Jak wygląda praca w służbie cywilnej? Dla kogo jest przeznaczona?

Praca w służbie cywilnej nie jest dla wszystkich. Aby ją zdobyć, trzeba nie tylko spełnić szereg wymagań. Na kandydatów nierzadko czekają rozmaite testy i zadania. W poniższym artykule sprawdzamy, kto może starać się o pracę w służbie cywilnej i gdzie szukać stanowisk związanych z tym sektorem.

Praca w służbie cywilnej na tle innych zajęć wiąże się ze stabilnym, a nawet prestiżowym zatrudnieniem. Wykonując obowiązki na rzecz państwa, można uzyskać specjalne uprawnienia dotyczące dodatków pieniężnych („trzynastka”, dodatek za wysługę lat), czy dofinansowania w różnych programach. Czym jest służba cywilna i kto może starać się o zatrudnienie w tym sektorze? Gdzie szukać informacji o wolnych stanowiskach pracy w służbie cywilnej?

Czym jest służba cywilna?

Służba cywilna złożona z członków korpusu służby cywilnej ma zapewnić sprawne funkcjonowanie administracji rządowej. Jest ona utworzona w celu zapewnienia zawodowego i bezstronnego wykonywania zadań. Musi to być również rzetelne, a jednocześnie politycznie neutralne. Spełnianie obowiązków i zadań państwowych musi być niezależnie od aktualnej sytuacji politycznej, czy zmian rządów.

Jeśli chodzi o cele i zdania członków korpusu służby cywilnej, dotyczą one w znaczeniu ogólnym dbania o wzrost efektywności działania poszczególnych organów państwowych, a także budowania stabilnego, nowoczesnego państwa. Same zadania wykonywane na stanowiskach cechują się dużą różnorodnością, dotycząc niemal wszystkich dziedzin życia całego społeczeństwa.

Kto wchodzi w skład służby cywilnej?

Podstawę służby cywilnej stanowi korpus służby cywilnej. Są to pracownicy wykonujący pracę na stanowiskach urzędniczych takich jak wyższe stanowiska w służbie cywilnej, stanowiska średniego szczebla zarządzania, a także stanowiska koordynujące, samodzielne, specjalistyczne czy wspomagające.

Mówiąc o pracy w służbie cywilnej, nawiązuje się do następujących pojęć:

• pracownik służby cywilnej – osoba, która została zatrudniona na podstawie umowy o pracę, według kryteriów określonych w ustawie;
• urzędnik służby cywilnej – osoba, która została zatrudniona na podstawie mianowania, zgodnie z zasadami wskazanymi w ustawie;
• osoba zajmująca wyższe stanowisko w służbie cywilnej – osoba zatrudniona na podstawie powołania w służbie cywilnej.

Różnice między tymi stanowiskami są spore. Przykładowo w przypadku urzędnika wymaga się znacznie większej dyspozycyjności niż u pracownika oraz spełnienia dodatkowych obowiązków np. zakaz pełnienia funkcji w związkach zawodowych czy obowiązek składania oświadczeń majątkowych bez względu na zajmowane stanowisko pracy.

Praca w służbie cywilnej – w jakich miejscach można zdobyć zatrudnienie?

Służba cywilna daje ogromne możliwości względem określonego miejsca pracy. Nabór kandydatów do pracy może być prowadzony w m.in.:

• Biurze Spraw Wewnętrznych (np. Policji, Straży Granicznej);
• Generalnej Dyrekcji (np. Dróg i Autostrad, Ochrony Środowiska);
• Głównym Inspektoracie (np. Farmaceutyczny, Ochrony Środowiska, Sanitarny);
• Głównym Urzędzie (np. Nadzoru Budowlanego, Statystyczny);
• Komendzie Głównej (np. Państwowej Straży Pożarnej, Policji);
• Komendzie Wojewódzkiej, Powiatowej i Miejskiej;
• Ministerstwach (np. Cyfryzacji, Finansów, Sportu i Turystyki, Spraw Wewnętrznych);
• Urzędach Wojewódzkich;
• Urzędzie (np. Lotnictwa Cywilnego, Transportu Kolejowego, Morski);
• Wojewódzkich Inspektoratach (np. Inspekcji Handlowej, Transportu Drogowego, Weterynarii, Wojewódzkie i Powiatowe Inspektoraty Nadzoru Budowlanego).

