Minimalne wynagrodzenie w 2024 roku zostało podwyższone dwukrotnie. Większe kwoty dotyczą nie tylko osób pracujących na pełnym etacie, ale również pracowników na określonych umowach cywilnoprawnych. Sprawdzamy, ile wynosi stawka godzinowa po podwyżkach i co grozi pracodawcy za brak wypłacania minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W Polsce płacę minimalną ustala się na podstawie różnych czynników i ogłasza za pomocą stosownego rozporządzenia. Stawki proponowane corocznie przez Radę Ministrów dotyczą minimalnego wynagrodzenia za pracę dla pracowników zatrudnionych na pełen etat, a także stawek godzinowych stosowanych w umowach cywilnoprawnych. Przeciętna wysokość minimalnego wynagrodzenia ma więc różne zakresy. Ile wynoszą one w 2024 roku? Jakie to kwoty brutto i netto? Co w sytuacji, gdy pracodawca nie wypłaca minimalnej stawki godzinowej?
Czym jest minimalna stawka godzinowa?
Płaca minimalna odnosi się do stawek miesięcznego wynagrodzenia, którą otrzymują osoby zatrudnione na pełen etat. Jednak ustalone kwoty dotyczą również stawek godzinowych przy rozliczaniu na podstawie określonych umów cywilnoprawnych.
Zgodnie z dokładną definicją podaną w art. 1 Ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, minimalna stawka godzinowa to:
minimalna wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług, przysługująca przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi.
Minimalne wynagrodzenie za pracę w stawce godzinowej obowiązuje więc osoby pracujące m.in. na podstawie umowy zlecenia.
Wysokość minimalnej stawki godzinowej – od czego zależy?
Zakres wysokości minimalnej stawki godzinowej zależy od wielu czynników. Kwota ta jest poddawana corocznej waloryzacji. Według art. 3 Ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, podwyższenie minimalnej stawki godzinowej w jednym terminie (od 2 stycznia) następuje wtedy, gdy prognozowany na rok następny wskaźnik cen wynosi mniej niż 105%. W sytuacji, kiedy czynnik ten dotyczy co najmniej 105%, ustala się dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej (od 1 stycznia i od 1 lipca).
Podwyższenie płacy minimalnej wynika też z realnego wzrostu gospodarczego oraz opinii związków zawodowych, pracodawców, czy ekspertów ds. rynku pracy, które mogą być uwzględnione w ustalaniu nowych stawek.
Minimalna stawka godzinowa dla określonych umów cywilnoprawnych nie zawsze jest taka sama dla wszystkich pracujących. Wpływ na ostateczną kwotę ma też:
1) status studenta (brak konieczności opłacania składek ZUS na ubezpieczenia społeczne),
2) wiek poniżej 26 lat (zerowy PIT – zwolnienie z podatku dochodowego),
3) zatrudnienie i opłacanie ZUS u innego pracodawcy,
4) dobrowolne opłacanie składek na ubezpieczenie chorobowe.
Stawka godzinowa 2024 – ile wynosi?
Aktualne stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 roku.
Stawki godzinowe w 2024 roku są więc następujące:
1) od dnia 1 stycznia ustala się minimalną stawkę godzinową w wysokości 27,70 zł (podwyższenie oznacza wzrost o 4,9 zł względem kwoty obowiązującej od 1 stycznia 2023 roku, czyli o 21,5%);
2) od dnia 1 lipca ustala się minimalną stawkę godzinową w wysokości 28,10 zł (ta podwyżka płacy minimalnej w stawce godzinowej oznacza wzrost o 4,6 zł w porównaniu do kwoty z 1 lipca 2023 roku, czyli o 19,5%).
Powyższe stawki są wynagrodzeniem brutto, dlatego nie oznaczają dokładnej kwoty, która trafi w ręce pracownika.
Stawka godzinowa 2024 na rękę
Aby uzyskać informację o stawce godzinowej na rękę w 2024 roku, trzeba uwzględnić kwoty netto. W tym przypadku wynagrodzenie wynosi:
1) od 1 stycznia stawka godzinowa netto to 21,75 zł (bez dobrowolnej składki chorobowej 22,37 zł);
2) od 1 lipca stawka godzinowa netto to 22,07 zł (bez dobrowolnej składki chorobowej 22,70 zł).
Co w sytuacji, gdy wypłacana stawka godzinowa jest niższa niż kwota minimalna?
W związku z tym, że płaca minimalna wzrosła również w stawce godzinowej, pracodawcy musieli sobie poradzić ze zwiększonymi kosztami zatrudnienia. Nie zawsze byli oni w stanie zapewnić zatrudnionym nowe zakresy płac w przypadku umów cywilnoprawnych. Co w przypadku, gdy pensja minimalna nie jest osiągnięta? Wtedy ma zastosowanie art. 8e Ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, który brzmi:
Kto, będąc przedsiębiorcą albo działając w imieniu przedsiębiorcy albo innej jednostki organizacyjnej, wypłaca przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi wynagrodzenie za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług w wysokości niższej niż obowiązująca wysokość minimalnej stawki godzinowej, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
Zaniżanie należnego wynagrodzenia jest więc dla przedsiębiorcy mało opłacalne, ponieważ może skutkować dotkliwymi konsekwencjami finansowymi.
Źródła zdjęć:
- https://pl.123rf.com/photo_38783655_polskie-monety-z%C5%82otowe-bliska.html
- https://pl.123rf.com/photo_12733951_czarny-portfel-z-dziesi%C3%A4%E2%84%A2%C3%A4%E2%80%A1-z%C3%A5%E2%80%9Aotych-polskich-pieni%C3%A4%E2%80%A6dz-papierowy-r-na-jednego-polskiego-pieni%C3%A4%E2%80%A6dza.html
- https://pl.123rf.com/photo_129690505_oszcz%C4%99dzaj-pieni%C4%85dze-dzi%C4%99ki-stosom-monet-na-rozw%C3%B3j-firmy.html
