Proces komunikacji nie zawsze bywa łatwy! Jakie są najczęstsze bariery komunikacyjne, które tworzymy? O części z nich mogliście nawet nie wiedzieć. Podpowiadamy, czego unikać, aby osiągnięcie porozumienia było łatwiejsze. Jak przezwyciężać bariery w komunikacji, aby stała się bardziej skuteczna? Mamy na to sposób!
Bariery komunikacyjne – czym są?
Czym są bariery komunikacyjne? Nazywamy tak wszystko to, co zakłóca efektywne porozumienie pomiędzy nadawcą, a odbiorcą komunikatu. Barier w komunikacji nie należy lekceważyć – ich występowanie najczęściej prowadzi do konfliktów. W pracy ich nie potrzebujecie!
W środowisku zawodowym mamy kontakt z bardzo różnymi osobami. Dlatego warto upewnić się, czy Wasza komunikacja interpersonalna jest tu na odpowiednim poziomie. Zwłaszcza, jeśli często narzekacie na scysje ze współpracownikami, czy brak porozumienia z klientami.
Jakie bariery komunikacyjne wyróżniamy?
Niektórych barier komunikacyjnych, które tworzymy, możecie nawet nie dostrzegać. Jakie najczęstsze błędy w komunikacji interpersonalnej popełniamy? Poniżej znajdziecie różne rodzaje barier, a także to, dlaczego akurat one utrudniają proces porozumiewania się z drugą stroną.
Przekonanie o własnej nieomylności – kiedy liczysz się tylko ze swoim zdaniem
Odmienne postrzeganie rzeczywistości to jedno, ale kiedy liczymy się wyłącznie ze swoim własnym zdaniem, to znacząco utrudnia rozmowę. Zwłaszcza taką, podczas której musicie dojść do wspólnego konsensusu. Tego typu bariera komunikacyjna zazwyczaj świadczy też o sporym egoizmie jak i braku empatii dla cudzych problemów.
Jak to objawia się w rozmowie? Przekonani o własnej nieomylności mają tendencje do nieuważnego słuchania innych. W końcu niezależnie od tego, jak logiczne argumentowanie zastosują, i tak nie można się z nimi zgodzić! Nadawca komunikatu jest tu głównie zainteresowany wyrażeniem własnych (a jakże!) poglądów, oraz dokonaniem ustaleń w taki sposób, aby to jemu było wygodnie.
Brak współczucia dla innych i przeświadczenie o tym, że w pracy „nie ma miejsca na sentymenty” może wyjątkowo negatywnie odbić się na Waszej współpracy z innymi. Pamiętajcie, jako firma gracie do jednej bramki, a działanie zespołowe wymaga otwartości także na potrzeby współpracowników.
Zbyt duże różnice pomiędzy rozmówcami – i jak tu się dogadać?
Odrębne zainteresowania, światopogląd i doświadczenia składają się naszą perspektywę rzeczywistości. Naturalne więc, że kiedy spotykamy osobę, której percepcja znacznie różni się od naszej własnej, trudniej jest nam się poprawnie komunikować. Dlaczego to takie szkodliwe?
Wewnętrzne bariery komunikacyjne mogą prowadzić chociażby do wysuwania pochopnych wniosków w rozmowie. A to błąd! Warto więc wziąć pod uwagę także i perspektywę drugiej strony. Spróbujcie wysłuchać jej bez zbędnych emocji i starać się oddzielić swoje przekonania od istniejących faktów.
To, że macie różne zdania na ten sam temat, nie świadczy o tym, że Wasz rozmówca musi się mylić! Pamiętajcie o tym, że choć Wasze spojrzenie na świat może się różnić, żadne z nich nie jest gorsze. Dzięki wymianie opinii możecie wręcz wzajemnie się uzupełniać.
Nie oceniaj rozmówcy, dopóki go nie poznasz!
Osądzanie innych, zwłaszcza na podstawie czynników zewnętrznych może skutecznie zepsuć komunikację pomiędzy stronami. Trudno o wartościowy dialog, kiedy z góry zdążyliśmy już „skreślić” rozmówcę na podstawie jego ubioru, wyrywkowych zachowań czy też społecznych stereotypów.
Co ciekawe, choć sami często nie unikamy oceny innych, na tę skierowaną w naszą stronę potrafimy reagować co najmniej nerwowo. Co na ten temat mówią jednak terapeuci? Radzą, aby nie koncentrować się na samym fakcie możliwości bycia ocenianym, szczególnie w negatywny sposób.
