Kiedy następuje przedawnienie długów i jakiego rodzaju roszczenia im ulegają? Z tego tekstu dowiecie się, na czym polega przedawnienie długu i jaki termin przedawnienia może obowiązywać w przypadku Waszego! Tłumaczymy, ile lat musi minąć do momentu, w którym wierzyciel nie będzie mógł skutecznie dochodzić swoich należności. Jakie konsekwencje się z tym wiążą?
Przedawnienie długu – zasady
Czy długi ulegają przedawnieniu? Jeśli posiadacie nieuregulowane mandaty lub inne niespłacone zobowiązania finansowe, nie powinniście liczyć na to, że dzięki przepisom uda Wam się uniknąć działań windykacyjnych, a w ostateczności – komornika sądowego. Mogą oni podjąć wobec Was działania egzekucyjne na długo przed upływem terminu przedawnienia!
Jednak pojęcie przedawnienia długów pojawia się w Kodeksie cywilnym. Po ilu latach roszczenia przedawniają się i od czego zależy termin przedawnienia? To omówimy w dalszej części tekstu!
Przedawnienie długów – Kodeks cywilny
Jakie informacje dotyczące terminu przedawnienia zaległych zobowiązań znajdziemy w Kodeksie cywilnym? Zgodnie z jego przepisami przedawnieniu mogą ulec wyłącznie roszczenia majątkowe. Jedne z tych, które posiadają najkrótszy termin przedawnienia, są m.in. mandaty.
Wyjątek stanowią tu także niektóre rodzaje roszczeń majątkowych, do których należą:
- roszczenie o zniesienie współwłasności;
- roszczenie windykacyjne.
Dzięki wprowadzeniu terminu przedawnienia długów możliwość dochodzenia roszczeń z tytułu niespłaconych zobowiązań jest ograniczona czasowo. Co ciekawe, przepisy nie definiują tu jednoznacznie pojęcia wierzyciela. Zgodnie z treścią art.353 KC zostaje on określony:
Osobą powiązaną stosunkiem zobowiązaniowym z dłużnikiem, od którego ma prawo żądać określonego świadczenia – długu.
Jaki jest termin przedawnienia długu?
Kiedy, zgodnie z obowiązującymi przepisami, następuje przedawnienie długu? Koniec terminu przedawnienia przypada w momencie upływu 6 lat od dnia wymagalności zobowiązania. Rozumiemy przez to termin, do którego dłużnik miał uregulować należność.
W przypadku niektórych niespłaconych zobowiązań termin przedawnienia będzie jednak krótszy. Dotyczy to m.in. mandatów, które przedawniają się już po roku, czy roszczeń powtarzalnych oraz wynikających z prowadzenia działalności gospodarczej, przedawniających się po upływie 3 lat.
Uznaje się, że terminem przedawnienia długu jest ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba, że termin przedawnienia jest krótszy, niż 2 lata. To ważne zwłaszcza w wypadku, w którym chcecie podnieść zarzut przedawnienia w sądzie!
Ile lat musi minąć do przedawnienia długu?
Choć większość roszczeń przedawnia się po upływie 6 lub 3 lat, są i takie, których okres przedawnienia jest znacznie krótszy. Ile lat musi minąć, aby nastąpiło przedawnienie długu? Poniżej wymieniamy kilka z terminów przedawnienia:
- mandat – 1 rok;
- roszczenia z tytułu umowy przewozu oraz przedwstępnej umowy sprzedaży – 1 rok;
- roszczenia przedsiębiorcy z tytułu nieopłaconej przez klienta faktury – 2 lata;
- roszczenia z tytułu umowy sprzedaży – 2 lata;
- roszczenia dostawcy z tytułu dokonanej dostawy – 2 lata;
- roszczenia z tytułu umowy o dzieło – 2 lata od dnia oddania dzieła;
- zaległe opłaty za usługi telekomunikacyjne – 2 lata;
- niespłacony debet na koncie (lub inne roszczenia wynikające z umowy rachunku bankowego – 2 lata;
- wszelkie należności z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej – 3 lata;
- należności z tytułu kary umownej przewidzianej w umowie między kontrahentami – 3 lata;
- niezapłacona lub niezwrócona kaucja/zaliczka – 3 lata;
- roszczenia z tytułu umowy o pracę – 3 lata;
- roszczenia z tytułu umowy ubezpieczeniowej – 3 lata;
- zobowiązania z tytułu umowy o kredyt lub pożyczkę – 3 lata;
- zadłużenie z tytułu czynszu – 3 lata;
- zadłużenie na karcie kredytowej – 3 lata;
- zobowiązania podatkowe – 3 lub 5 lat;
- długi spadkowe – 6 lat;
- roszczenia innego rodzaju, stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu lub innej instytucji powołanej do rozpoznawania spraw danego rodzaju.
Jeśli więc wierzyciel wniesie sprawę o nakaz zapłaty do sądu, kiedy przedawnienie długu już nastąpiło, będziecie mogli podnieść zarzut przedawnienia.
Przerwanie biegu przedawnienia długu – kiedy może nastąpić?
To, że dług ulega przedawnieniu nie oznacza, że dzieje się to automatycznie pomimo podjętych przez wierzyciela działań windykacyjnych, aby odzyskać należność. Co może wpłynąć na przerwanie biegu przedawnienia zobowiązania? Są to:
- każda czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwzięta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
- uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której ono przysługuje;
- wszczęcie mediacji.
