W Boże Narodzenie będziecie pracować i zastanawiacie się, czy należy Wam się dodatek za pracę w święta? Nasza ekspertka prawna tłumaczy, na jakich zasadach przyznawany jest dodatek do wynagrodzenia za pracę w święta! Ile można dodatkowo zarobić?

Praca w święta nie należy do rzadkości. Często wynika to ze specyfiki różnych branż. Aby zrekompensować poświęcenie zatrudnionego, który powinien odpoczywać, Kodeks pracy wskazuje konkretne przepisy, według których w takiej sytuacji pierwszej kolejności pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy. W innym przypadku otrzymuje się specjalny dodatek. Komu on przysługuje? Kiedy można z niego skorzystać?

Dodatek za pracę w niedzielę i święta – co to jest?

Dodatek za pracę w święta to dodatkowe wynagrodzenie, które przysługuje pracownikom wykonującym obowiązki zawodowe w dni ustawowo wolne od pracy, takie jak święta państwowe czy religijne. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracownikom pracującym w te dni przysługuje wynagrodzenie podstawowe oraz dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w święto lub dzień wolny.

Jeśli pracownik nie otrzyma dnia wolnego w zamian za pracę w święto, dodatek za pracę w święta staje się formą rekompensaty za konieczność wykonywania obowiązków zawodowych w dni, które z założenia powinny być czasem odpoczynku. W wielu przypadkach pracodawca może zamiast dodatku zaproponować możliwość udzielenia dnia wolnego od pracy w innym terminie, który pracownik może wykorzystać w ciągu okresu rozliczeniowego.

Dodatek do wynagrodzenia za pracę w święta – nie wszyscy mogą mieć wolne!

Kiedy jedni wstają dopiero od świątecznego stołu, a inni nakładają sobie „ostatni” kawałek ciasta, niektórzy muszą pracować! Praca w święta, choć nie jest szczytem marzeń, może się za to dobrze opłacić. Istnieją również zawody, w których praca nawet podczas świąt Bożego Narodzenia jest konieczna.

Formą rekompensaty za rezygnację z chwil w rodzinnym gronie jest dodatek do wynagrodzenia za pracę w święta. Nie wszyscy mogą się jednak o niego ubiegać. Komu należy się dodatek za pracę w święta i na jakich zasadach? Jaka może być wysokość dodatku? Temu tematowi przyglądamy się w kolejnym odcinku naszego cyklu „Pracodawca to (nie) Twój wróg”!

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ: Praca w niedziele i święta: Kodeks Pracy

Dodatek za pracę w święta – ile można zarobić?

Warto pamiętać, że zanim zaczniemy ubiegać się o dodatek za pracę w święta, musimy mieć pewność, że pracodawca nie da nam wolnego za przepracowane święto. Pracownikowi wykonującemu pracę w okresie ustawowo wolnym od pracy dodatek należy się bowiem dopiero wtedy, kiedy nie mamy możliwości odbioru dni wolnych w innym terminie do końca bieżącego okresu rozliczeniowego.

Ile wynosi dodatek za pracę w święta?

Dodatek, który jest wypłacany za pracę w święta, wynosi aktualnie 100% dodatku do wynagrodzenia jak za pracę w godzinach nadliczbowych, przypadających w niedzielę. Uwaga, dodatek przysługuje za każdą przepracowaną godzinę!

Ile wynosi dodatek do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych? Dla osób pracujących w święta, a także tych, których liczba przepracowanych godzin w tygodniu przekroczyła normę czasu pracy, jest to dodatkowe 100%. Oznacza to, że jedna godzina jest podwójnie płatna.

Warto pamiętać też o tym, że powyższe zasady nie mają znaczenia w przypadku osób zatrudnionych w systemie pracy weekendowej. W ich sytuacji praca w niedziele i święta nie jest dodatkowo wynagradzana.

Szukasz pracy w Lublinie? Sprawdź najlepsze oferty na GoWork.pl!

Dodatek za pracę w święta – komu się należy?

