Rosnące koszty życia sprawiają, że coraz częściej musimy zrewidować swój budżet domowy. Jego planowanie to idealny sposób na znalezienie oszczędności i poprawę racjonalności wydatków. Sprawdź, na czym polega planowanie budżetu domowego.
Czy Twoje zarobione pieniądze również rozchodzą się nie wiadomo gdzie jeszcze przed końcem miesiąca? Problem ten dotyczy większości gospodarstw. Mało kto panuje nad wydatkami, analizuje i sprawdza, gdzie można zaoszczędzić nawet te drobne kwoty. A dobrze prowadzona kontrola budżetu domowego może przynieść wiele korzyści. Czym jest budżet domowy? Z jakimi wydatkami trzeba się liczyć? Jak zaplanować budżet domowy? Z czego warto korzystać przy ustalaniu domowego budżetu? Sprawdź odpowiedzi na te pytania w artykule.
Domowy budżet – co to jest?
Zanim zajmiemy się planowaniem budżetu domowego, należy zdefiniować, czym on w ogóle jest. Może się bowiem kojarzyć po prostu z pieniędzmi, którymi dysponuje gospodarstwo. Jednak to wyjaśnienie potrzebuje doprecyzowania. Można tu wskazać definicję pojęcia „budżet gospodarstwa domowego” proponowaną przez GUS, która brzmi:
„Pieniężne i niepieniężne przychody i rozchody gospodarstwa domowego za dany okres”.
Do tego należy dodać, że najczęściej danym okresem jest miesiąc. Najlepiej poddać analizie budżet domowy z kilku miesięcy, aby uzyskać wartościowe dane o przychodach i rozchodach.
Po co planować budżet domowy?
Trudno jest ograniczyć wydatki i zaoszczędzić, gdy nie mamy świadomości, na co wydajemy pieniądze. Planowanie budżetu domowego służy do wykrycia miejsc, w jakich fundusze rozchodzą się najbardziej. Ułatwia to realizację założeń, których celem jest zmniejszenie ponoszonych kosztów miesięcznie, a tym samym uzyskanie większej gotówki. Można ją przeznaczyć na konkretny zakup, odłożyć na gorsze czasy lub zainwestować. Gdy umiemy określić budżet rodzinny, uzyskujemy pełną kontrolę nad finansami gospodarstwa.
Planowanie budżetu domowego – wpływy i wydatki
Aby zaplanować budżet domowy, niezbędne jest przygotowanie całej listy przychodów i wydatków. Muszą one obejmować konkretne rzeczy, a więc wszystkie źródła przychodu pieniędzy oraz koszty poniesione przez cały miesiąc.
Przychody miesięczne w budżecie domowym
Możliwości zdobywania pieniędzy jest wiele, dlatego każdy z nich musi znaleźć się w tej analizie. Najczęściej jest to:
- wynagrodzenie za wykonywaną pracę;
- zyski z podejmowania dodatkowych zleceń;
- pieniądze uzyskane z wynajmu nieruchomości lub innych dóbr;
- stypendia;
- alimenty;
- świadczenia np. 500+;
- odsetki z lokat oszczędnościowych;
- zwroty podatków;
- stałe premie.
Wydatki w budżecie domowym
Kwestia wydatków jest nieco bardziej skomplikowana. Do wyboru mamy bowiem całą pulę rzeczy i miejsc, które pochłaniają nasze finanse. W podstawowym podziale wyróżnia się tu wydatki stałe i wydatki nieregularne. Oba mają wpływ na stan budżetu domowego, dlatego trzeba uwzględniać koszty w każdej z tych grup.
Wydatki stałe, czyli inaczej planowane wydatki są to koszty ponoszone w każdym miesiącu. Są to najczęściej:
- opłaty dotyczące mieszkania typu czynsz i opłaty za media;
- wydatki związane z ratami kredytów;
- zakupy spożywcze;
- opłata za żłobek lub przedszkole i zajęcia dodatkowe (ewentualnie studia lub kursy);
- opłaty związane z transportem – paliwo, bilety;
- składki na ubezpieczenia np. samochodu lub na życie.
Wydatki nieregularne jest ciężej oszacować. Są to koszty, które ponosimy sporadycznie, w zależności od okazji. Zwykle nie dotyczą one podstawowych potrzeb, a dodatkowych zainteresowań czy planów. Można tu wyróżnić:
- ubrania,
- wakacyjne wyjazdy,
- sprzęt elektroniczny,
- remonty,
- prezenty.