Każda z wymienionych czynności sprawia, że dojdzie do przerwania biegu przedawnienia długu. Co to oznacza w praktyce? Bieg przedawnienia wierzytelności liczy się od nowa.
Zawieszenie biegu przedawnienia długu – kiedy do niego dochodzi?
Bieg przedawnienia długu może zostać nie tylko przerwany, ale również zawieszony. W takim przypadku bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a ten już rozpoczęty ulega zawieszeniu. Dotyczy to wymienionych poniżej rodzajów roszczeń:
- przysługującym dzieciom przeciwko rodzicom – przez czas trwania władzy rodzicielskiej;
- przysługującym osobom niemającym pełnej zdolności do czynności prawnych przeciwko osobom sprawującym opiekę lub kuratelę nad nimi – przez czas sprawowania przez te osoby opieki;
- przysługującym jednemu z małżonków przeciwko drugiemu – przez czas trwania małżeństwa;
- wszelkich roszczeń, gdy z powodu siły wyższej uprawniony nie może ich dochodzić przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw danego rodzaju – przez czas trwania przeszkody.
W przypadku tego rodzaju roszczeń majątkowych przedawnienie długu przebiega w inny sposób.
Czy można odzyskać przedawniony dług?
Czy po upływie terminu przedawnienia wierzytelności można jeszcze odzyskać pieniądze od dłużnika? Przedawnienie długu nie oznacza, że przestaje on istnieć, nie musi już być jednak obowiązkowo spłacony.
Oznacza to, że jeśli wierzyciel zdecyduje się skierować sprawę na drogę sądową, dłużnik będzie mieć prawo podnieść zarzut przedawnienia, który sprawi, że sąd oddali powództwo wierzyciela. Jeśli więc prowadzicie np. działalność gospodarczą i jeden z Waszych klientów uparcie odmawia opłacenia zaległej faktury, warto skorzystać z usług windykatora, lub jeśli posiadacie już sądowy nakaz zapłaty (z nadaniem klauzuli wykonalności), komornika, zanim należność się przedawni.
Uwaga! Nawet pomimo wygaśnięcia zobowiązania w celu zaspokojenia roszczeń wierzyciela ten ma jeszcze możliwość wpisania jego danych do jednego z rejestrów dłużników biura informacji gospodarczej.
Jakie długi się nie przedawniają?
Jak wspominaliśmy, jedyne roszczenia, w przypadku których Kodeks cywilny dopuszcza podstawowy termin przedawnienia, to te majątkowe. Jakie długi się nie przedawniają? Poniżej znajdziecie ich aktualną listę:
- roszczenia o zniesienie współwłasności rzeczy;
- roszczenia wynikające z prawa własności nieruchomości (wydobywcze i negatoryjne);
- roszczenia inne niż majątkowe (np. roszczenia wynikające ze stosunków rodzinno-opiekuńczych);
- roszczenie o naprawienie szkody jądrowej;
- roszczenia powstałe w wyniku zbrodni wojennych, ludobójstwa i zbrodni przeciwko ludzkości.
Sprawdź też: Spirala zadłużenia – co to jest? Jak wyjść ze spirali zadłużenia?
Czy warto jest czekać aż dług się przedawni?
Jeszcze kilka lat temu czas przedawnienia długów mógł wynosić nawet 10 lat, jednak obecnie został skrócony do 6 lat. Większość zadłużeń przedawnia się jednak już po 3 latach. Rodzi się pytanie – czy warto jest czekać na przedawnienie? Choć może się wydawać, że czekanie na przedawnienie długu to sposób na uniknięcie spłaty, rzeczywistość jest bardziej skomplikowana. Terminowe regulowanie zobowiązań to najbezpieczniejsze podejście. Zlekceważenie długu może prowadzić do narastania odsetek oraz innych kosztów.
Dodatkowo, bieg przedawnienia może zostać przerwany przez różne czynniki, takie jak działania windykacyjne lub postępowanie sądowe, co resetuje czas liczenia przedawnienia. Czekanie, aż dług „zniknie”, wiąże się więc z ryzykiem. Jeżeli sytuacja finansowa jest trudna, warto rozważyć opcje takie jak konsolidacja długów, które mogą pomóc w ich spłacie na korzystniejszych warunkach.
Gdzie sprawdzić, czy dług jest przedawniony?
Chcecie sprawdzić, czy przedawnienie długu dotyczy także Waszego niespłaconego zobowiązania? W żadnym wypadku nie zwracajcie się w tej sprawie bezpośrednio do samego wierzyciela! Może to zostać potraktowane jako forma uznania długu, co może znacząco zaszkodzić w przypadku skierowania sprawy na drogę sądową i prób uzyskania nakazu zapłaty przeciwko Wam. Taki nakaz umożliwia już wszczęcie egzekucji komorniczej z wynagrodzenia, czy Waszego rachunku bankowego.
Jeśli macie poważne problemy z zadłużeniem, dobrym rozwiązaniem jest zwrócenie się o pomoc do jednej z kancelarii oddłużeniowych, które pomogą zbadać dokumenty dotyczące zaległych zobowiązań i etapów postępowania egzekucyjnego. Podpowiedzą też, czy możliwe będzie, aby podnieść w sądzie zarzut przedawnienia.
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_13034798_zarabia%C3%A4%E2%80%A1.html