Fobia społeczna to jedno z najczęściej diagnozowanych zaburzeń psychicznych. Osoby, które borykają się z tą przypadłością mają problemy z podstawowymi czynnościami, takimi jak wyjście do sklepu, rozmowa telefoniczna czy publiczne spożywanie posiłku. Fobia społeczna a praca – jak to pogodzić? Czy istnieje praca dla osób z fobią społeczną? Tłumaczymy, jak sobie z tym poradzić.

Fobia społeczna a praca

Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_114119033_biznesmeni-zajmuj%C4%85cy-si%C4%99-koncepcjami-biznesowymi-znajduj%C4%85-si%C4%99-pod-presj%C4%85-pracy-win%C4%85-za-to-m%C5%82odzi.html

Lęk przed ludźmi – czy to normalne?

Czasem każdy z nas bywa nieśmiały, czy nawet aspołeczny. O ile jednak naturalna obawa przed poznawaniem nowych ludzi w biurze czy kolejnym krokiem w karierze, towarzyszą wszystkim, o tyle fobia społeczna dotyka tylko niektórych i może poważnie wpłynąć na nasz tryb pracy. Uwaga, to nie to samo, co introwertyk w pracy!

Odczuwacie silny lęk przed wejściem do nowego biura, a na myśl o zapoznawaniu się z zespołem dopada Was panika? Te sytuacje powtarzają się nie tylko w pracy? W takim wypadku warto skonsultować się ze specjalistą, który pomoże Wam dowiedzieć się, czy dolega Wam fobia społeczna.

Lęk przed ludźmi w pracy da się pokonać! Pomóc może terapia, a w skrajnych przypadkach również ta farmakologiczna. Nie oznacza to jednak, że z fobią społeczną nie da się żyć i podjąć satysfakcjonującej pracy! Wystarczy, że skorzystacie z pomocy fundacji zajmujących się aktywizacją zawodową i zaopiekujecie się sobą w miejscu pracy tak, aby łatwiej Wam było współpracować z innymi i rozwijać się na rynku pracy.

Fobia społeczna nie jest częścią naszej osobowości, a jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń psychicznych. To właśnie dlatego macie szansę skutecznie nad nim pracować!

Fobia społeczna – co to jest?

Fobia społeczna to zaburzenie lękowe, które objawia się silnym strachem przed różnego rodzaju sytuacjami społecznymi. Dla osoby cierpiącej na tę przypadłość nawet codzienne czynności, takie jak rozmowa z obcymi, spożywanie posiłku w miejscu publicznym czy przejście przez zatłoczoną ulicę, mogą stać się źródłem nieustającego stresu. To nie tylko lęk przed byciem w centrum uwagi, ale także przed zwykłym funkcjonowaniem w otoczeniu innych ludzi.

Pacjenci z fobią społeczną często starają się unikać kontaktów z innymi, zamykając się w swojej strefie komfortu. Izolacja staje się ich mechanizmem obronnym, ale niestety nie prowadzi do rozwiązania problemu – przeciwnie, potęguje go. W skrajnych przypadkach osoby dotknięte tym zaburzeniem wybierają tzw. hikikomori, czyli izolację społeczną z jednoczesnym funkcjonowaniem w świecie online. W Internecie mogą poczuć się bezpieczniej dzięki możliwości zachowania anonimowości i większej kontroli nad interakcjami.

Zjawisko fobii społecznej zaczęło być intensywnie badane dopiero w latach 90. XX wieku. Dzięki precyzyjnym kryteriom diagnostycznym psychiatrom udało się odróżnić zwykłą nieśmiałość od poważniejszego zaburzenia. Fobia społeczna często współwystępuje z innymi problemami, takimi jak depresja, lęki, agorafobia czy ataki paniki. Klasyfikowanie jej jako odrębnej jednostki chorobowej pozwala lepiej zrozumieć problem i wdrożyć skuteczne leczenie.

Przyczyny fobii społecznej

Powody rozwoju fobii społecznej są zróżnicowane i mogą obejmować zarówno biologiczne, jak i środowiskowe czynniki. Kluczową rolę odgrywa potrzeba akceptacji społecznej i obawa przed krytyką. Dzisiejszy świat, w którym wiele uwagi poświęca się temu, jak jesteśmy postrzegani, sprzyja rozwojowi tego zaburzenia.

Według szacunków dotyka ono 7-9% populacji, przy czym kobiety są bardziej podatne na tę chorobę. Zaburzenie zwykle zaczyna się przed 20. rokiem życia i częściej dotyka osoby z niższym wykształceniem, bez stałego zatrudnienia czy w związku z trudniejszą sytuacją ekonomiczną.

