Na czym polega ruchomy czas pracy? W tym tekście wyjaśniamy m.in., czy pracodawca może go wprowadzić dla konkretnego działu oraz czy możliwe jest wdrożenie ruchomego czasu pracy na wniosek pracownika. Prezentujemy także informacje o tym, jak napisać wniosek oraz opisujemy zasady tego systemu.
Ruchomy czas pracy: definicja
W uproszczeniu elastyczny czas pracy polega na ruchomym ustalaniu godziny rozpoczęcia pracy zależnie od wybranego dnia tygodnia. Choć taki system czasu pracy może wprowadzić sam z siebie pracodawca, najczęściej jest on wdrażany na indywidualny wniosek pracownika o ruchomy czas pracy.
Gdzie stosuje się ruchomy czas pracy?
Warto podkreślić, że nie jest to jeden z systemów pracy, ale szczególny sposób rozplanowania jej godzin. Może więc być on stosowany w różnych systemach i wymiarach czasu pracy. Taka forma elastycznego czasu pracy to także popularne rozwiązanie w przypadku osób, których nie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych.
Ruchomy czas pracy – Kodeks pracy
Zgodnie z Kodeksem pracy ruchomy czas pracy może przewidywać:
- różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z tym rozkładem są dla pracowników dniami pracy;
- przedział czasu, w którym pracownik decyduje o godzinie rozpoczęcia pracy w dniu, który zgodnie z tym rozkładem jest dla pracownika dniem pracy.
Ruchomy czas pracy a nadgodziny
Należy pamiętać, że w przypadku ruchomego systemu czasu pracy ponowne wykonywanie zadań służbowych w ciągu tej samej doby nie jest uznawane za pracę w godzinach nadliczbowych.
Ruchomy czas pracy a doba pracownicza
Choć ruchomy system czasu pracy to forma organizacji pracy, która nie ma ścisłego rozkładu, ważne jest zachowanie odpowiednich norm i odpoczynków tygodniowych i dobowych.
Przy ustalaniu godzin pracy ważne, aby pamiętać o uwzględnieniu co najmniej 11-godzinnego odpoczynku dobowego oraz co najmniej 35-godzinnego, nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego.
Co ważne, w przypadku ruchomego czasu pracy możliwe jest rozpoczęcie pracy w tej samej dobie pracowniczej, przy czym godziny te nie są uznawane za godziny nadliczbowe. Za dobę pracowniczą przyjmuje się tu 24 godziny od momentu rozpoczęcia pracy przez zatrudnionego.
Jak wprowadzić ruchomy czas pracy?
Istnieje kilka podstawowych zasad, jeśli chodzi o wdrażanie ruchomego czasu pracy w firmie. Oczywiście niedopuszczalne jest, aby z dnia na dzień informować pracowników o zmianach w godzinach rozpoczęcia pracy.
O czym jeszcze należy pamiętać? Pracodawca może wprowadzić ruchomy czas pracy poprzez:
- wprowadzenie do układu zbiorowego pracy zapisu o stosowaniu ruchomego czasu pracy;
- zawarcie porozumienia o stosowaniu ruchomego czasu pracy z zakładową organizacją związkową;
- zawarcie porozumienia z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.
W sytuacji braku organizacji związkowych w firmie, aby wdrożyć ruchomy system czasu pracy, należy dopełnić poniższych formalności:
- przedstawienie pracownikom propozycji co do zawarcia porozumienia dotyczącego wprowadzenia ruchomego czasu pracy;
- wybór przedstawicieli pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy, np. poprzez zgłaszanie kandydatów, a następnie oddawanie głosów;
- uzgodnienie z przedstawicielami pracowników treści porozumienia;
zawarcie pisemnego porozumienia z przedstawicielami pracowników; - wprowadzenie zmian do regulaminu pracy i poinformowanie pracowników o tych zmianach.
Ruchomy czas pracy w regulaminie firmy
Choć w przypadku wprowadzenia ruchomego czasu pracy pracodawca nie ma obowiązku zmiany regulaminu zakładu pracy, jest to zalecane. Dzięki temu unikniemy niejasności np. przy zatrudnianiu nowych osób.
W jakich systemach pracy można wprowadzić ruchomy czas pracy?
Ruchomy system czasu pracy może sprawdzić się w przedsiębiorstwach różnego rodzaju. Które systemy pracy zyskują na wdrożeniu elastycznych godzin pracy?
Ruchomy czas pracy w systemie równoważnym
Ruchomy czas pracy i równoważny czas pracy można połączyć ze sobą, jednak tylko w jednym wariancie. Ze względu na specyfikę równoważnego systemu czasu pracy niemożliwe jest ustalenie przedziału godzinowego, w którym to pracownik sam wybiera godzinę rozpoczęcia pracy.
Jak najbardziej możliwe jest za to wprowadzenie wariantu, w którym na różne dni tygodnia ustalane są ruchome godziny rozpoczęcia pracy.
