Rabat jest pojęciem, które większość osób spotyka na co dzień. To sytuacja, w której następuje obniżenie ceny jakiegoś towaru. Stosowanie rabatu ma też określony cel, głównie marketingowy. Jednak czym dokładnie jest rabat i kiedy jest on stosowany?
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_112702514_promocja-sprzeda%C5%BCy-i-rabat%C3%B3w-sprzeda%C5%BCowych-w-celu-planowania-zakup%C3%B3w-online-oferta-specjalna.html
Rabat – co to jest?
Zniżka, upust, obniżka, przecena, obniżenie kosztów zakupu itp. – wszystkie te słowa są często stosowane jako zamiennik określenia rabat. Ten sposób na obniżenie ceny towaru stosowany jest praktycznie w każdym sklepie i w wielu transakcjach handlowych. Dlaczego rabat udzielany jest tak często? Z jakiego powodu cena produktu zostaje zmniejszona? Jakie są rodzaje rabatu? Sprawdzimy to w artykule.
Rabat – czy ma swoją definicję?
Rabat nie ma jednej definicji ustawowej. Pojawia się ono jedynie w kwestii prawa finansowego lub handlowego. Rabat w znaczeniu ogólnym oznacza obniżenie ceny towaru. Nieco konkretniejsze wyjaśnienie można przeczytać w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 22 października 2008 r. (ITPB2/415-750/08/IB), która brzmi:
„rabat”, zgodnie ze słownikowym znaczeniem tego pojęcia oznacza „zniżkę, ustępstwo procentowe od ustalonych cen towaru, głównie na rzecz nabywców płacących gotówką, kupujących dużą ilość towaru jednorazowo lub w określonym czasie, upust.
Rabat i zniżka – czy znaczą to samo?
Choć rabat, zniżka i upust często stosowane są zamiennie, ich znaczenie nie zawsze jest identyczne. Wszystkie trzy pojęcia odnoszą się do obniżki cen, ale rabat może przyjmować różne formy, nie ograniczając się jedynie do redukcji kwoty. Przykładem jest rabat towarowy, polegający na dodaniu dodatkowego produktu gratis. To właśnie na tej zasadzie opierają się promocje typu „2+1” lub „dwa w cenie jednego”.
Najczęściej jednak spotykamy się z rabatami kwotowymi lub procentowymi. Rabat kwotowy oznacza obniżenie ceny o konkretną sumę, np. 5 zł, co jest proste i jasne, ale nie zawsze wystarczająco atrakcyjne z perspektywy klienta. Sprzedawcy preferują więc zazwyczaj rabaty procentowe, ponieważ bardziej przyciągają uwagę. Oznaczenie „-10%” może wydawać się bardziej korzystne niż „-1 zł”, choć dla niektórych produktów wartość po rabacie pozostaje taka sama. Wybór formy rabatu jest więc nie tylko kwestią księgową, ale także skutecznym narzędziem marketingowym, które wpływa na decyzje zakupowe klientów.
Jakie są rodzaje rabatów?
Podstawowe rodzaje rabatów obejmują dwa jego typy. Różnią się one od siebie pod względem podmiotu, jakiego dotyczą oraz sposobu jego rozliczania. Najczęściej spotykany jest:
1) Rabat finansowy – to sytuacja, w której cena wyjściowa produktu jest obniżona o jej procent lub wcześniej ustaloną kwotę. Rabat finansowy można naliczyć od razu, co musi być wskazane w dowodzie zakupu (paragonie, fakturze), dając sprzedawcy możliwość obniżenia przychodu. Inną sytuację jest udzielenie obniżki w czasie przyszłym. Sprzedawca nie ma wtedy możliwości odliczyć od razu kwoty samego rabatu, ponieważ musi poczekać na sfinalizowanie transakcji.
2) Rabat towarowy – od obniżki finansowej odróżnia go forma upustu. W przypadku rabatu towarowego klient otrzymuje dodatkowe sztuki towaru, który zakupił. W rzeczywistości więc otrzymuje większą ilość rzeczy za taką samą cenę. W rezultacie kupujący płaci mniej, czyli zyskuje rabat. Warto pamiętać, że nie cena produktu jest tu najważniejsza. Dodatkowy towar musi być tego samego rodzaju, ponieważ w innym przypadku musi zostać naliczony odpowiedni podatek, który odzwierciedla sprzedaż premiowa.
Pozostałe rodzaje rabatów
Poza dwoma podstawowymi rodzajami rabatów, mamy do czynienia z wieloma innymi formami związanymi z obniżką ceny produktów. Rabat można bowiem udzielić na różne sposoby oraz na rozmaitych warunkach, które zastosuje sprzedawca zgodnie ze swoją wizją handlową i marketingową. Z jakim rabatem można się jeszcze spotkać?
Rabat kwotowy – gdy kwota wyjściowa jest zmniejszona o określoną wcześniej kwotę pieniężną. Rabat kwotowy łączy się z różnym sposobem jego przyznawania. Można tu wyróżnić rabat transakcyjny przyznawany podczas wydawania faktury i rabat potransakcyjny, czyli po wystawieniu faktury, gdzie wymaga się przygotowania faktury korygującej.
Rabat progowy – klient otrzymuje obniżkę ceny, gdy uzyska odpowiedni próg w wysokości kwoty zakupu. Im wyda więcej, tym rabat będzie wyższy i atrakcyjniejszy.
Rabat sezonowy – przyznawany tylko ściśle określonym czasie np. z okazji jakiegoś święta lub w pewnym okresie np. świątecznym, zimowym itp.