Uwzględniając wpływy, a także stałe wydatki i wydatki zmienne w różnym okresie np. w perspektywie rocznej lub kwartalnej, można ustalić pewien plan racjonalizacji budżetu domowego. Jego celem jest eliminacja niepotrzebnych wydatków oraz możliwość uzyskania oszczędności, które mogą być traktowane jako fundusz awaryjny.
Znajdź zatrudnienie w Rzeszowie – oferty pracy sprawdź na GoWork!
Planowanie budżetu domowego budżetu – ustalenie salda
Kiedy już poznamy wydatki nieregularne i regularne, które stanowią obciążenie comiesięczne dla domowego budżetu, kolejnym krokiem jest porównanie ich sumą przychodów. Należy więc wyliczyć saldo, a więc odjąć od wszystkich zysków kwotę wydatków (w tym również nieregularne wydatki). Jeśli wynik będzie na plusie, oznacza to, że mamy jeszcze pewną rezerwę środków, a sam plan oszczędnościowy ma szansę zostać zrealizowany. Z kolei, jeśli saldo jest kwotą na minusie, zrewidowanie wydatków jest wręcz niezbędne, by uzyskać finansową równowagę.
Zarządzanie budżetem domowym – szacowanie kosztów i inwestycje
Aby określić sytuację finansową na kolejne miesiące, ważne jest, aby w jednym zestawieniu umieścić listę rzeczy, na które wydajemy pieniądze z odpowiednimi kwotami w ciągu miesiąca. Można wskazać w nim planowane wydatki i rzeczywiste wydatki. Różnica między tymi danymi to dodatkowa poduszka finansowa, która zwiększy saldo na koniec miesiąca.
Aby jednak planowanie budżetu domowego miało sens, warto zaplanować nadwyżkę finansową jak najwcześniej. W przeciwnym razie uzyskane pod koniec miesiąca oszczędności mogą rozpłynąć się wśród bieżących kosztów lub zostać przeznaczone na chwilowe potrzeby i zachcianki. Aby proces zakończył się sukcesem, trzeba więc opracować cel lub inwestycję, na którą zostanie przekazana kwota salda.
Planowanie budżetu domowego – narzędzia
Plan budżetu domowego najczęściej wykonuje się na kartce papieru. To sprawia, że analizy dokonać może każdy, bez potrzeby korzystania z komputera. Wystarczy zapisać wszystkie rzeczywiste i planowane wydatki w tabelach. Na końcu wystarczy je zestawić z uzyskiwanymi wpływami i sprawdzić, czy saldo budżetu jest na plusie.
Oprócz kartki i papieru mamy do dyspozycji również tabele w arkuszu kalkulacyjnym, czyli w Excelu. Wystarczy stworzyć arkusz z odpowiednimi kolumnami, w których należy umieścić: kategorie (czyli rzeczy, na które wydajemy pieniądze), wydatki stałe, nieregularne wydatki. W analizie można również uwzględnić nieprzewidziane wydatki, które nadal będą obciążeniem dla budżetu domowego.
Zaplanowanie domowego budżetu ułatwią również liczne aplikacje, które działają na telefonie, tablecie czy laptopie. Przykładowy budżet domowy znajdziemy w aplikacji Wallet, Moje Finanse, Szybki budżet, czy Monefy. Jak działają takie programy? Tworzą listy wpływów i wydatków, a także wykorzystują analizy transakcji czy synchronizację z kontem bankowym, by tworzyć wykresy wraz z zestawieniami finansowymi.
Domowy budżet – o czym pamiętać przy jego planowaniu?
Plan wydaje się prosty – wyliczenie wszystkich przychodów i wydatków oraz utworzenie celów na najbliższy czas. Jednak aby wszystko się udało, warto pamiętać o kilku rzeczach:
W przypadku określania wydatków, szczególnie jeśli chodzi o nieprzewidziane wydatki, dobrze jest wpisać wyższe kwoty. Jest to korzystniejsze rozwiązanie niż zaniżanie kosztów, przez co w rzeczywistości saldo mogłoby stać się ujemne.
Nawet gdy uda się zaplanować budżet domowy trzeba mieć na uwadze, że kwoty wydatków stałych i wydatków nieregularnych mogą się zmieniać (zmienne oprocentowanie, podwyżki czynszu i żywności). Nie warto się załamywać rąk, gdy nasz plan nie zostanie w pełni zrealizowany. Pierwszy budżet jest trudno oszacować, ale z każdym kolejnym miesiącem planowanie i oszczędzanie stanie się łatwiejsze.