Wymagania wobec kandydatów do pracy w służbie cywilnej

Regulacje dotyczące wymagań wobec kandydatów, jak i samego procesu naboru znajdują się w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej. Według art. 4, w tym sektorze o zatrudnienie może starać się osoba, która:

„1) jest obywatelem polskim, z zastrzeżeniem art. 5;

2) korzysta z pełni praw publicznych;

3) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;

4) posiada kwalifikacje wymagane na dane stanowisko pracy;

5) cieszy się nieposzlakowaną opinią”.

Warto wspomnieć, że o zatrudnienie w służbie cywilnej może strać się cudzoziemiec. Dotyczy to obywateli Państw Unii Europejskiej lub innego państwa, z którego obywatele mogą podejmować zatrudnienie na terytorium Polski na podstawie umów międzynarodowych lub przepisów prawa wspólnotowego. Jednocześnie cudzoziemców dotyczy zakaz pełnienia funkcji, w której zajmowane stanowisko pracy związane jest z bezpośrednim lub pośrednim wykonywaniem władzy publicznej, lub ochroną generalnych interesów państwa.

Należy podkreślić, że ustawa wskazuje również osoby, które nie mogą zostać przyjęte do pracy w tym sektorze. Mówi o tym art. 4a, który brzmi:

„W służbie cywilnej nie może być zatrudniona osoba, która w okresie od dnia 22 lipca 1944 r. do dnia 31 lipca 1990 r. pracowała lub pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa lub była współpracownikiem tych organów w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2023 r. poz. 342, 497 i 1195).”

Osoba, która stara się o przyjęcie do służby cywilnej może brać udział w kilku naborach jednocześnie. Gdy są one prowadzone w jednym urzędzie, kandydat powinien składać oferty w taki sposób, by dokładnie z nich wynikało, jakiego stanowiska dotyczą.

Nabór do służby cywilnej

Kandydaci, którzy chcą podjąć zatrudnienie w służbie cywilnej, wyłaniani są w procesie naboru na konkretne, wolne stanowiska pracy. W naborze może wziąć udział każda osoba, która spełnia wymagania formalne. W wyniku rekrutacji kandydat, który okazał się najlepszy, otrzymuje propozycję pracy.

Biorąc udział w rekrutacji, musisz pamiętać, że o przejściu do kolejnego etapu naboru decyduje to, czy spełniasz wymagania niezbędne. Szanse na zatrudnienie są wyższe, jeżeli dodatkowo spełniasz wymagania dodatkowe. W razie pytań i wątpliwości najlepiej zwrócić się bezpośrednio do urzędu, który organizuje nabór.

Jak się przygotować do naboru?

Cały proces rekrutacji powinien być poprzedzony odpowiednim przygotowaniem CV oraz wymaganych dokumentów potwierdzających m.in. wykształcenie, doświadczenie zawodowe, staż pracy. Od tego, jak kandydat zaprezentuje swoją sylwetkę, zależy jego dalszy udział w naborze.

Osoba przygotowująca CV powinna opisać w nim zwięźle swój staż zawodowy i miejsca pracy, które istotnie wpływają na uzyskane doświadczenie. W dokumentach aplikacyjnych powinno się podkreślić swoje osiągnięcia i sukcesy zawodowe. Istotne jest podkreślenie, że dotychczasowe miejsca pracy i zajmowane stanowiska pokrywają się z wymaganiami określonymi w ogłoszeniu.

Etapy rekrutacji w naborze

Nabór kandydatów odbywa się w kilku krokach:

1. Pierwszym krokiem jest złożenie oferty przez kandydata. Trzeba pamiętać, że przekroczenie terminu, czy przesłanie niekompletnych dokumentów wiąże się z jej odrzuceniem. Z kolei w przypadku przesyłania aplikacji przez Internet, należy potwierdzić je kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo przesłać używając platformy ePUAP.

