Choć sytuacja kobiet na rynku pracy w Polsce jest daleka od ideału, w wielu wskaźnikach odnotowano poprawę. Jest to widoczne szczególnie w przypadku liczby zatrudnionych kobiet, jak i ich udziału w zarządach spółek giełdowych. Mimo wszystko wzrost w tych sektorach jest znacznie wolniejszy niż w innych krajach Unii Europejskiej.
Kobiety na rynku pracy
Sytuacji kobiet na rynku pracy przyglądnął się Polski Instytut Ekonomiczny, tworząc raport „Sytuacja kobiet w Polsce z perspektywy społeczno-ekonomicznej”. Jak wskazuje analiza, w 2021 roku zatrudnionych kobiet było 7,37 mln, by w 2022 roku uzyskać już liczbę około 7,4 mln. Jednocześnie nastąpił tu wzrost wskaźnika zatrudnienia z 51% w 2009 roku do 64% w 2021 roku. Eksperci wskazują, że zmiany te przyczyniły się do ok. 2/5 wzrostu gospodarczego Polski.
Perspektywy zawodowe kobiet
Poza delikatnym wzrostem w zatrudnieniu kobiet można zauważyć nieznaczną poprawę w innych sferach. Przykładowo udział kobiet w zarządach największych spółek giełdowych w II półroczu 2022 roku wyniósł 24%. Dojście do tego poziomu zajęło wiele lat. W 2004 roku odsetek kobiet w zarządach był bardzo niski i wynosił 9% w Polsce i średnio w krajach Unii Europejskiej. Wskaźnik ten z roku na rok odnotowywał regularny wzrost, jednak w UE wzrósł w 2022 roku do 32%, zaś w Polsce nie przekroczył jeszcze 25%. Biorąc pod uwagę dane z 2021 roku, liczba kobiet na stanowiskach kierowniczych była największa w:
- handlu – 126 tys. kobiet;
- administracji publicznej – 51 tys. kobiet;
- przemyśle – 47 tys. kobiet;
- edukacji – 37 tys. kobiet;
- opiece zdrowotnej – 30 tys. kobiet.
Dość dobrze z kolei prezentują się zdane z 2021 roku, które opisują odsetek kobiet prowadzących własną działalność gospodarczą. Polska jest drugim z kolei krajem w UE, gdzie ten wskaźnik jest najwyższy – uzyskał on poziom 8% (wyższy był tylko w Grecji – 10%). Średnia w UE wynosiła około 6%.
Kobiety na rynku pracy – zarobki
Jak wskazano w raporcie PIE, ważną kwestią związaną z sytuacją kobiet na rynku pracy jest problem zaniżonych wynagrodzeń, który występuje w skali globalnej. Eksperci wymieniają powody, dla których te nierówności nadal są zauważalne. Jest to:
- mniejsze zaangażowanie kobiet w życie zawodowe (m.in. praca w niepełnym wymiarze etatu) związane z nierównym podziałem obowiązków domowych i opiekuńczych;
- większy udział kobiet w gorzej opłacanych zawodach i sektorach gospodarki;
- dyskryminacja kobiet;
- niższe umiejętności czy możliwości negocjacyjne;
- brak przejrzystości wynagrodzeń.
Luka płacowa (różnica między średnimi godzinowymi zarobkami brutto mężczyzn i kobiet) we wszystkich krajach europejskich ma wartość dodatnią, a więc kobiety wszędzie średnio zarabiają mniej niż mężczyźni. W Polsce jest ona dość niska, ponieważ w 2020 roku wyniosła 4,5%. Średnio w Unii Europejskiej luka płacowa uzyskiwała poziom 13%. Mimo że widać w tej kwestii poprawę, nadal jest to jeden z największych problemów, z jakim mierzyć się muszą kobiety na rynku pracy.
