Wypadek w delegacji – czy należy się odszkodowanie?

Przydarzył się Wam wypadek w delegacji i zastanawiacie się, jak w takiej sytuacji wystąpić o odszkodowanie od pracodawcy? Na jakich zasadach jest ono przyznawane w przypadku kolizji samochodowej? Odpowiada ekspert prawny GoWork.pl!

Wypadek w delegacji – czy jest traktowany jako wypadek przy pracy?

Czy wypadek w czasie delegacji jest traktowany tak samo, jak wypadek przy pracy? Teoretycznie wypadek zaistniały w trakcie podróży służbowej powinien być traktowany na równi ze zdarzeniem w pracy w zakresie należnych poszkodowanemu pracownikowi świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Wypadek w delegacji po pracy

W praktyce często jednak sprawy dotyczące wypadku w delegacji budzą wiele wątpliwości. Do najczęstszych należy to, czy wypadek nastąpił np. w trakcie podróży na miejsce delegacji, czy też w czasie wolnym pracownika. Czy w takiej sytuacji pracodawca nadal ma ponosić odpowiedzialność za poniesione przez niego szkody?

Wypadek przy pracy w delegacji – jak ubezpieczyć się na taką sytuację?

Aby uniknąć sytuacji, w której z racji wypadku w delegacji będziecie mieć problem z uzyskaniem odszkodowania, warto zadbać o dodatkowe zabezpieczenie podróży służbowej.

Jest nim przede wszystkim, najlepiej pisemne, polecenie wyjazdu służbowego, o które możecie poprosić pracodawcę. Przy ustalaniu okoliczności np. wypadku samochodowego w delegacji istotne będzie bowiem, czy udaliście się w nią na polecenie przełożonego, czy tylko za jego zgodą (poprzez np. usprawiedliwioną nieobecność w pracy w danym dniu).

SPRAWDŹ TEŻ: Wypadek w pracy z winy pracodawcy – czy przysługuje odszkodowanie?

Odszkodowanie za wypadek w delegacji – jak się o nie ubiegać? 

Jak ubiegać się o odszkodowanie w przypadku wypadku w delegacji służbowej? Na jakich zasadach jest ono przyznawane i co robić w sytuacji, w której pracodawca odmawia poniesienia odpowiedzialności?

Na te i inne pytanie odpowiada ekspertka prawna GoWork.pl, Angelika Kowalczyk, w kolejnym odcinku naszego cyklu „Pracodawca to (nie) Twój wróg”.

1. Czy w przypadku wypadku w delegacji przysługuje mi prawo do odszkodowania?

Istotą stosunku pracy jest świadczenie pracy określonego rodzaju w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę (art. 22 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, dalej: Kodeks pracy). Ponadto, czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy (art. 128 § 1 Kodeksu pracy) – czyli również w miejscu, w którym wykonuje wyznaczone przez pracodawcę obowiązki służbowe w ramach delegacji.

Taki stan rzeczy potwierdza art. 77[5] Kodeksu pracy, który wskazuje, że podróżą służbową jest wykonywanie na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy.

Powyższe oznacza, że delegacja również jest świadczeniem pracy i stosuje się do tej sytuacji takie same zasady, jak do pracy „stacjonarnie w biurze”. Do takich regulacji będą należały m.in. te o wypadku przy pracy.

ZOBACZ TEŻ: Kto płaci za mandat – kierowca czy pracodawca?

Wypadek samochodowy w delegacji – czy należy się odszkodowanie?

Do wypadku samochodowego w delegacji będziemy stosować przepisy o wypadku przy pracy. Jeżeli więc taki wypadek samochodowy w trakcie podróży służbowej będzie można zakwalifikować jako wypadek przy pracy, to jak najbardziej zatrudniony będzie mógł liczyć na odszkodowanie zgodnie z art. 237[1] Kodeksu pracy.