Przyczyny fobii społecznej można podzielić na kilka głównych kategorii:

1) Genetyka i temperament – Badania pokazują, że osoby z rodzinną historią zaburzeń psychicznych są bardziej narażone na rozwój fobii społecznej. Pojęcie „represji behawioralnej” odnosi się do dzieci, które wykazują reakcje lękowe na nowe bodźce, co może wskazywać na genetyczne predyspozycje do zaburzenia.

2) Neurobiologia – U osób z fobią społeczną często występują zaburzenia w funkcjonowaniu układów neuroprzekaźników, takich jak serotonina, dopamina czy noradrenalina. Te zmiany mogą wpływać na reakcje lękowe i ogólną podatność na stres.

3) Czynniki poznawczo-behawioralne – Osoby z fobią społeczną mają tendencję do błędnego interpretowania sytuacji. Uważają, że są stale obserwowane i oceniane, co prowadzi do poczucia nieadekwatności i unikania sytuacji społecznych.

4) Wpływ rodziny – Nadmierna krytyka w dzieciństwie, przywiązywanie dużej wagi do opinii innych czy nadopiekuńczość rodziców mogą przyczynić się do rozwoju fobii. Często dzieci wychowywane w takich warunkach uczą się, że świat zewnętrzny jest pełen zagrożeń.


Może Cię zainteresować: Pod presją i w ciszy – czy potrzebujemy bezpiecznego psychologicznie środowiska pracy?


Fobia społeczna – objawy

Objawy fobii społecznej obejmują zarówno reakcje psychiczne, jak i fizyczne. Osoby z tym zaburzeniem odczuwają ogromny stres w sytuacjach społecznych, są przekonane, że są obserwowane i oceniane przez innych. Ich lęk jest nieproporcjonalny do sytuacji, samoocena jest niska, a poczucie własnej wartości – mocno zachwiane. Zwykłe potknięcie czy spojrzenie obcej osoby może wywołać w nich przekonanie, że są obiektem drwin.

Chorzy często wycofują się z interakcji społecznych, ograniczając kontakty do minimum. W skrajnych przypadkach zamykają się w domu, unikając wszelkich interakcji twarzą w twarz, a więc dochodzi do całkowitej izolacji. Przejawy tego zaburzenia to również korzystanie z Internetu jako bezpiecznego medium do kontaktów.

Typowe objawy fobii społecznej to:

1) nudności, drżenie rąk, czerwienienie się czy przyspieszone bicie serca w stresujących sytuacjach,

2) ataki paniki,

3) poczucie bycia stale obserwowanym,

4) unikanie sytuacji społecznych,

5) przewlekłość i narastanie problemu.

Leczenie fobii społecznej

Chociaż u niektórych osób fobia społeczna może z czasem ustąpić, w większości przypadków konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia. Podstawą terapii jest połączenie psychoterapii (terapia poznawczo-behawioralna) z farmakoterapią, a także stosowanie technik relaksacyjnych, które pomagają łagodzić uczucie lęku. Leczenie jest szczególnie istotne, gdy fobia współwystępuje z innymi zaburzeniami, takimi jak depresja.

Psychoterapia, zwłaszcza w nurcie poznawczo-behawioralnym, odgrywa kluczową rolę w pomaganiu pacjentom w radzeniu sobie z zaburzeniem. Terapia może być prowadzona indywidualnie, grupowo lub rodzinie, w zależności od potrzeb pacjenta. Podczas takich spotkań pacjenci mówią o swoich doświadczeniach i na nowo budują poczucie własnej wartości. Leki, takie jak inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), mogą być stosowane jako wsparcie w przypadku nasilonych objawów.

Fobia społeczna ma istotny wpływ na jakość życia pacjenta, ograniczając jego możliwości rozwoju społecznego i osobistego, a także zdobywania doświadczenia zawodowego. Dlatego tak ważne jest szybkie rozpoznanie problemu i podjęcie działań, które pozwolą poprawić funkcjonowanie osoby dotkniętej tym zaburzeniem.

Fobia społeczna a praca: jak to pogodzić?

Kołatanie serca, ściśnięty żołądek, zawroty głowy – szacuje się, że na objawy fobii społecznej w pracy cierpi ok. 10% populacji, a pojawiają się one najczęściej w okolicach 20-30 roku życia.

“Dzień dobry, od wielu lat cierpię na fobię społeczną. Leczyłam się wielokrotnie, z różnym skutkiem. Aktualnie chciałabym zacząć pracować jednak nie posiadam żadnego doświadczenia przez co znalezienie pracy na własną rękę stało się dla mnie za trudne” – podobnych wpisów od osób cierpiących na fobię społeczną nie brakuje na forach internetowych i w mediach społecznościowych.