Komu i na jakiej podstawie prawnej należy się więc dodatek do wynagrodzenia za pracę w święta? Odpowiada nasza ekspertka prawna – Angelika Kowalczyk!

Dodatek za pracę w święta, czyli kiedy?

Zgodnie z art. 151[9] ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: Kodeks pracy), niedziele oraz święta określone w ustawie z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy są dniami wolnymi od pracy.

Zgodnie z tą ustawą, świętami są:

1) Nowy Rok – 1 stycznia,

2) Święto Trzech Króli – 6 stycznia,

3) pierwszy dzień Wielkiej Nocy,

4) drugi dzień Wielkiej Nocy,

5) Święto Państwowe – 1 maja,

6) Święto Narodowe Trzeciego Maja – 3 maja,

7) pierwszy dzień Zielonych Świątek,

8) dzień Bożego Ciała,

9) Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny – 15 sierpnia,

10) Wszystkich Świętych – 1 listopada,

11) Narodowe Święto Niepodległości – 11 listopada,

12) pierwszy dzień Bożego Narodzenia – 25 grudnia,

13) drugi dzień Bożego Narodzenia – 26 grudnia.

Za pracę w niedzielę i święto uważa się pracę wykonywaną między godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w następnym dniu, ale u danego pracodawcy może zostać ustalona inna godzina.

Zobacz również:

Kto może otrzymać dodatek i pracować w święta?

Zgodnie z art. 151[10] Kodeksu pracy, praca w niedziele i święta jest dozwolona:

1) w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;

2) w ruchu ciągłym;

3) przy pracy zmianowej;

4) przy niezbędnych remontach;

5) w transporcie i w komunikacji;

6) w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych;

7) przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;

8) w rolnictwie i hodowli;

9) przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w:

  • zakładach świadczących usługi dla ludności,

  • gastronomii,

  • zakładach hotelarskich,

  • jednostkach gospodarki komunalnej,

  • zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,

  • jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę,

  • zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku;

10) w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta;

11) przy wykonywaniu prac:

  • polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego, odbieranych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, niedziele i święta są u niego dniami pracy,

  • zapewniających możliwość świadczenia usług, o których mowa w podpunkcie wyżej.

Praca w święta – co z tego wynika?

Pracownikowi, który wykonuje pracę w święta, w przypadkach określonych wyżej (z wyłączeniem pkt 10) oraz w święta lub w dniu 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy w placówce handlowej (ustawa z dnia 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni), pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego (art. 151[11] Kodeksu pracy).

Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie dnia wolnego w ciągu okresu rozliczeniowego i do jego końca, pracownikowi przysługuje dodatek za pracę w święta w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w święto. Z kolei, jeżeli święto przypada w niedzielę, to wówczas stosuje się przepisy dotyczące pracy w niedzielę – czyli wówczas pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli, a jeżeli nie jest to możliwe – dodatek do wynagrodzenia za pracę w święta w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę.

Dodatek za pracę w święta – kiedy się należy?

Zgodnie z powyższym, dodatek świąteczny (pieniężny) należy się, gdy:

1) jest to święto określone ustawą o dniach wolnych od pracy;

2) (co do zasady) pracownik wykonuje taką pracę między godziną 6.00 w tym dniu a godziną 6.00 w następnym dniu;

3) praca wykonywana jest w przypadkach określonych w art. 151[10] Kodeksu pracy;

4) nie jest możliwe zapewnienie innego dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w święto.

Dodatek za pracę w święta w ruchu ciągłym – kto może go otrzymać?

Pracą w ruchu ciągłym jest, zgodnie z art. 138 Kodeksu pracy, praca, która ze względu na technologię produkcji nie może być wstrzymana. Z reguły jest to praca przy swego rodzaju maszynach, np. w hucie czy elektrociepłowni.