2. Jakie warunki muszę spełnić, aby móc ubiegać się o odszkodowanie za wypadek samochodowy w delegacji?

W przypadku wypadku w podróży służbowej największych trudności dostarcza zakwalifikowanie danej sytuacji jako tej, która rzeczywiście wystąpiła w trakcie wykonywania pracy. Nie każdy bowiem wypadek w trakcie delegacji będzie traktowany jako wypadek przy pracy, za który należy się odszkodowanie.

Aby wypadek samochodowy w delegacji można było zakwalifikować jako wypadek przy pracy, to musi on być skutkiem takiego zachowania pracownika, które pozostaje w ścisłym związku z wykonywaniem zleconych przez pracodawcę obowiązków.

Należy więc w takiej sytuacji ustalić, czy wypadek samochodowy w podróży służbowej był efektem działania koniecznego z punktu widzenia realizacji celu podróży służbowej oraz zgodnego z jej warunkami. Taki związek zachodzi nie tylko wtedy, kiedy pracownik wykonuje pracę w ścisłym znaczeniu, ale również podczas innych czynności towarzyszących podróży służbowej np. podczas spożywania posiłku.

Szukasz pracy w Katowicach? Sprawdź najlepsze oferty na GoWork.pl!

Wypadek w czasie delegacji

Co prawda w trakcie trwania podróży służbowej pracownik nie wraca samochodem do miejscowości stałego pobytu czy do domu, ale do miejsca zakwaterowania. Wypadek samochodowy w delegacji nie będzie więc dosłownie wypadkiem w pracy lub w drodze do pracy, ale wypadkiem zrównanym z wypadkiem przy pracy, co potwierdza również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 września 1998 r., sygn. II UKN 217/98.

Wszystkie zatem zachowania pracownika, które mają miejsce już po godzinach przeznaczonych na realizację zadań wynikających z delegacji, wciąż można powiązać ze stosunkiem pracy o tyle, o ile dają się pogodzić z celem takiej podróży służbowej, tj. z potrzebą realizacji powierzonych zadań.

W świetle powyższego wypadek w delegacji zostanie uznany za wypadek przy pracy wówczas, gdy dojdzie do niego podczas podróży do miejsca spotkania z klientem, ale nie będzie nim wtedy, gdy przykładowo zatrudniony zostanie poproszony przez sąsiada w hotelu o zrobienie zakupów. Należy jednak mieć na uwadze, że każdy wypadek samochodowy w delegacji będzie oceniany bardzo indywidualnie.

Aby zatem móc ubiegać się o odszkodowanie za wypadek samochodowy w delegacji, to przede wszystkim taki wypadek musi zostać zakwalifikowany jako wypadek przy pracy przez powołany przez pracodawcę zespół powypadkowy. Aby mogło do tego dojść, trzeba w pierwszej kolejności o wypadku samochodowym w delegacji zawiadomić niezwłocznie pracodawcę.

3. Czy pracodawca ma prawo odmówić mi wypłaty odszkodowania za wypadek w delegacji? Co można wtedy zrobić?

Pracodawca oczywiście ma prawo odmówić wypłaty odszkodowania za wypadek w delegacji wówczas, gdy taki wypadek nie zostanie zakwalifikowany jako wypadek przy pracy. Kwestia wypłaty odszkodowania za wypadek przy pracy nie jest bowiem samowolną decyzją pracodawcy, ale konsekwencją wynikającą z protokołu powypadkowego wskazującego na wystąpienie wypadku przy pracy.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że poszkodowany pracownik ma prawo odwołać się od protokołu powypadkowego do sądu pracy na podstawie art. 189 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego.

Jeżeli natomiast stwierdzono obowiązek wypłaty odszkodowania za wypadek w delegacji służbowej na podstawie protokołu powypadkowego, a pracodawca mimo to odmawia wykonania zobowiązania, to pracownik przede wszystkim może zgłosić ten fakt do Państwowej Inspekcji Pracy, która ma prawo nakazać pracodawcy wypłatę świadczenia przysługującego pracownikowi (w tym przypadku – z ubezpieczenia społecznego), a nakaz w takiej sprawie podlega natychmiastowemu wykonaniu (art. 11 ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy).