Na czym polega zajęcie komornicze pensji i po jakim czasie można się go spodziewać? Jeśli nie spłacacie swoich zobowiązań w terminie, mogą czekać Was poważne konsekwencje. Kto zostaje poinformowany pierwszy o zajęciu wynagrodzenia za pracę przez komornika sądowego? Czy pracodawca dowie się o tym, że pracownik ma długi? Na te pytania odpowiadamy w tekście!
Na czym polega zajęcie komornicze wynagrodzenia?
Zajęcie wynagrodzenia w ramach egzekucji komorniczej to jeden z pierwszych kroków do odzyskania należności wierzycieli. Komornik sądowy ma wtedy obowiązek wysłać odpis zajęcia zarówno pracodawcy, jak i pracownikowi, z którego wynagrodzenia za pracę dokonuje zajęcia.
Ile komornik może zająć z pensji pracownika i czy jest to zależne od wysokości otrzymywanego wynagrodzenia? Czy zajęcie obejmuje także minimalne wynagrodzenie i jakie obowiązki ma tutaj pracodawca? Temu przyjrzymy się w dalszej części tekstu.
Zajęcie pensji pracownika – czego nie można mu wypłacić?
Jeśli firma otrzyma zawiadomienie o zajęciu pensji dłużnika, obowiązkiem pracodawcy jest natychmiast je uwzględnić. Przykładowo, jeśli wypłata wynagrodzenia przypada nawet na jeden kolejny dzień po otrzymaniu przez pracodawcę zawiadomienia wydanego przez organ egzekucyjny, ten nie może już wypłacić pracownikowi jego pełnej kwoty.
Pracodawca, nazywany tu także podmiotem zatrudniającym, ma także za zadanie wyliczyć wysokość kwoty, którą będzie można wypłacić pracownikowi już po odjęciu kwoty zajęcia. Na podanie komornikowi żądanych przez niego informacji zatrudniający mają zaledwie tydzień!
Co w sytuacji, w której pracownik będzie próbował uniknąć zajęcia poprzez zmianę pracy? Nawet w takich przypadkach poprzedni pracodawca jest zobowiązany do przekazania stosownych dokumentów do nowego miejsca zatrudnienia dłużnika.
Co stanie się, jeśli pracodawca nie dopilnuje któregoś z obowiązków związanych z zajęciem komorniczym wynagrodzenia pracownika? Niestety, błędy i niedopatrzenia mogą skończyć się koniecznością zapłaty grzywny lub odszkodowania.
Czego dotyczy zajęcie wynagrodzenia pracownika?
Co komornik może zabrać z pensji? Zajęcie komornicze wynagrodzenia dotyczy:
- periodycznego wynagrodzenia za pracę oraz wynagrodzenia za prace zlecone;
- nagród i premii przysługujących dłużnikowi za okres jego zatrudnienia;
- związanego ze stosunkiem pracy zysku lub udziału w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszach, pozostających w związku ze stosunkiem pracy.
Do kiedy obowiązuje zajęcie pensji?
Do kiedy będzie obowiązywać zajęcie komornicze wynagrodzenia? W zajęciu podana jest także kwota zadłużenia – do jej całkowitej spłaty będzie też obowiązywać zajęcie. Uwaga! Trzeba tu pamiętać także o określonych przepisami limitach potrąceń komorniczych.
Limity potrąceń komorniczych z pensji pracownika – jakie aktualnie obowiązują?
Co przysługuje dłużnikowi po wypłacie zajętego wynagrodzenia komornikowi? Obowiązują tu limity potrąceń, zgodnie z którymi zajęcia mogą być wykonywane w następujących granicach:
- w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych – do wysokości trzech piątych wynagrodzenia (60%);
- w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych – do wysokości połowy wynagrodzenia (50%);
- dla nierozliczonych zaliczek pieniężnych – do wysokości połowy wynagrodzenia (50%);
- dla kar pieniężnych (za jedno przekroczenie) – dzienne wynagrodzenie netto, a łącznie – jedna dziesiąta wynagrodzenia przypadającego do wypłaty po potrąceniu obowiązkowych potrąceń;
- nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości.
