Podwójna obsada – co to jest? Jakie są zasady jazdy w podwójnej obsadzie?

Jak działa jazda w podwójnej obsadzie? W tym tekście wytłumaczymy, na czym polega obsada dwóch kierowców i jak łączy się to z czasem ich pracy. Czy ma to wpływ na szybkość i bezpieczeństwo transportu? Zobacz także przykładową tabelę czasu pracy kierowców.

Praca kierowcy jest bardzo wymagająca. Taka osoba musi być maksymalnie skupiona, by zachować bezpieczeństwo na drodze. Aby je zapewnić w trakcie transportu, szczególnie w przypadku długich tras wprowadzono jazdę w podwójnej obsadzie. Jak sama nazwa wskazuje, dotyczy ona pracy dwóch kierowców w trakcie jednego wyjazdu. Jakie są zasady jazdy w podwójnej obsadzie? Jakie obowiązki ma wtedy kierowca? Jakie są wady i zalety wykonywania swojej pracy w podwójnej obsadzie?

Na czym polega podwójna obsada?

To rozwiązanie nie tylko zwiększa bezpieczeństwo transportu, ale i pozwala na lepsze rozplanowanie czasu pracy kierowców. Zasady wykonywania pracy, gdy w ciężarówce przebywa najmniej dwóch kierowców w celu prowadzenia pojazdu, różnią się głównie organizacją obowiązków (szczególnie w kwestii przerwy dziennej i czasu trwania zmiany roboczej).

Praca w podwójnej obsadzie pozwala bowiem na ustawienie sobie grafiku w ten sposób, aby kierowca mógł dysponować tygodniowym okresem odpoczynku. Ważnym aspektem jest tu także to, że sam dyżur kierowcy, który akurat nie prowadzi pojazdu w tym czasie, jest również płatny.

W Polsce za ten okres przysługuje część wynagrodzenia (powinien otrzymać przynajmniej połowę stawki godzinowej), w innych europejskich krajach bywa inaczej (dyżur jako pełne wynagrodzenie). To właśnie dlatego jazda w podwójnej obsadzie nie zawsze jest popularna ze względu na znacznie zwiększone koszty pracownicze.

Praca dwóch kierowców według przepisów prawa

Praca za kierownicą ciężarówki, gdy w pojeździe przebywa dwóch kierowców, podlega regulacjom prawnym. Pojęcie „załoga kilkuosobowa” jest dokładnie wytłumaczone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. o numerze 561/2006/WE. Według treści Art. 4:

„załoga kilkuosobowa” oznacza sytuację, w której w trakcie każdego okresu prowadzenia pojazdu pomiędzy dwoma kolejnymi dziennymi okresami odpoczynku, lub pomiędzy dziennym okresem odpoczynku a tygodniowym okresem odpoczynku, w pojeździe przebywa co najmniej dwóch kierowców w celu prowadzenia pojazdu. Przez pierwszą godzinę obsady kilkuosobowej obecność innego kierowcy lub kierowców jest fakultatywna, ale przez pozostałą część tego okresu jest obowiązkowa;

Podstawą jest więc przebywanie w pojeździe dwóch kierowców. Ich zmiany muszą być uzależnione od określonych norm.

Może Cię zainteresować: Jak sobie radzić z pracą zmianową? Jaki ma ona wpływ na zdrowie?

Jazda w podwójnej obsadzie – wady i zalety

Jazda w podwójnej obsadzie nie tylko ma wpływ na bezpieczeństwo, ale i to, w jaki sposób kierowcy organizują swoje przerwy w pracy. Jak każdy system pracy tak i ten ma swoje wady i zalety – co należy do atutów jazdy w podwójnej obsadzie, a co sprawia, że może być mniej komfortowa?

Zalety jazdy w dwuosobowym zespole

Zasady podwójnej obsady pojazdu uwzględniają również potrzeby rozładunków. Taki system zapewnia też sprawniejszy załadunek. Obecność dwójki kierowców zwiększa także bezpieczeństwo transportu – nad pojazdem i załadowanym w nim towarem zawsze ktoś czuwa. W razie pojawienia się problemów w trakcie jazdy w podwójnej obsadzie kłopot z pojazdem lub inne przeszkody rozwiązuje się szybciej i sprawniej.