Gatunek ludzki ma to do siebie, że obserwuje innych, a także formułuje swoją opinię na podstawie tego, co uda mu się „podpatrzeć”. A skoro wszyscy robimy tak samo, może trzeba się tym mniej przejmować i starać się być mniej surowym sędzią dla innych?
Stawianie wygórowanych wymagań – sprawdź, zanim zażądasz!
Macie skłonności do stawiania wyraźnych wymagań w rozmowie? Wasz brak zainteresowania tym, czy są one dopasowane do potrzeb i możliwości drugiej strony raczej nie pomoże w prawidłowej komunikacji. Krytykowanie czy moralizowanie rozmówcy nie sprawi także, że ten lepiej zareaguje na nasze oczekiwania.
Tu warto zrezygnować z własnych przeświadczeń na rzecz lepszego poznania współpracownika. Niezrozumienie, z czego wynikają Wasze wymagania może prowadzić do zakłóceń płynności pracy. Nie tylko utrudni skuteczną komunikację ale i gwarantuje brak zaufania do Was członków Waszego zespołu.
Lepiej, abyście za każdym razem jasno tłumaczyli, z czego wynikają Wasze oczekiwania względem rozmówcy a także starali się dowiedzieć, czy ten jest w ogóle w stanie je spełnić.
Niespójność komunikatów werbalnych – unikajcie różnic językowych i sprzeczności!
Niezrozumiały język Waszego komunikatu niemal zawsze sprawia, że druga strona ma realny problem z jego zrozumieniem. Dlatego różnice językowe w rozmowie są takie ważne! Aby tego uniknąć, dostosowuj język, którego używasz podczas konwersacji, do możliwości odbiorcy. To ważne zwłaszcza, kiedy prowadzicie np. rozmowy z klientami w językach obcych.
Jednak i rozmawiając w tym samym języku można mieć problem z barierami komunikacyjnymi. Blokady językowe warto pokonać tu, pracując nad nimi! Jeśli przykładowo czekają Was ważne negocjacje z klientem, możecie przećwiczyć wcześniej potencjalny przebieg rozmowy z kimś zaufanym.
Unikajcie też braku konkretów w rozmowie i sprzecznych komunikatów. Jeśli np. ustalacie termin wykonania jakiegoś zadania, nie dodawajcie na końcu, że jednak będzie on inny. Macie wtedy niestety duże szanse na to, że Wasi odbiorcy nie będą wiedzieć, których ustaleń w końcu powinni się trzymać.
Przeładowanie informacjami – kiedy nasz rozmówca już nie wie, o co nam chodzi
Macie zwyczaj chaotycznie dzielić się informacjami ze współpracownikami w nadziei, że ci sami „wyłapią”, co było naprawdę ważne w Waszym komunikacie? To nie zadziała na dłuższą metę. Mętlik informacyjny, jaki wprowadza ta bariera komunikacyjna, może prowadzić jedynie do zamętu i irytacji drugiej strony.
Oczekiwania, że druga osoba domyśli się, o co nam chodzi, kiedy rzucamy jej kolejne tematy „w przelocie” i „na szybko”, jest złudne. Starajcie się, aby przekazywane przez Was wiadomości dla współpracowników dzielić na te mniej i bardziej ważne.
Warto także zauważyć, jaka jest reakcja drugiej osoby na nasze komunikaty. Wydaje się być lekko poddenerwowana, zagubiona i zdaje się mało uważnie Was słuchać? To oznacza, że podaliśmy jej zbyt dużo różnych informacji na raz. A to znacząco utrudnia zrozumienie Waszego przekazu!
Niesłuchanie innych – to prowadzi tylko do nieporozumień!
Duża liczba uczestników spotkania niemal automatycznie sprawia, że się „wyłączacie” i przestajecie słuchać innych? To jedna z największych barier komunikacyjnych. Jeśli do tego już któryś raz zapominacie o tej samej prośbie kogoś z Waszego zespołu, spodziewajcie się przykrych konsekwencji Waszego stylu komunikacji.
Aby ich uniknąć i poprawić Wasz kontakt ze współpracownikami, nauczcie się uważnie słuchać. To nie jedyna rzecz! Na poprawną komunikację pomiędzy stronami wpływ może mieć także np. kontakt wzrokowy z rozmówcą czy nasz język ciała. Warto używać komunikatów niewerbalnych, aby dać znać drugiej stronie o naszym zaangażowaniu w dialog!