Dłużnikom pracującym w oparciu o umowę o pracę, z wyjątkiem zajęć alimentacyjnych przysługuje także kwota wolna od zajęcia komorniczego.
Kwota wolna od zajęcia wynagrodzenia – komu przysługuje i w jakiej wysokości?
Jeśli jesteście zatrudnieni w oparciu o umowę o pracę i ściągane Wam należności nie są zaległymi świadczeniami alimentacyjnymi, komornik musi Wam pozostawić tzw. kwotę wolną od zajęcia. Jej wysokość powinna sięgać wysokości płacy minimalnej, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Co w sytuacji, w której zajęte zostaje wynagrodzenie pracownika, zatrudnionego w niepełnym wymiarze godzin? W takich przypadkach kwota wolna od zajęcia jest obliczana proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Uwaga! Powyższe informacje nie dotyczą wynagrodzenia uzyskiwanego na podstawie umów cywilnoprawnych. Tu komornik sądowy może zająć nawet do 100% wynagrodzenia. Jeśli jednak zostanie udowodnione, że jest to jedyne źródło dochodu dłużnika, możliwe jest zmniejszenie kwoty zajęcia.
Zbieg tytułów potrąceń – obowiązki pracodawcy i limity
Jaką część wynagrodzenia pracownika pracodawca ma obowiązek przekazać komornikowi w przypadku zbiegu tytułów potrąceń? Tu nadal obowiązywać będą maksymalne limity potrąceń:
- przy zbiegu alimentów oraz pozostałych świadczeń – trzy piąte wynagrodzenia netto (do 60%);
- przy zbiegu innych świadczeń niealimentacyjnych a także udzielonej zaliczki pieniężnej – do połowy wynagrodzenia netto (do 50%).
Zajęcie komornicze pensji na umowie zlecenie i na pracy na pół etatu
Do niedawna osoby zatrudnione na podstawie umowy zlecenie były szczególnie narażone na całkowite zajęcie wynagrodzenia przez komornika. Taka praktyka mogła prowadzić do trudnych sytuacji finansowych, zwłaszcza dla dłużników utrzymujących się wyłącznie z tego rodzaju umów. Jednak w 2019 roku przepisy zmieniono, zapewniając lepszą ochronę finansową osobom pracującym na umowie zlecenie.
Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego zrównała warunki ochrony wynagrodzenia z umów zlecenie z umowami o pracę, co oznacza, że dłużnicy mogą obecnie liczyć na bardziej sprawiedliwy proces egzekucyjny.
Wynagrodzenia o charakterze powtarzalnym, takie jak te wynikające z umowy zlecenie, podlegają teraz podobnym zasadom potrąceń co wynagrodzenia pracowników etatowych. Dłużnik, który chce skorzystać z tej ochrony, musi jednak samodzielnie poinformować komornika, że jego wynagrodzenie z umowy zlecenie jest jego jedynym źródłem dochodu lub ma charakter powtarzalny i zapewnia mu utrzymanie.
Komornik nie ma bowiem obowiązku ustalania tych faktów z własnej inicjatywy, dlatego ważne jest, aby dłużnik był proaktywny i przekazał wszystkie istotne informacje, co może pomóc w ograniczeniu zajęcia lub nawet zakończeniu egzekucji.
W przypadku pracy na pół etatu również obowiązują limity zajęcia wynagrodzenia. Jeśli osoba pracująca na pół etatu zarabia mniej niż kwota minimalna, jej wynagrodzenie jest całkowicie chronione przed zajęciem. Natomiast gdy pensja przekracza kwotę minimalną, komornik może dokonać zajęcia, jednak z uwzględnieniem kwoty wolnej od zajęcia, która wynosi obecnie 1745 zł brutto. Dzięki temu osoby zatrudnione na pół etatu, choć często mają ograniczone dochody, są chronione przed nadmiernym zajęciem wynagrodzenia przez komornika.
Zajęcie komornicze pensji – jakie są obowiązki pracodawcy?