Ruchomy czas pracy w systemie podstawowym
U pracodawcy, który korzysta z podstawowego systemu pracy (od poniedziałku do piątku), możliwe jest wprowadzenie ruchomego czasu pracy także tylko w jednym wariancie.
W tym przypadku są to ustalone przedziały czasowe (np. od 08:00 do 10:00), w których pracownicy mogą wybrać godzinę rozpoczęcia pracy.
Ruchomy czas pracy a zmianowy system pracy
Ruchomy czas pracy i praca zmianowa mogą się łączyć ze sobą tylko w jednej sytuacji: są to ustalane, ruchome godziny rozpoczęcia pracy w różnych dniach tygodnia. Wariant, w którym to pracownicy mogliby wybierać godzinę rozpoczęcia pracy, jest tu niemożliwy ze względu na specyfikę pracy zmianowej, która zakłada określone z góry godziny rozpoczynania i kończenia konkretnej zmiany.
Ruchomy czas pracy na wniosek pracownika
Jedną z najczęstszych przyczyn wdrożenia ruchomego systemu czasu pracy jest prośba samego pracownika. Nierzadko jest to spowodowane np. koniecznością godzenia nauki z pracą.
Przyczyny mogą jednak być bardziej prozaiczne. Jeśli przykładowo pracownik dojeżdża do firmy z innej miejscowości i to środkiem transportu publicznego, który kursuje tylko w określonych godzinach, również ma prawo wystąpić z indywidualnym wnioskiem o ruchomy czas pracy.
Czy pracodawca musi uwzględnić wniosek o ruchomy czas pracy?
Składając wniosek o ruchomy czas pracy, warto mieć na uwadze, że pracodawca nie ma prawnego obowiązku go uwzględnić. Ma także możliwość wprowadzenia proponowanych przez pracownika zmian jedynie na okres próbny, po upłynięciu którego będzie decydować, czy zostaną one wdrożone na stałe.
Jak napisać wniosek o ruchomy czas pracownika?
Ruchomy czas pracy na wniosek pracownika pracodawca może jednak wprowadzić bez przeszkód, o ile zostanie on napisany poprawnie i będzie zawierać adekwatne uzasadnienie.
Jak napisać wniosek o ruchomy czas pracownika, aby został on pozytywnie rozpatrzony przez przełożonego? Istotne będzie z pewnością podanie powodu, dla którego chcielibyście zmienić swój system czasu pracy. Jeśli przyczyną są np. studia podyplomowe, które rozpoczęliście w celu podniesienia kwalifikacji zawodowych, pracodawca z pewnością weźmie to pod uwagę.
We wniosku pracownik powinien również wskazać godziny lub przedziały czasowe, w których może pracować. Musi on uwzględniać zarówno godzinę rozpoczęcia, jak i zakończenia pracy!
Jeśli Wasz wniosek zostanie rozpatrzony na Waszą korzyść, dopilnujcie, aby znalazła się na nim pieczątka oraz podpis pracodawcy, jak i informacja, czy wyraża on zgodę na proponowany we wniosku o ruchomy czas pracy.
Szukasz pracy w Łodzi? Sprawdź najlepsze oferty na GoWork.pl!
Ruchomy czas pracy: wady i zalety
Niezależnie od tego, czy chcecie wprowadzić ruchomy czas pracy jako pracodawcy, czy wnioskujecie o niego jako pracownicy, warto znać wady i zalety takiego rozwiązania, zanim się na nie zdecydujemy.
Zalety ruchomych godzin pracy
Do niewątpliwych zalet ruchomego systemu czasu pracy należą możliwości, jakie tworzy on w miejscu pracy. Mówi się nawet o tym, że elastyczniejsze godziny pracy mogą w przyszłości stać się normą na rynku pracy. Z pewnością dla przedsiębiorstw jest to szansa na lepsze dopasowanie systemu pracy do bieżących potrzeb np. produkcyjnych firmy.
Dla pracowników ruchomy czas pracy oznacza szansę na pogodzenie nauki z pracą, czy też ułatwienie sobie codziennych dojazdów do niej.
Ruchomy system czasu pracy: wady
Pracodawcy, którzy zdecydowali się na wprowadzenie ruchomego czasu pracy narzekają czasem na trudności z dopasowaniem grafiku do potrzeb pracowników. Problem taki pojawia się zwłaszcza wtedy, kiedy o inne godziny pracy wnioskuje więcej niż jeden członek zespołu.
Także i pracownicy potrafią mówić o wadach ruchomego czasu pracy. Ich zdaniem należą do nich głównie kwestia ryzyka wystąpienia nadgodzin, a także braku wynagrodzenia za czas, w którym ich praca nie będzie potrzebna.
Ruchomy system czasu pracy nadal pozostaje jednak ciekawą alternatywą dla tradycyjnych systemów pracy, jak i dobrym rozwiązaniem dla tych, którzy potrzebują odrobinę bardziej elastycznego grafiku.
