Jednym z badań, które pozwala na ocenę bieżącej sytuacji firm, jest Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) przygotowywany przez Polski Instytut Ekonomiczny i Bank Gospodarstwa Krajowego. Choć przewagę w tej kwestii mają negatywne nastroje, we wrześniu wartość tego wskaźnika wzrosła o 0,3 pkt. do poziomu 96,3 pkt. To dobra wiadomość dla całej gospodarki.
Miesięczny Indeks Koniunktury – wrzesień
MIK pozwala uzyskiwać comiesięczne informacje o sytuacji polskich przedsiębiorstw. Jak wskazano w danych dotyczących września, wskaźnik ten wzrósł o 0,3 pkt. do poziomu 96,3 pkt. Z jednej strony nadal utrzymuje się przewaga negatywnych nastrojów, a z drugiej widać lekką poprawę. Wynik ten jest niższy o 4 pkt. od najwyższego powyżej poziomu neutralnego odczytu w lipcu (100,3 pkt.), ale jednocześnie uzyskał wyższą wartość o 2,6 pkt. od najniższego MIK, który wystąpił w lutym (93,7 pkt.). Warto podkreślić, że sytuacja jest nieco lepsza również w porównaniu z rokiem ubiegłym. We wrześniu 2022 roku wskaźnik wyniósł 94,1 pkt., a więc tegoroczny jest o 2 pkt. wyższy.
Poprawa nastrojów przedsiębiorców – najważniejsze komponenty
Jeśli chodzi o czynniki, czyli komponenty, w których nastroje utrzymują się powyżej poziomu neutralnego, to we wrześniu była to płynność finansowa (120,4 pkt.), wynagrodzenia (109,0 pkt.) oraz zatrudnienie (101,9 pkt.).
W przypadku płynności finansowej odnotowano spadek o 7,2 pkt., jak również wynagrodzenia także uzyskały wynik niższy 0,2 pkt. Z kolei w zatrudnieniu nastąpił wzrost o 2,4 pkt.
Taka sytuacja oznacza, że firmy myślą o poszukiwaniu nowych pracowników, a jednocześnie zmniejsza się ich chęć do podwyżek. W lipcu było 17% przedsiębiorstw, które planowało podniesienie wynagrodzeń, a we wrześniu skala ta zmniejszyła się do 11%.
Choć najniższe odczyty odnotowano w komponencie inwestycji (81,7 pkt.), liczby nowych zamówień (82,7 pkt.) oraz wartości sprzedaży (86,3 pkt.), to ostatecznie wzrost nastąpił w każdym z tych czynników.
Gdzie nastrój przedsiębiorców poprawił się najbardziej?
Miesięczny Indeks Koniunktury we wrześniu wskazuje, że pozytywne nastroje przedsiębiorców utrzymują się jedynie w dużych przedsiębiorstw (110,3 pkt.). Negatywnie swoją sytuację oceniają firmy średnie (94,7 pkt.), małe (94,5 pkt.) oraz mikro (82,3 pkt.). W dwóch pierwszych zanotowano jednak wzrost indeksu, za to w mikroprzedsiębiorstwach sytuacja pogorszyła się ze względu na spadek wartości sprzedaży (47%), spadek liczby nowych zamówień (40%) i brak inwestycji (74%).
Jeśli chodzi o branże, pozytywne nastroje utrzymały się w firmach z branży produkcyjnej (102,5 pkt.) i budowlanej (100,8 pkt.) mimo ich spadku wartości indeksu we wrześniu (dobra płynność finansowa firm produkcyjnych i wzrost inwestycji przy spadku nowych zamówień). Z kolei negatywna ocena sytuacji z powodu spadku liczby nowych zamówień i wartości sprzedaży, dotyczy usług, TSL oraz handlu, mimo że nastąpił tu wzrost szczególnie w firmach usługowych.
Bariery działalności przedsiębiorstw
Bardzo istotną rolę w określeniu sytuacji przedsiębiorców odgrywają bariery ich działalności. Analiza Polskiego Instytutu Ekonomicznego i BGK wskazuje, że firmy najczęściej wskazywały na:
- koszty pracownicze (71%)
- niepewność sytuacji gospodarczej (70%)
- ceny energii (63%)
- niedostępność pracowników (47%)
- zatory płatnicze (43%)
- koszty finansowania (36%)
- niedostępność produktów (22%)
Uciążliwość barier była największa dla branży TSL (rosnące koszty pracownicze, niepewność sytuacji gospodarczej i rosnące koszty finansowania). Dla firm produkcyjnych i handlowych największym problemem były ceny energii, a główną przeszkodą w działalności prowadzonej w branży handlowej stanowiły zatory płatnicze i niedostępność produktów. Z kolei sektor budowlany musiał mierzyć się z dużym problemem braku pracowników.
