Wszystkie osoby prowadzące działalność gospodarczą zastanawiają się, w jaki sposób mogą obniżyć koszty przedsiębranych inicjatyw, które już na poziomie polityki fiskalnej są horrendalnie wysokie – nie wspominając nawet o kosztach inwestycji. Koszty prowadzenia działalności gospodarczej są najbardziej dotkliwe na samym początku przygody z własnym biznesem, szczególnie w sytuacji, w której mówimy o prowadzeniu niewielkiego przedsiębiorstwa czy jednoosobowej działalności gospodarczej. Pomocnym rozwiązaniem w tym przypadku może być rządowy program Ulga na start.
Czym dokładnie jest Ulga na start i kto może z niej skorzystać? Z jakich ubezpieczeń będziemy zwolnieni w przypadku korzystania z Ulgi na start? Jak wygląda kwestia ubezpieczenia zdrowotnego w przypadku korzystania z programu? Jak zgłosić się do ZUS chcąc korzystać z Ulgi na start i jakie deklaracje trzeba składać co miesiąc? Jakie są negatywne konsekwencji Ulgi na start? Czy w finalnym rozrachunku Ulga na start jest opłacalna? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym materiale.
Czym jest Ulga na start? Podstawowe informacje
Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w Polsce obarczeni są wieloma zobowiązaniami na rzecz Skarbu Państwa. Do trzech podstawowych obciążeń fiskalnych zaliczymy podatek dochodowy, podatek VAT oraz składki wynikające z podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym – wliczamy w to przede wszystkim ubezpieczenie emerytalne oraz składkę zdrowotną.
Niestety, w przypadku wykonywania działalności gospodarczej – bez względu na jej rodzaj – nie da się pominąć aspektu ubezpieczeń społecznych. Wszyscy przedsiębiorcy będą bowiem prędzej czy później zobowiązani do opłacania składek ZUS. Na całe szczęście, otwierając dopiero działalność gospodarczą, będziemy mogli zdecydować się na ich opłacanie później.
Ulga na start to znany od dłuższego czasu program rządowy, który umożliwia przedsiębiorcom tymczasowe zaniechanie opłacania składek ZUS bez ponoszenia jakichkolwiek konsekwencji. W myśl obowiązujących przepisów, z Ulgi na start można korzystać przez pierwszych 6 miesięcy od rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Należy jednak pamiętać, że Ulga na start obejmuje wyłącznie przedsiębiorcę, a nie osoby z którymi ów współpracuje czy zatrudnia. Wobec tego jasnym jest, że pracodawca, nawet korzystający z Ulgi na start, będzie zobowiązany do opłacania składek ZUS w pełnej wysokości za swoich pracowników.
Kto może skorzystać z Ulgi na start?
Z Ulgi na start może skorzystać każda osoba, która zakłada własną działalność gospodarczą po raz pierwszy lub kolejny, o ile od ostatniego zawieszenia lub zamknięcia poprzedniej działalności minęło minimum 5 lat (60 miesięcy).
Co więcej, przedsiębiorca który chciałby skorzystać z Ulgi na start, nie może świadczyć usług na rzecz byłego pracodawcy, u którego w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym był zatrudniony na etacie, wykonując czynności wchodzące w zakres aktualnie wykonywanej działalności.
Ulga na start w przypadku rolników – kiedy to możliwe?
Rolnicy również mogą skorzystać z uroków Ulgi na start, jeżeli tylko spełniają wyżej wzmiankowane wymogi i zamierzają rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej. Niemniej, warto pamiętać, że zdecydowana większość rolników w ogóle nie podlega pod ubezpieczenie społeczne w ZUS – warunkiem jest równoczesne spełnianie wszystkich z poniższych wymogów:
nieprzerwane podleganie pod ubezpieczenie KRUS przez okres co najmniej 3 lat,
prowadzenie gospodarstwa rolnego, którego obszar (użytków rolnych) przekracza 1 hektar,
złożenie w KRUS oświadczenia o kontynuacji ubezpieczenia w ciągu 14 dni od rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej,
brak prawa do emerytury, renty i innych świadczeń społecznych, a także brak statusu pracownika i niepozostawanie w stosunku służbowym,
kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nieprzekraczająca kwoty granicznej.
Z jakich ubezpieczeń zwalnia Ulga na start?
Ulga na start na okres sześciu pełnych miesięcy zwalnia korzystającego z niej przedsiębiorcę ze wszystkich składek na ubezpieczenia społeczne – ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenie rentowe i ubezpieczenie wypadkowe – a także ze składek na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Warto więc w tym miejscu pamiętać, że Ulga na start nie zwalnia przedsiębiorcy z konieczności opłacania ubezpieczenia zdrowotnego.
