadek przy pracy, za który należy się odszkodowanie.
Aby wypadek samochodowy w delegacji można było zakwalifikować jako wypadek przy pracy, to musi on być skutkiem takiego zachowania pracownika, które pozostaje w ścisłym związku z wykonywaniem zleconych przez pracodawcę obowiązków.
Należy więc w takiej sytuacji ustalić, czy wypadek samochodowy w podróży służbowej był efektem działania koniecznego z punktu widzenia realizacji celu podróży służbowej oraz zgodnego z jej warunkami. Taki związek zachodzi nie tylko wtedy, kiedy pracownik wykonuje pracę w ścisłym znaczeniu, ale również podczas innych czynności towarzyszących podróży służbowej np. podczas spożywania posiłku.
Szukasz pracy w Katowicach? Sprawdź najlepsze oferty na GoWork.pl!
Wypadek w czasie delegacji
Co prawda w trakcie trwania podróży służbowej pracownik nie wraca samochodem do miejscowości stałego pobytu czy do domu, ale do miejsca zakwaterowania. Wypadek samochodowy w delegacji nie będzie więc dosłownie wypadkiem w pracy lub w drodze do pracy, ale wypadkiem zrównanym z wypadkiem przy pracy, co potwierdza również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 września 1998 r., sygn. II UKN 217/98.
Wszystkie zatem zachowania pracownika, które mają miejsce już po godzinach przeznaczonych na realizację zadań wynikających z delegacji, wciąż można powiązać ze stosunkiem pracy o tyle, o ile dają się pogodzić z celem takiej podróży służbowej, tj. z potrzebą realizacji powierzonych zadań.
W świetle powyższego wypadek w delegacji zostanie uznany za wypadek przy pracy wówczas, gdy dojdzie do niego podczas podróży do miejsca spotkania z klientem, ale nie będzie nim wtedy, gdy przykładowo zatrudniony zostanie poproszony przez sąsiada w hotelu o zrobienie zakupów. Należy jednak mieć na uwadze, że każdy wypadek samochodowy w delegacji będzie oceniany bardzo indywidualnie.
Aby zatem móc ubiegać się o odszkodowanie za wypadek samochodowy w delegacji, to przede wszystkim taki wypadek musi zostać zakwalifikowany jako wypadek przy pracy przez powołany przez pracodawcę zespół powypadkowy. Aby mogło do tego dojść, trzeba w pierwszej kolejności o wypadku samochodowym w delegacji zawiadomić niezwłocznie pracodawcę.
PRZECZYTAJ RÓWNIEŻ: Dieta – delegacja 2024. Zasady podróży służbowych
3. Czy pracodawca ma prawo odmówić mi wypłaty odszkodowania za wypadek w delegacji? Co można wtedy zrobić?
Pracodawca oczywiście ma prawo odmówić wypłaty odszkodowania za wypadek w delegacji wówczas, gdy taki wypadek nie zostanie zakwalifikowany jako wypadek przy pracy. Kwestia wypłaty odszkodowania za wypadek przy pracy nie jest bowiem samowolną decyzją pracodawcy, ale konsekwencją wynikającą z protokołu powypadkowego wskazującego na wystąpienie wypadku przy pracy.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że poszkodowany pracownik ma prawo odwołać się od protokołu powypadkowego do sądu pracy na podstawie art. 189 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego.
Jeżeli natomiast stwierdzono obowiązek wypłaty odszkodowania za wypadek w delegacji służbowej na podstawie protokołu powypadkowego, a pracodawca mimo to odmawia wykonania zobowiązania, to pracownik przede wszystkim może zgłosić ten fakt do Państwowej Inspekcji Pracy, która ma prawo nakazać pracodawcy wypłatę świadczenia przysługującego pracownikowi (w tym przypadku – z ubezpieczenia społecznego), a nakaz w takiej sprawie podlega natychmiastowemu wykonaniu (art. 11 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy).
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_152469074_na-miejscu-wypadku-samochodowego-ratownicy-medyczni-i-stra%C5%BCacy-ratuj%C4%85-rann%C4%85-ofiar%C4%99-uwi%C4%99zion%C4%85-w.html
Komentarze
Ekspert GoWork - Forum
A czy Tobie przydarzył się wypadek w delegacji? Daj nam znać na Forum! Kliknij TUTAJ 🙂
A jeśli masz problem, który wymaga porady Eksperta – napisz do nas! -> https://www.gowork.pl/forum/zycie-zawodowe/pytania-do-eksperta-gowork