Czym są środki ochrony indywidualnej i w jakiego rodzaju pracy należy je stosować? W tym tekście wytłumaczymy Wam, jak przepisy regulują tę kwestię, co wchodzi w skład środków ochrony indywidualnej i jak mają one chronić pracowników różnych branż przed potencjalnym zagrożeniem.
Co to są środki ochrony indywidualnej i zbiorowej?
Środki ochrony indywidualnej – definicja
Czym są środki ochrony indywidualnej i zbiorowej? Według przepisów BHP środków ochrony indywidualnej pracodawca jest zobowiązany zapewnić organizację pracy i stanowisk pracy w sposób zabezpieczający pracowników przed zagrożeniami, wypadkami oraz oddziaływaniem czynników szkodliwych dla zdrowia i uciążliwości.
W praktyce oznacza to konieczność (w miarę ekonomicznych i technicznych możliwości firmy) eliminacji zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników. Odbywa się to najczęściej przy pomocy stosowania technologii, urządzeń, materiałów i substancji, które nie powodują takiego ryzyka.
SPRAWDŹ TEŻ: Szatnie pracownicze – rodzaje, rozporządzenie, wymagania
Jeśli z racji rodzaju wykonywanych obowiązków taka forma zapobiegania zagrożeniom nie jest możliwa do wprowadzenia, pracodawca powinien zastosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej i zbiorowej, ograniczające ryzyko zawodowe. Pracodawca powinien przy tym również zapewnić pierwszeństwo stosowania środków ochrony zbiorowej przed środkami ochrony indywidualnej.
ZOBACZ TEŻ: Szafki dla pracowników – wymiary, przepisy BHP
Środki ochrony indywidualnej – definicja
Co to są środki ochrony indywidualnej? Są nimi wszystkie sprzęty, przeznaczone do używania lub noszenia przez pracownika, a także każde wyposażenie dodatkowe, które ma go ochronić przed ryzykiem wypadku w pracy.
Środki ochrony indywidualnej – przepisy
Zgodnie z zapisami dyrektywy 89/656/EWG środki ochrony indywidualnej zapewniają podstawowe bezpieczeństwo w takich miejscach pracy jak np. hala przemysłowa, produkcyjna czy na budowie.
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ: Podstawowe zasady BHP
Rozporządzenie o środkach ochronnych
Jak dobrać środki ochrony indywidualnej do rodzaju prowadzonej przez nas firmy? Informacje określające zasady doboru środków ochrony indywidualnej zawierają odpowiednie przepisy Kodeksu pracy oraz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z późniejszymi zmianami (tekst jednolity Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650). Konkretne środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze są przydzielane pracownikom z uwzględnieniem charakteru zajmowanego stanowiska. Aby więc prawidłowo je dobrać, dobrze szczegółowo zapoznać się z przepisami, które pomogą nam dokonać realistycznej identyfikacji zagrożeń związanych z pracą na danym stanowisku.
Rodzaje środków ochrony indywidualnej
Zgodnie z przepisami, środki ochrony indywidualnej możemy podzielić na kilka różnych rodzajów.
Środki ochrony indywidualnej – przykłady
Do środków ochrony indywidualnej zaliczamy:
- środki ochrony kończyn – np. obuwie ochronne, ochraniacze stóp, rękawice ochronne;
- środki ochrony głowy – np. hełmy;
- środki ochrony twarzy i oczu – np. okulary ochronne, gogle ochronne, przyłbice, maski spawalnicze;
- środki ochrony indywidualnej przed hałasem – np. wkładki przeciwhałasowe, hełmy przeciwhałasowe czy nauszniki;
- środki ochrony układu oddechowego – np. maski i filtry;
- środki ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości – np. szelki, pasy bezpieczeństwa, amortyzatory czy linki podtrzymujące;
- środki ochrony izolujące całe ciało – np. kombinezony gazoszczelne;
- specjalna odzież ochronna (osłaniająca brzuch oraz klatkę piersiową) – np. fartuchy chroniące przed promieniowaniem.
PRZECZYTAJ TEŻ: Odzież robocza: Przepisy BHP
Podział środków ochrony indywidualnej
Wymienione powyżej grupy odzieży ochronnej oraz sprzętów stosuje się podczas pracy w różnych, ryzykownych warunkach. Rodzaj tych, jakie powinniśmy wybrać dla swoich pracowników uzależniony jest zatem od występujących w danym środowisku pracy czynników szkodliwych i niebezpiecznych. Przykładowymi środkami ochrony indywidualnej na budowie będą więc hełmy, okulary ochronne, nauszniki, rękawice, a także obuwie ochronne.
Środki ochrony osobistej – co do nich nie należy?
Skoro wymieniliśmy już, na czym polega podział środków ochrony indywidualnej, warto zaznaczyć również, co do nich nie należy. Nie każdy rodzaj noszonej odzieży w pracy stanowi bowiem indywidualny środek ochrony!
Szukasz pracy w Szczecinie? Sprawdź najlepsze oferty na GoWork.pl!
Do środków ochrony indywidualnej nie należą:
- mundur, który nie jest specjalnie przeznaczony do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracownika;
- ochrona indywidualna używana przez wojsko, policję i inne służby utrzymania porządku publicznego;
- wyposażenie stosowane przez służby ratownicze;
- wyposażenie sportowe;
- ochrona indywidualna stosowana na podstawie przepisów Prawa o ruchu drogowym;
- środki służące do samoobrony lub do odstraszania – np. paralizator czy gaz pieprzowy;
- przenośne urządzenia do wykrywania oraz sygnalizowania zagrożeń i naruszania porządku publicznego.
Powyższe przykłady nie stanowią zatem środków ochrony indywidualnej.
Kiedy stosujemy środki ochrony indywidualnej?
Podsumowując, zastosowanie środków ochrony indywidualnej w miejscu pracy będzie konieczne w sytuacjach, w których nie da się uniknąć czy wyeliminować potencjalnych zagrożeń związanych z pracą na danym stanowisku. Jeśli także i środki ochrony zbiorowej nie pomogą zminimalizować tego ryzyka, pracodawca będzie musiał samodzielnie dokonać decyzji o wprowadzeniu środków ochrony osobistej. Nie ma bowiem takiego przymusu.
Aby móc wprowadzić taką decyzję w życie, niezbędne będzie dokonanie wspomnianej na początku oceny ryzyka w zakładzie pracy, a także wybór odpowiednich do niej środków ochrony indywidualnej. Bezpieczeństwo jest bardzo ważne!
