Formularz SD-Z2 to jeden z druków urzędowych, które przedstawiać w Urzędzie Skarbowym muszą ci podatnicy, którzy otrzymali spadek lub darowiznę. Dotyczy to jednak wyłącznie osób z I grupy podatkowej. Dzięki terminowemu złożeniu rzeczonego formularza na ręce urzędników, będziemy mogli uniknąć konieczności zapłacenia podatku od spadków i darowizn.
Czym dokładnie jest formularz SD-Z2 i kto musi go wypełnić? Kto jest wyłączony z tego obowiązku? W jaki sposób można złożyć SD-Z2 i ile czasu na to mamy od otrzymania spadku lub darowizny? Jakie dokumenty będą niezbędne i ile to kosztuje? Z czego dokładnie składa się formularz SD-Z2 i jak go wypełnić krok po kroku? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym materiale.
Umowa darowizny – podstawowe informacje
Umowa darowizny powinna mieć formę pisemną, a w szczególnych przypadkach, jak darowizna nieruchomości, wymaga aktu notarialnego. Gdy darowizna zostaje zawarta notarialnie, obowiązek zgłoszenia do urzędu skarbowego spoczywa na notariuszu, a obdarowany jest zwolniony z tej powinności. Jeśli wartość darowizny w ramach I grupy podatkowej nie przekracza kwoty 36 120 zł (limit obowiązujący od 1 lipca 2023 r.), zgłoszenie do urzędu skarbowego również nie jest wymagane.
Warto jednak pamiętać, że limit ten dotyczy łącznej wartości darowizn otrzymanych od jednej osoby w ciągu ostatnich 5 lat. Aby skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, darowizna przekraczająca określoną wartość musi być zgłoszona do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od jej otrzymania poprzez złożenie formularza SD-Z2.
Formularz SD-Z2 – co to jest?
Formularz SD-Z2 to nic innego jak zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych, które musimy złożyć na ręce pracowników Urzędu Skarbowego w sytuacji, w której spadek lub darowiznę nabędziemy. Jest to jednak formularz przeznaczony wyłącznie dla osób z pierwszej grupy podatkowej – dokładny wykaz tychże znajduje się poniżej.
Podstawę prawną dla aktualnego stanu rzeczy w tym zakresie stanowi rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20.11.2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych. Formularz podatkowy SD-Z2 pozwala na uniknięcie konieczności uiszczenia podatku od darowizn i spadków, o ile tylko zostanie złożony w odpowiednim terminie.
Sam druk nie jest szczególnie skomplikowany w swej konstrukcji, jednak na potrzeby naszych czytelników w dalszej części materiału szczegółowo omówimy każdy z elementów formularza. Całą sprawę można załatwić osobiście, podczas wizyty w Urzędzie Skarbowym lub za pośrednictwem internetu, co jest formą zdecydowanie najwygodniejszą.
Kto musi wypełnić formularz SD-Z2 w Urzędzie Skarbowym?
Obowiązek podatkowy względem Skarbu Państwa nastaje zawsze w sytuacji, w której w przypadku jednego z podmiotów miejsce ma nabycie spadku lub otrzymanie darowizny. Na szczęście, złożenie formularza SD-Z2 może anulować konieczność uiszczenia podatku – jest to jednak przywilej zarezerwowany wyłącznie dla pierwszej grupy podatkowej, o której przeczytasz niżej.
Formularz SD-Z2 można złożyć wówczas, gdy mienie nabyte w ramach spadku bądź darowizny znajduje się na terenie Polski, lub w sytuacji, w której rzeczone mienie znajduje się poza granicami kraju, ale otrzymuje je obywatel Polski lub osoba zamieszkująca Polskę w chwili otrzymania spadku lub darowizny. Przedstawiając sprawę bardziej szczegółowo, formularz SD-Z2 wypełnić powinien każdy, kto spełnia łącznie wszystkie z trzech poniższych wymagań:
Otrzymał majątek od:
żony lub męża,
córki, syna, wnuczki, wnuka, prawnuczki lub prawnuka,
pasierbicy lub pasierba,
matki, ojca, babci, dziadka, prababci lub pradziadka,
macochy lub ojczyma,
siostry lub brata.
Otrzymał majątek przez:
dziedziczenie,
zapis zwykły, dalszy albo windykacyjny,
polecenie testamentowe,
zachowek,
dyspozycję bankową wkładem na wypadek śmierci,
dyspozycję uczestnika otwartego funduszu inwestycyjnego lub specjalistycznego otwartego funduszu inwestycyjnego,
nieodpłatne zniesienie współwłasności,
darowiznę albo polecenie darczyńcy,
nieodpłatną rentę,
nieodpłatne użytkowanie,
nieodpłatną służebność.