Podwójną obsadę wykorzystuje się również nierzadko do szkolenia nowych pracowników. Bardziej doświadczony kierowca jako partner w zespole pokaże, na czym polega ta praca i wyjaśni wątpliwości. Nowa osoba może stopniowo oswoić się z różnymi sytuacjami, które mogą pojawić się również w czasie prowadzenia pojazdu.

Minusy podwójnej obsady

Nie oznacza to, że jazda w podwójnej obsadzie nie ma wad. Należą do nich z pewnością dyskomfort spowodowany koniecznością odbywania swojej przerwy na odpoczynek na fotelu w kabinie pojazdu, czy krótszy łączny czas dziennego relaksu.

Doświadczeni „truckerzy” narzekają również na towarzyszące pracy w podwójnej obsadzie zmęczenie, konieczność długiej, ciągłej jazdy, a także odpoczynek na parkingu dla kierowców ciężarówek w ciągu dnia. Panujący tam hałas, a także obecność dodatkowej osoby na stosunkowo niewielkiej przestrzeni, mogą utrudniać rozluźnienie się i nabranie sił do dalszej pracy.

Jak powinna wyglądać praca w podwójnej obsadzie?

Organizacja pracy w podwójne obsadzie wymaga uwzględnienia specyfiki takiego sposobu działania w zawodzie kierowcy. Jak dokładnie to wygląda? Znaczenie ma przede wszystkim czas pracy, częstotliwość i długość przerwy, a także inne przepisy.

Jazda w podwójnej obsadzie – zmiana kierowcy

W przypadku, gdy dwóch kierowców prowadzi pojazd, należy zastosować odpowiednie zmiany. Gdy pierwszy kierowca kieruje przez 4,5 godziny, drugi kierowca ma swoją obowiązkową przerwę trwającą 45 minut. Nadal jednak pozostaje w dyspozycji w razie potrzeby kierowania pojazdem.

Gdy upłynie 4,5 godziny, kierowcy zmieniają się za kierownicą. Wtedy przerwę 45-minutową odbywa drugi kierowca. Kolejne 4,5 godziny dają możliwość ponownego rozpoczęcia pracy przez pierwszego kierowcę. Po przejechaniu następnych okresu 4,5 godziny, przysługuje im odpoczynek dzienny lub tygodniowy. Praca załogi dwuosobowej w sumie 18 godzin (w niektórych przypadkach nawet 20 godzin).

Podwójna obsada: czas pracy

Zgodnie ze schematem jazdy w podwójnej obsadzie, jedna osoba nie może znajdować się poza kabiną pojazdu przez dłużej, niż godzinę. Po tym czasie obaj kierowcy powinni być razem w czasie każdego zdarzenia jazdy, aż do przysługującego im odpoczynku dobowego. Ile wynosi czas pracy kierowcy w podwójnej obsadzie? Dzienny okres rozliczenia czasu pracy kierowców podwójnej załogi może wynosić nie więcej niż 30 godzin, czyli o 25% dłużej w porównaniu do jazdy w pojedynczej obsadzie.

Różnicą pomiędzy takim systemem pracy kierowcy a tym w przypadku tylko jednego prowadzącego polega na tym, że zmiana robocza może trwać dobę, z czego 9 godzin przypada na odpoczynek. A to przynosi już straty firmie przewozowej, której pojazd w tym czasie nie może przemieszczać się z towarem dalej.

Przepisy dotyczące podwójnej obsady

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, istnieje także kilka ważnych zasad, dotyczących pracy w podwójnej obsadzie. Oto i one:

• w załodze kilkuosobowej drugi kierowca w podwójnej obsadzie powinien rozpocząć pracę nie później niż godzinę po pierwszym kierowcy;

• każda zmiana prowadzącego pojazd powinna wiązać się z zamianą kart oraz wpisem w tachografie;

• czas wymiany kart w tachografie powinien być zakwalifikowany jako praca inna;

• sama wymiana kart w tachografie przy wymianie kierowców po 4,5 godz. nie stanowi rozpoczęcia lub zakończenia dnia roboczego.

Przeczytaj również: Jak wygląda praca kierowcy tira? Zarobki, wymagania, specyfika pracy

Pauza w podwójnej obsadzie: jak ją zorganizować?