Jakich obowiązków powinien dopełnić pracodawca w ciągu 7 dni od daty otrzymania zawiadomienia od komornika o zajęciu pensji pracownika?
Jakie informacje musi przekazać komornikowi pracodawca?
Będzie on musiał w przeciągu tygodnia przedstawić mu następujące informacje:
- zestawienie periodycznego wynagrodzenia za pracę dłużnika oraz oddzielnie jego dochodu z wszelkich innych tytułów za okres trzech miesięcy poprzedzających zajęcie – za każdy miesiąc oddzielnie;
- kwotę oraz terminy, w których zajęta część wynagrodzenia pracownika będzie przekazywana komornikowi;
- oświadczenie o rodzaju przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia, jeśli takie istnieją, ze szczególnym uwzględnieniem informacji dotyczących innych osób, roszczących sobie prawa do zajęcia oraz tego, w jakim sądzie toczy się sprawa o zajęte wynagrodzenie i czy oraz o jakie roszczenia została skierowana do zajętego wynagrodzenia egzekucja przez innych wierzycieli.
Jeśli w wymienionych powyżej okolicznościach pojawią się jakiekolwiek zmiany, pracodawca dłużnika, którego wynagrodzenie zajęto, będzie zmuszony niezwłocznie poinformować o tym fakcie komornika. Jak dopilnować wyznaczonego terminu 7 dni? Wystarczy, że żądane informacje przedstawicie listownie, nadając list w ostatnim dniu za pośrednictwem Poczty Polskiej.
Czy zajęcie komornicze pensji przestaje obowiązywać w momencie podpisania nowej umowy z pracownikiem?
Częstym pytaniem zadawanym w przypadku komorniczego zajęcia pensji jest kwestia podpisania z pracownikiem nowej umowy o pracę czy np. zlecenie. Zajęcie nie przestaje wtedy obowiązywać – dotyczy to nawet tych sytuacji, kiedy firma zmienia właściciela.
Choć o podpisaniu nowej umowy z pracownikiem należy koniecznie poinformować komornika dokonującego zajęcia, sam ten fakt niczego nie zmienia w harmonogramie spłaty. Komornik nie ma w takiej sytuacji obowiązku ponownie wysyłać nowego zajęcia do pracodawcy.
To samo tyczy się zmiany miejsca pracy przez pracownika – dotychczasowy pracodawca jest wtedy zobowiązany do przekazania nowemu dokumentów związanych z zajęciem.
Czy informacja o zajęciu pensji musi znaleźć się w świadectwie pracy?
Choć nie każdy o tym wie, pracodawca ma także obowiązek umieścić informację o zajęciu komorniczym wynagrodzenia w wydawanym pracownikowi świadectwie pracy. We wzmiance o zajęciu muszą znaleźć się poniższe informacje:
- oznaczenie komornika, który zajął należność;
- numer sprawy egzekucyjnej;
- wysokość potrąconych już kwot.
To właśnie dzięki temu zabiegowi nowy pracodawca od razu otrzymuje wszystkie niezbędne informacje dotyczące zajęcia wynagrodzenia. Po otrzymaniu takiego świadectwa pracy, jeśli zobowiązanie nie zostało jeszcze w pełni spłacone, nowy pracodawca ma obowiązek zgłosić to firmie, która wydała świadectwo pracy, jak i komornikowi dokonującemu zajęcia.
Zajęcie komornicze wynagrodzenia a zmiana pracy przez pracownika – przekazanie dokumentów
Kto i komu powinien przekazać dokumenty dotyczące zajęcia pensji pracownika w sytuacji zakończenia umowy? O takim fakcie pracodawca zobowiązany jest poinformować komornika. Jeśli do tego zna on miejsce, w którym aktualnie postanowił zatrudnić się pracownik, powinien przesłać tam dokumenty związane z zajęciem, aby możliwe było wszczęcie egzekucji u nowego pracodawcy.
