Praca stanowi ważny element naszego życia – spędzamy w niej zwykle po 8 godzin dziennie. Narzekamy, że mamy za dużo obowiązków, a szef wymaga od nas projektów na wczoraj. Co jednak dzieje się, kiedy stracimy pracę i przez dłuższy czas nie możemy jej znaleźć?
Brak pracy – droga do depresji
Powstają liczne projekty, które mają za zadanie pomóc poszczególnym osobom w znalezieniu pracy. Niektóre z nich nie należą do przeciętnych– zakładają indywidualne spotkanie z doradcą zawodowym, przedstawiają oferty specjalistycznych warsztatów oraz kursów. Taki projekt stanowi dla wielu bezrobotnych idealne rozwiązanie na zatrzymanie złej passy.
Na początku projektu nie są jednak przedstawiane sposoby na znalezienie dobrego zatrudnienia czy sztuki motywacji. Jako priorytet stawia się omówienie psychicznych skutków długotrwałego braku stałej pracy. Wszystkie objawy, takie jak pesymistyczne podejście do życia, obniżenie samooceny, poczucie bezradności, wstyd czy odczuwanie strachu o własną przyszłość sprawiają, że uczestnik zaczyna zastanawiać się nad innymi aspektami bezrobocia niż brak pieniędzy.
Podane przykłady zachowań oraz dodatkowe, negatywne emocje bardzo przypominają oznaki depresji – osoba bezrobotna widzi siebie oraz otaczającą ją rzeczywistość w pesymistyczny sposób. Przede wszystkim myśli, że bycie kimś, kto nie ma pracy, czyni ją gorszym w społeczeństwie. Takie postrzeganie wpływa na obniżenie poczucia własnej wartości – nie mam stałego zatrudnienia, więc jestem nikim, zdaje się mówić ktoś w takiej sytuacji.
Dobrym sposobem na podniesienie własnej samooceny oraz kwalifikacji jest zapisanie się na kurs, gdzie będziemy mogli się podszkolić oraz podnieść nasze kwalifikacje. Będziemy mieli styczność z innymi ludźmi, a to również pozytywnie wpłynie na nasze samopoczucie.
Praca to nie tylko pieniądze!
Poprawne wykonywanie swoich obowiązków sprawia, że człowiek widzi się w lepszym świetle i myśli o sobie pozytywnie. Wie, że to, co zrobił, przynosi pożytek nie tylko jemu, ale i innym. Posiadanie pracy sprawia więc, że czujemy się potrzebni i mamy poczucie dobrze spełnionego obowiązku.
Można więc śmiało powiedzieć, że praca bardzo pomaga w samoakceptacji. Daje nam nie tylko możliwość samorealizacji, ale również dostarcza wielu powodów do kontaktów z ludźmi. A przecież największym nieszczęściem w życiu człowieka jest samotność.
Brak zatrudnienia a wiek i płeć
Sposób, w jaki ludzie reagują na brak pracy, zależy od ich wieku i płci, a także od zasobów, jakie posiadają, by poradzić sobie z taką sytuacją. Osoby młode, w wieku produkcyjnym mobilnym (18-44 lata), cechują się większą elastycznością i otwartością na zmiany zawodowe. Jednak brak stabilnych dochodów i doświadczenia zawodowego utrudnia im osiągnięcie celów życiowych, takich jak założenie rodziny czy zdobycie pracy odpowiadającej ich oczekiwaniom.
W średnim wieku (45-59/64 lata) utrata pracy niesie za sobą poważniejsze konsekwencje. Dotyka nie tylko ich statusu społecznego i prestiżu, ale także możliwości utrzymania rodziny czy spłacania zobowiązań finansowych, takich jak kredyty. W tej grupie wiekowej wzrasta także trudność znalezienia nowego zatrudnienia, zwłaszcza w przypadku osób z długim stażem pracy w jednej firmie.
Osoby w wieku przedemerytalnym i emerytalnym, choć często posiadają inne źródła finansowania, np. emerytury, również odczuwają negatywne skutki bezrobocia. Malejące możliwości adaptacyjne i silne przywiązanie do poprzedniego miejsca pracy utrudniają im przekwalifikowanie.