Rabat lojalnościowy – ma on skłonić do ponownych zakupów klienta, który kupił już jakiś produkt. W przypadku rabatu lojalnościowego nalicza się go w przypadku kolejnych transakcji, co ma służyć umocnieniu więzi w przypadku stałych klientów.
Rabat funkcjonalny – klient może z niego skorzystać, gdy spełni warunki określone przez sprzedającego, np. wyrazi swoją opinię o zakupie lub zapisze się do newslettera.
Rabat na formę płatności – stanowi procent kwoty całego towaru. Taka wartość obniża ostateczną kwotę do zapłaty najczęściej w przypadku transakcji gotówkowych.
Jak udzielać rabatów?
To, ile wyniesie obniżenie ceny towaru, zależy od samego właściciela, który musi ustalić opłacalność całego procesu. Rabat zwykle stanowi pewien procent wartości całego towaru. Kwota odliczana jest od maksymalnie najwyższej ceny wyjściowej. Aby sprawdzić, zakres udzielanego rabatu, stosuje się określone przeliczenia.
Najpopularniejszym sposobem obliczania jest rabat kwotowy, w którym od ceny wyjściowej odlicza się określoną kwotę. Np. kupując sweter za 100 zł, otrzymuje się rabat 20 zł. Ostateczna cena produktu to 100 zł minus 20 zł, czyli 80 zł.
Nieco innym wzorem charakteryzuje się obliczanie procentowe. W przypadku otrzymania 10% rabatu na sweter z ceną 150 zł należy od liczby 100 odjąć 10 (rabat w procentach), następnie podzielić przez liczbę 100 i pomnożyć przez 150 (cena produktu). Wynik to 135 zł, a więc ostateczna cena po rabacie 10%.
Rabat udzielany klientowi a podstawa opodatkowania
Mimo że rabat nie ma definicji ustawowej, występuje w ustawie dotyczącej podatku od towarów i usług. Zgodnie z jej treścią:
„Podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:
1) stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
2) udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;”
Korzystniejsze dla przedsiębiorcy będzie więc udzielenie rabatu przy dokonaniu sprzedaży, co nie wymaga wystawienia dodatkowej korekty faktury.
Czy udzielanie rabatu i obniżek cen jest opłacalne?
Rabat to przede wszystkim inwestycja. Wielu osobom kojarzy się on tylko z kosztem dla przedsiębiorcy. W ostatecznym rozrachunku może on jednak wiele zyskać. W obliczu stale rosnących kosztów życia coraz więcej klientów poszukuje promocji i atrakcyjnych obniżek cen. Udzielenie rabatu ma niejako przyciągnąć potencjalnego klienta, a także go utrzymać na dłużej np. dzięki rabatom lojalnościowym. Koszt, który ponosi przedsiębiorca, zamienia się w większy popyt i zainteresowanie produktem. Stosowanie co jakiś czasu odpowiedniego rabatu to idealne uzupełnienie skutecznej strategii marketingowej.
Udzielanie rabatu – o czym pamiętać?
Aby udzielony rabat spełnił swoją funkcję, musi być odpowiednio przygotowany. Zanim cena zostanie obniżona, trzeba zwrócić uwagę na:
- wysokość rabatu – cena po obniżce powinna być atrakcyjna dla klienta, ale jednocześnie nie może być niższa niż sam koszt produkcji;
- to, czy cena z uwzględnionym rabatem nie będzie niezgodna z zasadami zdrowej konkurencji;
- to, czy dany produkt jest odpowiednio atrakcyjny dla klienta i rabat może rzeczywiście wpłynąć na wzrost popytu;
- dobre dopasowanie rodzaju rabatu do celów strategicznych i potrzeb firmy – czy biznes potrzebuje przyciągnąć klientów w sezonie (rabat sezonowy) czy lepiej inwestować w trwałe relacje (rabat lojalnościowy).
Jak skutecznie negocjować rabaty?
Negocjowanie rabatów to umiejętność, która może przynieść realne oszczędności zarówno konsumentom, jak i przedsiębiorcom. Skuteczna negocjacja opiera się na kilku kluczowych zasadach:
- Znajomość rynku – przed rozpoczęciem rozmów warto sprawdzić ceny konkurencji i aktualne promocje.
- Zakupy hurtowe – większe zamówienia często otwierają możliwość uzyskania korzystniejszych warunków cenowych.
- Relacja z dostawcą – lojalni klienci mogą liczyć na specjalne oferty i indywidualne zniżki.
- Argumentowanie korzyści – przedstawienie kontrahentowi długofalowych korzyści wynikających ze współpracy może zachęcić go do obniżenia ceny.
Rabat a strategia sprzedażowa – kiedy warto go stosować?
Rabat może być skutecznym narzędziem zwiększającym sprzedaż, ale jego nadużywanie może prowadzić do obniżenia wartości marki. Najlepsze momenty na zastosowanie rabatów to:
- Wprowadzenie nowego produktu – zachęcenie klientów do wypróbowania nowej oferty.
- Sezonowe wyprzedaże – usunięcie zalegającego towaru i zwiększenie płynności finansowej.
- Programy lojalnościowe – nagradzanie stałych klientów, co sprzyja budowaniu długoterminowych relacji.
Warto jednak pamiętać, że rabat powinien być częścią przemyślanej strategii cenowej, aby nie prowadził do spadku marży i wartości postrzeganej produktu.
Źródło zdjęcia: https://pixabay.com/pl/photos/orzech-kokosowy-tropikalny-lato-6082196/