Posiada obywatelstwo polskie lub zamieszkuje na stałe:
w Polsce,
w dowolnym kraju członkowskim Unii Europejskiej,
w Norwegii, w Liechtensteinie lub na Islandii.
Jakie podmioty są wyłączone z konieczności wypełnienia SD-Z2?
Do wyżej wzmiankowanych reguł można zastosować dwa odstępstwa. Mianowicie, formularza SD-Z2 nie musi wypełniać osoba, która otrzymała mienie w ramach umowy darowizny albo nieodpłatnego zniesienia współwłasności, o ile rzeczona umowa została sporządzona w formie aktu notarialnego. Taka sytuacja może nastąpić na przykład w sytuacji, w której przedmiotem spadku lub darowizny jest nieruchomość – wówczas sporządzenie aktu notarialnego jest niezbędne. Jeżeli dana umowa została zawarta w taki sposób, to zgłoszenia do Urzędu Skarbowego dokonuje notariusz.
Drugim z wyjątków wyłączających konieczność złożenia formularza SD-Z2 jest sytuacja, w ramach której łączna wartość darowizn i spadków przekazanych przez jedną osobę nie przekroczyła wartości 36 120 złotych w ciągu pięciu lat.
Gdzie należy złożyć formularz SD-Z2?
Odbiorcą formularza SD-Z2 każdorazowo będzie Urząd Skarbowy. Nie zawsze będzie to jednak Urząd Skarbowy właściwy dla Twojego miejsca zamieszkania, jak to ma miejsce w przypadku większości spraw skarbowych. Wszystko zależy od rodzaju otrzymanej własności.
Jeżeli w ramach spadku, zapisu, polecenia testamentowego lub zachowku otrzymujesz nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do mieszkania, spółdzielcze prawo do pomieszczenia użytkowego, prawo do użytkowania wieczystego, prawo do domu jednorodzinnego lub wkładu mieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej albo prawo do nieodpłatnego użytkowania nieruchomości lub służebność, to zgłoszenia dokonujesz w Urzędzie Skarbowym właściwym dla miejsca położenia nieruchomości. W pozostałych przypadkach docelowym Urzędem Skarbowym będzie ten właściwy dla ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy (lub ostatniego miejsca jego pobytu).
Jeżeli natomiast powyższe formy własności czy prawa otrzymujesz w ramach darowizny, polecenia darczyńcy, nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ustanowienia użytkowania i służebności, to nadal każdorazowo formularz SD-Z2 składać będziemy w Urzędzie Skarbowym właściwym dla miejsca, w którym znajduje się nieruchomość. Dopiero we wszelkich pozostałych przypadkach zastosowanie znajdzie Urząd Skarbowy właściwy dla naszego miejsca zamieszkania (a dokładniej mówiąc, dla miejsca zamieszkania w dniu, w którym powstał obowiązek podatkowy).
Jak złożyć formularz SD-Z2?
Złożenie rzeczonego formularza nie jest szczególnie trudne – wydrukowany wniosek należy dostarczyć osobiście do właściwego Urzędu Skarbowego, wysłać pocztą lub skorzystać z najwygodniejszej z opcji, czyli dopełnić wszelkich formalności przez Internet. Jeżeli chcesz skorzystać z ostatniej z opisywanych opcji, to wystarczy, że zalogujesz się na rządowym Portalu Podatkowym (w usłudze e-Deklaracje), wypełnisz formularz elektronicznie i podpiszesz go właściwymi danymi autoryzującymi lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Dokumenty niezbędne dla złożenia formularza SD-Z2
W zdecydowanej większości przypadków wystarczającym dokumentem dla załatwienia sprawy będzie właśnie formularz SD-Z2. Jeżeli nie chcesz skorzystać z Internetu w celu załatwienia sprawy, to odpowiedni druk możesz pobrać w dowolnym Urzędzie Skarbowym lub skorzystać z Portalu Podatkowego. Kategoria „Formularze do druku” zawiera między innymi formularz SD-Z2 w formacie PDF, który możesz pobrać i wydrukować.