Jak wygląda jazda w podwójnej obsadzie, jeśli chodzi o przerwy? Nie jest skomplikowana – dyspozycyjność drugiego kierowcy w czasie, w którym pojazd prowadzi pierwszy, jest już traktowana jako przerwa w jeździe ciągłej.

W praktyce oznacza to tyle, że nie jest wymagane organizowanie dodatkowych przerw w pracy. Wystarczy, że kierowcy zamienią się rolami po 4,5 godzinach jazdy np. na 45 minut.

Podwójna obsada – tachografy

Jeśli nie wiecie, jak zorganizować pracę tachografów w podwójnej obsadzie – nie musicie się o to martwić. Będą one działać automatycznie. Po włożeniu do niego dwóch wykresówek oraz kart kierowców urządzenie zacznie rejestrować czas jazdy w podwójnej obsadzie w przypadku pierwszego kierowcy, oraz dyspozycyjność drugiego.

Karta kierowcy powinna być w tachografie od momentu rozpoczęcia aktywności do czasu opuszczenia pojazdu. Nierejestrowanie takich wskaźników dotyczących prędkości pojazdu, aktywności kierowcy i przebytej drogi grozi karą grzywny nawet do kilku tysięcy złotych.

Warto podkreślić, że przy zmianie w urządzeniu karty nie powinno się oznaczać zakończenia i ponownego rozpoczęcia pracy, bowiem wykonuje się to tylko raz w ciągu doby (przed rozpoczęciem odpoczynku dobowego i po zakończeniu odpoczynku dobowego).

Co jeszcze może się przydać oprócz tachografów?

Choć najczęściej to tachografy wykorzystuje się do organizacji pracy w podwójnej obsadzie, istnieją też inne technologie stanowiące wsparcie dla kierowców. Są one montowane szczególnie w pojazdach nowszego typu.

Przykładem takich technologii jest m.in. nawigacja GPS, systemy monitorowania zmęczenia, czy automatycznego awaryjnego hamowania. Niektóre firmy decydują się na ich zastosowanie, aby zapewnić większe bezpieczeństwo jazdy, wyższą wydajność pracowników i lepszy komfort dla kierowców w trakcie jazdy również w podwójnej obsadzie.

Kierowcy w podwójnej obsadzie – zasady jazdy

Wykonując pracę kierowcy w podwójnej obsadzie, nie tylko należy pilnować czasu jazdy i odpoczynku, ale też zachowywać zasady ruchu drogowego. Według nich, gdy jeden kierowca prowadzi samochód, drugi powinien być zapięty pasami i pozostawać do dyspozycji. Wyklucza to więc korzystanie z miejsca do spania w kabinie pojazdu w trakcie jazdy.

Kierowcy powinni być też przygotowani na ewentualną kontrolę drogową, dysponując wymaganymi dokumentami w postaci prawa jazdy, kart do tachografu, wykresówek, kart kwalifikacji, czy ubezpieczenia.

Zobacz też:

• Na czym polega praca zootechnika?

• Ogrodnictwo — co robić po studiach?

• Kucharz – jak nim zostać? Zarobki, staż pracy i umiejętności

Czas pracy w podwójnej obsadzie – przykładowy czas pracy kierowców

Jak wygląda przykładowy czas pracy kierowcy w podwójnej obsadzie? Tabela z przykładem takiego podziału czasu pracy w dwuosobowym zespole powinna rozwiać Wasze wątpliwości – przedstawiamy ją poniżej.

Czas pracy kierowców w podwójnej obsadzie: tabela

Ile można zarobić podczas jazdy w podwójnej obsadzie?

Zarobki osoby pracującej w podwójnej obsadzie nie odbiegają od oferowanych pensji w zawodzie kierowcy. Można więc liczyć tu na wynagrodzenia rzędu 7 000 – 10 000 zł i więcej w zależności od firmy oraz długości pokonywanych tras.

Z drugiej strony trzeba wziąć pod uwagę, że praca w podwójnej obsadzie jest często wykorzystywana w przypadku zatrudnienia początkujących kierowców. Oni muszą brać pod uwagę niższe kwoty wynagrodzenia. Zwykle są to stawki rzędu 3 000 – 4 000 zł netto.