Wynagrodzenie zasadnicze to podstawowy składnik wynagrodzenia, który stanowi podstawę dochodu każdego pracownika zatrudnionego w ramach stosunku pracy. Mimo że jest kluczowym elementem pensji, często bywa mylone z minimalnym wynagrodzeniem lub błędnie interpretowane. W niniejszym artykule wyjaśniamy, czym dokładnie jest wynagrodzenie zasadnicze, jakie elementy wchodzą w jego skład oraz jaka jest jego relacja do wysokości minimalnego wynagrodzenia.
Czym jest wynagrodzenie zasadnicze?
Wynagrodzenie zasadnicze to obowiązkowy składnik wynagrodzenia, który określa kwotę gwarantowaną pracownikowi za wykonywanie obowiązków zawodowych w ramach stosunku pracy. Ustalane jest w umowie o pracę w stałej stawce miesięcznej, godzinowej, akordowej lub prowizyjnej. Kwota wynagrodzenia zasadniczego nie uwzględnia dodatkowych świadczeń, takich jak premie, prowizje, dodatki stażowe czy wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych.
Jest to kwota brutto, od której odliczane są obowiązkowe składniki wynagrodzenia, takie jak podatki i składki na ubezpieczenia, takie jak pracowniczego planu kapitałowego czy składka emerytalno-rentowa.
Skład wynagrodzenia zasadniczego
Do wynagrodzenia zasadniczego zaliczają się tylko stałe i gwarantowane składniki wynagrodzenia, co oznacza, że nie obejmuje ono elementów uznaniowych ani zmiennych. W skład wynagrodzenia zasadniczego nie wchodzą:
premie, prowizje, dodatki stażowe,
wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych,
wynagrodzenie za pracę w porze nocnej,
odprawy emerytalne i rentowe.
Podstawa wynagrodzenia zasadniczego należy do osobistego zaszeregowania pracownika, które jest ustalane w momencie podpisania umowy o pracę.
Wynagrodzenie zasadnicze a wynagrodzenie minimalne
Wynagrodzenie zasadnicze często jest mylone z minimalnym wynagrodzeniem. W rzeczywistości te pojęcia nie są tożsame. Płaca minimalna jest regulowana ustawowo i stanowi dolną granicę, poniżej której pracodawca nie może ustalić wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w ramach stosunku pracy. Przy minimalnym wynagrodzeniu w skład płacy wchodzą różne składniki wynagrodzenia, takie jak premie czy dodatki, podczas gdy wynagrodzenie zasadnicze odnosi się jedynie do gwarantowanej podstawy pensji.
Wysokość minimalnego wynagrodzenia w 2024 roku
Od 1 lipca 2024 roku minimalne wynagrodzenie w Polsce wynosi 4300 zł brutto, co odpowiada około 3261,53 zł netto. W przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin, wysokość minimalnego wynagrodzenia jest ustalana proporcjonalnie do liczby przepracowanych godzin. Wynagrodzenie zasadnicze pracownika nie może być niższe niż ta ustawowa kwota.
Znaczenie wynagrodzenia zasadniczego dla dodatków i świadczeń
Wynagrodzenie zasadnicze stanowi podstawę do obliczania dodatków i świadczeń przysługujących pracownikowi. Na jego podstawie wylicza się między innymi:
wynagrodzenie zasadnicze dodatek stażowy (np. w budżetówce wynosi 5% po pięciu latach pracy),
wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych,
zasiłki chorobowe i macierzyńskie,
odprawy i odszkodowania.
W sektorze publicznym oraz w niektórych zawodach, takich jak nauczyciele, wysokość wynagrodzenia zasadniczego jest określana odgórnie przez przepisy.
Wynagrodzenie zasadnicze a prawo unijne
Od 2026 roku, w związku z wdrożeniem dyrektywy Parlamentu Europejskiego, wynagrodzenie zasadnicze nie będzie mogło być niższe niż minimalne wynagrodzenie. Zmiana ta ma na celu zapewnienie większej przejrzystości wynagrodzeń oraz zagwarantowanie pracownikom odpowiedniego poziomu życia. W przypadku naruszenia przepisów, pracodawcom grozić będą surowe kary, w tym grzywny do 45 000 zł.
Czy wynagrodzenie zasadnicze musi być ustalone w umowie o pracę?
Tak, wynagrodzenie zasadnicze jest obowiązkowym składnikiem wynagrodzenia pracownika i musi być zapisane w umowie o pracę. Przepisy Kodeksu pracy wymagają, aby umowa jasno określała składniki wynagrodzenia, w tym wysokość wynagrodzenia zasadniczego. Pracodawca ma obowiązek stosować się do regulaminu wynagradzania, jeśli jest on obowiązujący w firmie.
Wynagrodzenie zasadnicze to podstawowy składnik wynagrodzenia za pracę, gwarantowany każdemu pracownikowi zatrudnionemu w ramach stosunku pracy. W 2024 roku wynagrodzenie zasadnicze w Polsce nie może być niższe od pła, które wynosi 4300 zł brutto. Jest ono kluczowym elementem systemu wynagrodzeń, od którego zależą dodatki i świadczenia pracownicze. Dzięki wdrożeniu nowych przepisów unijnych, system wynagrodzeń stanie się bardziej przejrzysty i sprawiedliwy, co wpłynie pozytywnie na ochronę praw pracowników.
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_111035252_makro-pieni%C4%85dze-100-euro-t%C5%82o-z%C5%82ota-moneta-bitcoin-na-dolarach-ameryka%C5%84skich-koncepcja-biznesowa.html