Należy jednak pamiętać, że Urząd Skarbowy może wymagać od Ciebie przekazania mu dodatkowych informacji lub dokumentów. Są to przede wszystkim wszelkie dokumenty potwierdzające co dostajesz, od kogo i w jaki sposób. Dodatkowo pracownicy Urzędu Skarbowego mogą Cię poprosić o dokument potwierdzający określony stopień pokrewieństwa lub powinowactwa z osobą, od której otrzymujesz majątek, a także potwierdzenie przelewu lub przekazu pocztowego, jeżeli otrzymujesz pieniądze w darowiźnie lub z polecenia darczyńcy.
Ile kosztuje złożenie formularza SD-Z2?
Złożenie formularza SD-Z2 w Urzędzie Skarbowym jest usługą bezpłatną, bez względu na przedmiot zgłoszenia czy sposób jego przekazania do US. Najprędszą z metod dla poprawnego wypełnienia obowiązku w związku z rzeczonym formularzem stanowi oczywiście skorzystanie z rządowego portalu internetowego.
Formularz SD-Z2 – w jakim terminie trzeba go złożyć?
Co do zasady, formularz SD-Z2 należy złożyć w Urzędzie Skarbowym w ciągu 6 miesięcy od momentu nastania obowiązku podatkowego. Rzeczony moment może być różny, w zależności od sposobu otrzymania spadku lub darowizny – rzeczone sytuacje są następujące:
Dziedziczenie – od dnia, w którym uprawomocniło się stosowne orzeczenie sądu, został zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia lub zostało wydane Europejskie Poświadczenie Spadkowe.
Zapis zwykły, dalszy, polecenie testamentowe i polecenie darczyńcy – od dnia ich wykonania (na przykład od dnia, kiedy z polecenia zostaje przeniesiona na ciebie własność nieruchomości).
Zapis windykacyjny – od dnia, w którym uprawomocniło się właściwe orzeczenie sądu lub postanowienie częściowo stwierdzające nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego, został zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia albo zostało wydane Europejskie Poświadczenie Spadkowe.
Zachowek – od dnia, w którym zostanie zaspokojone roszczenie lub jego część (na przykład od dnia wypłaty zachowku).
Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci – od dnia śmierci właściciela wkładu.
Dyspozycja uczestnika funduszu inwestycyjnego na wypadek śmierci – od dnia śmierci uczestnika funduszu.
Darowizna, która została zawarta w innej formie niż akt notarialny – od dnia spełnienia przyrzeczonego świadczenia.
Nieodpłatna służebność, renta oraz użytkowanie – od dnia ustanowienia tych praw.
Nieodpłatne zniesienie współwłasności – od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu lub dnia zawarcia właściwej umowy czy ugody.
Należy przy tym pamiętać, że uchylenie się od obowiązku terminowego złożenia formularza SD-Z2 będzie niosło za sobą poważne skutki finansowe. W sytuacji, w której tego nie zrobisz będziesz zobowiązany do zapłaty podatku. Jego wysokość wynosi od 3% do 20%, w zależności od przedmiotu sprawy, jego wartości, a także stopnia pokrewieństwa pomiędzy darczyńcą (lub spadkodawcą), a obdarowanym (lub spadkobiorcą).
Niemniej, jeżeli dopiero w trakcie kontroli Urzędu Skarbowego lub Urzędu Celno-Skarbowego przyznamy się do otrzymania spadku lub darowizny która nie została zaewidencjonowana, albo kontrola wykaże to bez naszego udziału, to zostaniemy obarczeni podatkiem w wysokości 20% otrzymanego majątku.
Trzeba jeszcze podkreślić, że istnieje jeden wyjątek, w ramach którego bieg obowiązku podatkowego może zostać opóźniony – będzie to miało miejsce w sytuacji, w której obdarowany lub spadkobierca dowiedział się o otrzymaniu danego składnika majątku po upływie 6 miesięcy od daty faktycznego nastania obowiązku. Wówczas nadal nie musisz płacić podatku, o ile tylko złożysz formularz SD-Z2 w terminie kolejnych 6 miesięcy, liczonych od momentu dowiedzenia się o nastaniu określonego obowiązku podatkowego.
Formularz SD-Z2 – omówienie krok po kroku
Sam formularz SD-Z2 nie jest szczególnie skomplikowany i każdy podatnik powinien poradzić sobie z jego wypełnieniem. Niemniej, w poniższym poradniku omówimy każdą z sekcji formularza krok po kroku.
We wstępnej części dokumentu należy jedynie zidentyfikować dane podatnika, który składa wniosek do urzędu (przy pomocy NIP lub PESEL), a także określić datę nabycia określonego majątku i datę powstania obowiązku podatkowego.