Jeżeli pracownik pracujący w systemie czasu pracy w ruchu ciągłym wykonuje swoje obowiązki w święto lub niedzielę, przypada mu dzień wolny od pracy albo dodatek za pracę w niedzielę i święta w ruchu ciągłym (pieniężny) do wynagrodzenia zgodnie z wyżej wskazanym przepisami (art. 151[11] Kodeksu pracy).

Należy również wskazać, że pracownik pracujący w niedziele powinien korzystać co najmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy (art. 151[12] Kodeksu pracy).

Może Cię zainteresować również:

Dodatek za pracę w święta w służbie zdrowia – na jakich zasadach przysługuje?

Pracownikowi służby zdrowia dodatek za pracę w święta należy się na takich samych zasadach jak innym pracownikom, zgodnie z wyżej wskazanymi przepisami (art. 151[11] Kodeksu pracy).

Pracownikami służby zdrowia można określić przede wszystkim lekarzy, pielęgniarki, położne, farmaceutów i innych pracowników podmiotów leczniczych.

Warto na końcu wskazać, że instytucję dodatku do wynagrodzenia za pracę w święta ustawodawca uregulował w oparciu o (co do zasady) nie zakres podmiotowy, ale przedmiotowy. Oznacza to, że w pierwszej kolejności należy rozważyć, czy praca była wykonywana w niedzielę lub święto, a nie czy była wykonywana przez pracownika określonej branży.

Należy bowiem zauważyć, że dzień wolny za pracę w niedzielę lub święto tudzież dodatek za pracę w święta do wynagrodzenia należą się, zgodnie z art. 151[12] Kodeksu pracy, ogólnie pojętemu „pracownikowi” i w określonej ogólnie w tymże przepisie wysokości, nie uzależniając jej od pracy w określonej branży.

Oznacza to, że nie jest istotne, czy pracownik jest zatrudniony w służbie mundurowej czy np. w biurze nieruchomości – dodatek do wynagrodzenia za pracę w święta lub w niedzielę jest taki sam. Różnią się jedynie przesłanki, które zezwalają na wykonywanie pracy w takie dni, wskazane w art. 151[10] Kodeksu pracy.

Komu nie należy się dodatek?

  • Pracownicy objęci systemem pracy zmianowej

W przypadku pracowników, którzy pracują w systemie pracy zmianowej, czyli gdy grafik pracy obejmuje zarówno dni powszednie, jak i święta, dodatek za pracę w święta nie zawsze jest wymagany. Dzieje się tak wtedy, gdy święto wypada na dzień, który w harmonogramie pracy zmianowej jest przewidziany jako dzień pracujący. W takiej sytuacji pracodawca może zrekompensować pracę poprzez zapewnienie innego dnia wolnego.

  • Pracownicy służb mundurowych

Służby mundurowe, takie jak policja, straż pożarna, straż graniczna, czy wojsko, często pełnią służbę w systemie dyżurowym. W wielu przypadkach pracownicy tych służb są zobowiązani do pełnienia obowiązków zawodowych również w dni świąteczne. Wynagrodzenie tych pracowników jest ustalone odgórnie, a przepisy dotyczące dodatków za pracę w święta mogą się różnić w zależności od danego organu i specyfiki służby.

  • Pracownicy branż z ciągłym cyklem produkcji

Niektóre branże, w których praca musi być wykonywana bez przerwy, np. w energetyce, hutnictwie czy transporcie, mogą nie zapewniać dodatku za pracę w święta. W takich zakładach pracy istnieje konieczność ciągłego utrzymania procesów produkcyjnych, co oznacza, że dni świąteczne są traktowane jako regularne dni robocze, a pracownicy otrzymują wynagrodzenie zgodnie z ogólnymi zasadami obowiązującymi w tych sektorach. Rekompensata za pracę w święta może być rozliczana w inny sposób, np. poprzez dodatkowy czas wolny.

  • Osoby samozatrudnione i prowadzące własną działalność gospodarczą

Pracownicy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą lub samozatrudnieni, którzy świadczą usługi na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa o dzieło czy umowa zlecenie, nie są objęci przepisami Kodeksu pracy. Oznacza to, że nie mają prawa do dodatków za pracę w święta, chyba że takie zapisy znajdują się w umowie, którą zawarli z klientem lub zleceniodawcą.