Płeć również kształtuje doświadczenie bezrobocia. Kobiety, z racji tradycyjnych ról społecznych i decyzji związanych z macierzyństwem, często później wchodzą na rynek pracy lub przerywają aktywność zawodową na dłuższy czas. W konsekwencji trudniej im wrócić do pracy. Mężczyźni natomiast wykazują większą aktywność zawodową w wieku 25-44 lata, osiągając nawet 90% udziału w tej grupie wiekowej, podczas gdy dla kobiet wartość ta jest znacznie niższa. Dopiero w wieku 40-49 lat kobiety osiągają największy poziom aktywności zawodowej.
Bezrobocie jest zatem problemem, który w różny sposób dotyka ludzi w zależności od ich wieku i płci, wpływając na ich możliwości zawodowe oraz zdolność do radzenia sobie z jego skutkami.
Zobacz też: Jak sobie poradzić z utratą pracy? Co dalej? Co zrobić po zwolnieniu?
Jak pomóc osobie bezrobotnej?
Zawsze starajmy się pomóc osobie bezrobotnej w naszym otoczeniu. Sposobem na walkę z rosnącą stopą bezrobocia w Polsce jest również rozmowa z doradcą zawodowym i udział w szkoleniach, ale też wato próbować zbudować w osobie bezrobotnej pozytywnego wizerunku samego siebie i wiary własne możliwości.
Kluczem jest odpowiednia motywacja. Warto zainteresować się ciekawym kursem, poznać perspektywy zatrudnienia w różnych firmach, a może nawet podjąć się procesu przebranżowienia. Jest to odpowiednie rozwiązanie, jeśli czujemy się zmęczeni dotychczasową pracą i nie możemy znaleźć nowej. Może się okazać, że nabycie umiejętności i praktyki w całkiem nowym zawodzie otwiera drzwi kariery do wielu miejsc pracy.
Psychologiczne skutki braku pracy – jak radzić sobie z poczuciem bezsilności?
Brak pracy może wywoływać szereg negatywnych emocji, takich jak lęk, poczucie bezsilności czy depresja. Bez zatrudnienia, szczególnie przez dłuższy czas, mogą pojawić się trudności w utrzymaniu poczucia własnej wartości. Długotrwała bezrobocie może prowadzić do poczucia alienacji społecznej i wycofania. Osoby pozostające bez pracy często czują się mniej wartościowe, co może wpłynąć na ich zdrowie psychiczne i relacje z bliskimi. Warto wtedy skorzystać z pomocy specjalistów – psychologów lub doradców zawodowych, którzy pomagają w przezwyciężeniu kryzysu. Istotne jest także utrzymywanie aktywności społecznej, wolontariat czy uczestnictwo w kursach zawodowych, które mogą nie tylko wzmocnić poczucie przydatności, ale także pomóc w nawiązaniu nowych relacji zawodowych. Wsparcie ze strony rodziny i bliskich może odegrać kluczową rolę w szybkim powrocie do aktywności zawodowej.
Jak wyjść z impasu – kroki do aktywności zawodowej po długotrwałym bezrobociu
Długotrwałe pozostawanie bez pracy często prowadzi do poczucia impasu, co może utrudniać podjęcie działań w kierunku zatrudnienia. Kluczowe jest rozpoczęcie procesu aktywizacji zawodowej od małych kroków. Warto zacząć od przeglądu swojego CV, aktualizacji umiejętności zawodowych lub zdobycia nowych kompetencji. Uczestnictwo w kursach online, które pozwalają na rozwój umiejętności cyfrowych czy językowych, zwiększa szanse na znalezienie pracy. Dobrym krokiem jest także skorzystanie z pomocy doradców zawodowych, którzy pomogą w opracowaniu planu działania i wyborze odpowiednich ofert. Ponadto warto poszukiwać pracy w wolontariacie lub stażach, które pozwalają nie tylko zdobyć doświadczenie, ale także zwiększyć motywację do dalszych działań. Przede wszystkim ważne jest zachowanie pozytywnego podejścia i wytrwałości, bo powroty na rynek pracy często wymagają czasu i konsekwencji.
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_85502202_bezrobotny-zm%C4%99czony-lub-podkre%C5%9Bli%C5%82-biznesmen-siedz%C4%85cy-na-chodniku-po-pracy-podkre%C5%9Bli%C5%82-koncepcj%C4%99.html?vti=nrpdxfuxqunkr59tkm-1-17