Formularz SD-Z2 – sekcja A
Sekcja A to „miejsce i cel składania zgłoszenia„. Ta część formularza nie jest szczególnie rozbudowana – w pierwszej z rubryk należy zamieścić informację o Urzędzie Skarbowym do którego adresujemy wniosek, a w drugiej zaznaczyć odpowiedni cel: „złożenie zgłoszenia” lub „korekta zgłoszenia”.
Formularz SD-Z2 – sekcja B
Sekcja B obejmuje podpunkty od 8 do 23 – są to „dane identyfikacyjne i aktualny adres zamieszkania podatnika„. Osoba obdarowana musi wypełnić wszystkie rubryki zgodnie z ich oznaczeniem – chodzi przede wszystkim o imię, nazwisko, datę urodzenia i pełen adres zamieszkania.
Formularz SD-Z2 – sekcja C
Sekcja C jest analogiczna do sekcji B – zgodnie z jej nazwą, w odpowiednie rubryki należy wpisać „dane identyfikujące i ostatni adres zamieszkania spadkodawcy, darczyńcy lub innej osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy lub prawa majątkowe„.
Formularz SD-Z2 – sekcja D
W ramach sekcji D („tytuł nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych„) będziemy mogli doprecyzować okoliczności, w ramach których otrzymaliśmy dany majątek. Będziemy mogli wybrać jedną z czternastu pozycji: dziedziczenie, zapis zwykły, dalszy zapis, zapis windykacyjny, polecenie testamentowe, darowizna, polecenie darczyńcy, zachowek, nieodpłatne zniesienie współwłasności i tytuły określone w art. 1a ustawy, nieodpłatna renta, nieodpłatne użytkowanie, nieodpłatna służebność, nabycie praw do wkładów oszczędnościowych na podstawie dyspozycji wkładcy oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.
Jak już mieliśmy okazję pisać wyżej, to właśnie tytuł nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych będzie określał moment, w którym następuje bieg obowiązku podatkowego. Warto mieć tego świadomość jeszcze przed podchodzeniem do wypełnienia formularza SD-Z2.
Formularz SD-Z2 – sekcja E
Sekcja E („nieodpłatne zniesienie współwłasności i tytuły określone w art. 1a ustawy„) służy doprecyzowaniu informacji, które zostały przekazane w części D – niemniej, odpowiedni kwadrat w tej sekcji muszą zaznaczyć wyłącznie te osoby, które w sekcji D zaznaczyły pozycję numer 9.
Formularz SD-Z2 – sekcja F
Sekcja F z kolei („rodzaj dokumentu potwierdzającego nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych„) służy określeniu rodzaju dokumentu, który stanowi podstawę dla formalnego stwierdzenia darowizny lub spadku. Wyróżnia się w tej mierze oświadczenie o przyjęciu spadku, testament, prawomocne orzeczenie sądu, umowa, ugoda, inny dokument, zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia oraz Europejskie Poświadczenie Spadkowe. Należy wybrać właściwy kwadrat.
Formularz SD-Z2 – sekcja G
Sekcja G niniejszego formularza („dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych„) jest zdecydowanie najbardziej rozbudowana, jednak nie musimy wypełniać jej w całości – ustawodawca przewidział wcześniej zakres rzeczy mogących stanowić darowiznę lub spadek, wyszczególniając część z nich na poszczególne miejsca w tabeli.
Wystarczy, że opiszemy właściwe składniki majątku stanowiącego darowiznę lub spadek, zgodnie z instrukcjami właściwymi dla danej rubryki. Podpunkty od 1 do 5 dotyczą nieruchomości i gruntów, podpunkt 6 samochodów, podpunkt 7 środków pieniężnych, a podpunkt 8 jednostek uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym otwartym albo specjalistycznym funduszu inwestycyjnym. Miejsca od 9 do 20 przeznaczone są na określenie innych rzeczy niż powyższe (należy je zwięźle opisać).
We wszystkich przypadkach będziemy musieli jeszcze określić wielkość nabywanego udziału w rzeczy lub w prawie majątkowym, miejsce położenia rzeczy lub wykonywania prawa majątkowego (adres), a także wartość rynkową nabywanych rzeczy lub praw majątkowych (udziału) w dniu powstania obowiązku podatkowego (w PLN). W rubryce położonej najniżej, a więc tej określonej cyfrą 87, należy podać łączną wartość wszystkich zgłaszanych składników majątku.