2. Następnie, gdy już minie termin składania ofert przez kandydatów, urząd weryfikuje, którzy kandydaci spełniają wymagania formalne. To właśnie oni przechodzą do następnego etapu. Jednakże tu trzeba podkreślić, że każdy urząd sam wybiera, ile dany nabór ma etapów, względem których stosują różnorodne różne metody i techniki oceny kandydatów.

3. Przeprowadzane są rozmowy kwalifikacyjne i testy wiedzy. Jeżeli kandydatowi nie odpowiada zaproponowany przez potencjalnego pracodawcę termin, można go zmienić, jednak zależy to od woli urzędu.

4. Ostatni etap kończy stworzenie listy nie więcej niż pięciu kandydatów spełniających wymagania niezbędne, a jednocześnie w największym stopniu spełniają wymagania dodatkowe.

5. Dyrektor generalny urzędu podejmuje decyzję o tym, który z kandydatów zostaje zatrudniony.

Co oferuje się kandydatom?

Opis ogłoszenia stosowanego w naborze uwzględnia nie tylko omówienie obowiązków na danym stanowisku i wymagań wobec kandydatów, ale również listę tego, co dany urząd oferuje potencjalnemu pracownikowi.

Są to różne opcje, które mają wzmacniać atrakcyjność naboru do służby cywilnej, takie jak ruchomy system czasu pracy, dodatkowe wynagrodzenie roczne („trzynastka”), dodatek za wysługę lat od 5% do 20% wynagrodzenia, dofinansowanie wypoczynku pracownika oraz dzieci, możliwość podnoszenia kwalifikacji w ramach szkoleń, dopłata do biletów na imprezy kulturalne, czy możliwość wykupienia na preferencyjnych warunkach ubezpieczenia na życie.

Benefity, które oferują urzędy, mogą się od siebie nieznacznie różnić. Są one zależne nie tylko od stanowiska, ale też od miejsca pracy.

Gdzie szukać informacji o wolnych stanowiskach pracy w służbie cywilnej?

Według ustawy każdy obywatel ma prawo do informacji o wolnych stanowiskach pracy w służbie cywilnej, a nabór do służby cywilnej jest otwarty oraz konkurencyjny.

Informacje o wolnych stanowiskach pracy są publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Biuletynie Informacji Publicznej odpowiedniego urzędu, który prowadzi nabór, a także w miejscu ogólnodostępnym w siedzibie danego urzędu.

Możliwości rozwoju kariery w służbie cywilnej

Praca w służbie cywilnej nie tylko zapewnia stabilność zatrudnienia, ale także otwiera liczne możliwości rozwoju zawodowego. Pracownicy mają dostęp do różnorodnych szkoleń, kursów oraz programów mentoringowych, które pomagają podnosić kwalifikacje i zdobywać nowe umiejętności. Awans w służbie cywilnej opiera się na jasno określonych kryteriach, co motywuje do osiągania lepszych wyników. Dzięki temu, praca w tej branży jest doskonałą okazją dla osób ambitnych, które chcą budować długofalową karierę zawodową w stabilnym i prestiżowym środowisku.

Etapy rekrutacji i wymagania formalne

Proces rekrutacji do służby cywilnej jest szczegółowo uregulowany przepisami prawnymi. Kandydaci muszą spełniać określone wymagania formalne, takie jak posiadanie obywatelstwa polskiego, niekaralność oraz odpowiednie kwalifikacje zawodowe. Rekrutacja składa się z kilku etapów, w tym testu wiedzy, rozmowy kwalifikacyjnej oraz oceny umiejętności praktycznych. Ważne jest również posiadanie odpowiednich kompetencji miękkich, takich jak komunikatywność, umiejętność pracy w zespole oraz odporność na stres. Przygotowanie się do procesu rekrutacyjnego wymaga gruntownej wiedzy o funkcjonowaniu administracji publicznej oraz znajomości obowiązujących przepisów.

Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_81567547_zbli%C5%BCenie-dyrektora-korzystaj%C4%85cego-z-tabletu-graficznego-i-laptopa-w-biurze.html