Jak więc zadbać o swoją karierę w takiej sytuacji? Pomóc mogą organizacje takie jak Fundacja Aktywizacja, których działalność dedykowana jest osobom z niepełnosprawnościami, odczuwającym szczególne trudności z poszukiwaniem i utrzymaniem pracy. Po więcej informacji warto zajrzeć na stronę: aktywizacja.org.pl, gdzie znajdziecie profesjonalne szkolenia, usługi doradztwa zawodowego i konsultacje.

Misją podobnych organizacji jest pomoc w skutecznym znalezieniu ofert pracy dla siebie i wsparcie w przejściu procesu rekrutacyjnego oraz pierwszych tygodni pracy.

Fobia społeczna a praca - jak sobie z nią poradzić

Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_42814079_koncepcja-oskar%C5%BCenie-winy-osoby-dziewczyny.html

Jak pokonać lęk przed ludźmi w pracy?

O swoje samopoczucie w pracy i lęk przed ludźmi warto zadbać także na własną rękę. Istnieją sprawdzone, polecane przez terapeutów sposoby, jak radzić sobie w sytuacjach stresowych i poradzić sobie ze swoim lękiem np. przed dużą grupą ludzi szczególnie w trakcie pracy.

“Samodzielna praca wymaga ogromnego zaangażowania i systematyczności, zarówno w poszukiwaniu wiedzy, jak i ćwiczeniu się. Warto korzystać z merytorycznych materiałów samopomocowych i specjalnie opracowanych technik, takich jak zanurzanie czy „spotkanie z sobą. Z fobią społeczną w pracy naprawdę można nauczyć się sobie radzić. Nie jest ona częścią waszej osobowości, to nie to samo co nieśmiałość” – tłumaczyła w swoim wpisie na Instagramie psycholożka Anna Ćwiklińska.

Poza psychoedukacją, która wyposaży Was w odpowiednie narzędzia do walki z lękiem społecznym, trzeba też uważnie obserwować siebie i swoje reakcje na konkretne sytuacje. Dzięki temu łatwiej będzie Wam unikać np. ataków paniki, a także pracować nad swoim stylem współpracy z pozostałymi członkami zespołu.

Pomocne mogą okazać się notatki – zapisujcie techniki radzenia sobie z lękiem, które pozytywnie na Was zadziałały i to, czego udało się Wam dzięki temu nauczyć. Kiedy na horyzoncie pojawi się kolejna, stresująca sytuacja, będziecie mogli zawsze wrócić do dziennika i uspokoić się w porę!

Fobia społeczna w pracy: to nie koniec świata!

Fobia społeczna, choć może brzmieć poważnie, to nie koniec świata! Lęk przed ludźmi nie powinien stawać na Waszej drodze do samorozwoju i udanej kariery zawodowej.

Regularna praca z technikami relaksacyjnymi, ćwiczenia na koncentrację, a także pomoc specjalistów, w tym tych od aktywizacji zawodowej, pomogą Wam rozwinąć skrzydła na rynku pracy.

Ważne jest także, abyście wybrali odpowiedni dla siebie zawód. To właśnie tutaj konsultacje z doradcami zawodowymi mogą okazać się kluczem do sukcesu. Odpowiednia troska o siebie i swój poziom stresu w pracy sprawią, że każdy poranek przestanie być koszmarem, a Wy nie będziecie odczuwać tak silnego lęki przed pójściem do pracy.

Możliwości jest wiele – obecnie coraz więcej firm stawia na pracę zdalną, która może być znacznie łatwiejsza w panowaniu nad nieprzyjemnymi objawami i dać Wam upragnione spełnienie zawodowe. Tym sposobem można łączyć zarobek z bezpiecznym ograniczeniem kontaktów społecznych. Nie brakuje też zawodów, w których kontakt z ludźmi nie jest priorytetem, a tempo pracy pozwoli Wam spokojnie pracować nad Waszymi wynikami w firmie.

Dlatego nawet jeśli cierpicie na fobię społeczną w pracy, nie poddawajcie się! Praca znajdzie się dla każdego. Zespół lęku społecznego można przezwyciężyć – trzeba jedynie konsekwentnie dążyć do celu.

Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_78110351_m-oda-kobieta-obejmuj-c-jej-twarz-i-p-acze-sta-e-powr%C3%B3t-do-ty-u-z-t%C5%82umem.html

Oceń artykuł
1.9/5 (16)