Dywersyfikacja to pojęcie bardzo szerokie. Odnosi się do wielu kwestii, ale najczęściej wykorzystywana jest w prowadzeniu działalności gospodarczej, a także w czasie lokowania kapitału w fundusze inwestycyjne. Dywersyfikacja jest jednak stosowana z jednego powodu – w celu zmniejszenia ryzyka. Sprawdź, na czym dokładnie polega i jakie są rodzaje tego procesu.
Dywersyfikacja jest metodą, która stale przybiera na znaczeniu. Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw czy niepewna sytuacja na rynku inwestycyjnym sprawia, że każdy szuka rozwiązań, które pomagają w dłuższej perspektywie zmniejszyć ewentualne straty. Tutaj najlepszym narzędziem okazuje się dywersyfikacja. Dzięki niej można w prosty sposób zoptymalizować swoje zasoby kapitałowe. Dywersyfikacja – co to jest? Na czym polega? Dlaczego warto ją stosować? Na te pytania odpowiadamy w artykule.
Dywersyfikacja – co to jest?
Ze względu na to, że dywersyfikacja dotyczy zarówno działania przedsiębiorstwa, jak i portfela inwestycyjnego, pojęcie to można tłumaczyć na różne sposoby. Jak wskazuje słownik PWN, dywersyfikacja to:
„różnicowanie asortymentu produkcji lub usług w celu zmniejszenia ryzyka w prowadzeniu działalności gospodarczej”
albo w przypadku portfela inwestycyjnego:
„zakup i posiadanie różnorodnych papierów wartościowych w celu obniżenia ryzyka inwestora”.
Celem dywersyfikacji w znaczeniu ogólnym jest zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia strat finansowych.
Na czym polega dywersyfikacja?
Dywersyfikacją można nazwać rozmaite procesy. Najczęściej realizuje się ją przez różnicowanie:
- produktów, cen lub usług, angażowanie w nowe rynki i branże oraz zastosowanie innowacyjnych dla przedsiębiorstwa technologii;
- klas aktywów (użycie różnych instrumentów finansowych), by zmniejszyć ryzyko inwestycyjne dla całego kapitału.
Jakie są klasy aktywów?
Pojęcie klasy aktywów w dywersyfikacji dotyczy sytuacji, w której inwestorzy lokują swoje oszczędności w różnych miejscach. Swój kapitał mogą więc inwestować w:
- akcje;
- obligacje;
- fundusze giełdowe;
- nieruchomości;
- towary;
- waluty.
Biorąc pod uwagę inwestycje, dywersyfikacja ryzyka polega więc na lokowaniu kapitału finansowego w różne klasy aktywów. Dzięki temu, jeśli jedno z nich zanotuje spadek, ogólne straty dla inwestora będą znacznie mniejsze niż w przypadku, gdy w jego portfelu znalazłyby się tylko dwa rodzaje inwestycji. Gdy elementy z portfela różnie reagują na zmiany zachodzące na rynku, inwestowanie staje się znacznie bezpieczniejsze (ryzyko poniesienia dużej straty zostaje zminimalizowane).
Co można dywersyfikować?
W dywersyfikacji skupiamy się na różnorodności. Przede wszystkim dotyczy ona:
- produktu – firmy mogą dywersyfikować swój produkt, czyli wprowadzać jego nowe wersje, decydować się na wprowadzenie całkiem nowego towaru, czy wchodzić na całkiem odmienne branże i sektory;
- ryzyka – działania związane z dywersyfikacją polegają na zmniejszeniu ryzyka poniesienia dużych strat finansowych i rozłożeniu go na mniejsze składowe procesu inwestowania.
Jakie są rodzaje dywersyfikacji?
Do jednej z najpopularniejszych klasyfikacji dywersyfikacji zalicza się podział stworzony według H.I. Ansoffa. Wygląda on następująco:
1. Dywersyfikacja koncentryczna – w tym przypadku przedsiębiorstwo decyduje się na lekką modyfikację wytwarzanych już produktów. Te niewielkie zmiany są podyktowane zainteresowaniem nowymi odbiorcami. Polega to głównie na wprowadzeniu nowych ulepszeń lub wariantów do oferty.