Osoby prowadzące działalność gospodarczą powinny mieć na względzie fakt, że jeżeli nie obejmuje ich Ulga na start, to mogą – przy spełnieniu odpowiednich warunków – skorzystać z obniżonych składek ZUS, możliwych do opłacania w takiej formie przez okres aż 24 miesięcy.
Warto dodać, że konieczność bezwzględnego opłacania składki zdrowotnej każdorazowo obliguje przedsiębiorcę także do zgłoszenia do ubezpieczenia w ZUS członków swojej rodziny. Ulga na start jest zatem rodzajem wsparcia całkowicie niezależnym od ubezpieczenia zdrowotnego.
Wysokość składki zdrowotnej w przypadku Ulgi na start
Bez względu na to, czy przyjdzie nam skorzystać z Ulgi na start czy też nie, będziemy zobowiązani do opłacania składki zdrowotnej w pełnej wysokości. Wysokość składki zdrowotnej zależy każdorazowo od dwóch czynników – wybranej formy opodatkowania oraz poziomu osiąganych dochodów.
Podstawa wymiaru składki zdrowotnej powiązana jest z minimalnym wynagrodzeniem za pracę, które na początku roku 2024 wyniosło 4 242 złote brutto miesięcznie. Osoby rozliczające się z fiskusem na zasadach ogólnych, będą zobowiązane do opłacania miesięcznie składki zdrowotnej w wysokości 9% podstawy wymiaru składki, natomiast osoby które wybrały opodatkowanie podatkiem liniowym, zapłacą składkę w wysokości 4,9% podstawy wymiaru. W przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych stawka wyniesie 9% zryczałtowanej podstawy.
Warto także mieć na względzie fakt, że w sytuacji w której rozliczasz się z Urzędem Skarbowym na podstawie podatku liniowego lub na zasadach ogólnych, a Twój dochód w danym miesiącu nie przekracza miesięcznie minimalnego wynagrodzenia za pracę, to wysokość składki zdrowotnej wyniesie 9% płacy minimalnej.
Ubezpieczenie zdrowotne w przypadku Ulgi na start – kto nie musi go płacić?
Niektórzy przedsiębiorcy w trakcie pierwszych sześciu miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej będą całkowicie zwolnieni z obowiązku opłacania składki zdrowotnej. Dotyczy to:
emerytów i rencistów, których miesięczne świadczenia nie przekraczają minimalnego wynagrodzenia za pracę, a przychody z prowadzonej działalności gospodarczej nie są wyższe niż 50% kwoty najniższej emerytury lub są rozliczane na podstawie karty podatkowej,
osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym lub znacznym, przy tożsamych z powyższymi kryteriach dotyczących przychody z działalności gospodarczej,
osób pobierających zasiłek macierzyński, którego wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego,
pracowników, którzy równocześnie opłacają składki od wymiaru nie wyższego niż minimalne wynagrodzenie, ich miesięczne przychody z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej nie przekraczają 50% minimalnego wynagrodzenia, a całość rozliczana jest na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
Ulga na start – jak zgłosić się do ZUS?
Zgłoszenie się do ZUS z zamiarem skorzystania z Ulgi na start nie jest trudne – wszystkich formalności można dokonać równocześnie z rejestracją firmy przy pomocy formularza CEiDG-1. Co do zasady, rejestracji w ZUS celem opłacania składek zdrowotnych należy dokonać w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia działalności, pamiętając o kodzie ubezpieczenia zaczynającym się od cyfr 05 40.
Jeśli nie posiadasz prawa do emerytury lub nie jesteś osobą niepełnosprawną, to dwoma z ostatnich cyfry określającymi Twój kod będzie 00 – wobec czego pełen kod ubezpieczenia w Twoim przypadku będzie się prezentował jako 05 40 00. W innej sytuacji należy postąpić wedle instrukcji ZUS, piątą i szóstą literę kodu wpisując zależnie od swojej sytuacji:
Piąta litera kodu:
0 – brak ustalonego prawa do emerytury lub renty,
1 – ustalone prawo do emerytury,
2 – ustalone prawo do renty.
Szósta litera kodu:
0 – brak orzeczenia o niepełnosprawności,
1 – lekki stopień niepełnosprawności,
2 – umiarkowany stopień niepełnosprawności,
3 – znaczny stopień niepełnosprawności.