  • Pracownicy handlu na stanowiskach kierowniczych

W handlu, mimo zakazu pracy w święta dla większości pracowników, kierownicy oraz osoby pełniące funkcje zarządcze mogą być zobowiązani do pełnienia obowiązków nawet w dni ustawowo wolne od pracy. W takich przypadkach, dodatek za pracę w święta może nie przysługiwać, jeśli praca wynika z charakteru pełnionej funkcji i jest uwzględniona w umowie o pracę lub wynagrodzeniu.

Dodatek za pracę w święta – komu przysługuje w podmiotach medycznych i służbach ratunkowych?

Praca w święta jest nieunikniona w takich sektorach jak służba zdrowia czy ratownictwo. Pracownicy placówek medycznych, zakładów opieki zdrowotnej oraz służb ratunkowych często pełnią dyżury nawet w dni ustawowo wolne od pracy. W ich przypadku dodatek za pracę w święta przysługuje na takich samych zasadach, jak w innych branżach – czyli w wysokości 100% stawki godzinowej lub poprzez przyznanie dnia wolnego w innym terminie. Jednak w przypadku lekarzy, pielęgniarek i ratowników medycznych dodatki mogą wynikać również z dodatkowych regulacji, np. kontraktów cywilnoprawnych czy układów zbiorowych.

Dodatkowym wyzwaniem dla personelu medycznego są dyżury świąteczne, które mogą trwać nawet kilkanaście godzin. Pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę mogą wnioskować o rekompensatę w postaci dnia wolnego, natomiast osoby zatrudnione na kontraktach często negocjują wysokość stawek świątecznych. Ratownicy medyczni, strażacy oraz inne służby interwencyjne nie mają możliwości uniknięcia pracy w dni świąteczne, ponieważ ich zadania wiążą się z zapewnieniem bezpieczeństwa i zdrowia obywateli. W ich przypadku dodatki za świąteczne dyżury to standard, a wysokość wynagrodzenia może różnić się w zależności od stopnia zawodowego oraz stażu pracy.

Czy dodatek za pracę w święta przysługuje pracownikom sektora prywatnego?

W sektorze prywatnym dodatek za pracę w święta nie zawsze jest tak jednoznaczny jak w przypadku pracowników budżetówki. Kodeks pracy jasno określa, że za wykonywanie obowiązków służbowych w dni ustawowo wolne od pracy pracodawca ma obowiązek przyznać dzień wolny w innym terminie lub zapłacić dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą przepracowaną godzinę. Jednak w firmach prywatnych, zwłaszcza tych, które działają w trybie zmianowym, często obowiązują indywidualne regulacje.

Branże, w których najczęściej wymagana jest praca w święta, to przede wszystkim handel, gastronomia, transport i logistyka. W sklepach otwartych w święta personel może liczyć na dodatki, ale ich wysokość zależy od polityki danej firmy. W przypadku pracy w restauracjach, hotelach czy na lotniskach, dodatki mogą wynosić od 50% do 200% standardowej stawki godzinowej, zwłaszcza jeśli regulują to wewnętrzne regulaminy firmy.

Ciekawym przypadkiem są pracownicy zatrudnieni na umowach cywilnoprawnych, którzy nie zawsze mają prawo do dodatków świątecznych. Jeśli ich wynagrodzenie jest określone jako stała stawka godzinowa, pracodawca nie ma obowiązku wypłacania podwójnego wynagrodzenia. W praktyce jednak wielu przedsiębiorców stara się wynagradzać za pracę w dni wolne poprzez premie uznaniowe, dodatkowe benefity lub możliwość skorzystania z dodatkowych dni wolnych w mniej obleganych terminach.

Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_103790283_r%C4%99czne-pisanie-w-planie-kalendarza-i-koncepcji-monet.html

Oceń artykuł
4.3/5 (4)