Formularz SD-Z2 – sekcja H
Sekcja H („dane dotyczące stosunku osobistego nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy lub prawa majątkowe”) stanowi doprecyzowanie naszego stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa wobec darczyńcy lub spadkodawcy. Należy zaznaczyć jeden z właściwych kwadratów: małżonek, zstępny, wstępny, rodzeństwo, pasierb, ojczym lub macocha.
Formularz SD-Z2 – sekcja I
Sekcja I („sposób przekazania środków pieniężnych tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy„), zgodnie ze swoją nazwą, dotyczy wyłącznie pieniędzy, które jako obdarowany otrzymujemy z tytułu darowizny lub polecenia darczyńcy. Możemy wybrać jedno z czterech pól: rachunek bankowy, rachunek w SKOK, rachunek płatniczy inny niż w banku lub SKOK oraz przekaz pocztowy. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że darowizna przekazana w formie gotówkowej nie podlega zwolnieniu z podatku.
Formularz SD-Z2 – sekcja J
Przedostatnia z sekcji formularza („uwagi składającego zgłoszenie„) przeznaczona jest na wszelkie dodatkowe informacje, którymi podatnik chciałby się podzielić z Urzędem Skarbowym. Może to być na przykład aktualny numer telefonu, adres korespondencyjny czy adres e-mail.
Formularz SD-Z2 – sekcja K
Ostatnia z sekcji, czyli sekcja K („podpis nabywcy (pełnomocnika)”) służy dopełnieniu formalności. Wszystkie trzy rubryki należy wypełnić odpowiednio: datą złożenia zgłoszenia, swoim imieniem i nazwiskiem oraz podpisem.
Formularz SD-Z2 – podsumowanie
Formularz SD-Z2 to jeden z powszechniejszych podatkowych druków urzędowych, który znajduje zastosowanie w przypadku wszelkiego rodzaju darowizn i spadków. Dzięki zgłoszeniu otrzymanej darowizny lub spadku do Urzędu Skarbowego za pośrednictwem rzeczonego formularza unikniemy konieczności zapłacenia podatku. Przywilej ten przysługuje jednak wyłącznie osobom z pierwszej grupy podatkowej i nie dotyczy osób prawnych. Istotne jest również obywatelstwo osoby otrzymującej dany majątek lub jej miejsce zamieszkania.
Formularz SD-Z2 możemy złożyć osobiście we właściwym ku temu Urzędzie Skarbowym (zależnym od rodzaju otrzymywanego majątku), za pośrednictwem poczty lub poprzez rządowy portal internetowy, dedykowany takim sprawom.
Czas na złożenie formularza to 6 miesięcy od momentu nastania obowiązku podatkowego, co również uzależnione jest od sposobu w jaki weszliśmy w posiadanie danych składników majątku. Spóźnienie będzie wiązało się z koniecznością uiszczenia podatku od wartości majątku w wysokości 3% do 20%, a zatajenie otrzymania spadku lub darowizny przed Urzędem Skarbowym każdorazowo wiązać się będzie z koniecznością opłacenia podatku w wysokości 20%, niezależnie od przedmiotu opodatkowania.
Najczęstsze błędy przy wypełnianiu SD-Z2
Formularz SD-Z2 wymaga dokładności, a niepoprawne wypełnienie może skutkować wezwaniem do korekty. Najczęściej popełniane błędy to brakujące dane spadkodawcy, niepełne informacje o majątku oraz pomyłki w wyliczeniach. Należy również zwrócić uwagę na właściwe daty – zarówno śmierci spadkodawcy, jak i złożenia dokumentu. Aby uniknąć problemów, warto skonsultować się z doradcą prawnym lub skorzystać z pomocy urzędnika w urzędzie skarbowym.
Co zrobić po złożeniu SD-Z2?
Po złożeniu formularza SD-Z2, urząd skarbowy analizuje dokumenty i weryfikuje poprawność danych. W razie potrzeby może wezwać do uzupełnienia braków lub złożenia wyjaśnień. Jeśli wszystko jest w porządku, nie trzeba podejmować dalszych działań. Jednak w przypadku wykrycia błędów, warto szybko zareagować na wezwanie, aby uniknąć sankcji finansowych. Warto również zachować potwierdzenie złożenia formularza na wypadek kontroli.
Źródło zdjęcia: https://pl.123rf.com/photo_112196847_czarno-bia%C5%82a-umowa-ubezpieczenia-samochodu-ze-znakiem-pi%C3%B3ra-i-oszcz%C4%99dzaj-na-ofertach-specjalnych.html
