Obywatele krajów skandynawskich uważani są za jednych z najszczęśliwszych ludzi na świecie. Wysoką jakość życia zawdzięczają między innymi specyficznej kulturze pracy. W wielu skandynawskich organizacjach dominują wartości humanistyczne, takie jak równość, zaufanie, przyjaźń, zaangażowanie oraz work-life balance. Pomimo różnic kulturowych, warto inspirować się ich doświadczeniem. Oto kilka faktów na temat skandynawskiej kultury pracy.
Najszczęśliwsi pracownicy na świecie
„Szczęśliwy pracownik jest pracownikiem skutecznym.”
Według raportu Global Workforce Happiness Index, spośród wszystkich uwzględnionych w badaniu państw na świecie, najwyższy poziom satysfakcji z pracy odnotowano w trzech skandynawskich krajach:
- Danii
- Norwegii
- Szwecji
Podstawą skandynawskiej kultury pracy jest zaufanie do pracownika obecne już od pierwszych dni zatrudnienia przy jednoczesnym wsparciu ze strony firmy w zakresie wdrożenia do codziennych obowiązków.
Ważną siłą skandynawskiej kultury pracy jest doskonała równowaga współpracy zespołowej oraz indywidualnej odpowiedzialności. Założenie jest takie: każdy członek zespołu angażuje się w wykonanie zadania tak, jakby z efektów rozliczany był osobno, jednocześnie uzyskując korzyści płynące ze specyfiki współpracy zespołowej.
Normą w skandynawskiej kulturze pracy jest dbanie o dobrostan pracowników. Przejawia się to między innymi swobodnym korzystaniem z przerw na lunch i na kawę. Przełożeni ufają swoim pracownikom – nie martwią się więc o nadużywanie tej możliwości.
Skandynawska kultura pracy a styl zarządzania
W krajach skandynawskich dominuje „miękki” styl zarządzania. Struktura organizacyjna cechuje się płaską hierarchią – wszystkich pracowników traktuje się z jednakowym szacunkiem, niezależnie od pełnionej roli. Menedżer jest po prostu częścią zespołu.
Skandynawska kultura pracy na pierwszym miejscu stawia się dążenie do porozumienia, efektywną i przyjazną współpracę oraz dobre relacje. Różnica zdań traktowana jest jako wzbogacający zasób. Wszelkie decyzje podejmowane są w oparciu o wnikliwe analizy i długie dyskusje. Komunikacja natomiast prowadzona jest w sposób transparentny, bezpośredni, niekiedy nawet humorystyczny.
Kontekst skandynawskiej kultury pracy
Szczegółowych informacji na temat czynników kontekstowych, które mają wpływ na kształtowanie skandynawskiej kultury pracy, dostarcza raport „Skandynawskie miejsce pracy” przygotowany przez Scandinavian-Polish Chamber of Commerce. W krajach skandynawskich co roku odnotowuje się niski poziom bezrobocia. Państwa dbają o to, by regularnie powstawały nowe miejsca pracy. Z kolei osoby bezrobotne mogą liczyć na bogatą ofertę świadczeń socjalnych. Również dostęp do edukacji nie stanowi problemu.
Podejmuje się również działania na mające na celu wyrównywanie szans dla kobiet i mężczyzn. Zalicza się do tego między innymi:
- Skrócenie czasu pracy dla rodziców małych dzieci
- Zagwarantowanie miejsca w żłobku i przedszkolu
- Ubezpieczenie rodzicielskie, czyli odpowiednik urlopu macierzyńskiego dostępnego także dla ojców
- Dążenie do równości płac; jak dotąd najlepsze wyniki osiągnęła Norwegia
- Wprowadzenie wymogu, by 40% członków zarządu stanowiły kobiety (tylko Norwegia)
Imigranci mogą liczyć na jednakowe wynagrodzenie jak w przypadku osób urodzonych na terenie krajów skandynawskich. Dużą rolę odgrywają także związki zawodowe, które troszczą się o przestrzeganie praw pracowniczych. Mogą one także negocjować wysokość wynagrodzenia minimalnego.
Skandynawska kultura pracy wiąże się z przestrzeganiem work-life balance’u. Normą jest oddzielanie życia zawodowego od prywatnego oraz trzymanie się wyznaczonych granic – nadgodziny są tu rzadkością. Z drugiej strony dominuje elastyczność zarówno pod względem godzin, w których praca jest wykonywana, jak i pod względem wymiaru zatrudnienia. W krajach skandynawskich co 4-ty, maksymalnie co 5-ty pracownik pracuje na pół etatu. Dla porównania: w Polsce niepełny wymiar godzin dotyczy co 15-tego pracownika.
Elastyczne godziny pracy zapewnia od 8 do 9 na 10 firm, natomiast w Polsce możliwość tę oferuje połowa organizacji.
Skandynawska kultura pracy to także dobrze rozwinięty employer branding. Skandynawskie organizacje duży nacisk kładą na przyciąganie i zatrzymywanie talentów.
Jak skandynawskie organizacje dbają o pracowników?
Troska o pozytywne employee experience wpisana jest w DNA skandynawskiej kultury pracy. Oto przykłady najczęściej podejmowanych działań na rzecz budowania przyjaznego miejsca pracy dla pracowników:
- Zaangażowanie w CSR wewnętrzny i zewnętrzny – duży nacisk na projekty proekologiczne
- Dbanie o zdrowie i kondycję pracowników, promowanie zdrowego stylu życia
- Inwestowanie w rozwój pracowników
- Współpraca z uczelnianymi biurami karier, organizowanie staży oraz praktyk
- Aranżowanie przestrzeni biurowej w taki sposób, by maksymalnie podnieść komfort pracy, jednocześnie tworząc pozytywną wizytówkę firmy
- Dbanie o przyjazną atmosferę
- Wzmacnianie indywidualnych, mocnych stron pracowników
- Wypłaszczona hierarchia, egalitaryzm – każda rola uważana jest za cenną dla organizacji
- „Miękki”, przyjacielski styl zarządzania
- Promowanie inicjatywy pracowników do wprowadzania zmian w organizacji, by tworzyć ją jeszcze lepszym miejscem
- Sprawiedliwa polityka rozwoju: awansowanie ze względu na kompetencje i osiągnięcia
Podsumowując: podstawą skandynawskiej kultury pracy jest głębokie zaufanie oraz szacunek, niezależnie od stanowiska czy stażu pracy. Dominuje przeświadczenie, że szczęśliwy pracownik pracuje z największym zaangażowaniem. W obliczu wymienionych w artykule czynników, nie dziwi fakt, że skandynawscy pracownicy deklarują najwyższy poziom satysfakcji z pracy.