Zgłoszenia do ZUS w tej sprawie – przy użyciu formularza ZUS ZZA – dokonuje się zwykle przy okazji rejestracji firmy. Zdecydowanie najłatwiejszą z metod będzie dopełnienie formalności przez internet, korzystając z dedykowanych temu celowi platform rządowych, jednak formalności można dopełnić również osobiście w placówce lub za pośrednictwem poczty czy pełnomocnika.
Comiesięczne deklaracje ZUS w przypadku Ulgi na start
Co do zasady, przedsiębiorcy w Polsce są zobowiązani do comiesięcznego składania formularza ZUS DRA, co wynika z konieczności uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne. Osoby korzystające Ulgi na start nie muszą jednak tego robić, ponieważ obowiązuje ich wyłącznie konieczność opłacania składek zdrowotnych.
Niemniej, trzeba pamiętać, że taka konieczność zaistnieje w sytuacji, w której zatrudniamy jakichkolwiek pracowników – dobrodziejstwa Ulgi na start niestety ich nie obowiązują. Wówczas będziemy zobowiązani do uczestnictwa w comiesięcznej biurokracji, każdorazowo musząc zmieścić się w jednym z trzech terminów, zależnie od naszego statusu:
do 5. dnia następnego miesiąca – w przypadku jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych,
do 15. dnia następnego miesiąca – w przypadku płatników składek posiadających osobowość prawną,
do 20. dnia następnego miesiąca – w przypadku pozostałych płatników składek.
Ulga na start – negatywne konsekwencje korzystania z programu
Ulga na start z całą pewnością zapewnia partycypantom wymierne korzyści – przede wszystkim zacznie zmniejszając koszty otwieranej działalności gospodarczej. Niemniej, trzeba pamiętać, że zaniechanie opłacania składek – nawet w sensie całkowicie legalnym – pozbawia nas prawa do korzystania z przywilejów, które mają osoby opłacające składki.
Przede wszystkim okres korzystania z Ulgi na start nie wlicza się do okresu składkowego, stanowiącego podstawę dla późniejszego obliczenia wysokości świadczenia emerytalnego. Co więcej, w trakcie korzystania z Ulgi na start nie będzie nam przysługiwać prawo do zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku opiekuńczego czy zasiłku macierzyńskiego.
Jakie trzeba opłacać składki po zaprzestaniu korzystania z Ulgi na start?
Z Ulgi na start można zrezygnować w dowolnym momencie jej trwania, lub poczekać do wyczerpania się jej ważności po upływie sześciu miesięcy. Warto mieć na względzie, że niekoniecznie będziemy wówczas zobowiązani do opłacania składek ZUS w pełnej ich wysokości – będziemy mogli skorzystać ze składek preferencyjnych.
Preferencyjne składki ZUS polegają na opłacaniu nawet czterokrotnie niższych składek przez okres 24 miesięcy. Oczywiście, w tym samym okresie nadal będziemy zobowiązani do opłacania składek zdrowotnych w pełnej wysokości. Niemniej, choć Ulga na start nie będzie nas już obowiązywać, to jednak nadal możliwość płacenia przez dwa lata 400 złotych miesięcznie w kontrze do 1 600 złotych nadal stanowi dogodną i korzystną perspektywę dla mniejszych przedsiębiorców.
Ulga na start – czy to się opłaca? Podsumowanie
Ulga na start zdecydowanie jest opłacalną opcją dla wszystkich osób, które zamierzają otworzyć własną działalność gospodarczą. W znaczny sposób może ona zredukować początkowe koszty otwierania własnego biznesu, a w połączeniu z późniejszymi składkami preferencyjnymi, pozwala przedsiębiorcy na całkowitym skupieniu się na rozwoju swojej działalności.
W niniejszym artykule opisaliśmy co prawda kilka negatywnych skutków korzystania z programu – na przykład nieważność rzeczonego okresu przy obliczaniu wysokości emerytury – jednak trzeba przyznać, że różnica w świadczeniu emerytalnym będzie niewielka, a korzyść dla przedsiębiorcy w najtrudniejszym okresie prowadzenia przezeń działalności będzie ogromna. Poza tym, lepiej więcej zarabiać i dbać o swoje oszczędności osobiście, aniżeli tęsknym wzrokiem patrzeć w przyszłość zastanawiając się nad wysokością emerytury.
Źródło zdjęcia głównego: https://pl.123rf.com/photo_74515633_portrait-happy-woman-exults-pumping-fists-ecstatic-celebrates-success-under-a-money-rain-falling.html