Analogicznie, jeśli to nowy pracodawca otrzyma świadectwo pracy ze wzmianką o trwającym zajęciu, aby dopełnić obowiązku informacyjnego zatrudniający powinien poinformować o tym fakcie firmę, która je wystawiła i poprosić o przesłanie dokumentów związanych z zajęciem. Przekazanie komornikowi tych informacji także będzie konieczne!
Przesłanie takich danych pozwala na kontynuację zajęcia – postępowanie egzekucyjne rozpoczyna się wraz z wypłatą nowego wynagrodzenia i jest traktowane tak, jakby komornik ponownie dokonał wysłania zajęcia.
Grzywna od komornika dla pracodawcy – za co grozi?
Pracodawca jest zobowiązany dopełnić szeregu formalności związanych z zajęciem pensji pracownika. Za uchybianie się od tych obowiązków organy egzekucyjne mogą nałożyć na firmę wysokie grzywny. Za co grożą?
Pracodawca może zostać ukarany przez komornika grzywną, jeśli:
- nie przekazał zajętego wynagrodzenia komornikowi lub wierzycielowi (w zależności od tego, jaki sposób był określony w otrzymanym od komornika wezwaniu) – naruszenie obowiązków z art. 881 § 3 i 4 K.p.c.;
- nie złożył komornikowi w terminie tygodniowym oświadczenia zawierającego zestawienie wynagrodzenia pracownika za poprzednie trzy miesiące, informację, w jakiej kwocie i w jakich terminach zajęte wynagrodzenie będzie przekazywane, a w razie istnienia przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę – oświadczenie o rodzaju tych przeszkód (czy została już skierowana egzekucja przez innych wierzycieli, czy toczy się w sądzie sprawa o wynagrodzenie, czy inne osoby roszczą sobie do niego prawa) – naruszenie obowiązków z art. 882 K.p.c.
- zaniedbał przesłania dokumentów zajęcia wynagrodzenia nowemu pracodawcy dłużnika – naruszenie obowiązków z art. 884 § 2 i 3 K.p.c.
Aby uniknąć tego typu kłopotów i dodatkowych kosztów, związanych z zajęciem komorniczym wynagrodzenia za pracę upewnijcie się, że znacie wszystkie obowiązki pracodawcy w tym zakresie i starannie pilnujcie terminów przekazania dokumentów oraz zajętej części pensji pracownika.
Jakie są konsekwencje unikania spłaty długów wobec komornika?
Unikanie spłaty długów może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych. Jeśli dłużnik ignoruje wezwania do zapłaty, komornik może przeprowadzić egzekucję nie tylko z pensji, ale także z innych składników majątku, takich jak rachunki bankowe, nieruchomości czy ruchomości. W skrajnych przypadkach może dojść nawet do licytacji majątku, co może spowodować utratę domu lub samochodu. Ponadto unikanie komornika może prowadzić do negatywnego wpisu w Biurze Informacji Kredytowej (BIK), co znacząco utrudni uzyskanie kredytów lub pożyczek w przyszłości. Aby uniknąć takiej sytuacji, warto jak najszybciej podjąć negocjacje z wierzycielem lub skorzystać z pomocy prawnika, który pomoże znaleźć najlepsze rozwiązanie.
Czy można negocjować warunki zajęcia komorniczego?
Choć zajęcie komornicze wynika z obowiązujących przepisów, w niektórych przypadkach dłużnik może negocjować warunki spłaty długu. Przede wszystkim warto skontaktować się z wierzycielem i spróbować ustalić nowe warunki spłaty, np. rozłożenie długu na raty. Niektóre firmy windykacyjne oraz instytucje finansowe są skłonne do kompromisu, jeśli widzą, że dłużnik chce uregulować zobowiązania. Warto również sprawdzić, czy nie doszło do przedawnienia długu, co mogłoby stanowić podstawę do uchylenia zajęcia komorniczego. W wyjątkowych sytuacjach można także wystąpić do sądu o zmniejszenie potrąceń, jeśli dłużnik znajduje się w trudnej sytuacji życiowej.
Źródło zdjęcia: https://pixabay.com/photos/moneybag-money-dollars-currency-8727680/