Krytykowanie innych – to nie jest dobra metoda
O ile konstruktywna krytyka w określonych dozach może pomóc w rozwoju zawodowym, jak i osobistym, o tyle już krytykowanie członków zespołu za byle drobiazg może szybko obrócić się przeciwko nam. Cudze potknięcia mogą wynikać zarówno z rzeczy, o których nie mamy pojęcia, jak i np. trudniejszego momentu w życiu prywatnym pracownika. Dlatego nie warto wypunktowywać ich przy każdej nadarzającej się okazji.
Grożenie innym konsekwencjami z racji ich błędów w pracy, jak i ostra krytyka ich poczynań mogą co najwyżej szybko sprawić, że staniecie się najmniej lubianą osobą w firmie. A tej pozycji nikt Wam nie pozazdrości.
Zniechęcanie innych „dobrymi radami” – kto o nie prosił?
Macie wyraźny zwyczaj narzucania się innym z nieproszonymi „dobrymi radami”? Jeśli w dodatku polegają one głównie na zniechęcaniu innych do ich planów czy marzeń, natychmiast przestańcie. Albo zanim znowu komuś coś doradzicie w średnio dobrej wierze, zwyczajnie ugryźcie się w język.
W innym przypadku łatwo możecie narobić sobie wrogów w pracy! Nikt nie lubi przymusowo słuchać porad, które nie są adekwatne do jego sytuacji, a poza tym nic nie wnoszą. Zadajcie sobie pytanie: czy ktoś prosił Was o wyrażenie swojego zdania na dany temat? Jeśli tak nie było, z dobrą radą lepiej wstrzymać się, aż ktoś o nią zapyta.
Jak przezwyciężyć bariery komunikacyjne?
Skoro znamy już najczęstsze bariery w komunikacji, czas dowiedzieć się, jak je przezwyciężyć! Pomóc mogą tu Wam zaufani przyjaciele, współpracownicy a nawet trenerzy komunikacji. Jeśli uważacie, że Wasz problem z komunikowaniem się nabrzmiewa, warto rozważyć wizytę u specjalisty, który pomoże nakreślić zakres problemu i wskazać możliwe rozwiązania.
Sięgnąć możecie także po poradniki psychologiczne, poświęcone kwestiom prawidłowej komunikacji z innymi. Najważniejsze jednak, abyście zaczęli zwracać większą uwagę na swój dobór słownictwa, sposób przekazywania informacji innym, a także swoją mowę ciała.
Jak unikać barier komunikacyjnych?
Aby skutecznie unikać barier komunikacyjnych, przede wszystkim musimy zdać sobie sprawę z ich istnienia. Tylko wtedy możemy zacząć nad nimi pracować i zapanować nad nimi w sposób świadomy. Ważne jest, aby pamiętać, że pierwsze wrażenie oraz początkowa rozmowa z drugą osobą mogą zaważyć na dalszych relacjach — warto więc od początku okazywać szacunek, kontrolować emocje i unikać agresji, ponieważ wywołane negatywne reakcje trudno będzie później zniwelować.
Dążmy do tego, by nasz rozmówca dobrze zrozumiał, co chcemy przekazać, i unikajmy nadmiernych opinii czy osądów, a także stosowania specjalistycznego żargonu lub slangu, które mogą utrudnić jasność przekazu.
Doskonałym wsparciem w rozwoju tych umiejętności są szkolenia z komunikacji interpersonalnej, które skupiają się na rozwijaniu kompetencji w zakresie porozumiewania się. Podczas takich kursów poznajemy techniki, które znacząco podnoszą jakość interakcji, zarówno w życiu zawodowym, jak i osobistym. Skuteczna komunikacja jest kluczem do realizacji celów, co czyni ją fundamentalnym elementem każdego udanego działania — warto więc inwestować czas i wysiłek, aby osiągnąć biegłość w unikaniu i przełamywaniu barier komunikacyjnych.
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_115684325_z%C5%82y-para-k%C5%82%C3%B3ci-si%C4%99-siedz%C4%85c-na-kanapie-w-kawiarni-m%C4%99%C5%BCczyzna-ignoruje-swoj%C4%85-dziewczyn%C4%99.html