2. Dywersyfikacja horyzontalna (pozioma) – wykorzystuje dotychczasowy profil działalności gospodarczej (wykorzystywane technologie i procesy), wprowadzając do oferty przedsiębiorstwa nowy produkt. Rozszerzenie oferty ma ułatwić utrzymanie klienta i wprowadzać nowe trendy na rynek.
3. Dywersyfikacja wertykalna (pionowa) – przedsiębiorstwo decyduje się na poszerzenie działalności dotyczące działania przed lub po wyprodukowaniu produktu (np. samodzielne wytwarzanie komponentów niezbędnych do produkcji, wprowadzenie możliwości bezpośredniej wysyłki do klienta).
4. Dywersyfikacja konglomeratowa – przedsiębiorstwo poszerza swoją ofertę o produkty, które nie są związane ze wcześniej produkowanymi towarami. Są one nakierowane na nowy typ klientów. W tym modelu zdarza się, że firma rezygnuje lub ogranicza produkty, które miała w dotychczasowej ofercie.
Zobacz też: Automatyzacja procesów biznesowych – na czym polega i jak wdrożyć ją w firmie?
Inne rodzaje dywersyfikacji
Można spotkać się również z innym podziałem dywersyfikacji. Przykładem jest tu podział według L. Wrigley, gdzie występuje:
1. Dywersyfikacja pokrewna – dotyczy sytuacji, w której przedsiębiorstwo wchodzi w nowe biznesy lub branże, jednak wykorzystując wcześniej stosowane technologie i procesy.
2. Dywersyfikacja niepokrewna – występuje wtedy, gdy przedsiębiorstwo zyskuje zupełnie nowe umiejętności.
Korzyści dywersyfikacji
Nie bez powodu dywersyfikację uważa się jako jedno z podstawowych procesów w prowadzeniu działalności gospodarczej czy lokowaniu oszczędności poprzez inwestowanie. Korzystając z różnorodności wytwarzania produktów i miejsc inwestycji kapitału, łatwiej osiągnąć zrównoważony rozwój. Stałe poszerzanie oferty lub udoskonalanie dotychczasowych produktów wzbudza u klientów większe zaufanie, a jednocześnie pozwala na nawiązanie kontaktu z nowymi odbiorcami. Nie można zapominać o najważniejszej funkcji dywersyfikacji – stosuje się ją w celu zmniejszenia ryzyka. Bezpieczeństwo finansowe to w końcu jedna z najważniejszych kwestii warunkujących sukces w inwestowaniu i prowadzeniu działalności.
Jakie błędy popełniają inwestorzy przy dywersyfikacji?
Jednym z najczęstszych błędów jest nadmierna dywersyfikacja, czyli rozproszenie kapitału na zbyt wiele różnych aktywów. To prowadzi do rozmycia zysków. Inwestorzy często też skupiają się na jednym sektorze, co zwiększa ryzyko w przypadku kryzysu branżowego. Niewłaściwe zrozumienie korelacji między aktywami może również prowadzić do niezamierzonych strat.
Znaczenie dywersyfikacji w obliczu kryzysów gospodarczych
Podczas kryzysów gospodarczych odpowiednia dywersyfikacja pozwala zminimalizować straty. Inwestycje w różnorodne klasy aktywów, takie jak akcje, obligacje, nieruchomości czy surowce, pozwalają na stabilizację portfela inwestycyjnego. Warto również uwzględnić lokalizację geograficzną inwestycji, co zmniejsza wpływ lokalnych recesji na całościowe wyniki finansowe.
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_125650406_5-rz%C4%99d%C3%B3w-monet-u%C5%82o%C5%BConych-w-kolejno%C5%9Bci-rosn%C4%85cej.html
